W3: Europese Maatschappij in de Renaissance (H12) Flashcards
(39 cards)
1
Q
Patronage
A
- steun
- financiële hulp voor kunstenaars en schrijvers door steden, groepen, individuen
- vaak voor specifieke projecten
2
Q
Communes
A
- gezworen verenigingen van vrije mannen in Italiaanse steden.
- geleid door kooplieden gildes
- zochten politieke en economische onafhankelijkheid van lokale edelen
- samenvoeging van de handelaar elite en de Italiaanse adel –> machtige oligarchie
- vaak onstabiel door rivaliteit van machtige families
3
Q
Popolo
A
- rechteloos gewoon volk
- haatte het dat ze uitgesloten werden van macht
- werden zwaar belast
4
Q
Signori
A
- overheid met eenmansregel (door een man geruled)
- hielden de instituties van gemeenschappelijke overheden in plaats maar hadden in praktijk geen macht
- 15 en 16e eeuw signori en oligarchs transformeren hun huizen naar hoven
5
Q
Courts
A
- prachtige paleizen waar signori en andere heersers leefde
- plek om zaken te doen
- ondersteunde kunst
6
Q
Medici
A
- machtige bankiersfamilie
- heerste 3 eeuwen in Florence
7
Q
Condotierri
A
- militaire leiders met hun eigen leger
- namen vaak de politieke macht over nadat ze de bestaande overheden hadden afgestoten
8
Q
Gevolg van niet consolideren van de Italiaanse stadstaten
A
- eeuwen van onderdrukking van Italie door indringers van buitenaf
9
Q
diplomatie
A
- door italie uitgevonden
10
Q
Savonarola
A
- dominicaanse monnik
- ## stoot medici van ‘troon’
11
Q
1494
A
Fr valt Milaan binnen nadat ze hulp hadden gevraagd voor het tegen gaan van Venetië en Florence , die wilde territorium innemen
12
Q
Waardoor werd de Renaissance gekarakteriseerd
A
- zelfbewuste overtuiging onder geschoolde Italianen dat ze in een nieuwe tijd leefde
- berust op een diepe interesse in de oude Grieks-Romeinse cultuur
- door oude klassieke te reflecteren ontwikkelde ze nieuwe begrippen van menselijke natuur
13
Q
Hoofd intellectuele component van de Renaissance
A
- Humanisme
14
Q
Humanisme
A
- een studie programma ontworpen door de italianen
- Benadrukte de kritische studie van het Latijnse en Griekse literatuur
- doel: beter begrip van menselijke natuur
15
Q
Giorgio Vasari
A
- Eerste die ‘Renaissance’ op papier noemt
16
Q
Francesco Petrarca
A
- Geobsedeerd door het klassieke verleden
- Benadrukte dat schrijvers uit zijn tijd deze oude modellen moesten volgen
17
Q
Leonardo Bruni
A
- Eerste die de geschiedenis in drie tijdperken verdeeld
- Oudheid, middeleeuws en modern
- Stelde dat het republicanisme de beste regeringsvorm was
18
Q
Florentijnse Humanisten
en Ideeën van Plato
A
- steeds geïnteresseerder in Griekse filosofie, met nadruk op de ideeën van Plato
Ideeën van Pato:
- Plato’s nadruk op het spirituele en eeuwige boven het materiële
- paste goed bij christelijke leer over de onsterfelijkheid van de ziel
19
Q
Virtù
A
- de kwaliteit om de wereld naar eigen inzicht vorm te kunnen geven
20
Q
Hoe leer je iets het beste
A
Volgens Plato:
- over iets denken in de perfecte en ideale vorm
Voorbeeld:
- Utopia door humanist Thomas More
- Beschrijft de perfecte maatschappij
21
Q
Humanisten over onderwijs
A
Humanisten dachten:
- dat hun studierichting in de klassieke essentiële vaardigheden voor latere politici, zakenlieden, schrijvers en artiesten zouden geven
- veel breder en practischere vaardigheden dan de huidige universiteiten (theologie en filosofie)
Doel van geleerde mensen zou moeten zijn:
- actief leven in de wereld
- educatie is voor het algemeen belang
- ze brachten hun ideeën in praktijk, maar vonden niet dat vrouwen onderwijs moesten krijgen
22
Q
Castiglione
A
