Żołądek i 12nica - wrzody, neo Flashcards

(121 cards)

1
Q

żołądek czy 12nica - gdzie częściej owrzodzenia?

A

12nica - 4x częściej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Lokalizacja owrzodzeń 12nicy

A

zwykle w jej pierwszej części (a z nich 50% na ścianie przedniej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Lokalizacja owrzodzeń żołądka

A

większość - obwodowa połowa krzywizny mniejszej

u 10% współistnieją z owrzodzeniami 12nicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Owrzodzenia ostre a przewlekłe - które w 12nicy i w żołądku? Kryterium czasowe

A

w 12nicy -przewlekłe lub ostre (=utrzymują się <3mcy bez cech włóknienia)
żołądka - zazwyczaj przewlekłe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Owrzodzenia żołądka a ryzyko raka

A

przemiana łagodnego wrzodu w zmianę złościwą jest RZADKA, owrzodzenia nowotworowe prawdopodobnie od początku mają charakter złośliwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

H.pylori a owrzodzenia 12nicy - jak często, patomechanizm

A
  • obecna u 95% chorych z owrzodzeniem 12nicy
  • bakteria umiejscawia się w bł. śluzowej cz. przedodźwiernikowej żołądka → stan zapalny → stymuluje komórki G do ↑wydz. gastryny → ↑HCl → metaplazja bł. śluz. 12nicy → kolonizacja tych obszarów przez H.pylori → dalsze uszkodzenie bł. śluz → owrzodzenie 12nicy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

H. pylori a owrzodzenia żołądka

A
  • obecna u 75% chorych z owrzodzeniem żołądka

- zwiększenie penetracji kwasu i pepsyny do bł. śluz. żołądka (przez stan zapalny)ra

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

NLPZ a owrzodzenia GOPP

A

hamują wytw. prostaglandyn, a prostaglandyny w żołądku są odpowiedzialne za wytwarzanie śluzu i wodorowęglanów

  • 30% wrzodów żołądka jest zwz. z NLPZ
  • niewielki odsetek wrzodów 12nicy jest zwz. z NLPZ
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Palenie a owrzodzenia GOPP

A
  • to czynnik etiologiczny dla żołądka i 12nicy
  • bardziej dla żołądka
  • wydłuża proces gojenia owrzodzeń
  • ↑ ryzyka powikłań choroby wrzodowej (np. krwawienie / perforacja)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Czynniki genetyczne a owrzodzenia GOPP

A
  • wrzody 12nicy: krewni I stopnia mają większe ryzyko (jeszcze większe gdy wrzód był <20r.ż.)
  • wrzody żołądka - podobnie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Z. Zollingera-Ellisona - co to?

A

Zespół wywołany guzem wydzielającym gastrynę (gastrinoma), stwierdzanym zwykle w trzustce, czasem w 12nicy czy żołądku.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Z. Zollingera-Ellisona - objawy

A
  • u 30% cechy MEN I
  • hipergastrynemia → ryzyko owrzodzeń → powikłania (krwawienia, ból, zwężenia p.pok.)
  • głównym objawem może być biegunka (przez dużą objętość HCl dostającego się do j.cienkiego)
  • inaktywacja lipazy tłuszczowej → biegunka tłuszczowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Z. Zollingera-Ellisona - rozpoznanie

A
  • owrzodzenia w nietypowych lokalizacjach, u młodych osób
  • owrzodzenia oporne na leczenie farmakologiczne

→ oznaczyć gastrynę w surowicy krwi
-do lokalizacji guza/przerzutów: TK, MR, wybiórcza angiografia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Z. Zollingera-Ellisona - leczenie

A
  • resekcja guza prowadzi do wyleczenia
  • ciężki do usunięcia gdy są przerzuty, b. mały guz, zmiany wieloogniskowe

-potem IPP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Inne, dziwne czynniki ryzyka powstania owrzodzenia w GOPP

A
  • więcej u grupy krwi 0
  • więcej przy nadczynności przytarczyc (→↑Ca we krwi → pobudza wydzielanie żołądkowe); jak się ją wyleczy to owrzodzenia się goją same
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Objawy choroby wrzodowej

A
  • nawracający, dobrze ograniczony ból w nadbrzuszu
  • żołądka: ból podczas jedzenia, ↓ się po wymiotach
  • 12nicy: ból na czczo, ↓ się po jedzeniu, lekach zobojętniających, mleku, wymiotach
  • zgaga
  • jadłowstręt
  • gorzki posmak w ustach (nagły napływ śliny do j.ustnej)
  • nietolerancja niektórych pokarmów
  • wymioty (chlustające, z kawałkami owoców c: przy zwężeniu odźwiernika)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Choroba wrzodowa - rozpoznanie

A

Endoskopia + biopsja

  • można robić test CLO na H.pylori (fragment bł. śluzowej z ok. przedodźwiernikowej umieszcza się na żelu z mocznikiem → ureazy przerabiają go na amoniak → zmiana kolorku z żółtego na różowy/czerwony)
  • biopsja wrzodów żołądka jest ważna, bo wykluczy nowotwór
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Wrzód stresowy - co to?

