ZELULA

Question 1

Ze funtzio dituzte bizidunak?

Answer 1

Nutrizio, erlazio eta ugalketa funtzioak

Question 2

Zer da nutrizio funtzioa?

Answer 2

Kanpoko susubstantziak hartu eta eraldatzeko gaitasuna dute, energia lortuz.

Question 3

Zer da erlazio funtzioa?

Answer 3

Ingurumenarekin herremantzeko gaitasuna, inguruko aldaketeei erantzunak emanez.

Question 4

Zer da ugalketa funtzioa?

Answer 4

Ondorengoak sortzeko gaitasuna.

Question 5

Zenbat erreinu daude?

Answer 5

5 erreinu daude.
- Moneroak: Prokarioto eta bakarra
- Protistoak: Eukarioto eta bakarra
- Onddoak: Eukarioto eta anitza
- Landareak: Eukarioto eta anitza
- Animaliak: Eukarioto eta anitza

Question 6

Zer dira zelulak?

Answer 6

Bizidunen oinarrizko egitura, ondorengoei treansmitituko die informazio genetikoagordetzne du. Forma eta tamaina asko daude.

Question 7

Teoria zelularra

Answer 7

• Bizidun fuztiak zelulaz osaturik daude
• Zelulak bizi funtzioak bete, bizitza duen izaki txikiena.
• Bizidun guztiak zelula batetik sortuak.

Question 8

Zelula prokariotoaren osagaiak eta hauen funtzioak

Answer 8

Zitoplasma: Zelula mintza eta materialgenetikoaren arteko gunea.
Zelula preta: Zelula babesteko erabili.
Zelula mintza: Fosfolipidoz, karbonoz eta proteinaz osatutako geruza bikoitza. substantziak trukatu eta kanpoko informazioa jaso.
Finbriak eta flageloa: zelula mugitzeko.
Erribosomak: Informazio genetikoa irakurri/prozesatu eta aminoazidoak sortu. Aminoazidoak elkartu=proteinak sortu hauek funtzio asko bete.

Question 9

Zitoplasmaren osagaiak

Answer 9

Hialoplasma: Gelatina antza, %80 ura eta %20 proteinak. Ereakzio kimikoak honen barruan. Zelulari forma eman.
Organuluak

Question 10

Zelula eukariotooaren osagaiak

Answer 10

• Zelula pareta
• Zitoplasma
  · Hialoplasma
  · Organuluak
  1-Mitokondriak
  2- Erriosomak
  3- Erretikulo endoplasmatikoa (zimurtsua/leuna)
  4- Golgi aparatua
  5- Libosomak
  6- Bakuoloa
  7- Kloroplastoa
  8- Zentrioloak
  9- Flageloak eta finbriak
  10- Nukleoa
  ->Nukleo mintza
  ->Nukleo plasma
  ->Nukleoloa

Question 11

Zelula mintza, zitoplasma (funtzioak azaldu)

Answer 11

Zitoplasma: Zelula mintza eta materialgenetikoaren arteko gunea.
Zelula mintza: Fosfolipidoz, karbonoz eta proteinaz osatutako geruza bikoitza. substantziak trukatu eta kanpoko informazioa jaso.

Question 12

Mitokondirak, Erribosomak (Funtzioak azaldu)

Answer 12

Mitokondriak: Dietatik gluzidoak, lipidoak, bitaminak hartu eta oxigenoarekin erreakzioantu, energia lortuz. Funtzioa=energia lortu.

Erribosomak: Informazio genetikoa irakurri/prozesatu eta aminoazidoak sortu. Aminoazidoak elkartu=proteinak sortu hauek funtzio asko bete.

Question 13

Erretikulo endoplasmatikoa, golgi aparatua (Funtzioak azaldu)

Answer 13

erretikulo endoplasmatikoa:
Zimurtsua; Erribosomak izan, proteinak sortu.
Leuna; Zelula mintzan sortutako lipidoak sintetizatu.

Golgi aparatua: Aurrekoan sortutako lipidoak eta proteinak banatu. Funtzioa=garraioa.

Question 14

Libosomak, bakuoloa (Funtzioak azaldu)

Answer 14

Libosomak: Zelula babestu + garbiketa. Sortutako proteinak, lipidoak gaizki dauden ikusi, barruko entzimak eliminatu gaizki dagoena.

Bakuoloa: Zelularen biltegia da, ura, atomoak, hondakinak barruan gorde.

Question 15

Kloroplasoa, Zentrioloak (funtziok azaldu)

Answer 15

Kloroplastoa (landareetan): Fotosintesiai esker; CO2 eta H2O erreakzionatuko dute (argia), glukosa (energia) eta O2 sortzeko.

Zentrioloak (animaliak): Zetiketa zelularrean parte hartu.

Question 16

Flageloak eta finbriak, nukleoa (funtzioak azaldu)

Answer 16

Flageloa/finbriak: Mugitzeko.

Nukleoa:
- Material genetikoaren transkripzioa: Kromatinaren (ADN lasai) irakurketa egin, erribosometara iristeko. Han proteinak sortu.

• Material genetikoaren bikoizketa: Nukleoa gai da ugalketa egin baio lehen kromatina bikoizteko. Zelula alabak informazio genetiko berdina izan.
• Material genetikoaren kondentsazioa: Ugalketa baino lehen kromatina konpaktatzen da. Kromosomak sortuz.