Week 3

Question 1

Wat is een metabole ziekte?

Answer 1

Ziekten die ontstaan door een erfelijke mutatie in genen die coderend zijn voor eiwitten betrokken bij de stofwisseling.

–> genen die coderen voor enzymen, membraan transport eiwitten en cofactoren.

Question 2

Metabole ziekten zijn in te delen in 3 groepen; welke?

Answer 2

• Ziekten van het intermediair metabolisme
  = aminozuren, vetzuren, purines, ATP synthese, vitaminen, mineralen
• Ziekten van de biosynthese en afbraak van complexe moleculen (ingedeeld in organellen)
  = purines, pyrimidines, lipoproteinen, peroxisomale ziekten, lysosomale stapeling
• Neurometabole ziekten en neurotransmitter stoornissen
  = glycine, serine, GABA, sulfiet, creatine, biosynthese, transport, BH4

Question 3

Wat is fenylketonurie (PKU)?
- Intermediair aminozuur metabolisme

Answer 3

= deficientie van enzym fenylalanine-hydorxylase.

Hierdoor wordt fenylalanine niet omgezet in tyrosine.
–> fenylketonen ontstaan die toxisch zijn voor de hersenen. (te vinden in urine)

Tyrosine zorgt normaal voor productie neurotransmitters
–> neurologische sympt: epilepsie, mentale retardie, blond haar en blanke huid.

B –> fenylalanine arm dieet en tyrosine rijk
NB –> hielprik

Question 4

Er zijn twee soorten lysosoom stapelingsziekten namelijk:
- Siaalzuur stapelingsziekte
- Mucopolysaccharidosen (l tm lX)
–> wat zijn deze ziekten?

Answer 4

• Siaalstapelingziekte:
  = tekort aan sialidase waardoor siaalzuur niet goed gemaakt kan worden. Het voorlopende hydrofiele suiker houdt veel water vast waardoor vacuolen gaan zwellen en cellen niet functioneren.
  S –> zwellingen in de nieren, hepatocyten en zweetklieren
• Mucopolysaccharidosen (l tm lX)
  = stapeling lange keten suikers in verschillende organen omdat deze niet goed afgebroken kunnen worden.
  S –> uiterlijke dysmorfien, overbeharing, macrocefalie, groeistoornis, skeletafw, neurologische klachten.

Question 5

Wat houdt het BH4-synthese defect in?
- Neurometabole ziekten en neurotransmitter stoornissen

Answer 5

BH4 is een co enzym. Door defect kan fenylalanine niet worden omgezet in tyrosine. Dit is een van de voorlopers van neurotransmitters zoals dopamine etc.
Leidt tot neurologische klachten.

Question 6

Waar wijzen bepaalde ongewone geuren op bij stofwisselingsziekten?

Answer 6

• Dierengeur = fenylketonurie
• Ahornsiroop = MSUD
• Zweetvoeten = isovaleriaanacidurie
• Rottende vis geur = trimethylaminuria

Question 7

Wat zijn lichamelijke klachten bij een metabole ziekte?

Answer 7

MONGUV

• Mirco-/ macrocefalie
• Organomegalie (lever/ milt)
• Neurologische klachten
• Groeistoornis/ skeletafwijking
• Uiterlijke dysmorfien
• Veranderingen in uiterlijke kenmerken in de tijd

Question 8

Wat is hydrops foetalis?
Ontstaat prenataal

Answer 8

Oedeem in mim twee compartimenten in foetale lichaam (incl placenta en navelstreng)
–> vaak ook hartfalen, anemie, ademhalingsinsuf
–> helft van kinderen overlijdt na geboorte

Question 9

Wat is glutaar acidurie type l, S, B?
(is een intermitterend verschijnsel bij metabole ziekten)

Answer 9

= defect van afbraak lysine en tryptofaan (aminozuren) wat leidt tot ophoping van toxische stoffen –> neurologische schade.

S –> spierslapheid, hersenschade, bewegingsstoornissen, macrocephalie

B –> glucose toediening en eiwitbeperkt dieet
NB –> hielprik

Question 10

Wat is de ziekte van Menkes?

Answer 10

= defect in koperstofwisseling waardoor het slecht wordt opgenomen in de darm en het niet naar de doelorganen kan.

S –> spierslapte, epilepsie, verlies van oogcontact, afwijkende haargroei (ruwe korte haartjes)

–> X-linked rec

B –> koperinjecties

Question 11

Wat zijn verschillende soorten B voor metabole ziekten?

Answer 11

• Acute metabole decompensatie (glucose, ammoniak etc. suppletie)
• Toxische stoffen wegvangen
• Diverse dieetaanpassingen
  (suppletie van essentiele stoffen)
• Enzymvervangende therapie
• Gentherapie
  (beenmergtransplantatie/ stamceltherapie)

-

Question 12

Wat is een major congenitale afwijking en een minor congenitale afwijking?

