Usporedba jednostaničnih i višestaničnih organizama Flashcards
(21 cards)
Opiši razlike između jednostaničnih i višestaničnih organizama.
[ Jednostanični ]
- jedna stanica obavlja sve poslove
- izlučivanje i uzimanje tvari putem difuzije
- brzi metabolizam => lako naseljavaju nove prostore
- samostalni organizmi
[ Višestanični ]
- različite vrste specijaliziranih stanica => pojedinačna stanica ne može živjeti sama
- sanični biljezi => drukčiji proteini, lipidi, ugljikohidrati na površini stanice => uloga u prepoznavanju i komunikaciji među stanicama
- duži životni vijek od jednostaničnih
Opiši sve dijelove razvoja višestaničnog organizma.
- spolno je razmnožavanje
1. Oplodnja - nastaje zigota - mitoza - dioba tjelesnih stanice gdje obje stanice imaju istu gensku uputu
2. Zigota - sadrži kompletnu genetičku uputu (pola Vater, pola Mutter)
3. Morula - uzastopno brazdanje
4. Blastula - unutar morule oblikuje se šupljina
5. Gastrula - uvlačenje stanica u blastulu
Što je histogeneza, a što organogeneza?
Histogeneza - faza embrionolnoga razvoja višestaničnih organizama u kojoj nema još diferencijacije i razvoja organa.
Organogeneza - faza embrionalnoga razvoja višestaničnih organizama u kojoj se odvija diferencijacija i razvoj organa.
Što je diferencijacija?
Proces stvaranja stanice kada su aktivni samo određeni geni.
Što je specijalizacija?
Stanica ima točno određenu ulogu.
Koje su dvije vrste matičnih stanica i koja svojstva imaju?
Embrijska - nastaje u bilo koje tkivo => pluripotentne
Odrasla - u koštanoj srži i pupkovini, ne može nastati sad baš u bilo koje tkivo
Koji su osnovni tipovi tkiva?
Pokrovno, vezivno, mišićno, živćano
Koje su vrste pokrovnog tkiva? (u životinja)
Žlijezdasti - endokrini, egzokrini
Trepetljikavi - reproduktivni sustav => bolje upijanje tvari; gornji dišni putevi => izbacivanje čestica
Endotel - dobro prokrvljen, služi za lakši prijenos krvi
Koje su uloge i vrste vezivnog tkiva?
- povezuje sve dijelove tijela
- stanice su razbacane u izvanstaničnoj tekućini
3 skupine:
- rahlo => osigurava da su organi na mjestu
- gusto => tetive (kolagenska vlakna)
- s posebnim svojstvima
Koje su vrste vezivnih tkiva s posebnim svojstvima?
Masno, hrskavica, kosti te krv i limfa
Koje su vrste krvnih stanica?
Eritrociti - krvi pigment hemoglobin => dva α i dva ß lanca, 4 Fe²⁺ iona
Leukociti - bijele krvne stanice => razlikuju se po obliku jezgre i prisutnosti zrnaca
Trombociti
Koje su vrste mišičnog tkiva?
Srčano, poprečno-prugasto i glatko
Opiši građu živčanog tkiva.
Neuron - 3 dijela: tijelo (soma), Akson, Dendriti; uloga: prijenos informacija
Glija stanice - uloga: hranidbena, zaštitna, potporna
Opiši razvoj biljnih generacije te koje su najrazvijenije kod kojih vrsta.
Izmjena spolne (gametofitne) i nespolne (sporofitne) generacije
Najrazvijeniji gametofit - papratnjače
Najrazvijeniji sporofit - kritosjemenjače
Navedi vrste biljnih tkiva.
Tvorna tkiva - meristemi Osnovna tkiva - parenhimi Pokrovna tkiva Provodna tkiva Potporno (mehaničko) tkivo Žlijezdano tkivo
Koje su vrste tvornih tkiva?
Nediferencirana tkiva
Vršni meristem
- vršak stabiljke i korijena
- omogućuje produženi rast biljke
Bočni meristem
- kod dvosupnica - rast u debljinu
- ksilem - provodnja mineralnih tvari i vode
- floem - provodi produkte fotosinteze
Godovi
- koncentrični krugovi
- određivanje starosti stabla
Koje su vrste osnovnih tkiva?
Asimilacijski parenhim
- provodi fotosintezu
- bogat kloroplastima
Spremišni parenhim - pohrana
Spužvasti ili transpiracijski parenhim - izmjena plinova i vode s atmosferom
Koje su vrste pokrovnih tkiva? (u biljaka)
Epiderma - površina listova
Rizoderma - površina korijena
Puči ili stome - omogućuju izmjenu plinova
Kora - štiti od vanjskih utjecaja
Koje su vrste provodnih tkiva?
Floem
- građen od sitastih cijevi (žive stanice) i stanice pratilice
Ksilem
- uloga: osigurava čvrstoću biljke
- sastoji se od traheje i traheide
Koje su vrste potpornih tkiva?
Kolenhim - dijelovi biljke koji još rastu
Sklerenhim - izrasli dijelovi biljke
Koja je uloga žlijezdanog tkiva?
Stvara i izlučuje kemijske tvari.
