wstrzas Flashcards

(42 cards)

1
Q

Wskaźnik Allgowera

A

akcja serca/ciśnienie tętnicze

>1 = WSTRZĄS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wstrząs – podstawowe

mechanizmy adaptacyjne

A
Reakcja współczulno-nadnerczowa
Wyrzut peptydów opioidowych
 Uwalnianie ADH
 Centralizacja krążenia
 Obkurczenie prekapilar, „transfuzja” płynu z
przestrzeni pozanaczyniowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wstrząs hypowolemiczny

PRZYCZYNY

A

typowo: masywna utrata krwi krążącej
inne: (nie związane z utratą krwi) to min.
*zwiększona przepuszczalność naczyń
włosowatych (masywne zapalenie)
*utrata płynów do III- ciej przestrzeni
(niedrożność jelit)
*zmniejszona podaż płynów
*choroby nerek (np.„losing-salt nephritis”)
*przedawkowanie diuretyków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wstrząs hypowolemiczny

stopnie

A

 Stopień I: 500 ml (10% objętości)
 Stopień II: 500–1000 ml (10-20%)
 Stopień III: 1000–2000 ml (20–40%)
 Stopień IV: 2000 ml (40%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

wstrzas hipowolemiczny objawy

A
Spadek ciśnienia tętniczego (w I/II st.może być
w normie)
- Tachykardia (bradykardia), tachypnoe
- Bladość i ochłodzenie skóry /nawrót kapilarny/
- Oliguria -> anuria
- Objawy z OUN (pobudzenie, poczucie
zagrożenia, splątanie, senność, utrata
przytomności)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

jak oceniamy skutecznosc płynoterapii?

A
  • kliniczna (spowolnienie tętna,
    zwiększenie CTK i diurezy, ustąpienie zaburzeń
    świadomości)
  • oparta o monitoring (OCŻ, AS,CTK, ciśnienie
    zaklinowania w tętnicy płucnej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

cele płynoterapii

A
  • wyrównanie OCŻ do 12mmHg
  • wyrównanie PWAP do 10-12mmHg
  • rzut serca > 3l/min/metr2
  • stężenie kwasu mlekowego < 4mmol/l
  • BE -3 do 3 mmol/l
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

KRYSTALOIDY (zalety)

A
  • niska cena
  • poprawa diurezy
  • odtworzenie składu płynu śródtkankowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

KRYSTALOIDY (wady)

A
  • krótki efekt hemodynamiczny
  • obrzęki obwodowe/przestrzeń pozakomórkowa/
  • obrzęk płuc /osoby starsze z NK/
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

KOLOIDY (zalety)

A
  • mniejsza objętość wlewu
  • stosunkowo długi efekt przyrostu objętości osocza(T1/2= 17h)
  • mniejsza tendencja do obrzęków
  • znaczne zwiększenie dowozu tlenu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

KOLOIDY (wady)

A
  • Reakcje alergiczne, rulonizacja erytrocytów (dekstran)
  • ryzyko koagulopatii ( dekstrany, przy większych
    przetoczeniach- obniż.aktywn.cz.VIII, vW)
  • zmniejszenie filtracji kłębkowej i stężenia wapnia w osoczu
    (albuminy)
  • diureza osmotyczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

PŁYN HIPERTONICZNY (zalety)

A
  • niska cena
  • poprawa diurezy
  • mała objętość wlewu (2-4ml/kmc) a przyrost 3-
    4xobj. przetoczona
  • mniejsza tendencja do obrzęków
  • zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

PŁYN HIPERTONICZNY (wady)

A
  • krótki efekt hemodynamiczny
  • krwawienie podtwardówkowe
  • zwiększenie osmolarności osocza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

PŁYN HIPERT.+ KOLOID (zalety)

A
  • przedłużony efekt hemodynamiczny

* zmniejszone zapotrzebowanie na płyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

PŁYN HIPERT.+ KOLOID (wady)

A
  • dodatkowy koszt roztworu koloidowego

* swoiste wady koloidu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

KKCZ (wskazania)

A
* niedokrwienie m.sercowego lub CSN,
 mleczany >4mmol/l, VO2<100ml/min/m2
* zwiększenie ekstrakcji tlenu (>0,5) przy
 prawidłowym rzucie serca
* Hb>8 - niewydolność krążenia,
zaawansowana MIC, niedokrwienie CSN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

FFP (wskazania)

A
* niedobór czynników krzepnięcia
(wrodzony lub nabyty) z obj. czynnego
krwawienia lub przed operacją
 Koniecznie INR>1,5 x norma i/lub
APTT>1,5 x norma
* transfuzja wymienna + zab. INR i APTT
 (wartości jak poprzednio) lub jeśli
występują kliniczne cechy krwawienia
* odwracanie działania pochodnych
kumaryny (krwawienie, doraźny zabieg
 operacyjny)
18
Q

WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNYA.B.C..

