wykłady Flashcards

Question

Halucynoidy

Answer 1

różnią się od halucynacji jakie doświadcza pacjent ,np. w schizofremii; głosy – nie komentują zachowania, jest to powtarzający się fenomen słuchowy; chory wie, że to nie jest prawdziwe, że ma zwidy – krytyczny stosunek chorego.różnią się od halucynacji jakie doświadcza pacjent ,np. w schizofremii; głosy – nie komentują zachowania, jest to powtarzający się fenomen słuchowy; chory wie, że to nie jest prawdziwe, że ma zwidy – krytyczny stosunek chorego.

Answer 2

pacjent wykonuje czynność, która wydaje mu się być sensowna, np. rozpina piżamę, a potem ją zapina. Osoba z boku może uznać tę czynność za bezcelową.

Answer 3

przynajmniej dwa napady padaczkowe bez współistniejącej gorączki, badanie EEG – by potwierdzić, wykluczyć delirium Nie każda zmiana napędowa EEG świadczy o wystąpieniu napadu padaczkowego. Jeśli nie ma zmian w zachowaniu wysyła się pacjenta do pracowni EEG.

Answer 4

-zmiany w mózgu (szczególnie przy częściowych napadach) • wady rozwojowe • wiek +50 • guz mózgu • napady uogólnione przez czynniki genetyczne – nieprawidłowa budowa lub funkcjonowanie układu gabainergicznego (hamującego aktywność mózgowia od strony elektrofizjologicznej) • kanalopatia • zaburzenia metaboliczne • środki chemiczne, które mogą wywołać drgawki (kardiozol, bbikukulina, odstawienie niektórych substancji)

Answer 5

konieczność długoterminowego leczenia nieleczona padaczka nasila się, a napady są częstsze – z częściowych mogą stać się wtórne uogólnione Osoby chore mogą odpowiadać napadem na efekt stroboskopowy. Osoba cierpiąca na padaczkę ma poczucie wyobcowania i napiętnowania z powodu swoich ograniczeń – lęk napadowy (tycie, wyobcowanie, zaburzenia pamięci, wady płodu)

Answer 6

elektrookulorgram elektromiogram – zapis potencjałów mięśniowych i fal

Answer 7

1) faza REM | 2) faza NREM

Answer 8

– pacjent w czasie snu szybko rusza oczami; śni; -inny zapis niż w fazie NREM – zapis niskonapięciowy o -częstotliwości 15-30 Hz (szybkość podobna do rytmu beta). -Mięśnie wiotczeją – człowiek nie jest w stanie wykonać ruchu (jeśli ten mechanizm nie działa dochodzi do sennowłóctwa – szczególnie u dzieci). -Faza REM jest fazą dramatyczną, wybudzony przypomina sobie fragmenty snum (sen paradokslany)

Answer 9

-fale wolne - znika rytm alfa, pojawiają się fale theta i delta, jest to inna częstotliwość i kilka faz snu.

Answer 10

stan czuwania - fale alfa faza I -aktywność jest wysoko, zaczyna spadać, fale niergularne faza II - WRZWCIONA SENNE (fale o częstotliwości 12-14Hz wstępujące w półsekundowych seriach, wynikają z oddziaływania między wzgórzem, a korą), ZESPOŁY K (ujemna fala o dużej aplitudzie, po niej następuje mniejsza i wolniejsza fala dodatnia) [zespoły K mogą występować w innych fazach snu pod wpływem działania jakiegoś bodźca] faza III + faza IV = sen wolnofalowy (SWS slow wave sleep) - tętno i częstotliwości spadają , aktywność mózgu stopniowo się zmiejsza, fale o wysokiej aplitudzie po zakończeniu fazy IV: faza III, faza II, REM

Answer 11

- najczęściej są to zaburzenia psychiatryczne - bezsenność - dyssomnie - parasomnia

Answer 12

– metoda pozwala dość precyzyjnie diagnozować stany padaczkowe, a w głównej mierze ocenić czy zaburzenia zachowania występujące podczas snu można potraktować jako napad padaczkowy. -Metoda polega na tym, żeby zsynchronizować w sposób absolutny zachowanie z zapisem EEG. -Zaleta: poszerzenie zdolności diagnostycznej -Wada: ciężko w praktyce wyleczyć zaburzenie, gdy występuje często (kilka razy w tygodniu), duży koszt, niska przepustowość

Answer 13

- potencjały elektryczne są odzcytywane z głowy za pomocą elektrod po wywołaniu danego bodźca, - zakłada się, że ten sam bodziec wywołuje tą samą reakcje - w EEG można odzczytać dane bodźce ( po wielokrotnym powtórzeniu widoczyny jest jako charaktersytyczne fale) - w zależności od miejsca rejestracji wyróżniamy 1) egzogenne (zależy od fizycznych parametrów bodźca) 2) endogenne ( odzwierciedla procesy poznawcze) - wykorzystywane do kontaktowania się z pacjentami z zespołem zamknięcia (pacjent przytomny, świadomy, ale całkowice sparaliżowany)

Answer 14

- bodziec standardowy, - bodziec zaburzeniowy - potencjały wzrokowe (VEP, visual evoked potential) - potencjały słuchowe (AEP, auditory evoked potentials) - potencjały somatyczne (SEP, somatosensory evoked potentials) zastosowanie: - audiologia (badanie wzroku u noworodków) - okulistyka - neurologia - psychiatria - psychofarmakologia

Answer 15

wyolbrzymianie (świadomie lub nie) objawów chorobowych, mające na celu osiągnięcie przez pacjenta subiektywnej korzyści. Odróżnia to agrawację od symulacji, gdzie dochodzi do celowego pozorowania objawów zupełnie u danej osoby niewystępujących.

