Wykłady 1 Flashcards
(94 cards)
1
Q
Jakie narządy są krwiotwórcze
A
Szpik kostny i śledziona
2
Q
Naczynia tętnicze
A
- transportują krew utlenowaną
- krew jest jaskrawoczerwona co wiąże się z dużą ilością tlenu
- krew wychodząca z serca płynie pod znacznie większym ciśnieniem, w związku z czym naczynia tętnicze muszą mieć znacznie grubszą ścianę (mięśniówkę) aby mogły utrzymać tą krew w ryzach
-nie mają zastawek
3
Q
Naczynia żylne
A
-transport krwi odtlenowanej
-zabarwienie krwi ciemnoczerwone
- krew płynie wolno, muszą być zastawki
4
Q
Zastawki żylne
A
- zbudowane z fałdów błony wewnętrznej żyły
-otwieraja się w przeciwnym kierunku niz płynie krew
5
Q
Żylaki
A
Niewydolność zastawek
- najczęściej występują w łydkach
- zwyrodnienia struktury naczyń
- mniejsza ilość tkanki sprężystej w ścianach naczyń krwionośnych
6
Q
Przez co łączą się ze sobą naczynia limfatyczne
A
Przez węzły chłonne
7
Q
Które naczynia limfatyczne mają dużą średnicę
A
Chłonne naczynia zbierające
8
Q
Które naczynia limfatyczne mają małą średnicę
A
Włosowate naczynia chłonne
9
Q
Włosowate naczynia chłonne
A
- przechodzą przez naczynia włosowate krwionośne nie łącząc się z nimi
- tam odzyskiwane jest osocze - rola limfy
10
Q
Ile rodzajów zastawek są w naczyniach limfatycznych
A
Dwa: pierwotne i wtórne
11
Q
Dlaczego limfa płynie wolniej niż krew
A
Przez brak pompy, w układzie krwionośnym krew płynie szybciej dzięki sercu
12
Q
Jaki kolor ma limfa
A
Mleczny, białawy
13
Q
Ile mamy odmian szpiku
A
Dwie - szpik kostny czerwony i szpik kostny żółty, jeden może przechodzić w drugi
14
Q
Szpik kostny czerwony
A
Krwiotwórczy, hematopoetycznie czynny, powstają tu elementy morfotyczne krwi
15
Q
Szpik kostny żółty
A
Przerośnięty tkanką tłuszczową, jego zawartość wzrasta wraz z wiekiem, jest nieczynny hematopoetycznie
16
Q
Jakie kości tracą szpik czerwony jako pierwsze
A
Kości długie
17
Q
W których kościach szpik czerwony zostaje na zawsze
A
Miednica
Czaszka biodra
18
Q
Jaki % masy człowieka stanowi szpik kostny
A
4-6%
19
Q
Funkcje krwi
A
- transport tlenu i dwutlenku węgla
- t. Substancji odżywczych i metabolitów
- utrzymanie temperatury ciała i pH
20
Q
Funkcje limfy
A
- obronne
- odzyskiwanie osocza z tkanek
- transport tłuszczu i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach
21
Q
Ile komórek dziennie powstaje podczas hematopoezy
A
500mld
22
Q
Mieloidalna komórka macierzysta
A
Powstają z niej wszystkie elementy morfotyczne krwi poza limfocytami
23
Q
HSC
A
Komórki macierzyste hematopoezy, nazywane hemocytoblastami
- pełnowartościowa komórka macierzysta z pełną zdolnością do odnawiania się i nieograniczonych podziałów
24
Q
MPP
A
Multi potencjalne komórki progenitorowe
- podtyp komórek macierzystych
- swoiste tkankowo komórki macierzyste, występują w narządach, służą do ich regeneracji. We krwi ciągła produkcja komórek krwi
- dzieli się na CLP i CMP
25
CLP
rodzaj MPP
Wspólne komórki progenitorowe limfoidalne
26
CMP
Rodzaj MPP
Wspólne komórki progenitorowe linii mieloidalnej i granulocytarnej
27
Powstawanie limfocytów