A

Nadżerki / owrzodzenia żoł. i 12nicy, które występują w pewnych okolicznościach:

  • ciężkie schorzenia
  • urazy
  • przedłużona wentylacja mechaniczna
  • niewydolność wielonarządowa
  • sepsa
  • rozległe zabiegi chirurgiczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Wrzód stresowy - patomechanizm

A

kwas solny + niedokrwienie bł. śluzowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Wrzód stresowy - co robić?

A

najlepiej zapobiegać - w sytuacjach zagrażających stosować IPP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Wrzody Cushinga i Curlinga - co to, kiedy

A
  • specyficzne postaci owrzodzenia stresowego
  • Cushing - po urazie OUN
  • Curling - po oparzeniu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Wrzody Cushinga - patomechanizm

A

↑ICP → ↑aktywności n.X → ↑wydz. żołądkowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Leczenie niepowikłanej ch. wrzodowej - ogólne zalecenia

A
  • unikanie NLPZ, palenia, dużych il. alkoholu

- jak trzeba stosować NLPZ, to włączyć IPP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Eradykacja H.pylori (wrzody 12nicy) - jak?

A
  • podstawa
  • IPP + 1/kilka antybiotyków (“terapia trójlekowa”) - trwa 7 dni
  • potem 4-6 tyg. IPP

(gojenie: sama eradykacja > samo IPP
zapobieganie nawrotom: eradykacja = samo IPP)

