W1 homeostaza Flashcards

(61 cards)

1
Q

Termoreceptory

A

na temp. W skórze, niektorych czesciach narzadów wewnetrznych i naczyniach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Chemoreceptory

A

smakowe, węchowe, receptory kłębków szyjnych i aortalnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Homeostaza

A

stan dynamicznej równowagi czynnościowej organizmu, której zaburzenie prowadzi do choroby , a nawet śmierci

może istnieć tylko w pewnych zakresach, granicach zmian środowiskowych,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

co może być receptorem , oprócz tych głównych?

A

pojedyncze bialka w komórkach – wrazliwe na np. hormony, neurotransmitery, to połączenie powoduje odpowiedź komórki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Izohydremia co to i inna nazwa

A

stałość uwodnieia, tj. zachowanie stałej objętości w ody w organizmie
(izowolemia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Izotonia co to i inna nazwa

A

(izoosomia) -stałość ciśnienia koloidoosmotycznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

izohydria

A

stałość stężenia jonów wodorowych, a tym samym odczyn środowiska , czyli jego pH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Podstawowe
układy regulujące homeostazę

A
  1. UKŁAD NERWOWY:
    • somatyczny
    • autonomiczny
  2. UKŁAD ENDOKRYNNY:
    -OŚ PODWZGÓRZOWO-PRZYSADKOWO-NARZĄDOWA
    • GRUCZOŁY OBWODOWE
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q
  • sprzezenie zwrotne ujemne –
A

jeśli narzad a będzie pobudzal narzad b to narzad b zwrotnie będzie hamowal narzad a; przykład – insulina i glukagon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q
  • sprzezenie zwrotne DODATNIE +
A

narzad a stymuluje narzad b a narzad b zwrotnie stymuluje narzad a – non stop się napedzaja i coraz bardziej intensywna ich praca; np.,
—– proces krzepniecia krwi,
——reakcje immunologiczne
wymaga wylaczenia przez czynnik spoza kręgu sprzężenia , oksytocyna w akcji porodowej

ODGRYWA ZNACZĄCĄ ROLĘ W MECHANIZMACH PATOLOGICZNEJ REGULACJI FUNKCJI.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

rytmy biologiczne wrodzone

A
  • NIEMAMYNANIEWPŁYWULUBWPŁYWNASZNA NIE JEST OGRANICZONY.
    PRZYKŁAD:
    ❖LICZBA UDERZEŃ SERCA,
    ❖LICZBA ODDECHÓW NA MINUTĘ,
    ❖CYKL MIESIĄCZKOWY,
    ❖ZMIANY MASY CIAŁA W RÓŻNYCH PORACH ROKU
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

rytmy biologiczne nabyte

A

SĄZALEŻNEODNASSAMYCH,
* MOGĄULEGAĆZMIANĄWPEWNYCHGRANICACH,
* MOŻEMYADOPTOWAĆJEDOSWOICHPOTRZEBI SWOJEJ WYGODY.
PRZYKŁAD:
❖RYTM SNU I CZUWANIA, ❖RYTM PRACY
❖RYTM POSIŁKÓW.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

błona komórkowa - funkcje i cechy

A

Funkcje:
- izolacyjna
- recepcyjna
- selekcjonująca

Cechy:
- hyfrofilność, hydrofobowosc
- asymetria
- płynność
- spolaryzowanie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

błona komórkowa - budowa , co nie może przjesc

A

dwuwarstwa fosfolipidowa
– głowy hydrofilowe na zewnatrz
- ogony hydrofobowe do srodka
- białka błonowe - receptory

– nieprzepuszczalna, pelni f izolacyjna ;swobodnie
nie przechodza
—– bialka,
—-cukry
—– woda;
mogą przejsc czasteczki które rozp. Się w tluszczach np. —-alkohol, steroidy witaminy rozp w tłuszczach
—- gazy oddechowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

w wyniku jakiego działania jest nierównomiernie rozmieszczenie jonów po obu stronach błony kom?

A

w wyniku działania:
- sił dyfuzji
- elektrostatycznego przyciągania,
- transportu czynnego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

jak się rozkładają jony przy błonie w stanie równowagi?

A

W stanie równowagi istnieje niewielki
—- nadmiar kationów na zewnątrz
—- nadmiar anionów wewnątrz komórki

Jest to podstawą polaryzacji błony komórkowej.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Ładunek wewnątrz i na zewnątrz komórki , dzięki czemu

A

– na zewnatrz komorki – jony sodu są w przewadze
– wewnatrz komorki – dużo jonow potasu i białczany – aniony bialek (nadaja wnetrzu komorki ujemny znak)

wnetrze komorki naladowane ujemnie
na zewnatrz naladowanie dodatnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

z czego wynika napięcie elektryczne komórki? ile wynosi?

