Zaliczenie

Question 1

Co to jest kancerogeneza?

Answer 1

To proces nowotworzenia, składa się z 3 etapów

Question 2

Wyjaśnij pojęcie inicjacja

Answer 2

Podczas inicjacji powstaje pojedyncza mutacja, która powstaje samoistnie lub pod WPŁYWEM KANCEROGENU. Zostaje zaburzona EKSPRESJA GENU, która prowadzi do zaburzenia procesów regulacyjnych komórki oraz zwiększonej proliferacji

Question 3

Wyjaśnij pojęcie progresja

Answer 3

Są to zmiany w kariotypie powodowane pojawieniem się kolejnych zaburzeń molekularnych. W procesie nakładania się uszkodzeń powstają klony ze ZDOLNOŚCIĄ DO NACIEKANIA I PRZERZUTOWANIA

Question 4

Czym jest nowotwór?

Answer 4

To każda zmiana spowodowana niekontrolowanym wzrostem

Question 5

Scharakteryzuj nowotwory łagodne

Answer 5

nie naciekają, wolny wzrost, są dobrze zróżnicowane, mają regularny kształt, otorebkowane

Question 6

Scharakteryzuj nowotwory złośliwe

Answer 6

naciekają, uszkadzają tkanki, nie są otorebkowane, brak kontroli nad rozrostem, wzrost jest bardzo szybki, mają zdolność do przerzutów

Question 7

Czym jest rak

Answer 7

Jest to nowotwór złośliwy pochodzenia nabłonkowego (skóra, układ pokarmowy, moczowo-płciowy)

Question 8

Jakie są drogi komórek nowotworowych?

Answer 8

układ krwionośny, układ limfatyczny, płyn mózgowo-rdzeniowy, przez jamę ciała

Question 9

Jakie nowotwory mają pochodzenie nabłonkowe?

Answer 9

Raki

Question 10

Jakie nowotwory pochodzą z komórek krwiotwórczych?

Answer 10

Białaczki, chłoniaki

Question 11

Jakie nowotwory pochodzą z tkanek miękkich?

Answer 11

Mięsaki

Question 12

Jakie nowotwory mają pochodzenie z układu nerwowego?

Answer 12

Glejaki

Question 13

Jakie nowotwory pochodzą z komórek barwnikowych?

Answer 13

Czerniaki

Question 14

Czym się cechuje naciekanie?

Answer 14

Naciekanie cechuje się tym, że rozrastająca się, patologiczna tkanka zachowuje kontakt z guzem pierwotnym

Question 15

Czym to jest przerzut?

Answer 15

Jest to przenoszenie się oderwanych komórek od guza do innych miejsc odległych (węzły chłonne i odległe narządy). Nie ma kontaktu z guzem pierwotnym

Question 16

Wymień etapy przerzutowania się nowotworu

Answer 16

1. wnikanie do komórek
2. przetrwanie w krążeniu
3. wyłamanie się spod kontroli immunologicznej organizmu
4. wydostanie się komórek nowotworowych do przestrzeni pozakomórkowej/wewnątrznaczyniowej
5. zjawisko “uśpienia” w narządzie docelowym (pobudzenie się nawet po kilku/kilkunastu latach)
6. wzrost i rozprzestrzenianie

Question 17

Ile procent komórek nowotworowych daje przerzuty?

Answer 17

1% komórek nowotworowych krążących we krwi zachowuje żywotność i daje przerzuty

Question 18

Jakie są czynniki rakotwócze?

Answer 18

Chemiczne, fizyczne, leki hormonalne, mechaniczne, wirusowe i bakteryjne

Question 19

Czym jest kancerogen?

Answer 19

To czynnik środowiska, który uszkadza materiał genetyczny zdrowej komórki i indukuje serię dalszych zaburzeń

Question 20

Co to jest stopień penetracji genu?

Answer 20

To inaczej odsetek zachorowań wśród nosicieli mutacji genu

Question 21

Czym są protoonkogeny?

Answer 21

Są to geny kodujące białka związane z procesami wzrostu i proliferacji komórek. Przez mutacje dochodzi do nieprawidłowości w komórkach, które są nadmiernie pobudzone do proliferacji

Question 22

Czym są geny supresorowe?

Answer 22

Są odpowiedzialne za kontrolowanie i hamowanie procesu proliferacji. Ich uszkodzenie (mutacja) powoduje upośledzenie ich funkcji, co sprzyja powstawaniu nowotworu

Question 23

Jaki rak spowodowany jest mutacją genów BRCA1 i BRCA2?