-pomogło? git; nie pomogło? znowu diagnozować w kierunku H.pylori

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Eradykacja H.pylori (wrzody 12nicy) - efekty
- odsetek eradykacji 90% - możliwe jest ponowne zakażenie - odsetek nawrotów owrzodzeń w ciągu 1roku przy braku eradykacji - 80%
26
Eradykacja H.pylori (wrzody żołądka) -
- najpierw wyklucz czy wrzód to nie neo - bez eradykacji - odsetek nawrotów 50%, po eradykacji - 10% - do czasu zagojenia kontrolować owrzodzenie w endoskopii; jak się nie goją to znowu biopsja... (gojenie: eradykacja = IPP zapobieganie nawrotom: eradykacja > IPP)
27
Niepowikłana choroba wrzodowa - leczenie chirurgiczne wrzodów 12nicy
- b. rzadko się robi | - kiedyś się robiło wagotomię pniową, wagotomię wysoce wybiórczą, czy resekcję żołądka
28
Niepowikłana choroba wrzodowa - leczenie chirurgiczne wrzodów żołądka - kiedy? Jak?(ogólnie)
- leczenie zachowawcze → wrzód się nie goi → leczenie chirurgiczne - podejrzewasz neo / nie możesz wykluczyć neo → resekcja owrzodzenia (zakres zależy od lokalizacji i ryzyka że to neo)
29
Niepowikłana choroba wrzodowa - leczenie chirurgiczne wrzodów żołądka - lokalizacja a rodzaj resekcji
Obwodowa cz. żołądka → resekcja sposobem Billroth I: - usuwa się obwodową cz. żołądka - kikut proksymalny zespala się z 12nicą Bardziej proksymalne owrzodzenia → rekonstrukcja sposobem Polya: -kikut żołądka zespolony z j. czczym
30
Zespół poposiłkowy - kogo dotyczy, objawy
``` ok. 20% pacjentów po resekcji żołądka Objawy naczynioruchowe: -zamroczenie -tachykardia -napadowe zaczerwienienie skóry -pocenie się -kołatanie serca ``` -niekiedy biegunka i wymioty
31
Wczesny zespół poposiłkowy - kiedy?
15-30minut po jedzeniu
32
Wczesny zespół poposiłkowy - mechanizm
szybkie opróżnianie hiperosmolarnej (gł. węgle) treści żołądka do j. cienkiego → przemieszczenie płynu do światła jelita → - nagłe ↓ objętości pozakomórkowej przestrzeni płynowej, - poszerzenie pętli jelitowych → wzmożenie perystaltyki
33
Wczesny zespół poposiłkowy - co poprawia objawy, jakie postępowanie
- często konieczne jest przyjęcie pozycji leżącej do czasu ustąpienia objawów - mniejsze, suche, częste posiłki - unikanie spożywania dużych il. węgli i płynów w czasie posiłków
34
Późny zespół poposiłkowy - kiedy?
objawy 1-3h po jedzeniu
35
Późny zespół poposiłkowy - mechanizm
szybsze wchłanianie glukozy z górnego odc. j. cienkiego → hiperglikemia → ↑prod. insuliny → odruchowa hipoglikemia
36
Późny zespół poposiłkowy - objawy
podobne do właściwego z. poposiłkowego (=wczesnego) - naczynioruchowe - może być uczucie głodu i zmącenie
37
Późny zespół poposiłkowy - postępowanie
leczenie objawowe - podanie węglowodanów
38
Biegunka po resekcji żołądka - przyczyny
szybkie przemieszczenie się treści żołądkowej do j. cienkiego + przerwanie włókien nn.X zaopatrujących narządy trzewne j. brzusznej
39
Biegunka po resekcji żołądka - z czym może współistnieć
z objawami biegunki tłusczowej o niewielkim nasileniu
40
Biegunka po resekcji żołądka - leczenie
pochodne kodeiny lub loperamid | -czasem mogą pomóc posiłki niewielkie, suche, bez rafinowanych węglowodanów
41
Spadek masy ciała po chirurgii z powodu ch. wrzodowej
- ↓il. przyjmowanego pokarmu (przez szybsze odczuwanie sytości, nudności, wymioty, ból brzucha, brak apetytu) - zaburzenia wchłaniania przez przyspieszone opróżnianie treści żołądkowej do j.cienkiego - nadmierny wzrost bakterii
42
Niedokrwistość po resekcji żołądka
- najczęściej po całkowitej - niedobory Fe, wit. B12, kw. foliowego - niedobory przez ↓il. pokarmu - albo przez zmniejszenie procesu redukcji soli żelaza (wtedy się nie wchłania) - ↓il. IF → niedobór wit. B12 (tylko w rozległych resekcjach)
43
Schorzenia układu kostnego po resekcji żołądka
- osteoporoza i osteomalacja - przez ↓ wchłaniania wapnia i wit. D - złamania patologiczne wiele lat po resekcji - dlatego po resekcji długotrwała suplementacja wit.D i wapnia (zwł. u kobiet)
44
Operacyjne leczenie choroby wrzodowej a rak
- ↑ryzyko rozwoju raka gruczołowego żołądka - przez zarzucanie rakotwórczych soli kwasów żółciowych do kikuta żołądka - więc po resekcji żołądka endoskopie kontrolne
