Verbintenissenrecht Examen januari Flashcards
(44 cards)
Wat is een verbintenis?
- Juridisch afdwingbare verplichting
- één of meerdere personen ten aanzien van andere personen (natuurlijke-/rechtspersonen)
- om een prestatie te leveren (afdwingbaar)
- > Iets doen
- > Iets geven: zakelijk recht (geldsom betalen)
- > Iets laten: niet te doen
Situering verbintenissenrecht in het recht
Privaatrecht: verhouding tussen meerdere personen
Burgerlijk recht: verhouding tussen burgers
MAAR: het publiek recht en het privaatrecht kunnen samenkomen. Voorbeeld boer dat rijbaan niet proper maakt
(Celstraf -> publiekrecht -> strafrecht)
(Schade -> privaatrecht -> schadevergoeding… Persoon A brengt schade toe aan persoon B)
Overheid in het verbintenissenrecht
Ook overheid is gebonden aan de regels van het verbintenissenrecht. Heeft soms dezelfde rechten als privaatpersoon.
- Als de overheid ervoor zorgt dat iemand schade heeft -> privaatrecht
Situering algemeen verbintenissenrecht in de Belgische wetgeving
- Burgerlijk Wetboek: vanaf art. 1101 tot art. 1386bis (algemene regels)
- veel veranderingen laatste tijd (Europees recht heeft grote invloed)
- veel aparte wetgeving is erbij gekomen (niet in burgerlijk wetboek)
- > Bijzondere wetten bijgevoegd
- > WER (wetboek van economisch recht)
Het begrip verbintenis (NBW) BEGRIJPEN
Art. 5.1 NBW: ‘Een verbintenis is een rechtsband op grond waarvan een schuldeiser van een schuldenaar in rechte de uitvoering van een prestatie mag eisen
Art. 5.3. NBW: ‘Verbintenissen ontstaan uit een rechtshandeling, uit een oneigenlijk contract, uit de buitencontractuele aansprakelijkheid of uit de wet
Karakteristieke eigenschappen van de verbintenis (tabel)
- schuldenaar (SA) heeft een verbintenis of schuld tegenover schuldeiser (SE)
- schuldeiser (SE) heeft vorderingsrecht tegenover schuldenaar (SA)
- (schuldenaar = debiteur, schuldeiser = crediteur)
(TABEL)
Verschil vorderingsrechten en zakelijke rechten (vorderingsrecht)
- tegenhanger van verbintenissenrecht
- Band tussen personen
- Open systeem (geen afgesproken lijst)
- relatieve werking (verhouding tussen personen, geen buitenstaanders)
- Bv. Persoon A moet 100 euro aan persoon B, Persoon A heeft verbintenissenrecht tegenover persoon B, persoon B heeft vorderingsrecht tegenover persoon A
Verschil vorderingsrechten en zakelijke rechten (zakelijk recht)
- recht op een zaak (verhouding tussen persoon en een zaak)
- gesloten systeem (burgerlijk wetboek somt een lijst op bv eigendomsrecht, vruchtgebruik, erfdienstbaarheden)
- absoluut (kan tegen eender wie zakelijk recht inroepen)
Verbintenissen ontstaan uit:
- Rechtshandelingen
- > meerzijdige rechtshandelingen
- > eenzijdige rechtshandelingen
- rechtsfeiten
- > onrechtmatige daad
- > oneigenlijke overeenkomsten
Rechtshandeling
- bewust
- Wilsuiting (bewust verbintenissen op zich te nemen)
- Personen krijgen verbintenis aan andere personen zonder dat ze dat wilden (gevolg)
Rechtsfeiten
- onbewust verbintenissen creëren
Meerzijdige rechtshandelingen
Akkoord tussen ten minste twee partijen, met de bedoeling om rechtsgevolgen te doen onstaan
Voorbeelden:
- Studiecontract
- Huurcontract
Meerzijdige rechtshandelingen in het wetboek
Art. 1134 BW => basis artikel dat er voor zorgt dat contracten verbintenissen doen ontstaan (zorgt ervoor dat de contracten bindend zijn)
Meerzijdige rechtshandelingen in de praktijk (begrijpen)
-> Niet altijd een verbintenis voor beide partijen
- contracten waarbij er voor beide partijen een verbintenis is:
x wederkerige overeenkomst
x Art. 1134 BW - contracten waarbij er niet voor beide partijen een verbintenis is:
x één partij heeft rechten, de andere plichten
x bv schenking
Eenzijdige rechtshandeling
Wilsuiting van 1 persoon met de bedoeling rechtsgevolgen te doen ontstaan
- rechtsgevolgen: Verbintenissen voor één persoon
- > Staat niet in het BW
- > wordt wel algemeen aanvaard door het hof van cassatie
Voorbeeld:
- ik verkoop tas voor €300, en krijg veel vraag ernaar. Had dit eigenlijk ook voor €500 euro kunnen verkopen -> mag niet veranderd worden. Gebonden door eenzijdige wilsuiting.
Eenzijdige rechtshandeling in het wetboek
- > Staat niet in het BW
- > wordt wel algemeen aanvaard door het hof van cassatie
Onrechtmatige daad
- situatie waarin iemand door een onrechtmatige handeling (gewild of ongewild) schade berokkent aan een andere persoon
- GEEN CONTRACT! Contract is rechtshandeling
- Art. 1382 BW = basis wet
(De gene die fout gemaakt heeft krijgt verbintenis tot vergoeding. Persoon met schade heeft vorderingsrecht)
Voorwaarden voor onrechtmatige daad:
- Bewijzen van fout
- Bewijzen van schade
- Bewijzen dat er een oorzakelijk verband is tussen fout en schade
Onrechtmatige daad in het wetboek
- Art. 1382 BW = basis wet
De gene die fout gemaakt heeft krijgt verbintenis tot vergoeding. Persoon met schade heeft vorderingsrecht
Oneigenlijke overeenkomst
= quasi-contract
-> situatie waarin iemand een vrijwillige, rechtmatige handeling stelt die ongewilde rechtsgevolgen doet ontstaat
- Zaakwaarneming (wederkerige verbintenissen-
x Art. 1372 - 1375 BW - Onverschuldigde betaling (verbintenis tot terugbetaling)
x Art. 1376 - 1381 BW - verrijking zonder oorzaak (verbintenis tot compensatie)
x erkend als algemeen rechtsbeginsel door hof van cassatie
Soorten Oneigenlijke overeenkomst in het wetboek
- Zaakwaarneming (wederkerige verbintenissen-
x Art. 1372 - 1375 BW - Onverschuldigde betaling (verbintenis tot terugbetaling)
x Art. 1376 - 1381 BW - verrijking zonder oorzaak (verbintenis tot compensatie)
x erkend als algemeen rechtsbeginsel door hof van cassatie
Karakteristieke eigenschappen van de verbintenis (financieel)
verbintenis heeft altijd een financieel belang = vermogensrecht
Verbintenis is een bepaalde schuld
- vermogensrechtelijk -> patrimoniaal rechterlijk
Karakteristieke eigenschappen van de verbintenis (afdwingbaarheid van een verbintenis)
twee soorten:
- niet-afdwingbaar engagement vb gentlemen’s agreement
- Vermogensrechtelijke verbintenis
Natuurlijke verbintenis
Verbintenis die geen aanleiding geeft tot terugvordering wanneer zij vrijwillig wordt uitgevoerd
Aanspraak steunt niet op een overeenkomst?
buitencontractuele aansprakelijkheid