Answer 23

Rak piersi

Question 24

Mutacje jakiego genu odpowiedzialne są za rodzinnego raka jelita grubego na podłożu polipowatości rodzinnej?

Answer 24

APC

Question 25

Jakie raki spowodowane są mutacją genu P53?

Answer 25

Rak sutka, białaczki, mięsaki, guzy mózgu

Question 26

Za jakiego raka odpowiedzialna jest mutacja genów MLH1 i MSH2?

Answer 26

Niepolipowatego raka jelita grubego

Question 27

Jakie są warunki, aby uznać dany nowotwór za dziedziczny?

Answer 27

1. ktoś musi zachorować szybciej niż średni wiek w tej grupie 2. gdy kilka osób w rodzinie zachorowało 3. gdy u tej samej osoby występują dwa lub więcej nowotworów 4. gdy nowotwór występuje w co najmniej dwóch pokoleniach

Question 28

Scharakteryzuj onkogeny.

Answer 28

To geny powstające z mutacji protoonkogenów, powodują niekontrolowany podział i mnożenie się komórek

Question 29

Czym są geny naprawcze?

Answer 29

Odpowiadają za naprawę uszkodzonego DNA

Question 30

Jakie są czynniki raka piersi?

Answer 30

Genetyczne, środowiskowe, związane z dietą, płeć, wiek, czynniki hormonalne, hormonoterapia zastępcza, choroby proliferacyjne piersi

Question 31

Jakie są objawy raka piersi?

Answer 31

- guz w obrębie piersi - wciągnięcie skóry lub brodawki - zmiana wielkości lub kształtu piersi - zmiany skórne wokół brodawki - wyciek z brodawki (zwłaszcza krwisty) - zaczerwienienie i zgrubienie skóry ("skóra pomarańczowa"; wygląda jak cellulit) - powiększenie węzłów chłonnych w dole pachowym - poszerzenie żył skóry piersi - owrzodzenie skóry piersi

Question 32

Gdzie najczęściej występuje guz w piersi?

Answer 32

W zewnętrznym górnym kwadrancie piersi

Question 33

Kiedy włączone zostaje leczenie oszczędzające?

Answer 33

- gdy wycinany guz NIE JEST WIĘKSZY niż 2cm - gdy jest zgoda pacjentki - gdy można uzyskać MARGINES tkanek zdrowych

Question 34

Jakie nowotwory pozwalają na leczenie oszczędzające?

Answer 34

- Tis N0 M0 - T1 N0 M0 - T1 N1 M0 - T2 N0

Question 35

Kiedy nie można wykonać leczenia oszczędzającego?

Answer 35

- gdy rak jest wieloośrodkowy - gdy jest wznowa nowotworu po wcześniejszej radioterapii - jeśli nie możemy uzyskać marginesu zdrowych tkanek - gdy jest ciąża - zły efekt kosmetyczny; względne - choroby układowe

Question 36

Kwadrantektomia

Answer 36

mamy margines tkanek zdrowych MINIMUM 2cm i powyżej

Question 37

Lumpektomia

Answer 37

mamy margines tkanek zdrowych MINIMUM 1cm i ponizej

Question 38

Tumorektomia

Answer 38

bez marginesu tkanek zdrowych, najbardziej ryzykowne wycinanie

Question 39

Jakie są wskazania do leczenia oszczędzającego?

Answer 39

- świadoma zgoda - średnica guza nie większa niż 3cm - brak przerzutów - możliwość wykonania zabiegu doszczętnego - bardzo dobry lub dobry efekt kosmetyczny

Question 40

Jakie są przeciwwskazania do leczenia oszczędzającego?

Answer 40

- mutacja BRCA1 i BRCA2 - wcześniejsza radioterapia - rak wieloogniskowy - mikrozwapnienia - choroby układowe - wielkość guza powyżej 3cm

Question 41

Scharakteryzuj leczenie NEOADJUWANTOWE

Answer 41

- przed zabiegiem operacyjnym - w celu ograniczenia, zmniejszenia guza, zlikwidowania ilości komórek nowotworowych - gdy mamy bardzo dużego guza -> zmniejszenie jego masy

Question 42

Scharakteryzuj leczenie ADJUWANTOWE

Answer 42

- po zabiegu operacyjnym - w celu usunięcia resztek guza

Question 43

Scharakteryzuj leczenie INDUKCYJNE

Answer 43

- w celu zmniejszenia masy guza - ograniczanie miejscowego stopnia zaawansowania