Answer 16

– to zdolność odczuwania stanów psychicznych innych ludzi (emocjonalna) i umiejętność spojrzenia z ich perspektywy (poznawcza) Empatię mierzy się skalą Likerta

Answer 17

– zdolność przyjmowania perspektywy innej osoby, | u ludzi z autyzmem nie występuje.

Answer 18

„zaraźliwość zachowania”, np. jedno dziecko płacze i inne dzieci zaczynają płakać

Answer 19

Sposoby pomiaru: 1) kwestionariusze 2) pomiar mięśni twarzy: pokazywanie fotografii ludzi w określonym stanie emocjonalnym – badany mimowolnie napina mięśnie i przybiera emocje z fotografii Skale: 1) fantazji 2) przejmowania perspektywy 3) empatycznej troski 4) osobistej przykrości 5 punktowa skala Likerta (wykorzystywana przy kwestionariuszach, ankietach, wywiadach kwestionariuszowych) dzięki, której można uzyskać wiedzę o stopniu akceptacji zjawisk, poglądów, procesów, cech.

Answer 20

– grupy komórek nerwowych, które uaktywniają się podczas wykonywania pewnej czynności lub obserwowania jej u innych osobników. Neurony lustrzane odkryto w mózgu małp i człowieka. Podejrzewa się, że dzięki nim osobnik na widok pewnej czynności jest w stanie niemal natychmiast odgadnąć intencje innego osobnika nie tylko tego samego gatunku. U człowieka odpowiadają prawdopodobnie również za zdolność do rozpoznawania cudzych emocji i intencji wyrażanych niewerbalnie, czyli empatię oraz współczucie. • występują u ludzi i u zwierząt (u ludzi jest więcej neuronów lustrzanych, szczególnie u osób z autyzmem) • reagują na wykonywanie czynności przez nas i na widok innej osoby wykonującej czynność • mogą stanowić podstawę uczenia się przez naśladowanie • u ludzi odpowiedzialne za zjawisko empatii (pozwalają odczuwać to co inni)

Answer 21

1) ośrodekowy układ nerwowy 2) obwody układ nerwowy: - somatyczny (zależny od woli) [otrzymuje infrormacje na przykład od narządów zmysłów, przekazuje informacje do mięśni szkieletowych, obejmuje nerwy, które przekazują informacje z narządów zmysłu do OUN oraz z OUN do mięśni i gruczołów, odpowiedzialny za czucie, zależny od woli] - autonomiczny (niezakeżny od woli) * współczulny (kieruje pracą narządów podczas mobilizacji) [ steruje pracą serca jelit i innych narządów wewnętrznych, niezależny od woli. Autonomiczny układ nerwowy można podzielić na układy współczulny (sympatyczny) i przywspółczulny (parasympatyczny). ] *przywspółczulny (kieruje pracą narządów podczas odpoczynku)

Answer 22

Mózgowie, które składa się z trzech części – 1)mózgu, 2)móżdżka, 3)rdzenia przedłużonego. Największą częścią mózgowia jest mózg. Rdzeń przedłużony znajduje się w obrębie jamy czaszki. Jeśli coś znajduje się w mózgu to równocześnie znajduje się w mózgowiu. Z mózgowia i rdzenia przedłużonego wychodzą nerwy.

Answer 23

1) Przodomózgowie - wzgórze, podwzgórze, kora mózgowa, hipokamp, jądra podstawy 2)Śródmózgowie - pokrywa, nakrywa, wzgórki górne, wzgórki dolne, istota czarna 3) Tyłomózgowie - rdzeń przedłużony, most, móżdżek

Answer 24

Kora mózgu – złożona z sześciu hierarchicznych warstw, zawdzięcza swoją skuteczność wielkiej szybkości przesyłu sygnałów na wielkich odległościach. Jest zewnętrzną otoką mózgowia.

Answer 25

Wyspa – niewielki obszar kory mózgowej znajdujący się w okolicy bruzdy okólnej. Pełnione przez nią funkcje nie są do końca poznane. Uznaje się, że w niej mieści się intuicja i empatia oraz, że jest źródłem uczuć.

