türk islam kültür medeniyet Flashcards
(221 cards)
1
Q
Osmanlı’da hangi padişaha kadar veraset sistemi devam etmiştir
A
Birinci Murat
2
Q
Melik Kara Sultan padişah Hünkar Şah Şehinşah sultan-ı Azam Bey Hakan Han Erkin İlig
A
Türk İslam da hükümdar unvanları
3
Q
Menşur almak Hutbe okutmak Tıraz-Hilat-Giysi Asa Çetr-ayetli Mühür Otağ-çadır Nevbet Tuğ Sancak Kotuz Orgin Yay
A
Türk İslam da hükümdarlık sembolleri
4
Q
Türk İslam’da en yetkili yönetim organı
A
Saltanat Divanı
5
Q
Anadolu Selçuklu Devleti’nde Saltanat divanının adı
A
Niyabeti Saltanat
6
Q
Karahanlılarda Divanı saltanatın adı
A
Meclis-i Ali
7
Q
Hükümdarın başkanlık ettiği divanlar
A
Saltanat Divanı
Divanı Mezalim
8
Q
Devlete karşı suç işleyenleri yargılayan başkanı bizzat hükümdar olan Divan
A
Divanı Mezalim
9
Q
Askeri işlere bakan yöneticisi Emir’i Arz olan Divan
A
Divan-ı Arz
10
Q
Mali işlere bakan yöneticisi müstevfi olan Divan
A
Divan-ı istifa
11
Q
Denetim işlerine bakan yöneticisi müşrifi Malik olan Divan
A
Divan-ı Teftiş ya da divan-ı işraf
12
Q
Yazışma işlerine bakan yöneticisi tuğrai ya da münşi olan Divan
A
Divanı Tuğra
13
Q
Toprakların dağılımı işlerine bakan yöneticisi pervaneci olan Divan
A
Divan-ı pervane
14
Q
Divanın güvenliğini sağlayan yöneticisi Emir’i Şimşir olan birim
A
Divanı Şimşir
15
Q
Haberleşme posta işlerine bakan yöneticisi Berit ya da ulakçı olan birim
A
Divanı berid
16
Q
Naibin görevlisi olduğu hükümdar yokken toplanan divan
A
Niyabeti Saltanat
17
Q
Kadı kararlarına yapılan itirazları sonuçlandıran muhtesibin yerine getiremediği kararlara inceleyen katipleri aracılığıyla vakıfları denetleyen hükümdarın başkanlık yaptığı Divan
A
Divanı Mezalim
18
Q
Camedar
A
Hükümdarın giysi sorumlusu
19
Q
Hares Emiri
A
Hükümdara suç işleyenleri cezalandırır
20
Q
Vekili Has
A
Sarayın tüm işleri ile ilgilenir
21
Q
Emir’i Candar ya da Candan
A
Hükümdarın koruması
22
Q
Emiri ahur
A
Hükümdarın adlarının sorumlusu
23
Q
Emir’i çeşnigir
A
Hükümdarın yiyecek sorumlusu
24
Q
Emir’i şikar
A
Hükümdarın av sorumlusu
25
Emir'i silah
Hükümdarın silah sorumlusu
26
Emir'i taştdar
Hükümdarın temizlik sorumlusu
27
Şarap dar
Hükümdarın içecek sorumlusu
28
Alemdar ya da Emir'i Alem
Bayrağın sorumlusu
29
Abdar
Sucu aynı zamanda temizlik işleri ile ilgilenir
30
Serhenk
Tören ve ya güzergah sorumlusu
31
Hamsalar
Hükümdarın sofra sorumlusu
32
Hacip
Hükümdar ve vezirden sonra gelen en yetkili devlet adamı
33
Törenleri düzenleyen Elçi kabulünde bulunup uygun gördüklerini Divanı Mezalim i çıkaran hükümdar ve vezirden sonra gelen en yetkili devlet adamı
Hacip
34
Has Hacip
Ulu Hacip
Hacip i buhuccap
Hacibi bozark
Haciplerin en bilgililerine verilen unvanlar
35
Karahanlılarda hacip
Tayangu
36
Melik
Hükümdarın erkek çocuğu
37
Atabey
Melik eğitmeni
38
Şıhne
