Week 2: Kanker op DNA-niveau

Question 1

Waarom is kanker een ouderdomsziekte vaak?

Answer 1

Het is een ziekte van genen, een opeenstapeling van mutaties en dus duurt dat wat jaren

Question 2

Welke vormen van DNA-schade zijn er?

Answer 2

• Chemische adducten
• Intrastreng crosslinks
• Interstreng crosslinks
• DNA-strengbreuk
• Basepaar mismatches

Question 3

Welke oorzaken van DNA-schade zijn er?

Answer 3

• Chemische verbindingen
• Biologische stoffen
• Foutieve replicatie
• Fysische agentia
• Chemische instabiliteit

Question 4

Welke reparatiemechanismen heb je?

Answer 4

Base Excisie Reparatie / Nucleotide Excisie Reparatie

Question 5

Hoe werkt BER?

Answer 5

Herstelt kleine adducten;

Glycosylase herkent schade, endonuclease knipt DNA, polymerase herstelt DNA

Question 6

Hoe werkt NER?

Answer 6

Herstelt grote adducten;

Herkenning schade, openen omringend DNA, schade verwijderen, DNA-synthese

Question 7

Waar kan een defect in NER tot leiden?

Answer 7

Xeroderma Pigmentosum > zongevoeligheid, droge en harde huid, huidkanker

Cockayne Syndroom > zongevoeligheid, groeiachterstand, geen huidkanker, versnelde veroudering

Question 8

Welke templates voor reparatiemechanismen zijn er?

Answer 8

• Complementaire DNA-streng: enkelstreng
• Zusterchromatide: dubbelstreng
• Homologe chromosoom: dubbelstreng

Question 9

Wat is niet-homologe recombinatie?

Answer 9

Twee uiteinden direct aan elkaar logeren, zonder template en dus onnauwkeurig

Question 10

Welke blootstelling hoort bij BER?

Answer 10

Ioniserende straling, zuurstofradicalen, alkylerende stoffen, spontane reacties

Question 11

Welke blootstelling hoort bij NER?

Answer 11

UV-licht, polycyclische aromaten

Question 12

Welke blootstelling hoort bij HR?

Answer 12

Ioniserende straling, antikanker medicatie

Question 13

Wat doet PARP?

Answer 13

Repareert enkelstrengsbreuken, waardoor cel overleeft. Als PARP-remmer en dus geen reparatie, dan nog steeds HR

Behalve bij BRCA-mutatie, daar geen HR

Question 14

Welke anti-kanker therapie is er?

Answer 14

1. Bleomycine > geeft DNA-dubbelstrengsbreuken
2. Etoposide > remt topoisomerase II > DNA-dubbelstrengsbreuken
3. Cisplatine > interstrengs crosslinks

Question 15

Waar wordt NGS voor gebruikt?

Answer 15

Detectie van kleine mutaties, deleties en amplificaties, translocaties en fusiegenen; de volgorde van een enkel molecuul wordt bepaald, duizenden tegelijk

Question 16

Welke vormen van NGS zijn er?

Answer 16

1. Amplicon enrichment: specifiek deel genoom
2. Hybridization capture: DNA in kleine stukken splitsen, adapters, interessante gebieden zoeken (tegelijk)

Question 17

Welke fases in de celcyclus zijn er?

Answer 17

Interfase (G1, S, G2) + mitose (profase, prometafase, metafase, anafase, telofase)

Question 18

Wat is FAP?

Answer 18

Familiaire Adenomateuze Polyposis
1/3 de novo mutatie, 2/3 erfelijk
Door mutaties in APC-gen
Autosomaal-dominant, dus kinderen 50% kans
Vaak vroegere onset

Question 19

Wat is Lynch syndroom?

Answer 19

Verhoogde kans op darmkanker
Door mutaties in mismatch repair genen (MSH2, MLH1, MSH6)
Autosomaal-dominant, dus kinderen 50% kans
Vaak pas late onset

Question 20

Wat gebeurt er in de interfase?

Answer 20

G1 = celgroei
S = verdubbeling DNA
G2 = klaarmaken voor mitose
M = uitverdeling chromosomen over dochtercellen