Waterhuishouding Flashcards
(29 cards)
Hypotone (hyper)hydratatie
Overmaat aan water zonder toename -dus tekort aan- elektrolyten (ECW hypotoon).
= waterintoxicatie
Isotone / hypertone (hyper)hydratatie
+ etiologie
Overmaat aan water met normale(/ te grote) hoeveelheid elektrolyten (ECW iso-/hypertoon).
→ iatrogeen (te snel / te veel / hypertoon infuus)
→ anurie
Hypotone dehydratatie
+ etiologie
Tekort aan water met tekort aan elektrolyten (ECW hypotoon).
→ iatrogeen (diuretica)
→ overmatig zweten
Isotone dehydratatie
Tekort aan water en elektrolyten (ECW isotoon).
Hypertone dehydratatie
Tekort aan water met teveel aan elektrolyten (ECW hypertoon).
Etiologie hypotone (hyper)hydratatie
- Te veel opname water
- Iatrogeen door infusie isotone glucoseoplossing
- Koud water versterkt effect: S activatie, stimuleert ADH
- Bij monogastrica gevaarlijk want geen wachttijd
Pathogenese hypotone (hyper)hydratatie
- Plasmaverdunning (> 3,3 ml H2O per mEq elektrolyt)
- Bloedvolume stijgt → BD stijgt → inhibitie reninesecretie → inhibitie aldosterone (via angiotensine) → geen Na-retentie (dus excretie) → verergert hypotoniciteit (ongunstig)
- OD ECW daalt → inhibitie ADH secretie → diurese → meer excretie H2O (gunstig)
- Diffusie o.i.v. OD: water in cel → zwelling RBC (hemolyse, hemoglobinaemie) + zwelling zenuwcellen
Symptomen hypotone (hyper)hydratatie
- Koliek (door maagdilatatie)
- Tympanie (door water in de pens)
- Krachtige pols (groot bloedvolume)
- BLOED: lage Hct, grote RBC, hemoglobinaemie, daling eiwit en elektrolyten
- Mild → rode urine, slap/lusteloos, gestegen pols
- Ernstig → nerveuze stoornissen (O2 nood, oedeem neuronen, coma) + hyper K door hemolyse (rillingen, hartaritmie)
Diagnose hypotone (hyper)hydratatie
- Adhv anamnese, veel gedronken?
- Hemolyse; hemoglobinurie, hemoglobinaemie
- BLOED: grote RBC, lage Hct en elelektrolyten
DDx hypotone (hyper)hydratatie
- Cu-intoxicatie (hemolyse)
- Brassica intoxicatie (hemolyse door bevroren koolsoorten)
- Babesiose (Red-Water-Fever, teek-gemedieerd)
- Leptospirose (rattenziekte)
- HBurie door Clostridium (hemolyse)
- HBurie puerperaal (door te lage P rond partus)
Prognose hypotone (hyper)hydratatie
Mild: spontane genezing
Ernstig: slechte prognose (nerveuze sympt + longoedeem)
Behandeling hypotone (hyper)hydratatie
Mild: oraal hypertoon NaCl 5%
Ernstig: 5ml 5% NaCl /kg LG, evt bloedtransfusie
Etiologie isotone dehydratatie
- Diarree (NIET osmotisch)
→ door verhoogde darmpermeabiliteit
→ door verhoogde secretie uit krypten
→ door verminderde absorptie - Bloeding of verlies wondvocht (eiwitrijk)
- Verlies isotoon vocht van lichaamsholtes (bijv. ascites)
- Overmatig zweten, chronisch
Pathogenese isotone dehydratatie
Hypovolemie met daling BD, compensatie:
* Renine - Angiotensine → Aldosterone → Na retentie
* Baroreceptoren prikkelen S → snellere hartslag en VC
* S stimuleert ADH → aquaporiën → meer H2O reabsorptie
(indien O2 tekort → ketonen (in lever) en anaeroob metabolisme overige weefsels (lactaat) → acidose → hyper K)
Symptomen isotone dehydratatie
- Verminderde huidturgor + diepliggende ogen
- Snellere pols
- Moeilijk opzetten van de vene
- Oligurie (minder urine)
- Hypothermie door perifere vasoconstrictie (S)
- BLOED: hoog Hct, evt anoxisch en hoog K bij acidose
Prognose isotone dehydratatie
Afhankelijk van primaire oorzaak en hoeveelheid vochtverlies.
Behandeling isotone dehydratatie
- Vochttherapie isotoon vocht (0,9% NaCl)
- Fysiologisch vocht / tetanosvocht
(bij hypoproteïnemie ook eiwitten)
Etiologie hypertone dehydratatie
- Onvoldoende wateraanvoer
- Waterverlies door:
→ diabetes insipidus (geen ADH)
→ diabetes mellitus (osmotische diurese door hyperglycemie)
→ interstitiële nefritis
→ Vit D intoxicatie
→ osmotische diarree
Pathogenese hypertone dehydratatie
OD ECW > ICW, dus water van intra- naar extracellulair tot evenwicht (overal dehydratatie), compensatie:
- Osmoreceptoren zorgen voor stijging ADH → aquaporiën → meer H2O reabsorptie
- Lage BD → renine - angiotensine → aldosterone → Na retentie → OD ECW stijgt → meer H2O aangetrokken (minder diurese)
- OD ECW zorgt voor dorst!
Symptomen hypertone dehydratatie
+ bloedbeeld
- Verminderde huidturgor + diepliggende ogen
- Snellere pols
- Moeilijk opzetten van de vene
- Oligurie (weinig urine, hoge dichtheid), tenzij nierprobleem
- Dorst, droge mond, weinig speeksel, weinig eetlust
- Droge faeces (tenzij osmotische diarree)
- BLOED: hoog Hct, valse stijging eiwitten + elektrolyten (evt nierinsufficiëntie beeld)
Prognose hypertone dehydratatie
Oorzaak diarree / onvoldoende opname: goed
Oorzaak diabetes / nier: slecht
Letaal bij H2O verlies 15-25% LG
Behandeling hypertone dehydratatie
- Zuiver water oraal, frequent kleine hoeveelheden
* Parenteraal isotone (5%) glucose IV
Oedeem
Overmaat van vocht in bepaalde lichaamsdelen, lokaal of systemisch.
4 Grote oorzaken van oedeem
1) Verhoging vd intravasculaire druk (bijv. door hartinsuff)
2) Daling vd colloid osmotische druk (COD)
3) Toename vd bloedvatpermeabiliteit (vaak lokaal)
4) Blok in lymfedrainage (trauma/ontsteking/immobilisatie/…)