Eyaletlerde askeri Vali
39
Amid
Eyaletlerde sivil yönetici
40
Amil ya da ımga
Eyaletlerde vergi sorumlusu
41
Muhtesip
Çarşı pazar ölçü tartı belediye işleri vergileri sorumlusu
42
Muhassıl
Anadolu selçuklularında vergi memuru
43
Yuğruş
Karahanlılarda Vezir
44
Subaşı
Eyaletlerde güvenlik sorumlusu
45
Gulam sistemini başlatanlar
Karahanlılar
46
Gulam sisteminin geliştirenler
Gazneliler
47
Merkezde yer alan hükümdarı başkenti ve Sarayı koruyan Osmanlı'da Kapıkulu askerlerine benzeyen 3 ayda bir bistegani denilen maaş alan askerler
Hassa askerleri (gulemanı Saray)
48
Başkent hariç her yerde bulunan ikta sahiplerinin beslemek zorunda olduğu tamamı Türk ve Müslüman olan atlı askerler
Ikta askerleri-cebellü-eyalet askerleri
49
İkitelli'ye dünya tarihinde ilk başlatan
Hazreti Ömer
50
Iktayı sistemleştiren
Büyük Selçuklu Devleti Nizamülmülk
51
Sınır boylarında yer alan askerler
Türkmenler
52
```
Hassa askerleri
gulaman-ı Saray
ikta askerleri
Melik ve Şıhne askerleri
Türkmenler
gönüllüler
bağlı Beylik askerleri
```
Türk İslam'da Ordu yapılanması
53
İslam öncesi ordularına göre ilk Müslüman Türk devletlerinin ordularına getirilen en büyük yenilik
Gulam sistemi
54
Görevlisi Kadı olan evlenme boşanma miras nafaka Vakıf işleri ve noterlik görevleri yapan dine dayalı mahkeme
Şer'i hukuk
55
Ayrıca kazalarda idari yöneticilik görevi de yapan Şer'i hukuk görevlisi
Kadı
56
Kadi'l Kudat
Başkadı
57
Sosyal Güvenlik davalarına bakan geleneklere dayalı görevlisi emir-i dad olan mahkeme
Örfi hukuk
58
Ilk Türk İslam hukukunun oluşmasında etkili olanlar
Göktürk akhun Uygur ve Sasani gelenekleri islâm'ın getirdiği esaslar
oğuzların kabilecilik anlayışı
59
Mülkiyeti devlete ait olan araziler
Miri arazi
60
Mülkiyeti şahıslara ait olan araziler
Mülk arazi
61
Has
İkta
Vakıf
Miri araziler
62
Öşri
| Haraci
Mülk araziler
63
Hükümdar ve ailesine ayrılan topraklar
Has
64
Geliri ile atlı asker beslenen topraklar
Ikta
65
Geliri sosyal işlere ve hayır İşleri'ne ayrılan topraklar
Vakıf
66
Müslümanların şahıs arazisi
Öşri
67
Gayrimüslimlerin şahıs arazisi
Haraci
68
Türk İslam devletlerinde kölelik ve sınıf farklarının olmama sebepleri
Özel mülkiyetin olmayışı Böylelikle soylular sınıfının oluşmaması
İslam dininin engel olması
69
Kurucusu şeyhnusrettin olan esnaflar arası dayanışma teşkilatı
Ahilik Fütüvvet teşkilatı
70
Esnafa devletten Kredi sağlama esnafı eğitimi Kaliteli mal üretimi islamiyeti yayma vasıfları olan ve gayrimüslimlerin üye olamadığı teşkilat
Ahilik Fütüvvet teşkilatı
71
Imarethane
Aşevi
72
Tabhane
Hastane yanında misafirhane
73
Debbahhane
Deri işlenen yer
74
Kapan
Tek cins malın satıldığı yerler
75
Bedesten
Her türlü ticari malın satıldığı yerler
76
Sebil
Çeşme
77
Türbe
Dini şahsiyetlere ait mezar
78
Kümbet
Anıt mezar
79