A

Jona Na+ chcialby przeplynąć do komókri, caly czas napiera na blone komorkowa – napiecie elektryczne – wnetrze komorki minus przyciaga plus; dodatkowo sila dyfuzji pcha je do komorki (ale nie może wplynac bo blona jest nieprzepuszczalna dla jonów)

-70mV – napiecie na blonie komorkowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Potencjał równowagi

A

Jest to potencjał elektryczny, który przyłożony do wnętrza komórki utrzymywałby przestrzenna separację jonów.

Potencjał równowagi dla sodu +65 mV
Potencjał równowagi dla potasu -90 mV

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Potencjał spoczynkowy błony komórkowej

A

Potencjał spoczynkowy błony komórkowej (błonowy, membranowy) to:
spoczynkowa różnica
potencjałów pomiędzy wnętrzem komórek tkanek pobudliwych a płynem zewnątrzkomórkowym wynosi od-65 do -95 [mV].

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

W utrzymaniu potencjału spoczynkowego odgrywa rolę:

A
  • wypływ jonów potasowych z komórki (kanał ucieczki, przecieku);
  • przemieszczanie się jonów chlorkowych (z i do komórki); * pompa sodowo-potasowa (3Na+/2K+).
    Kanały i jony sodowe mają niewielki wpływ na kształtowanie potencjału spoczynkowego.
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Pobudzenie

A

to zmiana właściwości błony komórkowej (przepuszczalności dla jonów) pod wpływem czynników działających z zewnątrz komórki pod wpływem bodźców.
Pobudzenie może być:
▪ lokalne
▪ rozprzestrzeniające się (prąd czynnościowy)

Pobudzenie komórki
zmiana potencjału błonowego w kierunku dodatnim przez napływ do wnętrza jonów sodowych powoduje osiągnięcie przez nią potencjału progowego (ok. -55 mV).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Pobudliwość

A

to zdolność reagowania na bodziec procesem pobudzenia.
Tkanki pobudliwe to te, które odpowiadają na bodźce skuteczne procesem pobudzenia.
Są to tkanki zbudowane z komórek nerwowych i ich wypustek oraz
z komórek mięśniowych: mięśni poprzecznie prążkowanych, mięśni gładkich, mięśnia sercowego.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