- De geleerde man zou een brede achtergrond in veel academische onderwerpen moeten hebben
23
Q
Niccolò Machiavelli
A
- The Prince 1513
- Stelt dat de taak van een heerser is om orde en veiligheid te beschermen
- Gebruikt voorbeelden van klassieke en moderne leiders in zijn werken
- Overheid zou niet naar Christelijke moralen moeten worden beoordeeld
24
Q
Desiderius Erasmus
A
- Roem berust op wetenschappelijke edities en vertalingen en populaire werken
- Twee fundamentele thema’s die door zijn werken lopen
o Educatie: in de Bijbel en de Klassieke zijn de middelen om te hervormen, de sleutel tot moralen en intellectuele ontwikkeling
o Vernieuwing: zou gebaseerd moeten zijn op de filosofie van Christus. De nadruk op innerlijke spiritualiteit en de persoonlijke moraal - –> Deze ideeën vormen een belangrijke basis voor de Protestantse Reformatie
25
Gevolgen van de uitvinden van de drukpers
- Werken van Erasmus werden snel verspreid (in tegenstelling tot Petrarca)
- Printshops werden een verzamelplaatsen voor mensen die geïnteresseerd waren in nieuwe ideeën
- door boekdrukkunst konden mensen makkelijker over de ideeën uit die uit de boeken kwamen discussiëren
- boekdrukkunst stelde **stille individuen** in staat zich aan te sluiten bij doelen en groepen die geografisch ver van elkaar verwijderd waren, om een **gemeenschappelijke identiteit** te **vormen**
- stimuleerde de geletterdheid van leken en had een diepe invloed op hun privé-leven
- Overheden en kerkelijke leiders gebruikte beide en waren bang voor boekdrukkunst. Ze gebruiken boekdrukkunst voor **propaganda** en **censuur** van boeken die tegen hun ideeën ingingen
26
Hoe zorgde kunst voor nieuwe Renaissance idealen:
**Patronage en macht**
patronage en macht
- belangrijke stedelijke groepen pronkte met kunst om te laten zien hoe rijk ze waren en hoeveel invloed ze hadden in de gemeenschap
- in late vijftiende eeuw steeds vaker patronage van individuen en heersers ipv groepen
- naast macht laat de kunst ook een veranderd consumptie patroon zien van de rijke elite
- Italiaanse edelen --> geld naar huurlingen en kunst ipv oorlogvoering
- Na het paleis was de privé kappel in het paleis het symbool voor de grootste uitgaven van de rijke in de zestiende eeuw
27
Hoe zorgde kunst voor nieuwe Renaissance idealen:
**Veranderende Artistieke stijlen**
- inhoud en stijl van de renaissancekunst verschilt van kunst uit Middeleeuwen
- religieuze onderwerpen nog steeds populair maar nu --> met opdrachtgever en zn fam erbij
- **individuele portretten** kwamen op als een uitgesproken **artistiek genre** van de **humanistische beweging**
- portretten laten menselijke idealen in een **realistischere stijl** zien
- gezichtskenmerken van god soms op levende mensen
- Noord-Europa: religieuzer
- Italië: minder religieus dan noord europa
- begin zestiende eeuw: **kunstcentrum** van Florence **naar Rome** door toenemende vraag naar kunst van Pauzen en kardinalen
28
Hoe zorgde kunst voor nieuwe Renaissance idealen:
**De renaissancekunst**
- sommige kunstenaars werden fors beloond
- genoemd als zeldzaam genieën
- --> historici denken dat hier het concept dat kunstenaars een speciaal talent hebben, is ontstaan
humanisten en kunstenaars vinden:
- gingen denken dat een kunstwerk de opzettelijke creatie was van een **unieke persoonlijkheid**
- de ideeën van hooggeleerde humanisten hadden geen invloed op de meeste mensen uit de steden, en had al helemaal geen effect op de dorpen. Want deze mensen **werken en spelen** nog net **zoals in de hoge middeleeuwen**
29
Sociale hiërarchieën
Ras en slavernij
Er was een grote vraag naar zwarte bediende:
- zwarte slaaf = status en rijkdom symbool voor edelen
