wstrzas Flashcards
(42 cards)
Wskaźnik Allgowera
akcja serca/ciśnienie tętnicze
>1 = WSTRZĄS
Wstrząs – podstawowe
mechanizmy adaptacyjne
Reakcja współczulno-nadnerczowa Wyrzut peptydów opioidowych Uwalnianie ADH Centralizacja krążenia Obkurczenie prekapilar, „transfuzja” płynu z przestrzeni pozanaczyniowej
Wstrząs hypowolemiczny
PRZYCZYNY
typowo: masywna utrata krwi krążącej
inne: (nie związane z utratą krwi) to min.
*zwiększona przepuszczalność naczyń
włosowatych (masywne zapalenie)
*utrata płynów do III- ciej przestrzeni
(niedrożność jelit)
*zmniejszona podaż płynów
*choroby nerek (np.„losing-salt nephritis”)
*przedawkowanie diuretyków
Wstrząs hypowolemiczny
stopnie
Stopień I: 500 ml (10% objętości)
Stopień II: 500–1000 ml (10-20%)
Stopień III: 1000–2000 ml (20–40%)
Stopień IV: 2000 ml (40%)
wstrzas hipowolemiczny objawy
Spadek ciśnienia tętniczego (w I/II st.może być w normie) - Tachykardia (bradykardia), tachypnoe - Bladość i ochłodzenie skóry /nawrót kapilarny/ - Oliguria -> anuria - Objawy z OUN (pobudzenie, poczucie zagrożenia, splątanie, senność, utrata przytomności)
jak oceniamy skutecznosc płynoterapii?
- kliniczna (spowolnienie tętna,
zwiększenie CTK i diurezy, ustąpienie zaburzeń
świadomości) - oparta o monitoring (OCŻ, AS,CTK, ciśnienie
zaklinowania w tętnicy płucnej)
cele płynoterapii
- wyrównanie OCŻ do 12mmHg
- wyrównanie PWAP do 10-12mmHg
- rzut serca > 3l/min/metr2
- stężenie kwasu mlekowego < 4mmol/l
- BE -3 do 3 mmol/l
KRYSTALOIDY (zalety)
- niska cena
- poprawa diurezy
- odtworzenie składu płynu śródtkankowego
KRYSTALOIDY (wady)
- krótki efekt hemodynamiczny
- obrzęki obwodowe/przestrzeń pozakomórkowa/
- obrzęk płuc /osoby starsze z NK/
KOLOIDY (zalety)
- mniejsza objętość wlewu
- stosunkowo długi efekt przyrostu objętości osocza(T1/2= 17h)
- mniejsza tendencja do obrzęków
- znaczne zwiększenie dowozu tlenu
KOLOIDY (wady)
- Reakcje alergiczne, rulonizacja erytrocytów (dekstran)
- ryzyko koagulopatii ( dekstrany, przy większych
przetoczeniach- obniż.aktywn.cz.VIII, vW) - zmniejszenie filtracji kłębkowej i stężenia wapnia w osoczu
(albuminy) - diureza osmotyczna
PŁYN HIPERTONICZNY (zalety)
- niska cena
- poprawa diurezy
- mała objętość wlewu (2-4ml/kmc) a przyrost 3-
4xobj. przetoczona - mniejsza tendencja do obrzęków
- zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego
PŁYN HIPERTONICZNY (wady)
- krótki efekt hemodynamiczny
- krwawienie podtwardówkowe
- zwiększenie osmolarności osocza
PŁYN HIPERT.+ KOLOID (zalety)
- przedłużony efekt hemodynamiczny
* zmniejszone zapotrzebowanie na płyny
PŁYN HIPERT.+ KOLOID (wady)
- dodatkowy koszt roztworu koloidowego
* swoiste wady koloidu
KKCZ (wskazania)
* niedokrwienie m.sercowego lub CSN, mleczany >4mmol/l, VO2<100ml/min/m2 * zwiększenie ekstrakcji tlenu (>0,5) przy prawidłowym rzucie serca * Hb>8 - niewydolność krążenia, zaawansowana MIC, niedokrwienie CSN
FFP (wskazania)
* niedobór czynników krzepnięcia (wrodzony lub nabyty) z obj. czynnego krwawienia lub przed operacją Koniecznie INR>1,5 x norma i/lub APTT>1,5 x norma * transfuzja wymienna + zab. INR i APTT (wartości jak poprzednio) lub jeśli występują kliniczne cechy krwawienia * odwracanie działania pochodnych kumaryny (krwawienie, doraźny zabieg operacyjny)
WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNYA.B.C..
Zatrzymanie utraty krwi/płynów • Monitorowanie CTK,AS,sP02 • Tlenoterapia • Min. 2 wkłucia obwodowe, ew.CVC • Monitorowanie diurezy- cewnik • Płynoterapia w minutach, ale pod kontrolą • Badania+grupa krwi +zabezpiecznie KKCz, FFP
Leczenie oparzeń
zapobieganie wstrząsowi oligowolemicznemu zapobieganie zakażeniu zapobieganie ostrej niewydolności nerek zapobieganie obrzękowi płuc i mózgu zapobieganie powstawaniu ostrych owrzodzeń przewodu pokarmowego (wrzody Curlinga)
Podczas wstrząsu należy
monitorować:
godzinowe wydalanie moczu, temperatura obwodowych części ciała, częstość oddechu, tętno, ciśnienie tętnicze krwi stężenie Na⁺ i K⁺ w osoczu morfologię i hematokryt stężenie mocznika i kreatyniny w osoczu białko i glukozę w osoczu gazometrię OCŻ badanie ogólne moczu
Oligowolemia
Zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych Utrata płynu z przestrzeni wewnątrznaczyniowej Centralizacja krążenia
Zapobieganie oligowolemii
Formuła Parkland
Reguła Brooka
Formuła Parkland – przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn
Ringera w objętości: 4 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.
Reguła Brooka – przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn Ringera
w objętości: u dorosłych 2 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej, u
dzieci 3 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.
konsekwencje oparzenia
hipoalbuminemia – spowodowana jest
wzmożona utratą białka do płynu wysiękowego
oraz przetaczaniem krystaloidów ( przetaczać tak
aby albuminy wynosiły ok. 2,5 g/100 ml a białko
całkowite > 5g/100 ml)
mioglobinuria – niedokrwienne uszkodzenie
mięśni, najczęściej głębokie oparzenia termiczne
lub elektryczne
hemoglobinuria – rozpad erytrocytów
Stosowanie heparyny
u oparzonych
zapobiega zmianom zakrzepowym w
mikrokrążeniu, co zmniejsza ryzyko
przekształcania się oparzeń obejmujących
pośrednią grubość skóry w oparzenia pełnej
grubości skóry
zapobiega powikłaniom zatorowo-zakrzepowym,
szczególnie u chorych unieruchomionych długi
czas
zapobieganie zespołowi rozsianego wykrzepiania
śródnaczyniowego