W4 kernwoorden Flashcards
Absolutisme
Politiek systeem waarbij de vorst absolute macht en controle over het bestuur uitoefent, vaak geassocieerd met absolute monarchie.
Albrecht von Wallenstein
Boheemse militaire commandant tijdens de Dertigjarige Oorlog, die bekend stond om zijn succesvolle leiderschap en latere ontslag door de Habsburgse keizer Ferdinand II.
Comuneros opstand
Opstand in Castilië in 1520-1521 tegen keizer Karel V, voornamelijk gericht op fiscale kwesties en het behoud van lokale privileges.
Dertigjarige Oorlog
- Een conflict (1618-1648) in Europa, voornamelijk in het Heilige Roomse Rijk, gekenmerkt door religieuze, politieke en territoriale strijd.
De oorlog ontstond in eerste instantie als een conflict tussen de katholieke keizer Ferdinand II van het Heilige Roomse Rijk en protestantse adel en steden die zich verzetten tegen zijn pogingen om het katholicisme te herstellen.
Al snel evolueerde de oorlog tot een bredere Europese strijd, waarbij verschillende machten betrokken waren. Aan de ene kant stonden de katholieke Habsburgse keizerlijke troepen, gesteund door Spanje en het Pauselijke leger. Aan de andere kant stonden protestantse machten, waaronder Zweden, Denemarken en later Frankrijk. De strijd werd gekenmerkt door religieuze, politieke en territoriale conflicten.
Devshirme
Systeem in het Ottomaanse Rijk waarbij niet-moslimjongens uit veroverde gebieden werden gerekruteerd, bekeerd tot de islam en opgeleid als soldaten of ambtenaren.
Dynastieke politiek
Beleid gericht op het handhaven en versterken van de positie van een heersende dynastie, vaak door huwelijken en allianties.
Frans I
Koning van Frankrijk (1515-1547), bekend om zijn rivaliteit met keizer Karel V en zijn betrokkenheid bij de Italiaanse Oorlogen.
Frederik V
Frederik V, ook bekend als Frederik de Winterkoning (Duits: Friedrich V von der Pfalz), was een Duitse vorst en keurvorst van de Palts. Hij regeerde als keurvorst van de Palts van 1610 tot 1623. Zijn bekendste rol was echter als koning van Bohemen, waar hij slechts kort regeerde. Frederik V werd in 1596 geboren en was een prominent figuur tijdens de Dertigjarige Oorlog. In 1619 werd hij gekozen als koning van Bohemen, maar zijn regering duurde slechts een jaar. Na de Slag op de Witte Berg in 1620 werd Frederik V verdreven en verloor hij zijn aanspraken op de Boheemse troon. Zijn korte koningschap en snelle nederlaag speelden een significante rol in de vroege fase van de Dertigjarige Oorlog.
Gustaaf Adolf Vasa
was koning van Zweden van 1611 tot zijn dood in 1632. Hij wordt beschouwd als een van de grootste militaire leiders van zijn tijd. Gustaaf Adolf speelde een cruciale rol tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648), waarbij hij aan de zijde van de protestantse machten vocht. De Vasa-dynastie regeerde Zweden van 1523 tot 1654.
Intendant
Ambtenaar in het absolute Franse koninkrijk belast met de uitvoering van beleid en administratie op lokaal niveau
Jean Bodin
Jean Bodin was een Franse jurist, filosoof en politieke denker die leefde van ongeveer 1530 tot 1596. Hij staat bekend om zijn invloedrijke werk op het gebied van politieke wetenschappen en zijn bijdragen aan het vroegmoderne politieke denken.