CLP -> limfoblast -> prolimfocyt -> limfocyt
28
Limfoblast
- duże komórki 10-18um
- szybkie podziały
- okrągłe / owalne jądro
- zasadochłonna cytoplazma
- luźna chromatyna
29
Prolimfocyt
- duże komorki 10-18um
- może być mniejsza od limfoblastu
- zasadochłonna cytoplazma
- okrągłe/owalne jądro ze zbitą chromatyną
30
Powstawanie makrofagów zapalnych
CMP -> monoblast -> promonocyt -> monocyt -> makrofagi zapalne
31
Funkcja makrofagów zapalnych
W stanie infekcji przechodzą do tkanek stałych
32
Monoblast
- 12-20um
- owalne jądro centralne lub acentryczne, z początkiem wgłębienia, od 1 do 4 jąderek
- cytoplazma bez ziarnistości
33
Promonocyt
- 10-20um
- jądro z większym wgłębieniem, może wyglądać na zagięte
- mniej jąderek
- cytoplazma z ziarnistościami
34
Powstanie granulocytów
CMP -> mieloblast -> promielocyt -> mielocyt -> metamielocyt -> formy pałeczkowate granulocytów
35
Mieloblast
- 10-18um
- duże jądro, mały zrąbek cytoplazmy
- 2-4 jąderka
- bez ziarnistości
- powstają z niego wszystkie granulocyty
36
Promielocyt (bazofilowy / eozynofilowy / neutrofilowy)
- powyżej 20um
- rozbudowane ER
- jąderka, więcej cytoplazmy
- ziarnistości I-rzedowe (azurofilne)
37
Mielocyt
- 12-18um
- bardziej zbite jądro położone acentralnie
- jąderka mogą być wciąż obecne
- ziarnistości II-rzedowe
38
Metamielocyt
- zwiększona kondensacja chromatyny
- jądro ma wpuklenie, brak jąderek
- ziarnistości III rzędowe (żelatynowe) i w przypadku neutrofili pęcherzyki wydzielnicze
39
Powstawanie płytek krwi
Megakarioblast -> promegakariocyt -> megakariocyt -> rozpad megakariocytu
40
Co kontroluje proces powstawania płytek krwi
Trombopoetyna
41
Gdzie produkowana jest trombopoetyna
W wątrobie i nerkach
42
Powstawanie erytrocytów
Proerytroblast -> erytroblasyt zasadofilny -> erytroblast polichromatyczny -> erytroblast kwasochłonny (normoblast) -> retikulocyt -> erytrocyt
43
Erytroblast zasadofilny
Zanikają jąderka
Dużo rybosomów
44
Erytroblast polichromatyczny
Obojętna cytoplazma
Jądro pyknotyczne
45
Erytroblast kwasochłonny
Stadium niedzielące się
- następuje wyrzut jądra
46
Z jaką szybkością powstają erytrocyty z erytroblastów
120mln/min
47
Pyknoza
Nieodwracalna kondensacja chromatyny - im mniejsze jądro tym łatwiej się go pozbyć
48
Ile trwa dojrzewanie erytrocytu
Około 3 dni
49
W których stadiach dojrzewania erytrocytów dochodzi do produkcji hemoglobiny
We wszystkich
50
Charakterystyka erytrocytów
- kształt dysku z przejaśnieniem centralnym
- są w stanie bardzo zmienić swój kształt, dzięki czemu mogą przeciskać się przez naczynia włosowate
- spełniają też funkcję odpornościowe
- błona zawierająca: glikokaliks, sjaloglikoproteiny, liczne białka transbłonowe, szkielet błony
51
Sjaloglikoproteiny w erytrocycie
Silnie ujemnie naładowane, dzięki ujemnie naładowanej powierzchni błony erytrocytu odpychają się wzajemnie, przez co w trakcie przeciekaniu się przez naczynia włosowate nie zlepiają się ze sobą i z leukocytami oraz mikroorganizmami
52
Co jest sygnałem do usunięcia z krążenia starzejących się erytrocytów