45
Perforacja wrzodów 12nicy - czy może być bez objawów poprzedzających, lokalizacja
- perforacja bez wcześniejszych objawów choroby - 50% pacjentów - zwykle przy ostrych owrzodzeniach na przedniej ścianie 12nicy
46
Perforacja wrzodów żołądka - częstość, wiek, z czym związane
- rzadziej niż 12nicy - szczyt zapadalności: podeszły wiek → więc więcej powikłań i śmiertelności - w dużym stopniu związane z NLPZ
47
Objawy perforacji p.pok.
- nagły, silny, ciągły ból w nadbrzuszu - powłoki j.brzusznej nie przemieszczają się z oddechem - tkliwość uciskowa - obrona mięśniowa - obawa chorego przed poruszaniem się - deskowaty brzuch - ruchy oddechowe płytkie - szmery perystaltyczne nieobecne Gdy rozlane zapalenie otrzewnej: - bladość - wstrząs - cechy centralizacji krążenia Gdy obecność treści żołądkowej w j. brzusznej: - ból w okolicy barku (przez podrażnienie przepony) - wymioty
48
Czy w perforacji p.pok. zawsze dochodzi do rozlanego zapalenia otrzewnej?
Nie, bo otwór może być oklejony przez sieć większą
49
Czy perforacja p.pok. może udawać objawy innej choroby?
Tak, ostrego zap. wyrostka robaczkowego - płyn z perforacji przemieszcza się w dół wzdłuż prawej rynny przyokrężniczej
50
Czy mogą być bezobjawowe perforacje p.pok?
Tak, przypadkowo może wyjść na RTG KP
51
Rozpoznanie perforacji p.pok.
- u 60% wolne powietrze pod przeponą w RTG KP (na stojąco, jak nie można to na boku) - przedziurawiony wrzód 12nicy → umiarkowana hiperamylazemia -ew. można badanie kontrastowe górnego odc. p.pok. LUB TK brzucha
52
Leczenie perforacji p.pok. gdy jest zap. otrzewnej
Gdy zapalenie otrzewnej: - resuscytacja - tlenoterapia - dożylna podaż płynów (opio, IPP) i antybiotyków - założenie zgłębnika nosowo-żołądkowego
53
Leczenie perforacji p.pok. - ogólnie
- nie ma rozlanego zapalenia otrzewnej / sepsy → można próbować zachowawczo, o ile pacjent się nie pogarsza - laparoskopowe leczenie
54
Leczenie perforacji p.pok. - wrzody 12nicy
- proste zamknięcie perforacji (zaszycie / zamknięcie za pomocą fragmentu sieci większej) - dokładne płukanie j. otrzewnej - przez 72h - IPP u każdego, potem eradykacja H.pylori i kontynuować IPP doustnie w monoterapii
55
Leczenie perforacji p.pok. - wrzody żołądka + ile %przedziurawionych wrzodów żołądka to nowotwory?
- ok.15% przedziurawionych wrzodów żołądka to nowotwory - najpierw pobranie fragmentu ściany na histpat, potem proste zamknięcie miejsca perforacji LUB miejscowe wycięcie owrzodzenia
56
Przyczyny krwawienia do GOPP
``` Ch. wrzodowa 50% Uszkodzenia bł.śluz,, w tym zapalenie bł.śluz. żołądka i 12nicy, nadżerki 30% Z. Mallory'ego-Weissa 10% Żylaki 10% Refluksowe zap. bł. śluzowej przełyku 5% Angiodysplazja 2% Rak Przetoka aortalno-12nicza Z. Dieulafoya Koagulopatie ```
57
Zespół Dieulafoya - co to?
pęknięcie dużej, krętej tętnicy w bł. podśluzowej, zwykle w trzonie żołądka
58
Objawy krwawienia z GOPP
- krwiste wymioty - smoliste stolce (melena) (krew jest trawiona przez enzymy i bakterie) - bezobjawowo (wychodzi w bad. stolca na krew utajoną) -b. rzadko krwawienie z odbytu świeżą krwią (b. duża dynamika krwawienia)
59
Jaki parametr biochemiczny jest związany z krwawieniem do GOPP i metabolizowaniem tej krwi?
↑mocznika: przez wchłanianie i metabolizm wątrobowy krwi
60
Postępowanie w krwawieniu z GOPP (takie nie zabiegowe)
- tlenoterapia wysokim przepływem - krew na badania i grupę, płyny i.v. - zgłębnik nosowo-żołądkowy (monitorowanie krwawienia i zapobieganie zachłyśnięciu) płyny przetaczać pod kontrolą CTK, HR, diurezy i OCŻ (przewodnienie → obrzęk płuc...)
61
Endoskopia w krwawieniu z GOPP - kiedy, cel, jak
-po resuscytacji i ustabilizowaniu stanu: zlokalizowanie miejsca krwawienia w endoskopii (udaje się u 80-90%) Zatrzymanie aktywnego krwawienia: -skleroterapia iniekcyjna (adrenalina 1:10tys) -sondy termiczne -zaciski naczyniowe
62
Czynniki wskazujące na wyższe ryzyko nawrotu krwawienia:
- krwawienie z podstawy owrzodzenia - widoczne naczynie w obrębie owrzodzenia - skrzep przylegający do owrzodzenia
63
Co jak endoskopia nie pokaże miejsca krwawienia z GOPP?
angiografia: - może wykryć tylko aktywne krwawienie >1 ml/min - można zahamować krwawienie dzięki wybiórczej embolizacji - nie trzeba operować