Answer 26

Jądra podstawne znajdują się w samym centrum półkul mózgowych. Każde z nich ma własną konfigurację anatomiczną i neurochemiczną. Są ściśle połączone z poddaszem kory i z parterem pnia mózgu. Wiążą się z ruchami podległymi i niepodległymi woli, motoryką oczu, ale także z emocjami i postrzeganiem. Jądra podstawne: • Skorupa – okrągłe struktury, które znajdują się ponad wzgórzami i biorą udział w złożonym mechanizmie ruchu. Związana jest z chorobami neurodegeneracyjnymi. • Jądro ogoniaste – w obu półkulach wyłania się ze skorupy i otacza je w rodzaj spirali. Związane jest układem motorycznym i chorobą Parkinsona, ale pełni też funkcje poznawcze i psychiczne. Razem ze skorupą tworzy prążkowie grzbietowe. • Jądro półleżące • Prążkowie – składają się na nie prążkowie brzuszne i grzbietowe. Wiąże się ze wzmacnianiem procesów nauki i innych funkcji poznawczych, a także z układem nagrody i jego ewentualnym wzmocniemiem ponad próg uzależnienia. Prążkowie aktywuje się, gdy doświadczamy lub spodziewamy się doświadczyć czegoś miłego. Prążkowie – jądro ogniste, gałka blada, skorupa. • Gałka blada – odbiera informacje z prążkowia i przesyła je do istoty czarnej. Odgrywa zasadniczą rolę w ruchach podległych woli. • Niskowzgórze

Answer 27

Układ limbiczny – znajduje się między korą, a pniem mózgu. Składa się z wielu małych lub zwiniętych i wzajemnie połączonych struktur. Odpowiada m.in. za doświadczenia emocjonalne, naukę, motywację, pamięć.

Answer 28

• Hipokampy – umieszczone w obu półkulach między wzgórzem, a płatem skroniowym kory. Mają do czynienia z pamięcią i orientacją przestrzenną. Odpowiadają ja pamięć epizodyczną. Odgrywają też rolę w pamięci sensorycznej. Przetwarzają pamięć z krótko- w długoterminową. Uszkodzenie hipokampów nie pozwala na tworzenie nowych wspomnień. • Wzgórza – miejsce, które niezwykle efektywnie w czasie rzeczywistym kieruje dane do przetwarzania do odpowiednich obszarów kory mózgowej. Składa się z dwóch symetrycznych tworów, umieszczonych nie ma pośrodku mózgu i połączonych wąską nicią istoty szarej. Przez wzgórza przebiegają wszystkie układy zmysłowe (poza węchem). Odbiera również informacje zwrotne z płata potylicznego. Tworzy z korą mózgową zamknięty układ: wzgórza-kora-wzgórza, który reaguje na stan pobudzenia i uwagi, stanowi część sieci mózgowej, która wytwarza świadomość. Poważne uszkodzenia wzgórza powodują nieodwracalną śpiączkę. • Prążkowie • Zakręty obręczy – pociągłe twory, które otaczają ciało modzelowate w obu półkulach. Stanowią część kory mózgowej oraz są integralnym elementem układu limbicznego. Odbierają informacje z kory (z góry) i ze wzgórz (z dołu). Są powiązane z emocjami, uczeniem się, pamięcią. Bierze też udział w przywoływaniu wspomnień i świadomości, • Ciało modzelowate – pasmo substancji białej, które łączy półkule. • Jądro półleżące • Podwzgórze – pojedyncza struktura, która znajduje się w samym środku mózgowia. Zbiera informacje dobiegające z ciała. W razie potrzeby odpowiada za zachowanie homeostazy. Kontroluje temperaturę ciała, odpowiada za poczucie głodu i pragnienia, kieruje rytmem okołodobowym, reguluje zachowania seksualne, kontroluje przysadkę mózgową, syntetyzuje niektóre hormony. • Ciała migdałowate – ich zadaniem jest znajdowanie reakcji do zastosowania w odpowiedzi na nadchodzące emocje, a następnie zapamiętanie ich. Odbierają informacje od neuronów, po czym odsyła rozkazy do aparatu ruchu i układu krążenia. Zajmują się także wspomnieniami, epizodów strachu, w tym odpowiednimi odruchami warunkowymi. Biorą udział w konsolidacji pamięci długotrwałej. Nieprawidłowe funkcjonowanie ciał migdałowatych może wiązać się z stanami lękowym, autyzmem, depresją i zespołem stresu pourazowego. • Opuszka węchowa

Answer 29

Uszkodzenia układu limbicznego: - złudzenia węchowe lub zanik tych wrażeń - nadpobudliwość, niepokój - utrata kontroli nad emocjami - wrażenie ciągłego bólu lub brak wrażeń bólowych

Answer 30

Przez każdy segment rdzenia kręgowego są jednocześnie wysyłane informacje czuciowe do mózgowia, a stamtąd otrzymują polecenia ruchowe. Przerwanie segmentów rdzenia kręgowego spowoduje, że do mózgowia przestaną dochodzić sygnały czuciowe z uszkodzonego segmentu oraz wszystkich leżących poniżej. Mózgowie w takiej sytuacji traci również zdolność do sterowania mięśniami położonymi w tych częściach ciała, które unerwione są przez ten segment i poniższe

Answer 31

Układ nerwowy składa się z dwóch rodzajów komórek – neuronów i komórek glejowych. Neurony przesyłają impulsy pomiędzy ośrodkami układu nerwowego. Większe neurony posiadają rozgałęzienia nazywane aksonami i dendrytami. Rozgałęzienia te mogą zmieniać swój kształt pod wpływem takich czynników jak: • doświadczenie • czas • środowisko chemiczne.