Starzejące się erytrocyty tracą ujemny ładunek wraz z resztami kwasów sjalowych z glikoforyn
53
Czym jest szkielet błony
Sieć białek ulokowanych po wewnętrznej stronie dwuwarstwy lipidowej. Powodują odwracalną odkształcalność błony erytrocytu
54
Spektryny w szkielecie błonowym
Charakterystyczne spiralne struktury, poprzetykane innymi białkami
55
Aktyna i ankiryna w szkielecie błonowym
Łączą spektrynę z białkami glikokaliksu
56
Czynniki powodujące zmniejszenie zawartości tlenu w tkankach
- zmniejszenie prężności tlenu w powietrzu
- mała objętość krwi krążącej
- mała liczba erytrocytów
- niskie stężenie hemoglobiny
- znaczene zmniejszenie przepływu krwi
- choroby układu oddechowego
57
Funkcje układu nerowego
- odbieranie bodźców
- przetwarzanie informacji: przetworzenie sygnału na potencjał postsynaptyczny a potem czynnościowy
- przechowywanie informacji
Przesyłanie informacji na dalekie odległości
58
Pobudliwość
Zdolność do reagowania na bodźce
59
Pobudzenie
Zmiana stanu błony komórkowej lub/i metabolizmu całej komórki, jest efektem pobudliwości
60
Co tworzy część ośrodkową układu nerwowego
Mózgowie i rdzeń przedłużony
61
Z czego się składa mózgowie
Z mózgu, móżdżku i pnia mózgu
62
Z jakich części składa się mózg
Z półkuli mózgowych, wzgórza i podwzgórza
63
Część obwodowa układu nerwowego
Rdzeń kręgowy i nerwy od niego odchodzące
64
Ciało neuronu
Zabezpiecza funkcje tworzenia białek potrzebnych do tworzenia błony komórkowej nerwowej.
Średnio 20 um ale może mieć od 5 do 120um
65
Ile cząsteczek ATP powstaje z 1 cząsteczki kwasu pirogronowego
17
66
Mikrotubule w komórce nerwowej
Polimery białka tubuliny, element dynamiczny, buduje akson i dendryty, pozwala na wędrówkę komórki nerwowej i mobilność w mechanizmie plastyczności
67
Neurofilamenty w komórce nerwowej
Elementy wstążkowe, sprężyste, nieruchome struktury nadające kształt komórce nerwowej ciągną się między mikrotubulami a mikrofilamentami
68
Mikrofilamenty w komórce nerwowej
Szczególnie liczne w neurytach, polimery białka aktyny, w nieustannym ruchu
69
Wielkość mikrotubuli
20nm
70
Wielkość neurofilamentów
10nm
71
Wielkość mikrofilamentow
5nm
72
Jakie neuryty ma neuron
Dendryty i akson
73
Charakterystyka strefy dendrytycznej
- Wiele dendrytów, strefa recepcyjna, mogą zajmować do 90% powierzchni wokół komórki nerwowej
- do dendrytów dochodzą aksony komórek sąsiednich. Tu znajduje się odbiór bodźca
- odpowiedzialne za przyjmowanie sygnału i przekazywanie go na wzgórek aksonalny
- w kolcach dendrytycznych znajduje się retikulum do syntezy białek
74
Charakterystyka aksonu
- jeden wystarczy, izolowany włóknami mieliniowymi
- generuje potencjał czynnościowy na wzgórku aksonalnym i jak najszybciej przenosi go do następnej komórki nerwowej
- w zakończeniach aksonu znajdują się mitochondria, odpowiedzialne za przetwarzanie energii do procesu synaptycznego
75
Co przenosi informacje w postaci potencjału postsynaptycznego
Kanały w dendrytach przez które jony mogą uciekać w poprzek komórki
76
Dlaczego dendrytów jest dużo?