A
Zatrzymanie utraty krwi/płynów
• Monitorowanie CTK,AS,sP02
• Tlenoterapia
• Min. 2 wkłucia obwodowe, ew.CVC
• Monitorowanie diurezy- cewnik
• Płynoterapia w minutach, ale pod
kontrolą
• Badania+grupa krwi +zabezpiecznie
KKCz, FFP
19
Q

Leczenie oparzeń

A
zapobieganie wstrząsowi
oligowolemicznemu
 zapobieganie zakażeniu
 zapobieganie ostrej niewydolności nerek
 zapobieganie obrzękowi płuc i mózgu
 zapobieganie powstawaniu ostrych
owrzodzeń przewodu pokarmowego
(wrzody Curlinga)
20
Q

Podczas wstrząsu należy

monitorować:

A
 godzinowe wydalanie moczu,
 temperatura obwodowych części ciała,
 częstość oddechu, tętno, ciśnienie tętnicze krwi
 stężenie Na⁺ i K⁺ w osoczu
 morfologię i hematokryt
 stężenie mocznika i kreatyniny w osoczu
 białko i glukozę w osoczu
 gazometrię
 OCŻ
 badanie ogólne moczu
21
Q

Oligowolemia

A
 Zwiększenie przepuszczalności naczyń
włosowatych
 Utrata płynu z przestrzeni
wewnątrznaczyniowej
 Centralizacja krążenia
22
Q

Zapobieganie oligowolemii
Formuła Parkland
Reguła Brooka

A

Formuła Parkland – przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn
Ringera w objętości: 4 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.
Reguła Brooka – przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn Ringera
w objętości: u dorosłych 2 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej, u
dzieci 3 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.

23
Q

konsekwencje oparzenia

A

 hipoalbuminemia – spowodowana jest
wzmożona utratą białka do płynu wysiękowego
oraz przetaczaniem krystaloidów ( przetaczać tak
aby albuminy wynosiły ok. 2,5 g/100 ml a białko
całkowite > 5g/100 ml)
 mioglobinuria – niedokrwienne uszkodzenie
mięśni, najczęściej głębokie oparzenia termiczne
lub elektryczne
 hemoglobinuria – rozpad erytrocytów

24
Q

Stosowanie heparyny

u oparzonych

A

 zapobiega zmianom zakrzepowym w
mikrokrążeniu, co zmniejsza ryzyko
przekształcania się oparzeń obejmujących
pośrednią grubość skóry w oparzenia pełnej
grubości skóry
 zapobiega powikłaniom zatorowo-zakrzepowym,
szczególnie u chorych unieruchomionych długi
czas
 zapobieganie zespołowi rozsianego wykrzepiania
śródnaczyniowego