Answer 12

• Major = afwijking die levensbedreigend is, uitgebreide chirurgie vereist en/of ernstige cosmetische effecten heeft.
• Minor = afwijking die dit allemaal niet heeft

Question 13

Wanneer wordt een vlokkentest gedaan en wanneer een vruchtwaterpunctie?

Answer 13

• Vlokkentest = bij 11-13 wkn
• Vruchtwaterpunctie = bij 15-17 wkn

Question 14

Wat is een babygram?

Answer 14

Rontgenfoto bij een overleden foetus

Question 15

Wat is het verschil tussen een GUO type 1 en type 2?

Answer 15

• Type 1 = bij zwangeren die vooraf al een verhoogde kans hebben
• Type 2 = waarbij verdenking is op een afw na SEO

Question 16

En WES kan door verschillende oorzaken fout negatief zijn, welke oorzaken zijn dit?

Answer 16

• Mozaiek (dus in ander weefsel testen!)
• Fout zit in niet coderend gen
• Mitochondriale overerving
• Methyleringsafwijkingen
• Repeat expansions
  –> aantal repeats kan bijv bepalen of iemand drager is of de ziekte heeft. WES kan n repeats niet vaststellen

–> hierna allemaal een WGS doen voor zekerheid en bij twijfel

Question 17

Waar moet je bij een kind met metabole ziekte altijd naar vragen?

Answer 17

• Naar stuiptrekkingen bij koorts
• Naar epilepsie
  –> vraag de duur, aantal, tongbeten, hoe zag het eruit wel uit want kan onderscheid maken.

Question 18

Waar zorgt een DLG-4 mutatie voor op chrom 17?

Answer 18

Het codeert voor een eiwit; PSD-95 –> is een synapseiwit. Door mutatie kunnen essentiele neurotransmitters niet meer binden aan R
–> zorgt voor verstandelijke beperking, taal/ spraak achterstand, afwijkend gedrag en epilepsie

= synaptomie

Question 19

Wat is een 16p11.2 deletiesyndroom?

Answer 19

= kinderen hebben vroegtijdig overgewicht en spraak- taal ontwikkelingsachterstand, gedragsproblemen en epilepsie.

–> erft autosomaal dominant over

Question 20

Wat is syndromale obesitas?

Answer 20

= gewichtstoename vanaf de kinderleeftijd en meestal een korter gestalte

Let bij obesitas ook zeker op de buikomtrek!

Question 21

Wat is de belangrijkste oorzaak van obesitas?

Answer 21

Een obesogene omgeving. Dit is alleen preventieel te behandelen middels hulp van de overheid…

Vaak is de oorzaak dus polygenetisch/ multifactoreel

Question 22

Wat is het belangrijkste om te onthouden als kinderen met obesitas op je poli komen?

Answer 22

De gevolgen zijn nu vaak nog reversibel!! Dus behandel het snel!

Question 23

Wat is de fysiologie cirkel van obesitas, B?

Answer 23

Een kind met obesitas heeft ziek vetweefsel –> hierdoor komen immuunstofjes vrij –> Leptine R en insuline R worden resistent –> bij calorische intake wordt het niet direct omgezet in E maar in vetweefsel

–> fysiologische cirkel…
–> farmacologische therapie kan deze feedback cirkel verbreken!

Question 24

Wat is het verschil van chemo bij kindertumoren en bij volwassen tumoren?

Answer 24

Op kinderleeftijd hebben tumoren vaak een lage verdubbelingstijd. Chemo grijpt aan op de celdeling en is dus zeer effectief op kinderleeftijd!

Question 25

Welk AO kan je doen bij een verdenking op kinder kanker?

Answer 25

- Volledig bloedbeeld - Beenmergpunctie: >25% blasten is afwijkend - Lumbaalpunctie: aantonen van cerebrale betrokkenheid - Cytomorfologie: bepalen van vorm van cellen van beenmerg of perifeer bloed. (monotoon beeld?) - Cytogenetica: mutaties/ translocaties in DNA - Flowcytometrie: meten welke cellen overmatig delen - Beeldvorming: X-thorax om mediastinale betrokkenheid aan te tonen.

Question 26

Waar wordt op gecontroleerd bij een kind die behandeld is voor kanker?

Answer 26

- Nier- en leverfunctie - Hartfunctie - Functie van bewegingsapparaat - Groei

Question 27

Wat zijn vaatanomalieen?

Answer 27

= Perifere vaatafwijkingen van de bloedvaten of lymfevaten.

Question 28

Welke twee vormen vaatanomalieen zijn er?

