wprowadzenie Flashcards
(10 cards)
czym jest zdrowie potocznie?
- niechorowanie
- ujmowanie zdrowia w kategoriach sprawności fizycznej i braku powaznych chorób
- posiadanie sprawnych części ciała i nieodczuwanie żadnych dolegliwości fizycznych
czym jest zdrowie wg psychologii zdrowia?
W psychologii zdrowia przyjmujemy holistyczny (biopsychospołeczny) paradygmat człowieka, jego zdrowia i choroby. Paradygmat ten jest częściowo opozycyjny w stosunku do paradygmatu (modelu) biomedycznego
Biopsychospołeczny model zdrowia - teoria systemów
!
Człowiek sam w sobie jest systemem i jednocześnie stanowi element szerszego systemu społecznego i ekosystemu. Człowiek jest całością składającą się ze wzajemnie oddziaływujących na siebie części. Podlega też nieustannym oddziaływaniom ze strony otoczenia i sam na to otoczenie oddziałuje (”od neuronów do sąsiedztwa”)
założenia biopsychospołecznego modelu zdrowia
!
- Właściwa diagnoza biomedyczna jest częścią procesu leczniczego
- “Patologia “proces chorobowy” wymaga diagnozy biomedycznej i dotyczy narządi, układu. Natomiast choroba dotyka całego człowieka, jego najbliższe otoczenie, grupę społeczną
- Klinicysta/psycholog zajmuje się leczeniem (wspomaganiem leczenia) chorób więc w jego spektrum zainteresowania zawiera się również człowiek i jego otoczenie
- Ważnym elementem pracy klinicysty jest dopuszczenie do głosu pacjenta poprzez uznanue jego spojrzenia na zdrowie i chorobę poprzez umożliwienie mu wyrażenia swoich trosk, niepokojów i oczekiwań
Zdrowie w ujęciu holistycznym jest…
…pojęciem wielowymiarowym, rodzajem dynamicznej równowagi wszystkich wpływających na nie czynników. Ujęcie holistyczne zwraca też uwagę na podmiotowy wymiar zdrowia, a więc aktywną rolę każdego człowieka. w odniesieniu do kształtowania własnego zdrowia, realizowania celów zdrowotnych.
zdrowie wg WHO
Zdrowie to nie tylko brak choroby czy niedomagania, lecz również dobrostan fizyczny, psychiczny i społecznu (konstytucja WHO, 1946r.) W 1984 dodano wymiar publiczny i duchowy.
wymień wymiary zdrowia
- fizyczny
- psychiczny
- umysłowy
- emocjonalny
- społeczny
- publiczny
- duchowy
Każdy człowiek zajmuje pewną pozycję między biegunami absolutnego zdrowia i całkowitej choroby (health ease i disease, -HE, -DE)
To czy pozycja ta będzie przesuwać się w kierunku zdrowia czy choroby zależy wg Antonowskiego od 4 grup czynników:
- uogólnionych zasobów odpornościowych
- stresorów
- zachowań stylu życia
- poczucia koherencji
Tendencje w ujmowaniu zdrowia
- poszerzanie się zakresu pojęciowego zdrowia (włączenie czynnika psychicznego i społecznego)
- podkreślanie znaczenia zdrowia behawioralnego
- uwzględnienie obszaru duchowego człowieka
- akcentowanie zmienności zdrowia (zmiennność jest atrybutem procesu); zmienność zasobów (potencjałów zdrowia) w ujęciu dyspozycyjnym; zdrowie w biegu życia
- tendencje do pozytywnego rozumienia zdrowia jako potencjału, dyspozycji czy zasobu, który posiada człowiek
- przypisywanie człowiekowi odpowiedzialności za własne zdrowie
- rozpatrywanie zdrowia z perspektywy ROZWOJOWEJ
Dlaczego rozpatrujemy zdrowie w perspektywie rozwojowej?
- troska o zdrowie i rozwój dziecka w najwcześniejszych okresach życia to najważniejszy predyktor jakości życia i prawidłowego przebiegu rozwoju w okresie późniejszym. Dzieciństwo jest optymalnym okresem zapobiegania wystąpieniu problemów zdrowotnych w dorosłości.
- Ukształtowany w dzieciństwie styl życia chroni (bądź nie) przed zagrożeniami okresu dorastania
- Doświadczenia zgromadzone w okresie dorastania przygotowują młodzież do podejmowania wyzwań w dorosłości (też w kontekście zdrowia)
- bilans osiągnięć człowieka dorosłego decyduje o jakości życia w wieku senioralnym
- nieprzyjęcie perspektywy rozwojowej skutkuje brakiem wiedzy o wielu istotnych problemach i brak przygotowania do nich
- Każdy okres życia charakteryzuje się specyficznymi zjawiskami rozwojowymi, które trzeba uwzględnić