Arasta
Tek tip dükkanların bulunduğu Çarşı
80
Külliye
Genellikle Cami yanlarına yapılan toplu yapılar
81
Tekke
Din öğretilen kurumlar
82
Zaviye
Din öğretilen Küçük Yapılar
83
Tutmaç
Türklerin milli yemeği
84
Darülafiye
Dar'ul şifa
Maristan
Bimaristan
Hastane
85
Cami Mescit medrese tekke zaviye külliye türbe Kümbet
Dini mimari yapıları
86
Çeşme köprü Han hamam Kervansaray imarethane darüşşifa Bimarhane maristan
Sivil mimari yapıları
87
Kale Sur Nizamiye ordugah Hisar Tersane kule
Askeri mimari yapıları
88
Askeri davalara bakan görevli
Kazasker Kadı asker kadıleşker
89
Arap Ata Türbesi
| Ayşe Bibi Türbesi
Karahanlılar'ın mimari eserleri
90
Zafer kuleleri
Ribat i Mahi
Leşker-i Bazar Cami
Gaznelilerin mimari eserleri
91
Diyarbakır Ulu Cami
Genellikle İran ve Irak coğrafyasında bulunan eserler
Cuma kelimesini içeren eserler
Büyük Selçuklular'ın mimari eserleri
92
Hat
Arapça güzel yazı yazma sanatı
93
Tezhip
Süsleme kitap süsleme
94
Kitap süsleme sanatını icra eden kişi
Müzehhip
95
Minyatür
Karikatürize edilmiş resim
96
Kündekari
Ahşap İşleme sanatı
97
Ahşap İşleme sanatı yapan kişiye verilen isim
Neccar
98
Bilinen ilk büyük Türk hattatı
Amasyalı Yakut
99
Telkari
Altın ve gümüş işleme
100
Malakari
Duvar kabartma sanatı
101
Çinicilik dokumacılık ciltcilik Oymacılık kakmacılık Ebru maden işleme Sedef Vitray
Türk İslam'da diğer sanat dalları
102
Ilk Türk İslam Medresesi
Semerkant Medresesi Karahanlılar
103
Anadolu'nun ilk medresesi
Yağıbasan Medresesi danişmentliler
104
Büyük Selçuklu Devleti'nin ilk medresesi
Nişabur Medresesi
105
Ilki nişabur'da Sultan Alparslan zamanında açılan Dünyanın ilk üniversitesi sayılan en ünlüsü Bağdat'ta olan medreseler
Nizamiye medreseleri Büyük Selçuklu Devleti
106
Bilim insanları yetiştiren devlet memuru ihtiyacını karşılayan zararlı fikir akımlarına karşı fikir ile mücadele etmeyi amaçlayan Büyük Selçuklu medreseleri
Nizamiye medreseleri
107
Telif
Eser
108
Müellif
Eserin yazarı
109
Mücellit
Eseri ciltleyen
110
Müstensih
Eseri çoğaltan
111
Hakkah
Mühür sanatı ile uğraşan kişi
112
Cebir
Matematik
113
Riyaziye
Yüksek matematik
114
Hendese
Geometri
115
Müsellesat
Trigonometri
116
Simya
Kimya
117
Nucum
Astroloji
118
Heyet
Astronomi
119
```
Çevir
Riyaziye
Hendese
Musellesat
Simya
Nucum
Heyet
```
Akli pozitif bilimler
120
Megazi
Hz Muhammedin savaşları
121
Sünnet
Hz. Muhammed in davranışları
122
Hadis
Hz Muhammedin sözleri
123
Siyar
Hz Muhammedin hayatı
124
Kelam
Allahın sözleri
125
Fıkıh
İslam hukuku
126
```
Megazi
Sünnet
Hadis
Siyar
Kuran'ı Kerim
Arapça farsça
Kıraat
Kelam
Fıkıh
Tefsir
```
Nakli dini bilimler
127
Mufessir
Tefsir ile uğraşan
128
Fakih
Fıkıh ile uğraşan
129
```
Saltuk Buğra Han Destanı
Battal Gazi Destanı
Danişmendname
Garip Nağme Aşık Paşa
Nasrettin Hoca fıkraları