Answer 28

- Vasculaire tumoren = wildgroei aan de vaatjes, ontstaat na de geboorte en groeit snel; groei --> plateau fase --> spontane regressie --> 90% van gevallen is hemangioom - Vasculaire malformaties = vaten zijn verkeerd aangelegd, ontstaat voor de geboorte maar niet altijd zichtbaar. Groei is proportioneel maar geen spontane regressie

Question 29

Welke vormen van vasculaire tumoren zijn er?

Answer 29

- Benigne tumoren --> hemangioom (goedaardige tumor) --> kent uniek groeipatroon; groeifase --> stabiele fase --> involutiefase (spontane regressie) (neustip en lippen vaak slechte regressie) - Borderline tumoren - Maligne tumoren

Question 30

Wat is de behandeling van hemangiomen?

Answer 30

1) Afwachtend beleid --> grijze vlekjes betekenen dat de ergste groei voorbij is 2) Topicale therapie met vasoactieve stoffen (oogdruppels) --> enkel werkzaam bij oppervlakkige laesies van het oog 3) Systemische therapie met corticosteroiden en betablokkers --> betablokkers worden niet op cosmetische indicaties ingezet want het effect op de ontwikkeling is niet duidelijk

Question 31

Wat is tufted angioma?

Answer 31

Zeldzaam beeld dat bestaat uit bloedvatgezwellen die goedaardig zijn maar klachten kunnen geven als pijn. --> paarsrode vlekken (meestal op het bovenlichaam)

Question 32

Wat zijn bordeline tumoren?

Answer 32

Tumoren die erg groot kunnen zijn --> grootste probleem is de bijkomende anemie, hemolyse, trombocytopenie --> vergt veel transfusies --> transfusies versterken echter de groei van de tumor waardoor er een syndroom kan ontstaan. --> kind kan overlijden B --> vincristine Is dus ip een goedaardige tumor maar door complicaties kan het dodelijk worden

Question 33

Wat zijn maligne tumoren?

Answer 33

Hebben eerder de neiging om te bloeden, zijn donkerder van kleur, hebben glanzend effect, kunnen uitzaaien en hebben een aanzienlijke mortaliteit

Question 34

Sommige hemangiomen zijn geassocieerd met bepaalde syndromen, namelijk het PHACES en het LUMBAR syndroom. Wat zijn dit voor syndromen?

Answer 34

- PHACES syndroom = vaatmalformatie van de hersenen, grote vaten hals/ thorax, hart en oogafw; overgang tussen vaattumor en vaatmalformatie - LUMBAR syndroom = er zijn niet alleen vaatanomalieen in het pelvis gebied maar ook in urogenitale gebied

Question 35

In welke groepen zijn vasculaire malformaties op te delen?

Answer 35

- Capillaire malformaties - Lymfatische malformaties - Veneuze malformaties - Arterioveneuze malformaties --> kunnen ook in combi met elkaar voor komen!

Question 36

Wat zijn voorbeelden van capillaire malformaties?

Answer 36

- Naevus flammeus (wijnvlek) = persisterend. Begint vaak roze en verkleurt dan paars. Is meestal geisoleerd maar kan ook geassocieerd zijn met vers syndromen. - Cutis marmorata telangiectatica congenita = over en ondergroei van een ledemaat, reticulaire aspect en ter plaatse van laesie kunnen moeilijk te genezen wonden ontstaan.

Question 37

Waar kunnen vaatmalformaties in de hersenen toe leiden?

Answer 37

Tot een herseninfarct

Question 38

Wat is het doel van lasertherapie?

Answer 38

= gerichte verhitting van de verkleuring gevende vaatjes --> vaatjes verschrompelen --> dode cellen worden opgeruimd --> bij een jongere huid zijn vaatjes vaak makkelijker te bereiken --> alleen oppervlakkige laag van hemangioom wordt aangepakt en kans op lelijke littekens

Question 39

Wat zijn lymfatische malformaties, B?

Answer 39

- Je ziet maculae en vesikels - Groeien vaak exponentieel - Lijkt heel erg op waterwratjes (gaan vaak bloeden doordat haarvaatjes in wand van cyste zitten) B --> bij macrocysteuze afwijking wordt cyste eerst leeggezogen op OK --> dan picibanil ingespoten --> zorgt voor verkleving van de wand van cyste --> radiologische evaluatie

Question 40

Wat zijn veneuze malformaties?

Answer 40

Lijken erg op uitgezette spataderen --> kunnen zowel opp als diep zitten B --> sclerotisering of chirurgie

Question 41

Wat zijn arterioveneuze malformaties, B?

Answer 41

Laesies zijn vaak warm en er kunnen thrills gevoeld en souflles gehoord worden. --> deze mensen hebben vaak heel veel pijn B --> amputatie vaak enige mogelijkheid

Question 42

Wat is een gouden standaard in de diagnostiek van een vaatanomalie?

Answer 42

MRI scan met contrast en dynamische series --> ook wordt bloedstolling gecontroleerd en kan pathologie mogelijk een rol spelen bij diagnostiek