Answer 32

Rdzeń przedłużony – jest częścią ośrodkowego układu nerwowego. Znajduje się wewnątrz kręgosłupa. Łączy się z narządami zmysłów oraz mięśniami położonymi poniżej głowy. Znajduje się nad rdzeniem kręgowym i tworzy powiększoną i bardziej złożoną jego część. Rdzeń przedłużony dzięki nerwom czaszkowym kontroluje niektóre odruchy – oddychanie, tętno, wymioty, ślinienie, kaszel, kichanie. Ciała komórek neuronów czuciowych tworzą skupiska poza rdzeniem kręgowym, które nazywają się zwojami rdzeniowymi grzbietowymi.

Answer 33

Prawo Bella-Magendiego – wchodzące do rdzenia korzenie tylne lub grzbietowe (wiązki aksonów) przewodzą informacje czuciowe, a wychodzące z rdzenia korzenie przednie lub brzuszne – informacje ruchowe, które biegną do mięśni i gruczołów.

Answer 34

Nerwy czaszkowe – przewodzą sygnały czuciowe z obszaru głowy i sterują jej mięśniami. Niektóre zawierają również włókna przywspółczulne, które dochodzą do narządów wewnętrznych. Jest ich 12.

Answer 35

Nerw X, błędny – jeden z nerwów czaszkowych. Odpowiada za wrażenia czuciowe z szyi i klatki piersiowej, sterowanie ruchami, mięśniami gardła, przełyku i krtani, unerwienie przywspółczulne żołądka, jelit i innych narządów wewnętrznych.

Answer 36

Nerw – wiązka aksonów w części obwodowej układu nerwowego, biegnąca z OUN do mięśnia lub gruczołu, albo z narządu zmysłowego do OUN

Answer 37

Warstwa – ciąg lub warstwa ciał komórek nerwowych oddzielonych od innych ciał komórek nerwowych przez warstwę aksonów i dendrytów

Answer 38

Kolumna – zespół komórek położonych prostopadle do powierzchni kory mózgowej, charakteryzują się podobnymi właściwościami.

Answer 39

Szlak, droga, projekcja – Wiązka aksonów wewnątrz OUN. Jeśli aksony wychodzące z ciał komórek w strukturze A tworzą synapsy na strukturze B – mówi się wtedy o „projekcji z A do B”. Odpowiednikiem drogi w obwodowym układzie nerwowym jest nerw.

Answer 40

Jądro – skupisko ciał komórek nerwowych w obrębie OUN

Answer 41

Zwój – nazwa anatomiczna oznaczająca skupisko ciał komórek nerwowych poza OUN

Answer 42

Zakręt, zawój – wystająca część pofałdowania na powierzchni mózgu

Answer 43

Bruzda – wklęsła część pofałdowania na powierzchni mózgu

Answer 44

szczelina – długa i głęboka bruzda

Answer 45

gęsto upakowane ciała komórek i dendrytów, znajduje się w środkowej części rdzenia. Leżące w istocie szarej rdzenia kręgowego neurony wysyłają swoje aksony w kierunku mózgowia lub innych segmentów rdzenia poprzez istotę białą. (w mózgu ułożona jest odwrotnie tzn. jest na zewnątrz)

Answer 46

Istota biała, substancja biała – składa się głównie z zmielinizowanych aksonów. Tworzy ją sieć włókien nerwowych, których zadaniem jest przesyłanie impulsów pomiędzy ciałami rozmaitych komórek nerwowych. (w mózhu w środku, w rdzeniu na zewnątrz)

Answer 47

- dendryty, - kolce dendrytyczne - ciałko komórki= soma= perykarion, - jądro komórkowe - ciałka Nissla, - wzgórek aksonalny, - akson, - osłonka mielinowa - komórki Schwanna, - przewężenia Renviera - zakońzenie presynaptyczne (impuls przewodzony jest tylko w jedną stronę)

Answer 48

Dendryty – rozgałęzione wypustki neuronalne, które zwężają się ku końcowi. Powierzchnia dendrytu pokryta jest wyspecjalizowanymi receptorami synaptycznymi, które odbierają informacje z innych neuronów. Im większa powierzchnia dendrytu, tym więcej informacji może on przyjąć. Kształty dendrytów mogą być różne i zależą od neuronu. Z dendrytu informacja biegnie do ciała komórkowego i przez aksony do kolejnych dendrytów.

Answer 49

Kolce dendrytyczne – niewielkie wypustki, które zwiększają pole powierzchni dostępnej dla synapsy.