Zijn bekendste werk is “Les Six Livres de la République” (De zes boeken van de Republiek), gepubliceerd in 1576. In dit werk behandelde Bodin onderwerpen als soevereiniteit, gezag, wet, tirannie en de aard van de politieke macht. Bodin pleitte voor het idee van absolute soevereiniteit, waarbij hij betoogde dat de staat één en ondeelbaar moest zijn onder één soeverein gezag. Zijn werk wordt beschouwd als een vroege uitdrukking van het absolutisme. Zijn ideeën hebben een blijvende invloed gehad op het politieke denken en hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van moderne concepten van soevereiniteit en politiek gezag.
Karel V
Geboren op 24 februari 1500, was een lid van het Huis Habsburg en regeerde als keizer van het Heilige Roomse Rijk van 1519 tot 1556. Hij was ook koning van Spanje van 1516 tot 1556.
Hij was de kleinzoon van de katholieke koningen Ferdinand II van Aragon en Isabella I van Castilië, waardoor hij erfgenaam was van de Spaanse kroon.
Karel V stond bekend om zijn pogingen tot centralisatie van de macht in zijn rijken, maar hij werd geconfronteerd met uitdagingen zoals de Reformatie en de opkomst van het Ottomaanse Rijk.
Tijdens zijn heerschappij was er ook conflict met koning Frans I van Frankrijk, resulterend in de Habsburg-Valois Oorlogen.
In 1556 trad Karel V af, verdeelde zijn rijken tussen zijn zoon Filips II van Spanje en zijn broer Ferdinand I van Oostenrijk.
Machiavelli
een Italiaanse politieke filosoof, historicus, diplomaat en schrijver (1469-1527). Hij is vooral bekend om zijn invloedrijke werk “Il Principe” (De Heerser), geschreven in 1513.
Machiavelli wordt beschouwd als een van de grondleggers van de moderne politieke wetenschappen. Zijn werk richt zich op de realiteit van politieke macht en bestuur.
In “Il Principe” onderzoekt Machiavelli de aard van politieke macht en adviseert heersers over effectieve heerschappij. Hij benadrukt pragmatisme en stelt dat het doel de middelen heiligt, zelfs als dit immoreel lijkt.
Machiavelli’s ideeën over politiek worden vaak geassocieerd met het concept van “realpolitik,” waarbij politieke beslissingen worden genomen op basis van praktische overwegingen in plaats van idealisme.
Machiavelli diende als diplomaat voor de Republiek Florence. Hij had contacten met verschillende heersers en was betrokken bij verschillende diplomatieke missies.
Machiavelli’s denken heeft geleid tot discussies en debatten over ethiek in de politiek. Zijn naam wordt vaak geassocieerd met het idee van manipulatie en machtsbehoud.
Patronage
Praktijk waarbij heersers kunstenaars of intellectuelen financieel ondersteunen in ruil voor diensten of gunsten
Philip II
Koning van Spanje van 1556 tot 1598.
Philip II was lid van het Huis Habsburg, een invloedrijke koninklijke familie in Europa.
Onder zijn heerschappij bereikte het Spaanse rijk zijn hoogtepunt. Het omvatte niet alleen Spanje, maar ook delen van Italië, de Lage Landen, delen van het Duitse Rijk, delen van het hedendaagse Mexico en Peru, de Filippijnen en delen van Azië.
Philip II was een fervent katholiek en was betrokken bij religieuze conflicten, met name tegen het opkomende protestantisme. Hij speelde een rol in de Tachtigjarige Oorlog tegen de opstandige provincies van de Lage Landen.
Philip II was verantwoordelijk voor het lanceren van de Spaanse Armada in 1588, een invasievloot bedoeld om Engeland binnen te vallen. Het mislukken van deze onderneming wordt beschouwd als een keerpunt in de maritieme geschiedenis.
Onder zijn heerschappij kende Spanje een bloeiperiode op het gebied van kunst en literatuur, bekend als de Spaanse Gouden Eeuw. Economisch gezien profiteerde het rijk van zilver- en goudimport uit de Nieuwe Wereld.
In 1598 trad Philip II af ten gunste van zijn zoon, Filips III.
