WDP - skrypt Flashcards
(115 cards)
Czym jest psychologia?
PSYCHE – dusza LOGOS – nauka
PSYCHOLOGIA = NAUKA O DUSZY
PSYCHOLOGIA – „nauka badająca powstawanie i przebieg procesów psychicznych oraz motywy ludzkich zachowań” .
Internet - Słownik PWN
Za główne zadanie psychologii należy uznać zrozumienie umysłu i zachowania różnych organizmów.
Psychologia jako nauka czerpie z filozofii, biologii, medycyny i wielu innych nauk.
Cele w psychologii
Do podstawowych celów psychologii należy zaliczyć:
Opisywanie,
Wyjaśnienie,
Przewidywanie,
Kierowanie (kontrola)…
Opisywanie w psychologii
W opisie będziemy odnosić się do tej sfery, która najbardziej nas interesuje. Jeżeli skupiamy się na mózgu pacjenta i zmianach jakie w nim się pojawiły wtedy opis będzie dotyczył tej właśnie kwestii. W odniesieniu do zachowania np. zachowania nieakceptowalnego społecznie ze względu na zaburzenia pacjenta opis będzie dotyczyć tych właśnie zaburzeń. W opisach w sferze psychologii psycholog może odnieść się na przykład do różnic kulturowych, różnic indywidualnych, kwestii rozwoju pacjenta itd.
Wyjaśnienie w psychologii
Zdolność do znajdywania prawidłowości w pewnych zachowaniach oraz procesach psychicznych.
Psycholog ma za zadanie udzielić wyjaśniającej odpowiedzi:
np. dlaczego ta osoba w takiej sytuacji miała atak paniki?, dlaczego ten człowiek popełnił samobójstwo? Co spowodowało, że oskarżony zachował się w taki sposób?
PRZEWIDYWANIE W PSYCHOLOGII
Psycholog poprzez ten cel chce przewidzieć do jakich zachowań może dojść u pacjenta, jak bodźce zewnętrzne bądź/lub wewnętrzne będą wywierać wpływ na to, że pacjent zachowa się w taki, a nie inny sposób.
Na przykład: Moja żona ma problem z zawiązywaniem nowych przyjaźni, jeżeli pójdziemy na imprezę z mojej pracy będzie czuła się niekomfortowo, co mogę w tej sferze uczynić, aby jej tego zaoszczędzić?
Proces komunikacji / Przekaz informacji
Jest to złożony proces polegający na KODOWANIU danej informacji oraz jej ODBIERANIU.
Aby do niego doszło musi być spełnionych kilka podstawowych zasad. Potrzeba NADAWCY i ODBIORCY. Tutaj mogą to być pojedyncze osoby będące z sobą w procesie komunikacyjnym, grupa osób, zespół , dana populacja ludzi, możemy również zaobserwować komunikację w różnych strukturach relacyjnych mama – dziecko, mąż-żona, przełożony – pracownik.
Elementy procesu komunikacji
NADAWCA – koduje przekaz ( np. mówi w języku który odbiorca jest w stanie zrozumieć, to właśnie doprowadzi do odkodowania).
KANAŁ KOMUNIKACYJNY – jest to droga przekazu danej treści – tutaj można mówić o środowisku przekazu, gdzie można wskazać rozmowę bezpośrednią, rozmowę telefoniczną czy rozmowę z wykorzystaniem nowych technologii typu chat, video itd.) Odbiorca odbiera przekaz i rozkodowuje (np. czyta, patrzy, interpretuje, nadaje własne znaczenia znaków, słów, itp.
ODBIORCA – osoba odpowiedzialna za odbiór i odkodowanie danej treści.
SPRZĘŻENIE ZWROTNE – przekaz werbalny bądź niewerbalny sygnalizujący, że dany proces odbywa się poprawnie.
Komunikacja interpersonalna
rozmawiając z sobą tak naprawdę cały czas jesteśmy w procesie KOMUNIKACYJNYM. Robimy to zarówno w sposób świadomy jak i nieświadomy. W domu, szkole, pracy, w przestrzeni publicznej, w sferze naukowej czy towarzyskiej.
