Wetgeving en bestuur Flashcards
(42 cards)
Wat is het verschil tussen publiekrecht en privaatrecht?
Publiekrecht regelt de verhouding tussen de overheid en burgers, en omvat onder andere staatsrecht, bestuursrecht, en strafrecht. Privaatrecht regelt de juridische relaties tussen burgers onderling, zoals familierecht, verbintenissenrecht en eigendomsrecht.
Welke rechtsbronnen zijn er in het Nederlandse rechtssysteem?
De belangrijkste rechtsbronnen in Nederland zijn: de wet, jurisprudentie (rechterlijke uitspraken), gewoonte, verdragen en de algemene beginselen van behoorlijk bestuur.
Wat wordt verstaan onder het begrip ‘rechtsstaat’?
Een rechtsstaat is een staat waarin de macht van de overheid is gebonden aan het recht en waarin de rechten en vrijheden van burgers worden beschermd door onafhankelijke rechters.
Wat is het verschil tussen dwingend recht en aanvullend recht?
Dwingend recht zijn wettelijke bepalingen waarvan niet mag worden afgeweken. Aanvullend recht zijn bepalingen die gelden als partijen niets anders hebben afgesproken.
Wat houdt de trias politica in?
De trias politica is de scheiding der machten in drie onafhankelijke machten: de wetgevende macht (maakt wetten), de uitvoerende macht (voert wetten uit), en de rechterlijke macht (oordeelt over geschillen en handhaaft de wetten).
Wat is de functie van de Hoge Raad in Nederland?
De Hoge Raad is het hoogste rechtscollege in Nederland. Zijn voornaamste taak is het cassatierecht: het toetsen of lagere rechters het recht correct hebben toegepast.
Wat wordt bedoeld met ‘rechtsvinding’?
Rechtsvinding is het proces waarbij een rechter in een concreet geval een juridische beslissing neemt door toepassing van rechtsregels en interpretatie daarvan op de feiten.
Wat is het verschil tussen materieel recht en formeel recht?
Materieel recht regelt de inhoudelijke rechten en plichten van rechtssubjecten, zoals eigendomsrechten en strafbare feiten. Formeel recht omvat de regels voor de handhaving van het materieel recht, zoals procesrecht en bewijsrecht.
Welke soorten rechtspersonen kent het Nederlandse recht?
In Nederland zijn er onder andere privaatrechtelijke rechtspersonen (zoals de BV, NV, stichting, vereniging) en publiekrechtelijke rechtspersonen (zoals de Staat, gemeenten, provincies).
Wat is het verschil tussen een beschikking en een besluit?
Een besluit is een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan met een publiekrechtelijk karakter. Een beschikking is een specifiek type besluit dat gericht is op een individueel geval of een bepaald persoon.
Wat houdt het legaliteitsbeginsel in?
Het legaliteitsbeginsel houdt in dat overheidshandelen moet zijn gebaseerd op wetgeving, en dat burgers alleen kunnen worden gestraft voor gedragingen die bij wet strafbaar zijn gesteld.
Wat is het onderscheid tussen absolute en relatieve rechten?
Absolute rechten zijn rechten die een persoon kan uitoefenen tegenover iedereen (bijv. eigendomsrecht). Relatieve rechten gelden alleen tussen bepaalde personen, zoals contractuele rechten en verplichtingen.
Wat zijn de hoofdkenmerken van een contract?
De hoofdkenmerken van een contract zijn: een wilsovereenstemming tussen partijen, een wederkerige verbintenis, en dat het onderwerp van de overeenkomst geoorloofd is.
Wat is het verschil tussen onrechtmatige daad en wanprestatie?
Onrechtmatige daad is een onrechtmatig handelen dat schade toebrengt aan een ander buiten contractuele relaties om. Wanprestatie is het tekortschieten in de nakoming van een contractuele verplichting.
Wat wordt verstaan onder de ‘dader’ en ‘medepleger’ in het strafrecht?
Een dader is degene die het strafbare feit zelf heeft gepleegd. Een medepleger is iemand die bewust en nauw samenwerkt met de dader om het strafbare feit te plegen.
Wat is het doel van strafrechtelijke sancties?
De doelen van strafrechtelijke sancties zijn onder andere vergelding, preventie (afschrikking), resocialisatie (heropvoeding) en bescherming van de samenleving.
Wat is het verschil tussen een kort geding en een bodemprocedure?
Een kort geding is een spoedprocedure waarin snel een voorlopige uitspraak wordt gedaan. Een bodemprocedure is een uitgebreide, reguliere procedure waarin een definitieve uitspraak wordt gedaan.
Wat houdt de term ‘objectief recht’ in?
Objectief recht verwijst naar het geheel van geldende rechtsregels die voor iedereen gelden, in tegenstelling tot subjectief recht, dat de concrete aanspraken van een individu beschrijft.
Wat is het verschil tussen een mondelinge en een schriftelijke overeenkomst?
Het verschil zit in de vorm: een mondelinge overeenkomst wordt gesloten door mondelinge afspraken tussen partijen, terwijl een schriftelijke overeenkomst op papier wordt vastgelegd. Beide zijn juridisch bindend, maar schriftelijke overeenkomsten bieden meer zekerheid bij geschillen.
Wat zijn de kenmerken van een rechtvaardigingsgrond in het strafrecht?
Een rechtvaardigingsgrond is een omstandigheid die een strafbare gedraging rechtvaardigt, waardoor deze niet als strafbaar wordt beschouwd. Voorbeelden zijn noodweer, overmacht en toestemming van de benadeelde.
Wat is het verschil tussen een eigendomsrecht en een beperkt recht?
Eigendomsrecht geeft de meest uitgebreide zeggenschap over een goed, waarbij de eigenaar alle rechten heeft, tenzij de wet of rechten van anderen beperkingen opleggen. Beperkte rechten zoals vruchtgebruik, pand en hypotheek geven slechts een beperkt aantal bevoegdheden ten opzichte van het goed.
Wat wordt verstaan onder het proportionaliteitsbeginsel in het bestuursrecht?
Het proportionaliteitsbeginsel houdt in dat een bestuursorgaan bij het nemen van een besluit een evenwichtige afweging moet maken tussen het doel van het besluit en de nadelige gevolgen voor betrokkenen. De lasten mogen niet onevenredig zwaar zijn in verhouding tot het doel.
Wat zijn de voorwaarden voor het sluiten van een rechtsgeldige overeenkomst?
Voor een rechtsgeldige overeenkomst zijn de volgende voorwaarden vereist: wilsovereenstemming tussen partijen, handelingsbekwaamheid, een geoorloofd onderwerp, en een wettelijke vorm indien vereist.
Wat is het onderscheid tussen een testamentaire en een ab intestato erfopvolging?
Testamentaire erfopvolging treedt op wanneer een overledene zijn nalatenschap via een testament heeft geregeld. Ab intestato erfopvolging vindt plaats volgens de wettelijke regels wanneer er geen testament is.