Answer 50

Ciało komórkowe, soma – zawiera jądro, rybosomy, mitochondria i elementy przeważające w części komórek zwierzęcych. W nim zachodzi większość procesów metabolicznych. Zazwyczaj pokryte są synapsami

Answer 51

Akson, włókno osiowe – cienkie włókno o stałej średnicy, w większości przypadków dłuższy od dendrytów. Przewodzi informacje przesyłając impuls do innych neuronów czy też mięśni lub gruczołów. Pokryte są osłonką mielinową – materiałem izolacyjnym. Odgałęzienia aksonu rozgałęziają się przy końcu tworząc zakończenia presynaptyczne (kolbka końcowa). Kolaterelale – odnogi aksonu

Answer 52

Zakończenia presynaptyczne, kolbka końcowa – miejsce, z którego uwalniają się związki chemiczne.

Answer 53

Synapsa – miejsce komunikacji błony kończącej akson z błoną komórkową drugiej komórki nerwowej lub komórki narządu wykonawczego, np. mięśnia lub gruczołu. Synapsy mogą być chemiczne lub elektryczne. Otoczone są przez astrocyty

Answer 54

Synapsy kolcowe – zgrubienie na dendrycie Synapsy akso-somatyczne: umiejscowione na ciele komórki nerwowej Synapsy akso-dendryczne: występujące na dendrytach Synapsy akso-aksonalne: obecne na końcowych odcinkach aksonów

Answer 55

Wzgórek aksonu – miejsce na granicy somy z aksonem. Nieprawidłowa budowa lub skład wzgórka może być jedną z wielu przyczyn choroby psychicznej. Na pojawienie się choroby psychicznej wpływ ma wiele czynników. Białko we wzgórku – agryna G.

Answer 56

Strefy anatomiczne neuronu: -somatyczna -Strefa somatodendryczna – tworzy ją ciało komórki i dendryty. Odpowiada ona za odbieranie sygnałów od innych neuronów. -początkowa aksonu (wzgórek aksonu) - dekodoeanie elektryczne impulsu) -aksonala Strefa presynaptyczna – na końcu aksonu zawiera charakterystyczne struktury zamieniające sygnały elektryczne i chemiczne na sygnał przekazywany do kolejnego neuronu. Neuron ma dowolną liczbę dendrytów i jeden akson, który może rozgałęziać się daleko od ciała neuronu. Informacja w sieci neuronowej przebiega w jednym kierunku.

Answer 57

związek chmieczny przewodzący sygnał między neuronami przez synapsy (np. GABA, acetylocholina, noradrenalia, dopamina, serotonina)

Answer 58

Zmiana kształtu neuronów jest możliwa dzięki plastyczności mózgu. Plastyczność mózgu to zmienność mózgu.

Answer 59

Neuron ruchowy pobudzany jest przez inny neuron, a następnie przekazuje impulsy ze swojego ciała komórkowego zlokalizowanego w rdzeniu kręgowym do mięśni lub gruczołów. Neuron czuciowy ma wyspecjalizowane zakończenia do odbioru informacji ze skóry. Neurony czuciowe są różne i mają różny kształt.

Answer 60

Akson aferentny przewodzi przewodzi informacje do danej struktury. Neurony czuciowe są aferentne w stosunku do całej reszty układu nerwowego. Akson eferenty przewodzi informacje z danej struktury. Neurony ruchowe są eferentne wobec całej reszty układu nerwowego. Jeśli dendryty danej komórki nerwowej i jej akson zawierają się wewnątrz jednej struktury to ta komórka jest komórką wewnętrzną (interneuronem) dla danej struktury.

Answer 61

- komórka dwubuegunowa (np. w sitkówce oka) - komórka pseudojednobiegunowa ( czuciowe, w wojach przykręgowych, przesyłają do mózgu bodźce czuciowe) - motoneuron rdzenia kręgowego (inf. z kory mózgowej do mięśni) - komórka piramidowa hipokampu - komórka Purkiniego (neurony móżdżku)

Answer 62

- płat czołowy (planowanie, mślenie, pamięć, ocena emocji, ekspresja mowy - lewa część, kierowanie czynnościami motorycznymi) - płaty skroniowe (analiza bodźców słuchowych, rozumienie mowy) - płat ciemieniowy (analiza wrażeń pochodzących z ciała, orientacja w przestrzeni) - płat potyliczny (analiza bodźców wzrokowych)

Answer 63

Glej – poza neuronami stanowi główną składową układu nerwowego. Nie przesyła informacji na długie dystanse jak robią to neurony. System tworzony przez komórki glejowe nazywany jest neuroglejem. Występują w wielu różnych typach i pełnią wiele różnorodnych i do końca niezbadanych funkcji. Funkcje fizjologiczne pełnione przez glej: – współtworzenie bariery krew-mózg – odżywiają komórki nerwowe składnikami odżywczymi z układu krążenia – syntetyzują niektóre enzymy – tworzą osłonki mielionowe aksonów – pełnią funkcje ochronne