Poszczególne etapy procesu komunikacyjnego
Nadawca odpowiedzialny jest za KODOWANIE
Przekazuje informację poprzez KANAŁ
Odbiorca ODBIERA i ODKODOWUJE
Odbiorca przekazuje – dokonuje ponownego zakodowania – w jaki sposób zrozumiał – i w procesie zwrotnym odsyła informacje
Pełna informacja zwrotna …
Koło komunikacji interpersonalnej
Często myślimy o tym, że najważniejsze jest to co mówimy, jednak badania wskazują, że jest całkowicie inaczej.
Z tego co mówimy tylko i wyłącznie 7 % odbiera nasz adresat.
Zasady i sposób mówienia to 38% w tym co odbierzemy, natomiast około 55% to mowa ciała, a więc kwestia komunikacji niewerbalnej.
Treść przekazu – 7%
Sposób mówienia – 38%
Pozostała komunikacja niewerbalna – 55%
Komunikacja pisemna
Komunikacja pisemna poprzez stosowanie znaków, symboli, ikon towarzyszy nam każdego dnia. Coraz częściej komunikujemy się poprzez wszelkiego rodzaju komunikatory. Zamiast prowadzić rozmowy telefoniczne lubimy wysłać wiadomość email, stosujemy SMSy by kogoś poinformować szybko o zaistniałej sytuacji itd.
W tej formie komunikacji istotne jest to, że może nie występować czasowa zbieżność poprzez nadawanie i odbieranie komunikatu. My coś możemy napisać, zaś odbiorca zapozna się z tym po pewnym czasie, a wtedy wydźwięk danej wiadomości jest inny. Pomimo tego, że tę formę przesyłania informacji stosujemy najczęściej nie możemy w pełni przekazać sfery komunikacji niewerbalnej – gestów, mimiki czy barwy naszego głosu. Staramy się to wypełnić poprzez emotikony, ale one również mogą być różnie odebrane.
Elementy komunikacji pisemnej
To między innymi:
Treść,
Polecania działania zawarte w treści,
Długość i złożoność zadań,
Interpunkcja i znaki interpunkcyjne,
Wypunktowania,
Wielkość czcionki,
Kropki, wielokropek, znaki i symbole.
WYWIAD PSYCHOLOGICZNY
- ŚRODOWISKOWY – wywiad, którego głównym celem jest zdobycie jak największej ilości informacji na temat pacjenta, zwłaszcza w odniesieniu do warunków jego życia.
- KLINICZNY – ma za zadanie zrozumieć chorobę pacjenta, co ją wywołało oraz w jaki sposób pacjent z tym zjawiskiem chorobowym radzi sobie w codziennym życiu.
- ANAMNESTYCZNY – czynność w procesie diagnostycznym polegająca na zbieraniu wywiadu chorobowego.
Obserwacja - cechy i warunki
- celowość,
- systematyczność,
- planowość,
- selektywność,
- obiektywność.
Obserwacja - techniki obserwacji
- dzienniczki obserwacji,
- obserwacja fotograficzna,
- próbki czasowe,
- próbki zdarzeń,
- introspekcja.
Eksperyment w psychologii
Eksperyment pomoże nam w udzieleniu odpowiedzi czy zmienna X jest przyczyną zmiennej Y.
- Eksperyment naturalny,
- Eksperyment laboratoryjny,
- Eksperyment o cechach mieszanych.
Badania w psychologii: kwestia korelacji
W kwestiach psychologicznych często będzie się pojawiać kwestia KORELACJI.
Czym jest owa korelacja i jak to rozumieć?
KORELACJA pomaga nam odpowiedzieć czy na podstawie znanego nam X możemy przewidzieć Y. Korelacja to WSPÓŁWYSTĘPOWANIE lub ZWIĄZEK a nie przyczyna!
Np. Uczniowie, którzy osiągają wysokie wyniki z zaliczeniowych prac semestralnych dobrze zdają egzaminy po zakończeniu klas ósmych.
Korelacja, czyli JEDNO IDZIE W PARZEZ DRUGIM!