depolaryzacja

A

depolaryzacja
otwarcie dużej liczby szybkich kanałów sodowych
(szybki dokomórkowy prąd sodowy) odpowiedzialnych za szybką składową potencjału (przewodność tych kanałów wzrasta 50-krotnie), inaktywowane w 50% przy potencjale -50 mV. Wraz z jonami sodowymi napływają również jony wapniowe do komórki.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
repolaryzacja
przy zamkniętych kanałach sodowych nadal są otwarte kanały potasowe zależne od wapnia i niezależne od wapnia do momentu osiągnięcia potencjału ujemnego równego potencjałowi progowemu. Towarzyszyć może temu napływ jonów chlorkowych do wnętrza komórki oraz czynność pomp jonowych, które przywrócą potencjał spoczynkowy.
24
hiperpolaryzacja
potencjał następczy hiperpolaryzujący zmiana pogłębiająca ujemny potencjał poniżej wartości spoczynkowej; pobudliwość komórki maleje. Następnie potencjał oscyluje w kierunku dodatnim i ujemnym, aż osiągnie wartość potencjału spoczynkowego. hiperpolaryzacja
25
Prawo „wszystko albo nic”
Potencjał czynnościowy nie pojawia się wcale jeśli bodziec ma wielkość podprogową, natomiast występuje ze stałą, jednakową amplitudą dla każdego bodźca o sile progowej lub większej. DOTYCZY KOMÓRKI NIE TKANKI !!
26
Refrakcja bezwzględna
Refrakcja bezwzględna – jest to przerwa czasowa, w której nie może pojawić się kolejny potencjał czynnościowy (pobudzenie jest niemożliwe); komórka jest w okresie depolaryzacji lub 1/3 repolaryzacji i posiada potencjał wyższy niż potencjał inaktywacji sodowej.
27
Refrakcja względna
Refrakcja względna – powraca pobudliwość komórki w okresie repolaryzacji (może powstać potencjał czynnościowy), ale próg pobudliwości jest podwyższony.
28
Próg pobudliwości
Jest to wartość potencjału błonowego komórki po przekroczeniu, którego ulega ona pobudzeniu. Obniżenie progu pobudliwości powoduje wzrost pobudliwości. Pobudliwość komórki zależy od różnicy między potencjałem spoczynkowym a potencjałem progowym.
29
Podział bodźców
W zależności od siły: ➢ podprogowe – zbyt słabe, aby mogły wywołać pobudzenie nerwu, ale zmieniające jego pobudliwość (sumowanie) ➢ progowe – najsłabszy bodziec zdolny do wywołania pobudzenia ➢ nadprogowe – większe niż bodźce progowe: - submaksymalne – wyzwalają pobudzenie zależne od siły - maksymalne – powodujące największe pobudzenie - hypermaksymalne – większe od maksymalnych, ale dające pobudzenie takie jak bodźce maksymalne
30
BIAŁKA BŁONY KOMÓRKOWEJ
BIAŁKA POWIERZCHNIOWE (PERYFERYJNE) stosunkowo słabo związane z plazmolemą, (występują na jej powierzchniach). * BIAŁKA INTEGRALNE mają sekwencje hydrofobowe, przez które wiążą się z fosfolipidami; zlokalizowane transbłonowo.
31
W skład błony komórkowej wchodzą:
 LIPIDY: a) fosfolipidy – fosfoglicerydy, sfingolipidy b) glikolipidy c) cholesterol  BIAŁKA INTEGRALNE I PERYFERYJNE  GLIKOPROTEINY  WODA
32
glikokaliks
BŁONA PODSTAWNA - pokrywa błonę fosfolipidową - zbudowaną z węglowodanów (glikoprotein i glikolipidów - Glikokaliks spełnia istotną rolę w kontakcie komórki z otoczeniem, może wiązać różne jony (np. Ca2+) i uczestniczy w reakcjach obronnych komórki.
33
rola białek błony komórkowej
➢ Receptory błonowe i białka z nimi związane: uczestniczą głównie w transdukcji sygnału z powierzchni błony ➢ Enzymy błonowe: uczestniczą w regulacji metabolizmu i/lub w transdukcji sygnału (aktywowane bezpośrednio lub pośrednio przez receptory) ➢ Białka transportowe: - kanały jonowe - nośniki substancji: w dyfuzji ułatwionej lub transporcie czynnym ➢ Białka strukturalne: tworzą cytoszkielet i wchodzą w skład połączeń międzykomórkowych ➢Nośniki informacji antygenowej.
34
Układ bramkujący
struktura o zmiennej konformacji przestrzennej, która reguluje przepuszczalność kanału. Odsunięcie się na boki fragmentów łańcuchów polipeptydowych tworzących układ bramkujący powoduje otwarcie kanału (aktywację kanału), natomiast ich koncentryczne zbliżenie zamyka kanał (inaktywacja kanału). W niektórych kanałach sugeruje się obecność osobnych układów aktywacji i inaktywacji.