Answer 64

Astrocyty – typ komórek glejowych przypominający kształtem gwiazdę, największe komórki glejowe. Owijają się wokół zakończeń synaptycznych kilku aksonów, najprawdopodobniej powiązanych funkcjonalnie. Astrocyty naprzemiennie wchłaniają i uwalniają substancje chemiczne wydzielane przez aksony – przez to pomagają zsynchronizować działanie aksonów i umożliwiają im przewodzenie informacji falami. Biorą też udział w oczyszczaniu przewodu nerwowego – usuwają pozostałości po obumarłych neuronach. Mikroglej – składa się z niewielkich komórek, które również usuwają materiał odpadowy, ale także wirusy, grzyby i inne mikroorganizmy. Działają jak element układu odpornościowego. Oligodendrocyty – występują w mózgu i rdzeniu kręgowym. Komórki Schwana – w obwodowym układzie nerwowym są specjalnym rodzajem komórek glejowych, które tworzą osłonkę mielinową. Sprawują podobne funkcje co glej promienisty, prowadząc odrastający akson do struktury docelowej (w obwodowym układzie nerwowym). Glej promienisty – należy do astrocytów. Kieruje migracją neuronów, a także ich dendrytów i aksonów w trakcie rozwoju zarodkowego. Epedymocyty, komórki wyściółki – typ komórek glejowych, wyścielają komórki w mózgu.

Answer 65

Paul Broca – odkrył, że u prawie wszystkich osób, które straciły zdolność posługiwania się mową (najczęściej po udarze mózgu) występowało uszkodzenie fragmentu płata czołowego w lewej półkuli. Obszar ten został nazwany polem Broki. U ludzi uszkodzenia mózgu mogą występować m.in.w skutek: • udaru • choroby • zaburzeń genetycznych • zatrucia toksynami • niedoborów żywieniowych Pole Broki – fragment płata czołowego w lewej półkuli "mówimy lewą półkulą" (u osób leworęcznych czasem ten ośrodek może znajdować się po prawej stronie)

Answer 66

Frenologia – pogląd według, którego kształt czaszki ma związek ze zdolnościami umysłowymi. Freneologiowie jednak zbyt pochopnie wyciągali wnioski. Korelacja nie oznacza związku przyczynowo-skutkowego. Franz Joseph Gall – frenolog

Answer 67

śródmózgowie: - blaszka czworacza, - jądra międzymózgowie: - wzgórze - podwzgórze

Answer 68

cewka nerwowa -> przechodzi w 3 pęcherzyki: 1) przodomózgowie ( z niego wykształciło się: kresomózgowie, międzymózgowie) 2) śródmózgowie 3) tyłomózgowie (z niego wykształciło się: móżdżek, most, rdzeń przedłużony)

Answer 69

śródmózgowie + tyłomózgowie bez móżdżku

Answer 70

12 par: 1) węchowy - węch 2) wzrokowy - wzrok 3) okoruchowy- sterowanie ruchami gałek ocznych, zwężanie źrenic 4) bloczkowy - sterownie ruchami gałek ocznych 5) trójdzielny - wrażeni dotykowe z twarzy, sterowanie mięśniami żuchwy podczas przełykania i żucia 6) odwodzący - sterowanie ruchami gałek ocznych 7) !twarzowy - wrażenia smakowe z przednich 2/3 części języka, sterownie mimijką, płacz, ślinienie, rozszerzanie naczyń krwionośnych głowy 8) przedsionkowo-słuchowy - słuch, równowaga 9) językowo-gardłowy - wrażenia smakowe i czuciowe gardła i tylnej części języka, połykanie, ślinienie, ruchy gardła podczas mówienia 10) błedny - wrażnia czuciowe szyji i klatki piersiowej, sterownie ruchami mięśni gardła, przełyku, krtani, unerwienie przywspółczule żołądka, jelit i innych narządów wewnętrznych 11) dodatkowy - sterownie mięśniami szyi i barków 12) podjęzykowy - sterowanie mięśniami języka

Answer 71

komory boczne - produkcja płynu rdzeniowo-mózgowego komora trzecia (nieparzysta) - połączona z komorą czwartą, wodociągiem mózgowym (jego zatkanie powoduje wodogłowie) [przysadka i szyszynka znajdują się na wodą - Kartezjusz]

Answer 72

gałka blada i skroupa

Answer 73

jądro ogniaste, skroupa i gałka blada

Answer 74

Ośrodki: Wernickiego i Broki Doświadczenia na lewą półkule mózgową (PET): – patrzenie na słowa – aktywizacja części potylicznej, w której jest analizator wzrokowy i fragmentu płata skroniowego – słuchanie słów – aktywizacja płata skroniowego na granicy z płatem ciemieniowym i potylicznym (ośrodek Wernickiego – ośrodek słuchowy mowy) – wytwarzanie słów – aktywizacja ośrodka Broki (tył płata czołowego, lewa półkula) – powtarzanie słów – aktywizacja ośrodka Wernickiego i kory ruchowej Uszkodzenie ośrodka Wernickiego – pacjent mówi, ale nie rozumie mowy innych i swojej (ww wymienione struktury znajdują się w lewej półkuli)