BADANIA STOSOWANE W PSYCHOLOGII KLINICZNEJ
- Obserwacja,
- Wywiad psychologiczny,
- Wywiad standaryzowany (przeprowadzany zgodnie z zaplanowanymi pytaniami i z notowaniem odpowiedzi przez badającego),
- Testy wypełniane przez obserwatora w formie kwestionariuszy – służące przede wszystkim do standaryzowanej oceny stanu klinicznego,
- Testy uzdolnień pozwalające przewidywać, co jednostka będzie zdolna wykonywać w przyszłości, jeśli będzie miała odpowiednie warunki kształcenia i motywację,
- Testy inteligencji - testy bardzo ogólnych uzdolnień poznawczych - poprzez wystandaryzowany zestaw zadań (np. Test Inteligencji Wechslera, testy gotowości szkolnej) poprzez mierzenie teoretycznie założonej funkcji wskazującej na ogólną inteligencję (np. Test Ravena),
- Testy osiągnięć, których celem jest badanie co jednostka może wykonać, czy umie obecnie np. egzamin,
- Testy osobowości, badające inne niż intelekt cechy osobowości,
Układ nerwowy - podstawowe terminy
Tworzą go dwa typy komórek – GLEJOWE i NEURONY,
KOMÓRKI GLEJOWE – pełnią w całym układzie nerwowym funkcję pomocniczą,
KOMÓRKI NEURONOWE – służą do „komunikacji”,
PERIKARION – część komórki nerwowej zawierająca jej jądro i to od tej komórki odchodzą wypustki zwane DENDRYTAMI,
AKSON – najdłuższa wypustka neuronu, to aksony często pokryte są wypustką mielinową – ONA PRZYŚPIESZA PRZEWODZENIE sygnałów nerwowych,
SYNAPSY – znajdują się na końcu aksonu, posiadają pęcherzyki wypełnione NEUROPRZEKAŹNIKAMI
OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY
Jest zbudowany z MÓZGOWIA i RDZENIA KRĘGOWEGO
OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
Jest zbudowany z dwóch części SOMATYCZNEJ i AUTONOMICZNEJ (często nazywanej wegetatywną).
SOMATYCZNY – przekazuje impulsy czuciowe i ruchowe z ośrodkowego układu nerwowego i do niego.
AUTONOMICZNY – odpowiada za kontrolę czynności narządów i gruczołów dokrewnych to on jest dzielony na część WSPÓŁCZULNĄ i PRZYWSPÓŁCZULNĄ .
Część współczulna przygotowuje nas do działa na zasadzie „walcz lub uciekaj”.
Część przywspółczulna to działanie organizmu w codziennych, pozbawionych stresu warunkach.
UKŁAD PRZYWSPÓŁCZULNY odpowiada za m.in.:
zwężanie źrenic;
pobudzanie wydzielania w gruczołach ślinowych i trawiennych;
intensyfikację procesów trawienia;
zwężenie światła oskrzeli;
stymulację syntezy insuliny w trzustce;
spadek ciśnienia tętniczego;
zwolnienie akcji serca;
rozszerzenie naczyń krwionośnych;
rozkurcz zwieracza pęcherza moczowego.
UKŁAD WSPÓŁCZULNY odpowiada za m.in.:
rozszerzanie źrenic;
przyspieszanie akcji serca;
wzrost potliwości ciała, uruchomienie procesów termoregulacji;
rozszerzenie oskrzeli, przyspieszenie oddechu;
zahamowanie procesów trawienia (jako że energia niezbędna do trawienia wykorzystywana jest w inny sposób);
wzrost ciśnienia tętniczego krwi;
skurcz zwieracza pęcherza moczowego.
CHOROBY UKŁADU AUTONOMICZNEGO
Do uszkodzenia autonomicznego układu nerwowego może dojść wskutek wielu różnych chorób.
Najczęściej przyczynami są:
cukrzyca;
choroby autoimmunologiczne, np. zespół Sjogrena, toczeń rumieniowaty układowy, twardzina układowa;
stwardnienie rozsiane;
choroba Parkinsona;
celiakia;
choroby nerwów obwodowych;
nowotwory.