- slaven vulde de arbeidskracht op zowat alle fronten aan
- de **groeiende slavenhandel** versterkte de **negatieve vooroordelen** over de ondergeschiktheid van zwarte Afrikanen
30
Sociale hiërarchieën
Rijkdom en de adel
- klasse nog geen woord maar in vijftiende eeuw
- idee van hiërarchie gebaseerd op rijkdom kwam op, zeker in steden
Gevolg van deze **nieuwe hiërarchie**:
- meer 'fluid' dan de oude indelingen van edelen en gewone mensen
--> mensen konden op de sociale ladder klimmen en vallen
- was geen einde van de prominentie van de edelen --> door de nieuwe sociale elite van rijkdom te integreren
31
Sociale hiërarchieën
gender rollen
Gevolg van de ontwikkeling van de boekdrukkunst:
- populaire interesse in het debat over vrouwen
- debat veranderde in begin 16e eeuw naar een debat over vrouwelijke heersers
- het onderhouden van passende machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen diende als **symbool** voor het **goed functioneren**van de **samenleving** als geheel
- **wanorde in gender hiërarchie** was gelinkt met **sociale onrust**
- van alle hiërarchieën was de **gender hiërarchie** het **meest natuurlijk**
32
Politiek en de Staat in West-EU
Hoe ontwikkelde nationale staten zich in deze periode
algemeen
- hoge Middeleeuwen oorsprong van veel basis instituties
- De **heroplevende macht van de feodale adel** **verzwakte** echter het **centraliserende werk** dat eerder was begonnen.
33
Politiek en de Staat in West-EU
Hoe ontwikkelde nationale staten zich in deze periode
**Frankrijk**
- ontvolkt, commercieel verwoest en zwak in landbouw
King Charles VII
- 1422 – 1461
- Herstelde de monarchie en Frankrijk
- Hij reconcillieerde de Bourgondiërs en de Armagnacs (hadden al 30 jaar burgeroorlog)
- Reorganiseerde koninklijke raad
34
King Charles VII
- 1422 – 1461
- Herstelde de monarchie en Frankrijk
- Hij reconcillieerde de Bourgondiërs en de Armagnacs (hadden al 30 jaar burgeroorlog)
- Reorganiseerde koninklijke raad
- eerste permanente koninklijke leger in EU
35
Concordaat van Bologna
- in 1516
- Koning Francis I en Paus Leo X verdrag
in verdrag:
- Paus krijgt eerste jaar het loon van de nieuw benoemde bisschoppen
- Franse koning mag franse bisschoppen benoemen
gevolg
- --> Franse koningen hebben daarna effectieve controle over toewijzing en dus het beleid van de kerkelijke functionarissen
36
Politiek en de Staat in West-EU
Hoe ontwikkelde nationale staten zich in deze periode
**Engeland**
- Henry IV
- 1455 - 1471 **war of the roses**
gevolgen oorlog:
- --> slecht voor handel, slecht voor landbouw en slecht voor binnenlandse industrie
Machiavelli zou trots zijn op:
- Edward IV
- Richard III
- Henry VII
ze gebruikte namelijk:
**meedogenloosheid**, **efficiëntie** en **verborgenheid**
en **diplomatie** --> voorkomt oorlogen
1509: Henry III gaat dood en laat Engeland in vrede achter
37
Politiek en de Staat in West-EU
Hoe ontwikkelde nationale staten zich in deze periode
**Spanje**
- in tegenstelling tot engeland en frankrijk blijft spanje een mengelmoes van onafhankelijke koninkrijken
- 1469: Trouwerij van Isabella de Castile en Ferdinand van Aragon --> zorgde niet voor administratieve eenheid
- spaanse bisschoppen mogen een nationale kerk oprichten
- joden gevaarlijke minderheid --> veel moeten bekeren
38
Nieuwe Christenen
- moslims en joden
- waren bekeerd tot het christendom
- bekleedde vaak hoge functies
- maar werden niet vertrouwd wat leidde tot --->
- --> oprichting van **Inquisitie** in 1478
- **absolute religieuze orthodoxie** en de **zuiverheid** van je bloed diende als theoretisch fundament in de Spaanse nationale staat
39