35
UNIPORT, ANTYPORT, SYMPORT
Białka transportowe błony komórkowej przenoszące tylko jedną substancję nazywamy uniportami przenoszące więcej niż jedną substancję w tym samym kierunku nazywamy symportami - glukoza - aminokwasy - peptydy , a przenoszące różne substancje równocześnie dokomórkowo i odkomórkowo – antyportami
35
Sposób bramkowania:
➢ bramkowane mechanicznie (mechanowrażliwe) ➢ bramkowane wartością potencjału błonowego, czyli sterowane elektrycznie; ➢ bramkowane przez ligandy bezpośrednio (chemicznie bezpośrednio); ➢ bramkowane przez ligandy pośrednio, z udziałem czynników uczestniczących w procesach transdukcji informacji o przyłączeniu się liganda do receptora
36
DYFUZJA UŁATWIONA
➢ nośniki białkowe odpowiedzialne za dyfuzję ułatwioną wiążą cząsteczkę transportowaną po jednej stronie błony komórkowej i oddają ją po stronie przeciwnej (teoria „ping-pong”). ➢proces ten zależny jest od zmiany konfiguracji białka nośnikowego. ➢ niektóre układy odpowiedzialne za dyfuzję ułatwioną równocześnie przenoszą różne cząsteczki. ➢dyfuzja ułatwiona NIE jest procesem energochłonnym
37
dyfuzja ułatwiona podlega prawom
swoistości, wysycenia współzawodnictwa. ➢ swoistość to możliwość łączenia się nośnika tylko z niektórymi substancjami; dyfuzja ułatwiona jest więc procesem wybiórczym. ➢ prawo wysycenia wynika z istnienia ograniczonej ilości nośników w błonie komórkowej, po ich zaangażowaniu dalsze nasilenie dyfuzji ułatwionej nie jest już możliwe. ➢współzawodnictwo występuje w wypadku, gdy nośnik może umożliwić dyfuzję więcej niż jednego rodzaju substancji, wtedy substancje konkurują o przenośnik.
38
transport błonowy - podział
TRANSPORT BIERNY ---> dyfuzja prosta ---> dyfuzja ułatwiona TRANSPORT CZYNNY (aktywny) ---> pierwotnie aktywny - pompy jonowe ---> wtórnie aktywny np. glukoza
39
TRANSPORT CZYNNY - PIERWOTNIE AKTYWNY
➢ zależy od obecności w błonach komórkowych struktur określanych jako pompy jonowe, będących zarówno układami transportującymi, jak i enzymatycznymi o właściwościach ATPazy. ➢ uwalniana podczas rozkładu ATP do ADP energia jest wykorzystywana do zmian przestrzennej konfiguracji nośnika. ➢ pozwala to na chwilowe związanie jonu po jednej stronie błony komórkowej i przeniesienie go na stronę przeciwną, gdzie jest uwalniany (uniport): np. Ca2+-ATPaza, H+-ATPaza. ➢ substancje mogą być transportowane przez błonę komórkową wbrew siłom dyfuzji.
40
Warunki transportu aktywnego (pomp jonowych)
* dostateczne zaopatrzenie komórki w tlen i glukozę, * możliwość stałej resyntezy ATP z ADP i fosforanu, * sprawne usuwanie CO2 z komórki i płynu okołokomórkowego, * utrzymywanie temperatury na poziomie optymalnym dla procesów enzymatycznych, * utrzymywanie się odpowiedniego stosunku stężeń przenoszonych jonów po obu stronach błony komórkowej
41
TRANSPORT WTÓRNIE AKTYWNY
TRANSPORT ZALEŻNY OD GRADIENTU STĘŻENIA JONÓW SODOWYCH, WYTWORZONEGO PRZEZ POMPĘ SODOWO-POTASOWĄ np glukoza wędruje do komórki wraz sodem
42
RECEPTORY KOMÓRKOWE DLA LIGANDÓW
wyspecjalizowane struktury, * zbudowane z polipeptydów lub glikoprotein, * zlokalizowane na powierzchni lub wewnątrz komórki, * zdolne do rozpoznawania i wiązania związku o charakterze regulacyjnym (ligand). Kompleks ligand/receptor w wyniku swoistej transdukcji (przetworzenia) sygnału doprowadza do zmiany czynności komórki .
42
ligand- receptor - co zachodzi?
ROZPOZNANIE -> ZWIĄZANIE -> TRANSDUKCJA SYGNAŁU -> ZMIANY CZYNNOŚCI KOMÓRKI DOCELOWEJ Odpowiedź komórki na związanie z ligandem jest zdeterminowana przez rodzaj receptora; ligand jest niezbędny do zapoczątkowania odpowiedzi ale efekt fizjologiczny jest zależny od receptora.
43
gdzie mogą być zlokalizowane receptory dla liganda i od czego zależy ich lokalizacja
RECEPTORY MOGĄ BYĆ ZLOKALIZOWANE W: * błonie komórkowej, * cytoplazmie, * jądrze komórkowym, * błonie siateczki śródplazmatycznej, * błonach mitochondrialnych. LOKALIZACJA RECEPTORA ZALEŻY OD BUDOWY CHEMICZNEJ LIGANDA
44
LIGAND