Answer 75

- jest dominująca W lewym płacie czołowym znajduje się okolica, której uszkodzenie powoduje niemożność generowania słów. Pacjent rozumie słowa, ale nie potrafi słów wypowiadać. Jest w stanie wydawać dźwięki, poruszać ustami i językiem – nie ma uszkodzeń aparatu mowy, ale nie jest w stanie wypowiedzieć słów. Płat skroniowy – obszar odpowiadający za rozumienie mowy płat czołowy – obszar odpowiedzialny za produkcję mowy - lewa półkula odpowiada za poruszanie prawą stroną ciała, - w lewej połkuli zawarta jest świadomość (schizofrenia może być skutkiem dyskonekcji prawej i lewej półkuli)

Answer 76

- ośrodek czuciowo-słuchowy mowy, - obszar kory mózgowej kieruje procesami rozpaznawania głosek, wyrazów, zdań i czynności nadawania mowy (przy uszkodzeniu pacjent mówi płynnie, ale nie rozumie mowy i nie rozumie mowy) - znajduję się w lewej połkóli mózgu w płacie kronioweym na kranicy z płatem ciemieniowym i potylicznym

Answer 77

Około 10% osób leworęcznych w populacji. Praworęczność – dominacja lewej półkuli, ośrodek mowy w lewej półkuli Leworęczność – u 70% osób leworęcznych ośrodek mowy w lewej półkuli, a u 30% w prawej

Answer 78

Osobowość mnoga – jedna osoba ma kilka osobowości ze zmiennymi cechami. Zaburzenie to może wynikać z zaburzoną komunikacją między półkulą lewą i prawą.

Answer 79

– śpiew i muzyka – utrata zdolności ( można mieć afazje i spiewać) [amuzja - brak zdolności muzycznych u osób kiedyś uzdolnionych w tej dziedzinie] – rozpoznawanie twarzy - prozopagnozja – brak orientacji w przestrzeni – brak zdolności w układaniu np. przestrzennych figur geometrycznych – zespół jednostronnego pomijania – hemineglect – rozpoznawanie dużych liter

Answer 80

- człowiek ma ich 6 1) przednie 2) wielkie 3) tylne 4) hipokampów 5) uzdeczek 6) ciałek czworaczych (*1,2,3 - są największe)

Answer 81

Napad padaczkowy uogólniony wtórny przechodzi przez spoidło wielkie (niebezpieczny dla życia). Po przecięciu spoidła wielkiego u ludzi – efekt leczniczy w postaci zmiany napadów uogólnionych na częściowe. Mogły wystąpić efekty uboczne. komisurotomia - zabieg chirurggiczny polegający na rozcięciu spoidła wielkiego

Answer 82

- czucie i percepcja, kontrola ruchu, utrzymywania właściwej postawy ciała, zachowanie środowiska wewnętrznego (wielka triada), kontrola wszystkich funkcji związanych z rozrodem

Answer 83

Aleksja – zaburzenie całkowite lub częściowe, pacjent nie potrafi przeczytać pisanego słowa (utrata zdolności) Dysleksja – trudności w płynnym czytaniu i pisaniu (wada wrodzona)

Answer 84

zakręt przedśrodkowy ( przed bruzdą środkową) - neurony inicjujące ruch zakręt zaśrodkowy (za bruzdą środkową) - analiza bodźców czuciowych

Answer 85

Przekroje rdzenia kręgowego – substancja biała i szara (substancja szara – w środku rdzenia - ma kształt motyla, substancja biała – otacza szarą). • Część przednia rdzenia (rogi przednie) – mieszczą się w niej komórki, które są motoneuronami ( zawiadują mięśniami zależnymi od naszej woli) • Z części tylnej (rogów tylnych) – wychodzą rozkazy do mięśni. • Na poziomie kręgów piersiowych (rogi boczne) – znajdują się komórki układu autonomicznego (współczulnego). • Na poziomie kręgów krzyżowych znajdują się neurony układu przywspółczulnego.

Answer 86

Nerw rdzeniowy – odchodzi od rdzenia kręgowego, wyróżnia się 31 par nerwów rdzeniowych, stanowią część obwodowego układu nerwowego, tworzą splot szyjny, ramienny – unerwiają różne mięśnie tułowia i kończyn

Answer 87

rdzeń kręgowy -przebiega w kręgosłupie, wychodzą z niego nerwy rdzeniowe. W rdzeniu kręgowym znajduje się około 100 000 000 neuronów i dzieli się na 31 segmentów (tyle ile nerwów rdzeniowych). Na przekroju poprzecznym: Występują skupiska neuronów. Wypustki tych neuronów tworzą istotę białą. Do rogów tylnych dochodzi informacja czuciowa. Istota biała składa się z zmielinizowanych aksonów. Drogi nerwowe to zespoły włókien nerwowych, które łączą ośrodku mózgu i rdzenia kręgowego. Dzielą się na: wstępujące (z dołu do góry) i zstępujące (z góry do dołu)

Answer 88

``` Kręgosłup składa się z 33-34 kręgów: • 7 kręgów szyjnych (C1-C7) • 12 kręgów piersiowych (Th1-Th12) • 5 kręgów lędźwiowych (L1-L5) • 5 kręgów krzyżowych (S1-S5) • 4-5 kręgów guzicznych (Co1-Co4-5) ```

Answer 89

``` Splot barkowy (ramienny) i splot udowy – ze splotów tych tworzą się nerwy, które odpowiadają za unerwienie kończyn ```

Answer 90

Pień współczulny – szereg zwojów połączonych ze sobą, w którym mieszczą się neurony układu autonomicznego.