Bektaşi fıkraları
```
Türk-islam halk edebiyatı
130
Divan Edebiyatı ilk şairimiz
Hoca Dehhani
131
Hoca dehhani
Seyyad Hamza
Hoca Mesud
Divan Edebiyatı şairleri
132
Mevlana Celaleddin Rumi
Yunus Emre
Hacı Bektaşi Veli
Tekke Tasavvuf Edebiyatı
133
Sıfırı bulan
Beyt'ül Hikme de hocalık ve yöneticilik yapan
Cebirin kurucusu
Harezmi-algorisma
134
Hisabül cebe vel mukabele
| Kitabül muhtasar fi Hisabül hind
Harezminin eserleri
135
Ilk kez pozitif bilimleri başlatan ve sınıflandıran
islam dünyasında siyaset felsefesinden bahseden
ibn-i rüşd olmak üzere hemen hemen bütün önemli Müslüman filozofları etkileyen
Dünyanın ilk modern müzik kitabını yazan
Hava ve ses titreşim olaylarını bulan
Birleşmiş Milletler Fikri'nin kurucusu
Farabi- alpharabiyus
136
Muallim i Sani olarak bilinen
Farabi
137
El medinetü'l fazıla
İhsaül ulüm
Kitabül musiki
Farabi
138
Eserleri Avrupa'da ders kitabı olarak okutulan
ilk kez mide ameliyatı yapan
Öğrencisi el cüzcani ile birlikte gözlem evi kurup Ufuk açısını ölçmeye yarayan ve azimut halkası adı verilen büyük boyutlu bir gözlem aleti yapan
Ibni sina
139
Aydaki büyük kriterlerden birine uluslararası astronomi Birliği tarafından adı verilen
Ibni sina
140
Batıda aviccane
| İslam aleminde şeyh el reis ve Şeyh i felasife adlarıyla bilinen
Ibni sina
141
El kanunu fit tıp
| Kitabü'ş-şifa
İbni Sina
142
Endülüs emevileri döneminde yaşayan
Aristo'yu avrupalılara tanıtan
Her şeyin önünde aklı ön plana çıkaran
Gözün retina tabakasının işlevini açıklayan
Akılcı Avrupa Rönesans'ın başlamasında etkili olan
Yaptığı gözlemlerle güneş lekelerini ilk defa gözlemleyen
Ibni rüşd
143
Batıda averreos olarak bililen
Ibni rüşd
144
Zamanın volteri
Ibni rüşd
145
```
Makale fit mizac
Tehafetul tehafut(çelişkilerin çelişkisi) gazaliye ithafen yazılmış
```
Ibni rüşd
146
```
Bağdat'taki Nizamiye medresesinde baş müderrislik yapan
batiniler ile mücadele eden
Siyasi dine karşı olan
Felsefeci
Önce din diyen
İslam'ın is patlayıcısı olarak anılan
```
İmam Gazali
147
Hüccetül islam- islâm'ın ispatlayıcısı
Gazali
148
Cevahir ül kuran
Tehafetul felasife
İhyaül ulumiddin
Gazali
149
Artuklular ve Selçuklular da yaşamış
robotik ve sibernetiğin kurucusu
robotların babası
El cezeri-ibnul izz
150
Kitab-ül Hiyel
| Otomato
El cezeri
151
```
Ekvator'un çevresini hesaplayan
Newton dan Yüzyıllar önce yerçekiminin varlığından bahseden
Hindistan ile ilgili eserler yazan
Eczacılık ile ilgili çalışmaları da olan
Matematik coğrafya astronomi ile uğraşan
```
El Biruni
152
Gazneli Mahmut'un sarayımın en kıymetli hazinesi
El Biruni
153
Asarül bakiye
El kanunul mesudi
Kitabüs saydeletit tıp
El biruni
154
Timur'un torunu olan
Semerkant'ta kendi adıyla Rasathane Kuran
Ulubey Zeyci yıldızların fihristi listesini yayınlayan
Uluğ bey
155