Amplituda potencjału wywołanego w strefie recepcyjnej w miarę oddalania się od dendrytów maleje i może być tak mała że nie wywoła potencjału czynnościowego. Jeśli jeśli ich dużo to większą szansa że amplituda potencjału postsynaptycznego dotrze wystarczająco mocna, aby wygenerować potencjał czynnościowy
77
Neuroplastyczność
Wzmocnienie siły połączenia nietrwałego, funkcjonalnego
78
Jak się tworzy trwałe, funkcjonalne połączenie
Poprzez wzrost liczby kolców na dendrytach (na kolcach - synapsy)
79
Rozdzielczość oka
0,1mm (100um)
80
Średnica neuronu
20um
81
Odległość między neuronami
0,02um (20nm)
82
Zabezpieczenia funkcjonalne sygnału
- dopiero wypadkowa pobudzeń i hamowań daje efekt w postaci jednego sygnału
- potencjały mogą się sumować co daje dużą amplitudę, która po dotarciu do wzgórka aksonalneyo przekroczy próg pobudliwości i wygeneruje potencjał czynnościowy
- 2 rodzaje sumacji: przestrzenne i czasowe
83
Sumacja przestrzenna
- do jednego dendrytu dochodzą trzy aksony innych komórek nerwowych, po których wędrują potencjały czynnościowe w tym samym czasie
- jak dotrą do dendrytu to wypadkowa będzie sumą amplitudy tych trzech potencjałów
84
Sumacja czasowa
- jeden akson, który dochodzi do dendrytu
- na aksonie w krótkim czasie dochodzi wiele potencjałów czynnościowych
- potencjały się zsumują
85
Szybkość przewodzenia w dendrytach a amplituda
Duża szybkość przewodzenia oznacza że spadek amplitudy będzie mniejszy, natomiast jeśli potencjał jest wolno przewodzony to jonów przez błonę dendrytu wycieka bardzo dużo
86
Od czego zależy szybkość przewodzenia w układzie nieizolowanym
- oporność wewnetrzna
- oporność błonowa
87
Co kształtuje oporność wewnetrzną
Średnica aksonu.
Duża - opór mały
Mała - opór duży
88
Co kształtuje oporność błonową
Charakter błony
- gruba błoną bez wielu kanałów i uszkodzeń - brak przemieszczania się jonów w poprzek błony i szybkie przewodzenie
- cienka błona, z wieloma kanałami przez któren jony mogą uciekać: wolne przewodzenie
89
Neuron pseudounipolarny
Z ciała komórki nerwowej wychodzi jedna wypustka, głównie w komórkach sensorycznych
90
Neuron bipolarny
Z ciała komórki wychodzą dwie wypustki. - układ nerwowy bezkręgowców i wielu narządów zmysłów
91
Neuron multipolarny
Najbardziej powszechni, z ciała komórki wychodzi wiele wypustek l, duża strefa dendrytyczna
92
W jaki sposób acetylocholina wpływa na pracę serca
Hamuje ją, otwiera kanały potasowe
Potasu jest więcej wewnątrz komórek niż na zewnątrz, otwarcie kanałów powoduje wyjście potasu na zewnątrz
Wnętrze komórki robi się bardziej ujemne (hiperpolaryzacja)
Serce zwalnia
93
W jaki sposób acetylocholina wpływa na pracę mięśni szkieletowych
Pobudza ją
Otwiera kanały sodowe
- sody jest więcej na zewnątrz komórki
- zgodnie z gradientem stężenia po otwarciu kanałów sodowych sód wchodzi do środka, powodując zwiększenie dodatniości wnętrza włókna mięśniowego i jego pobudzenie (depolaryzację)
94
Działanie GABA
- jak neurotransmiter zwiąże się z kanałem chlorkowym to jony chloru wchodzą do środka komórki, bo jest ich dużo na zewnątrz komórki nerwowej -> hamowanie
- jeżeli chloru jest więcej we wnętrzu komórki to będzie on wychodzi na zewnątrz a wnętrze komórki stanie się dodatnie -> pobudzenie