Answer 91

Autonomiczny układ nerwowy, wegetatywny – część układu nerwowego. Składa się z neuronów, które odbierają i wysyłają informacje do serca, jelit i innych narządów wewnętrznych. Składa się z: * układu współczulnego = sympatyczny (pobudzający) - (Th1-Th12) (L1-L2) * układu przywspółczulnego = parasympatyczny (hamujący) - (S1-S3?) Pobudzenie układu współczulnego powoduje przyśpieszenie akcji serca, a pobudzenie układu przywspółczulnego powoduje zwolnienie akcji serca . (układy te działają antagonistycznie)

Answer 92

Pień współczulny – szereg zwojów połączonych ze sobą, w którym mieszczą się neurony układu autonomicznego.

Answer 93

Droga czuciowa – utworzona z czterech neuronów Od narządów zmysłowych idą impulsy do kory. Receptory komórki smakowej – dochodzi jedna część aksonu komórki pseudjednobiegunowej (komórki ze zwojów nerwów czaszkowych, które odpowiadają za nerwy twarzowe), te komórki przewodzą impulsy do jadra ze zwoju przedłużonego – jądra pasma samotnego. W jądrze pasma samotnego jest komórka, która przeprowadza impulsy do wzgórza. We wzgórzu znajduje się neuron – pęczek wzgórzowo-korowy, który kieruje impuls do neuronu korowego. Neuron korowy znajduje się na poziomie kory mózgowej. Analizuje on smak i jest odpowiedzialny za to jak go czujemy.

Answer 94

Droga piramidowa – utworzona z dwóch neuronów, jest szybsza Neuron przewodzi impuls z kory do rdzenia. W rdzeniu impuls trafia na motoneuron i trafia do mięśnia. 20% włókien na drodze piramidowej zbacza na drogę korowo-rdzeniową i krzyżuje się z resztą włókien dopiero na poziomie rdzenia. Droga piramidowa pozwala wykonywać szybkie czynnośći, np. granie na pianinie.

Answer 95

Droga korowo-rdzeniowa – utworzona z trzech neuronów Biegną przez nią włókna, które nie trafiły na drogę piramidową. Występuje na niej neuron wstawkowy. Unerwia tułów i kończyny. Nie jest tak szybka i precyzyjna jak droga piramidowa.

Answer 96

Nie tylko kora unerwia kończyny. Angażowane są w ten proces inne struktury mózgu: – motoneurony, do których dochodzą impulsy z wielu struktur, np. jąder podkorowych – jądra podkorowe, które mają wpływ i działanie odpowiadające za napięcie mięśni – móżdżek – odpowiadający za ruch i równowagę, wysyła również włókna do motoneuronów – błędnik – włącza się w regulacje napięcia mięśni Uszkodzenie jąder powoduje zakłócenia pracy. Uszkodzenie substancji czarnej może powodować chorobę Parkinsona.

Answer 97

Motoneurony, neurony motoryczne lub ruchowe – neurony eferentne, które wychodzą swoimi wypustkami z rdzenia kręgowego lub pnia mózgu i tworzą synapsy z włóknami lub wrzecionami mięśniowymi.

Answer 98

Pień sympatyczny – składa się ze zwojów, które odpowiadają za pewne segmenty. Mięśnie danego segmentu mają swoją pętle, która sama się obsługuje – napięcie na poziomie elementarnym (na poziomie rdzenia)

Answer 99

Odruchy rdzeniowe - badanie odruchów rdzeniowych pozwala na stwierdzenie występowania oraz poziomu zaburzeń neurologicznych. Uszkodzenie rdzenia kręgowego może powodować zaburzenie lub utratę funkcji czuciowych, ruchowych i autonomicznych poniżej poziomu uszkodzenia. Przerwanie rdzenia kręgowego może powodować porażenie kończyn (zależne od poziomu, na którym został uszkodzony segment).

Answer 100

Istota czarna – wypełniona neuronami Występują dwa skupiska substancji czarnej: • część zbita zajmowana prze neurony dopaminergiczne, które wpuszczają włókna do prążkowia • część siatkowata – złożona przede wszystkim z neuronów GABA-ergicznych połączonych z różnymi strukturami

Answer 101

HIPERTONIA – wzmożone napięcie mięśniowe, spastyczność lub sztywność Sztywność mięśni – obserwowana również w spoczynku • objaw rury ołowianej - po wykonywaniu ruchów biernych opór jest wyczuwalny cały czas • objaw koła zębatego – po wykonywaniu ruchów biernych opór pojawia się skokami (opór, zwolnienie oporu, opór) HIPOTONIA – obniżone napięcie mięśniowe, „luźna kończyna”

wykłady Flashcards

(125 cards)