Wondheling Flashcards
Wondheling 4 fases
1) Hemostase en coagulatie
2) Inflammatie
3) Proliferatie en migratie
4) Remodelling en maturatie
Fase 2 - algemeen
Inflammatie fase
- Duur 5 dagen
- = metabool zware periode
- Getriggerd door vrijstelling van PDGF
- Via cytokines en groeifactoren worden ontstekingscellen gerecruteerd
- Tekenen van inflammatie: calor, rubor, dolor, tumor
- Ontstekingsreactie is niet hetzelfde als een infectie!
Fase 2 - details
De migratie van leukocyten gebeurt in 2 fasen
1) Binnen 48 uur de neutrofielen (olymorfonucleairen)
- ruimen celdebris op, recruteren andere ontstekingscellen
- ROS verhinderen infectie
- ROS hebben een hoge O2 nood -> verwijderen zichzelf
2) Na 24 uur de monocyten (kunnen werken in een 02 arme omgeving)
- Bereiken de wond vanuit de circulatie
- differentiëren na 24 uur in macrofagen
- die vervolgens prolifereren -> opruimen van celdebris en PMN, verhinderen van infectie. Zetten groeifactoren en cytokines vrij -> start proliferatie fase
Fase 3 - algemeen
Proliferatie en migratie
- Tussen dag 4/5 - dag 12-20
- Doel: permanente sluiting van de wond en vervangen van verloren weefsel
- Vnl fibroblasten, endotheelcellen en epitheliale cellen
Processen:
- Angiogenese
- Fibroplasie en collageenvorming
- Wondcontractie
- Epithelisatie
- Granulatieweefsel
Angiogenese
- sprouting van bestaande bloedvaten
- VEGF: vascular endothelial growth factor
- Onder invloed van 02 tekort -> lactaat -> negatieve feedback
- Infiltratie wond +- 4 dagen obv concentratiegradiënt
- Vormt microvasculair netwerk - onderdeel granulatieweefsel
Fibroplasie en collageenvorming
- Fibroblasten migreren en prolifereren (PDGF, EGF, TGF-beta) in de wond en maken collageen
- TGF beta piekt 14 dagen en verzekert de productie van collageen.
- Collageen zorgt voor de brugvorming tussen de wondranden
Wondcontractie
Ong. 2 weken
Omvorming fibroblasten naar myofibroblasten
Epithelisatie
- Proliferatie van epitheelcellen vanuit stratum basale van de wondranden. Start 1-2 dagen na de wond
- Collageen zorgt voor migratie van epitheelcellen in de wond
- TGF beta zorgt voor de omzetting van fibroblast naar gladde spiercel
- Als de epitheelcellen met elkaar in contact komen stop het proces = negatieve feedback
Granulatieweefsel
- Microvasculair netwerk (rode wond)
- Fibroblasten, macrofagen
- Collageen, fibronectine, hyaluronzuur
- Witroze rand -> epithelisatie
Fase 4
Remodellering en maturatie
- vanaf 2 weken en duurt 1-2 jaar
- eindresultaat = een litteken dat 15-20% zwakker is dan het originele weefsel
- Cascade reactie:
- Hyaluronzuur wordt vervangen door proteoglycanen
- dit stopt de migratie en proliferatie van fibroblasten
- minder cellen, dus minder groeifactoren, cytokines en capillairen
- weefsel wordt hierdoor rijker aan collageen
Factoren die wondheling beïnvloeden
Systemisch
- onderliggende pathologie
- leeftijd
- voedingsstatus
- medicatie
- diersoort
- omgevingstemperatuur
Lokale factoren
- perfusie
- infectie
- type wond
- locatie van de wond
