Urineweginfecties Flashcards
(32 cards)
Wat is een urineweginfectie?
Cystitis/weefselinvasie.
Als je alleen een cystitis hebt, heb je pijn bij plassen, kleine beetjes plassen. Vrij lokale en minder ernstige klachten. Als nierbekken mee gaat doen krijg je andere symptomen = tekenen van weefselinvasie. Soms is delier enig teken van urineweg infectie, ze maken ook minder vaak koorts
Wat zijn tekenen van weefselinvasie?
- Koorts
- Rillingen
- Algemeen ziek zijn
- Flank- of perineumpijn
- Acute (toename van) verwardheid/delier
Hoe vaak komen urineweginfecties voor?
Vaak bij vrouwen tussen 15 en 24 jaar met piek in incidentie >60 jaar. Bij mannen wat minder.
bacteriurie
bacteriën in de urine
significante bacteriurie
> 10^5 kve/ml (kolonievormende eenheden). Je hebt dan meer kans dat je een urineweginfectie hebt.
uropathogenen
micro-organismen die urineweginfecties kunnen veroorzaken
Waardoor worden urineweginfecties veroorzaakt?
> 95% van de urineweginfecties:
* Enterobacteriaceae (E.coli, Klebsiellas pp, Proteus spp.)
Uiteinde van urethra zit dicht bij maag darm stelsel, dus bacteriën uit maag-darmstelsel kunnen richting de blaas komen.
Wat speelt een belangrijke rol in de pathogenese?
Residuvorming doordat bacteriën dan de tijd krijgen om te vermeerderen (door vergrote blaas, nierstenen, zwangerschap, neurogene blaasfunctiestoornissen
predisponerende factoren
- Postmenopauzale atrofie van tractus urogenitalis
- Blaas- of nierstenen
- Verblijfskatheters: lichaamsvreemd materiaal is een enorme aantrekking voor bacteriën
- Verminderde weersrand (DM, bestraling, gebruik immuunsuppressiva)
- Genetische factoren (non secretor van antigenen door mucosa)
- Anatomische afwijkingen: bij kinderen uretherkleppen die zorgen voor reflux van urine richting de nieren
Wat zorgt voor aanhechting van bacteriën aan de urinewegen?
pili
Komt hematogene verspreiding ook voor?
Ja, maar weinig:
- Nier abcessen
o TB
o Candida
- Virussen: CMV, adenovirus
Wat zijn de klachten bij cystitis?
- Dysurie: pijnlijke of branderige mictie
- Pollakisurie: kleine beetjes plassen
- Toegenomen mictiefrequentie
- Hematurie
- Pijn in rug of onderbuik
- Afwezigheid van nieuw ontstane of veranderde vaginale afscheiding kan reden zijn om op SOA te testen.
Klachten bij cystitis bij kinderen <12 maanden
slecht groeien, braken, koorts 3 dagen of langer
Wanneer is lichamelijk onderzoek geïndiceerd?
Tekenen van weefselinvasie, wees alert op:
* Flankpijn
* Retentieblaas
* Peritoneale prikkeling
* Dehydratie
* Shock
Hoe is de diagnostiek van UWI?
Met een dipstick (nitriet en leukocyten) of automated urinary screening (celtelling, bacterietelling, kristallen door flow-cytometrie)
Valkuilen bij sediment/dipstick?
- Als leuko’s negatief: kans op UWI klein, maar weinig specifiek. Je kunt om allerlei redenen leuko’s in urine hebben.
- Nitriet fout-negatief bij:
o Bacteriën die geen nitraatreductase bezitten
o Korte verblijfsduur urine in de blaas - Niet bruikbaar bij aanwezigheid urinekatheter: je krijgt sowieso een positieve uitslag. Door irritatie zitten er altijd leuko’s en bacteriën zitten sowieso op urinekatheter.
- Alleen een positief sediment en geen klachten duidt op bacteriurie.
Wat is een dipslide onderzoek?
- Urine in potje met agar; direct geïncubeerd
- Huisarts leest af
o Indien positief eventueel naar laboratorium voor analyse
Hoe kun je urine kweken en gevoeligheidsbepaling?
Je moet proberen om zo schoon mogelijk urine te krijgen.
- Belangrijk contaminatie van genitale flora te vermijden!
o Midstream urine (gewassen plas)
o Clean catch indien niet zindelijk
Alternatieven: plaszakje, eenmalig catheterisatie, suprapubische punctie. NB: first-void urine voor urethritis diagnostiek.
Wanneer is er groei op een kweek?
Er wordt gesproken over groei op de kweek als deze >100 KVE/ml heeft. Als de kweek 10^5 of hoger is wordt dit significant genoemd.
behandeling UWI
Ongecompliceerde urineweginfectie: niet behandelen als het niet nodig is. Bij groot deel van de mensen gaat het vanzelf over na een week. Uitleg is belangrijk:
* Hinderlijk maar niet besmettelijk
Gevoeligheidsbepaling
Je wil een MIC bepalen, minimaal inhiberende concentratie. Je ziet een plaat met bacteriën die je in een bepaalde hoeveelheid in een buisje met vloeistof doet. Vervolgens maak je buisjes met oplopende antibiotica concentraties. Op het moment dat je de bacterie in die buisjes doet, zul je zien dat ze kunnen groeien met weinig antibiotica.
Hoe meer antibiotica, des te moeilijker de bacterie het gaat krijgen om te vermenigvuldigen. De eerste buis waarin je geen groei meer ziet, is buisje met MIC in microgram/ml.
Als je die buisjes gaat af-enten op een plaat ga je groei zien. Je hebt in het buisje met MIC dan wel groei op de plaat, want de groei is geremd maar ze zijn niet dood. Een buisje verder zie je dat niet meer (bactericide concentratie).
MIC vs gevoeligheid
- EUCAST: bepaalt welk micro-organisme bij welke MIC nog gevoelig genoemd kan worden
- Boven een bepaald breekpunt is een micro-organisme resistent
- Op basis van in vitro en PK/PD data
MIC is per bacterie en antibioticum anders.
farmacokinetiek
processen die plaatsvinden met het antibioticum in het lichaam na toediening.
* Concentratieprofiel van antibioticum in serum en andere weefsels
* Absorptie, distributie, metabolisme, klaring
farmacodynamiek
effect van antibioticum concentratieprofiel op de infectieverwekker in het lichaam over de tijd.