Gizem şahlar zamanında yaşayan
| Gramer hitabet fıkıh kelam tefsir alanlarında çalışan
Zemahşeri
156
Uzun süre Mekke ve Medine'de oturduğu için Allah'ın komşusu carullah ünvanı alan
Zemahşeri
157
H2so4 ü bulan
Dünya tarihinde ameliyatlarda ilk kez kobay kullanan
Ilk kent hayvan bağırsağından ameliyat ipi yapan
El Razi
158
İbni Sina gibi eserleri Avrupa'da ders kitabı olarak okutulan
Kızamık ve çiçek arasındaki farkı ilk kez bulan
Zekerriye errazi-rhazes
159
El havi ansiklopedisi
Zekerriye errazi
160
```
Modern kimyanın kurucusu
Atomun parçalanabileceğini ilk kez öne süren
Alaşımlardan yapay altın elde eden
Birçok asidi keşfeden
Ilk kez hassas Teraziyi kullanan
```
Cabir bin hayyam- geber
161
Kitabül kimya
Cabir bin hayyam-geber
162
Dünya tarihinde küçük kan dolaşımını İlk kez doğru şekilde takdir eden
Ibn-i nefs
163
Fotoğraf makinesinin mucidi
Karanlık odayı bulan
Günümüzde fiziğin Işık bilimi sahasında ne bilgi varsa bunları ilk ortaya koyan kişi
İbnü'l Heysem
164
Görme kitabı
| Kitab-ül menazir
İbnü'l Heysem
165
Matematikçi ve astronom
Ikinci ve 3. Dereceden denklemleri Çözen
Celali takvimini hazırlayan ekibe başkanlık yapan
Rubai yazan
Ömer Hayyam
166
Risale cebr
Ömer Hayyam
167
Coğrafyacı
Batı Avrupa'nın haritasına dünyada aslına uygun çizen ilk kişi
Ekvator'un Kuzey ve Güney Yarım kürelerin varlığını söyleyen
İdris'i
168
İbni Batuta
Coğrafyacı
169
Tarihçi ve sosyolog mukaddime adlı bir eseri var
Ibn-i Haldun
170
Anadolu Selçuklu Devleti'nin ünlü tarihçisi
Ravendi
171
İslam dünyasının tanınan en büyük tarihçisi
Taberi
172
Ilk Türk İslam edebi eseri
Kutadgu Bilig mutluluk veren bilgi
| Yusuf Has Hacip
173
Kutadgu Bilig'in türü
Siyasetname
174
Kutadgu Bilig'in sunulduğu hükümdar
Tamgaç Buğra Han- Uluğ Kara Buğra Han - Ebu Ali Hasan
| Karahanlı hükümdarı
175
Ilk Türkçe ansiklopedik sözlük
Divanı Lügatit Türk Kaşgarlı Mahmut
176
Ilk Türk dünyası haritasını çizen
Kaşgarlı Mahmut
177
Divanı Lügatit Türk'ün sunulduğu kişi
Abbasi halifesi el buktedi billah
178
Tasavvufi ve ahlaki öğüt kitabı
| hakikatlerin eşiği anlamına gelen
Atabetü'l Hakayık edip Ahmet yükneki
179
Atabetü'l Hakayık sunulduğu kişi
Karahanlı hükümdarı Emir sipehsalar
180
Ilk Türk mutasavvıfı
Ahmet Yesevi
181
Pir-i Türkistan
Ahmet Yesevi
182
Ahmet Yesevi'nin eseri
Divan-ı Hikmet faydalı bilgiler
183
Divan-ı Hikmet'in sunulduğu hükümdar
Satuk Buğra Han Karahanlı hükümdarı
184
Gazneliler dönemini anlatan tarih kitabı tarihi Yemin'in yazarı
Utbi
185
Tarihi yemin kime sunulmuştur
Gazneli Mahmut
186
Gazneli Mahmut'un babası sebük tegin in yaşadıklarını öğüt şeklinde oğulları ve komutanlarına aktardığı eser
Pendname
187
Firdevsi'nin Afrasiyab olarak Alper Tunga dan bahsedilen biyografik eseri
Şehname
188
Şehname'nin sunulduğu hükümdar