25
Odżywianie chorych oparzonych
 zapotrzebowanie energetyczne oblicza się za pomocą wzoru: 25 kcal x mc. (kg) + 40 kcal x pow. oparzona (%)  z wyliczonej liczby kcal 20-25 % należy podać w postaci białka, natomiast pozostałe 75 % powinny stanowić energetyczne substraty niebiałkowe (głównie węglowodany), emulsje tłuszczowe nie mogą pokrywać więcej niż 5 % zapotrzebowania energetycznego
26
Wstrząs kardiogenny - przyczyny
```  Zawał mięśnia sercowego (>40% masy mięśnia)  Zaburzenia rytmu serca (tachy- bradyarytmie)  Ostra okołozawałowa niedomykalność mitralna/aortalna  Okołozawałowa perforacja przegrody międzykomorowej  Tętniak lewej komory serca  Tamponada osierdzia (triada Becka)  Ostra zatorowość płucna ```
27
Wstrząs kardiogeny – obraz kliniczny
```  Dolegliwości stenokardialne  Ciśnienie skurczowe <90mmHg (lub 30mmHg poniżej wartości sprzed choroby)  Tachykardia  Oliguria (<20ml/h)  Skurcz naczyń obwodowych, sinica obwodowa (nieskuteczność pulsoksymetru!)  Objawy niewydolności zastoinowej („backward failure”): – Wypełnienie żył szyjnych – Obrzęk płuc -> duszność, sinica ```
28
Wstrząs kardiogenny - | postępowanie doraźne
– Tlenoterapia bierna, intubacja w razie potrzeby – Zabezpieczenie 2 obwodowych dostępów dożylnych, optymalnie – dostęp centralny (swobodna droga podawania wlewów plus możliwość monitorowania) – Monitorowanie EKG, CTK
29
wstzas kardiogenny szybka diagnostyka
– Szybki wywiad, badanie ogólne, ocena stanu pacjenta – EKG, enzymy sercowe, jonogram, równowaga kwasowo-zasadowa – ECHO, jeśli dostępne i stan pacjenta na to pozwala
30
Wstrząs kardiogenny - | postępowanie
 Wstępna płynoterapia celem szybkiego zwiększenia objętości krwi krążącej (optymalizacja „preload”) – Bolusy 100ml 0,9% NaCl co 3 min  RR 70-100mmHg: – Dopamina 5-15ug/kg /min iv – Dobutamina 2-20ug/kg /min iv  RR<70mmHg: – Norepinefryna 0,5-30ug/kg iv  RR >100mmHg: – Furosemid 0,5-1mg/kg iv – Nitrogliceryna 20ug/min (zwiększaj o 5ug co 5 min)
31
SIRS
``` Temperatura ciała <36 lub >380C AS >90/min Tachypnoe >20/min lub pC02 <32 Leukocyty <4 000 lub >12 000 lub >10% form niedojrzałych w rozmazie ```
32
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE SEPSY | wskaźniki ogólne
``` WSKAŹNIKI OGÓLNE  Gorączka>38,3C  Hipotermia <36C  AS>90/min  Tachypnoe  Zaburzenia świadomości  Obrzęki lub (+)bilans płynów  Hiperglikemia >7,7mmol/l ```
33
KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE SEPSY | wskaźniki zapalenia
```  Leukocyty (<4tys lub >12tys)  Prawidłowa liczba Leu, ale >10% postaci niedojrzałych  Stężenie białka Creaktywnego w osoczu >2SD  Stężenie prokalcytoniny w osoczu >2SD ```
34
sepsa wskaźniki dysfunkcji narządów
``` WSKAŹNIKI DYSFUNKCJI NARZĄDÓW  Hipoksemia (PaO2/FiO2<300)  Ostry skąpomocz (diureza<0,5ml/kg/h)  Wzrost kreatyniny o >0,5 mg/dl (44,2 µmol/l)  Zaburzenia krzepnięcia (INR>1,5, APTT >60s)  Niedrożność porażenna  Małopłytkowość <100tys  Hiperbilirubinemia >4mg% (70umol/l) ```
35
wskaźniki hemodynamiczne sepsy
WSKAŹNIKI HEMODYNAMICZNE  Spadek RR (skurczowe <90mmHg, średnie<70mmHg) lub obniżenie skurczowego o >40mmHg
36
wskaźniki perfuzji tkankowej sepsy
WSKAŹNIKI PERFUZJI TKANKOWEJ • Wzrost stężenia mleczanu w surowicy • Opóźnienie nawrotu kapilarnego lub wybroczyny skórne
37
WSTĘPNE POSTĘPOWANIE PRZECIWWSTRZĄSOWE CELE
```  OCŻ 8-12mmHg (12-15 u chorych wentylowanych mechanicznie)  MBP >65mmHg  Diureza >0,5ml/kg/h  Wysycenie tlenem Hb SvO2 >70% dla żył centralnych ,>65% dla mieszanej krwi żylnej ```
38
„Pakiety zadań” | sepsa do 3 godz
W ciągu 3 godzin należy: 1) oznaczyć stężenie mleczanów we krwi 2) pobrać krew na posiewy (przed zastosowaniem antybiotyków) 3) zastosować antybiotyki o szerokim spektrum działania 4) przetoczyć 30 ml/kg roztworu krystaloidów, jeśli występuje hipotensja lub stężenie mleczanów we krwi wynosi >4 mmol/l.
39
pakiety zadań sepsa w ciagu 6 godzin
W ciągu 6 godzin należy: 5) zastosować leki obkurczające naczynia (w razie hipotensji niereagującej na wstępną intensywną płynoterapię), aby utrzymać średnie ciśnienie tętnicze (MAP) ≥65 mm Hg 6) w razie utrzymywania się hipotensji pomimo resuscytacji płynowej (wstrząs septyczny) lub gdy początkowe stężenia mleczanów wynosi ≥4 mmol/l (36 mg/dl): a) zmierzyć OCŻ (wartość docelowa ≥8 mm Hg) b) zmierzyć ScvO2 (wartość docelowa 70%)a 7) ponownie oznaczyć stężenie mleczanów, jeśli wyjściowo było zwiększone
40
sepsa płynoterapia
WSTĘPNY CEL=OCŻ>8mmHg ``` 1000ml krystaloidów lub 500ml koloidów w ciągu 0,5 godziny [wstępnie 30 ml /kg roztworu krystaloidów] (KONTROLA STANU HEMODYNAMICZNEGO!) HES- NIE zalecany, ALBUMINY- TAK ```
41
WAZOPRESORY sepsa
WSTĘPNY CEL=MBP>65mmHg ``` I rzut – NORADRENALINA (0,4- 0,8mg/h), DOPAMINA II rzut - ADRENALINA (dodatkowo wazopresyna w dawce 0,03 U/min) ```
42
Leczenie preparatami | krwiopochodnymi sepsy
```  KKCz -przetaczamy gdy HGB<7g/dl (wyjątek- pacjenci z chorobą wieńcową, czynnym krwawieniem lub kwasicą mleczanową) -dążymy do wartości 7-9g/dl -ERYTROPOETYNA-nie zalecana, z wyjątkiem sytuacji gdy przyczyną anemii jest spadek produkcji erytrocytów spowodowany niewydolnością nerek  FFP -chorzy z czynnym krwawieniem lub przed planowanymi procedurami inwazyjnymi -rutynowo nie zaleca się  KKP -wskazany gdy : -płytki < 10tys -płytki <20tys przy współistniejącym dużym ryzyku krwawienia -pacjent zakwalifikowany do zabiegów chirurgicznych/procedur inwazyjnych (wymagane>50tys.) ```