* substancja chemiczna * zdolna do swoistego wiązania się z receptorem, najczęściej w wyniku dopasowania przestrzennego i/lub wzajemnego oddziaływania fizykochemicznego (słabe wiązania elektrostatyczne, wodorowe, jonowe) * związek o działaniu regulacyjnym, wpływający na czynność komórki docelowej * ZEWNĘTRZNE (PIERWOTNE) * WEWNĄTRZKOMÓRKOWE (WTÓRNE, II rzędu)
45
LIGAND AGONISTA
AGONISTA – ligand zdolny do swoistego wiązania się z danym receptorem i jego aktywacji prowadzącej, w wyniku transdukcji sygnału, do zmiany czynności komórki.
46
LIGAND ANTAGONISTA
ANTAGONISTA - ligand zdolny do swoistego wiązania się z receptorem, pozbawiony jednak zdolności do jego aktywacji. Zajmując miejsce na receptorze konkuruje z agonistą; blokując funkcję receptora uniemożliwia pobudzenie komórki  stąd nazywany blokerem receptora.
47
LIGANDY ZEWNĄTRZKOMÓRKOWE
* Neurotransmittery (przekaźniki nerwowe, mediatory). * Neurohormony. * Hormony * Substancje hormonalnie czynne, wytwarzane przez narządy o funkcjach podstawowych innych niż wytwarzanie ligandów; * Substancje hormonalnie czynne lokalnie wydzielane – tzw. hormony tkankowe; * Kininy i angiotensyny – peptydy powstające z białek prekursorowych znajdujących się w osoczu; * Cytokiny - np.: interleukiny; *Eikozanoidy : prostaglandyny np.:PGE2,PGF2, leukotrieny - LTC4, LTD4, prostacyklina -PGI2 , tromboksan -TxA2
48
LIGANDY ZEWNĄTRZKOMÓRKOWE jak docierają do komórki docelowej>
LIGANDY ZEWNĘTRZNE DOCIERAJĄ DO KOMÓRKI DOCELOWEJ: ➢ z krwią (endokrynnie); ➢ uwalniane z zakończeń nerwowych (neurokrynnie); ➢ uwalniane z komórek w tkankach (parakrynne, autokrynne).
49
LIGANDY WEWNĄTRZKOMÓRKOWE przykłady
CYKLICZNE NUKLEOTYDY: cAMP, cGMP POCHODNE LIPIDÓW BŁONOWYCH: IP3 – inozytolotrifosforan DAG - diacyloglicerol JONY WAPNIA Ca2+
49
LIGANDY WEWNĄTRZKOMÓRKOWE - co to i funkcja, jak powstają
* Substancje chemiczne powstające w wyniku transdukcji sygnału (przeniesienia informacji) przez kompleks ligand/receptor do wnętrza komórki. * Powstają zwykle dzięki aktywacji enzymów efektorowych związanych z danym typem receptora. * Pełnią funkcję bezpośrednich lub pośrednich aktywatorów kinaz i fosfataz białkowych (serynowo-treoninowych lub tyrozynowych).
50
TYPY KOMUNIKACJI, SYGNALIZACJI MIĘDZYKOMÓRKOWEJ
1. Bezpośrednie – przez połączenia międzykomórkowe, np. koneksony, czyli kanały jonowo-metaboliczne. 2. Pośrednie: * autokrynny * parakrynny * endokrynny * neurokrynny
51
Sygnalizacja autokrynna*
Sygnalizacja autokrynna* - Komórka wydziela cząsteczki sygnałowe (np. cytokiny), które *działają na nią samą*. - Komórka jest jednocześnie nadawcą i odbiorcą sygnału. - np. sprzężenie zwrotne dodatnie - hormon wzrostu - kom. się same stymulują do wzrostu; np nowotwory -
52
Sygnalizacja parakrynna
Sygnalizacja parakrynna* - Komórka wydziela sygnały, które *działają na sąsiednie komórki* (krótkie dystanse). - Typowe w tkankach, np. przekazywanie sygnałów zapalnych. -
53
Sygnalizacja endokrynna (hormonalna
Sygnalizacja endokrynna (hormonalna)* - Cząsteczki sygnałowe (np. hormony) są *wydzielane do krwi* i transportowane do *odległych komórek* docelowych. - Przykład: insulina, kortyzol.
54
Sygnalizacja neurokrynna (neurotransmisja)
Sygnalizacja neurokrynna (neurotransmisja)* - Przekaźnik (neuroprzekaźnik) uwalniany z neuronu działa na *komórkę docelową* (np. mięsień, inny neuron) poprzez *synapsę*. - Bardzo szybka i specyficzna.
55
jak transportowana jest glukoza
Transport wtornie aktywny – zbudowanie greadientu sodu – wyrzucamy sod z komorki z pomoca ATP potem sod wpuszczamy do komorki i on wtedy wejdzie razem z glukoza nie wydatkujemy energi na przemieszczanie glukozy do komorki ale Na+ jest narzedziem do transportu – jest to jednoikierunkowy transport glukozy. Czasteczki z przewodu pokarmowego mogą się przemieszczac tylko poprzez komórki.
56
pinocytoza , fagocytoza
Fagocytoza - pozeranie duch cząsteczek np makrofag pożera bakterie pinocytoza - pobieranie płynów i małych cząsteczek, np kom. nabłonka jelitowego pobierajcie małą cząsteczkę