Gazneli Mahmut
189
Timur zamanında yaşayan Çağatay Türkçesinin en büyük şairi
Ali Şir Nevai
190
Ali Şir Nevai'nin Türkçe'nin Farsça ve hintçeden daha zengin bir dil olduğunu savunduğu eseri
Muhakemetü'l Lugateyn
191
Devletin nasıl yöneteceğini Siyasetname adlı eserinde anlatıp Sultan Melikşah sunan Nizamiye Medreseleri'nin kuruluşunda etkili olan
Nizamülmülk
192
Mesnevi
| Kebir
Hz mevlana
193
Makalat
Hacı Bektaş Veli
194
Risalettini nushiye
| Divan
Yunus Emre
195
Garipname
Aşık paşa
196
Aydınoğulları'nın da yaşamış Anadolu'nun İbni Sina si olarak bilinen
Hacıpaşa
197
Şeyhi Ekber lakaplı vahdet-i Vücud felsefesini benimseyen
Muhyiddin Arabi
198
Feriuddin attar'ın Mantıkut tayr adlı eserini Türkçeye çeviren
Gülşehri
199
Selçuklu tarihi adlı eserini Gıyaseddin Keyhüsrev e sunan
Ravendi
200
Selçuklu şehnamesi adlı eseri ile ünlenen divan edebiyatının kurucusu
Hoca dehhani
201
Anadolu Selçuklu zamanında yapılan ilk Kervansaray
Alayhan
202
Anadolu Selçuklu zamanında yapılan ilk cami
Alaaddin Cami
203
Anadolu Selçuklu zamanında yapılan ilk hastane
Gevher Nesibe Darüşşifası
204
Anadolu Selçuklu zamanında yapılan ilk medrese
Koca Hasan Medresesi
205
Anadolu Selçuklu Devleti zamanındaki Kırşehir Cacabey Medresesi ne merkezidir
Astronomi merkezidir
206
Anadolu Selçuklu Devleti'nde Medreseler hangi illerde yoğunlaşmıştır
Sivas ve Konya
207
Anadolu Selçuklu Devleti'nin Sivas'taki medreseleri
```
Gök
Ö
Çifte minareli
e
Buruciye
e
```
208
Anadolu Selçuklu Devleti'nin Konya'daki medreseleri
Sırçalı
a
Karatay
İnce minareli medrese
209
Anadolu Selçuklu Devleti'nde Çifte Minareli Medrese ler hangi illerdedir
Sivas ve Erzurum
210
Dini ve askeri mimari eserlerin ellerinde Yani girişlerinde insan ve hayvan kabartmaları kullanan Devlet
Anadolu Selçukluları
211
Çift başlı kartal ve aslan heykelleri yapan Doğu Türkistan'dan göç eden Uygur Türklerinin etkisiyle renkli resimler yapan devlet
Anadolu Selçukluları
212
Insan tasvirli paralar bastıran Anadolu Selçuklu hükümdarı
Ikinci Keyhüsrev
213
Anadolu Selçuklu Devleti eserlerinin yoğunlaştığı iller
Konya Kayseri Sivas Amasya Erzurum Tokat Ankara
214
Anadolu Selçuklu eserlerinin bulunmadığı yerler
Doğu Trakya Doğu Karadeniz istanbul-bursa
215
Tabhane
Yolculuk yapan kişilerin dinlenme yerleri hem de hastaneden taburcu edilenlerin dinlendiği yerler
216
Edirne istanbul-bursa Trabzon'da olan bütün eserler
Osmanlı Devletine aittir
217
Paşa Sultan Çelebi Haseki yeşil kelimeleri geçiyorsa o eserler 100 de 99
Osmanlı'ya aittir
218
Esenler'de çifte ve Alaaddin kelimeleri
Anadolu Selçuklu devletine aittir
219
Sultan hanı
Anadolu Selçuklu devletine aittir
220
Yakutiye Medresesi Erzurum
Ilhanlılara aittir
221
Hükümdarlar tarafından yaptırılan Kervansaray Lara denir
Sultanhanı Malatya Hekimhan