64
Leczenie chirurgiczne krwawień z GOPP - kiedy? od czego zależy rodzaj zabiegu?
- gdy w endoskopii krwawi duże naczynie tętnicze, a skleroterapia iniekcyjna nie pomaga - zależy od lokalizacji krwawiącego wrzodu i schorzeń współistniejących
65
U kogo będzie utrzymujące się krwawienie z GOPP? (Chodzi o rozpoznanie i lokalizację)
- owrzodzenie trawienne | - częściej w żołądku
66
Leczenie chirurgiczne krwawiących wrzodów 12nicy
- można zaopatrzyć prostym podkłuciem po duodenotomii (nacięcie przedniej ściany 12nicy) - od kiedy pacjent po zabiegu przyjmuje płyny doustnie, zacząć eradykację H.pylori
67
Leczenie chirurgiczne krwawiących wrzodów żołądka
- to może być nowotwór... → histpat - młodzi bez chorób współistniejących → wyciąć całe owrzodzenie (niewielka resekcja klinowa żołądka) - podeszły wiek / schorzenia współistniejące → podkłucie owrzodzenia - w histpat nie ma raka? → eradykować H.pylori - jest rak? → oceń zaawansowanie, lecz
68
Łagodne neo żołądka - z jakich tkanek?
- nabłonkowej: - pojedyncze/mnogie polipy gruczołowe - mezenchymalnej: - guzy stromalne p.pok. (GIST)
69
GIST (guzy stromalne p.pok.) - z jakich komórek się wywodzą? Jaki mogą mieć przebieg kliniczny?
Z komórek bodźcotwórczych ściany żołądka Różny przebieg
70
Rozpoznanie GIST
- endoskopia - EUS -rzadko biopsje (bo zmiany są podśluzówkowe)
71
Postępowanie w GIST
Niewielkie (<2cm), bezobjawowe: można pozostawić bez leczenia 2-5cm: badania kontrolne >5cm: wyciąć Objawowe GIST żołądka: wyciąć (laparoskopowo)
72
Objawowe GIST żołądka - jakie objawy?
krwawienie, ból, zaburzenia drożności żołądka
73
Rak żołądka - jakie rodzaje?
Najczęstszy: gruczolakorak (90%) | Inne: chłoniaki, rakowiaki, GIST
74
Rak żołądka - epidemiologia (wiek, trend, płeć)
spada częstość występowania gł. 60-80r.ż. M>K (2:1)
75
Rak żołądka - lokalizacja zmian
Kiedyś najczęściej przedodźwiernikowo, teraz coraz więcej w proksymalnej cz. żołądka
76
Rak żołądka - etiologia
- dieta - H.pylori - polipy żołądka - zespolenie żołądkowo-jelitowe - przewlekłe zanikowe zapalenie bł. śluzowej żołądka - metaplazja jelitowa - dysplazja żołądkowa - dziedziczna postać raka żołądka typu rozlanego
77
Rak żołądka a dieta - co ↑ryzyko?
- niedożywienie → więcej raków - środki konserwujące żywność - azotany, azotyny, nitrozaminy - miejsca gdzie gleba jest bogata w azotany
78
Rak żołądka a dieta - co ↓ryzyko?
-wysokie spożycie witamin (karoten, wit. C, E → ↓częstość wyst. metaplazji w żołądku)
79
Rak żołądka a zak. H. pylori
Możliwe że jest związane z ↑częstości raka żołądka Zdolność H.pylori do wytwarzania amoniaku i innych mutagennych subst. chemicznych może odgrywać rolę w karcynogenezie Może to być nasilone przez niedobór wit.C
80
Rak żołądka a polipy żołądka
- polipy gruczołowe mają istotny potencjał transformacji złośliwej (nawet 1/4) - warunki koniecznie do powstania polipów mogą też stymulować powstanie nowotworu
81
Polipy żołądka - jakie rodzaje, które mają istotny potencjał złośliwienia?
hiperplastyczne i gruczołowe(to te)
82
Rak żołądka a zespolenie żołądkowo-jelitowe
- po resekcji żołądka → kikut żołądka narażony na treść żółciową → większa podatność na transformację nowotworową - ryzyko 4-5x większe niż w populacji ogólnej - ryzyko rośnie razem z czasem jaki upłynął od zabiegu
83
Rak żołądka a przewlekłe zanikowe zapalenie bł. śluzowej żołądka
- zanik gruczołów żołądkowych - częściej u osób z podwyższonym ryzykiem rozwoju raka - niedokrwistość złośliwa → ↑ryzyka raka żołądka - 4x↑ niż w populacji ogólnej
84
Rak żołądka a metaplazja jelitowa
- metaplazja zwykle w obwodowej cz. żołądka | - metaplazja ↑ryzyko raka żołądka
85
Dziedziczna postać raka żołądka typu rozlanego - jaka mutacja, jaki rodzaj histologicznie, częściej u kogo, rokowanie, postępowanie
- dziedziczne mutacje genu E kadheryny → możliwy rozwój agresywnej postaci raka sygnetowatokomórkowego, występującej u młodych - jak są objawy to już nie ma możliwości wyleczenia - więc: istotny wywiad rodzinny raka żołądka? → do genetyka, endoskopie kontrolne, ew. profilaktyczne wycięcie żołądka
86
Wczesny rak żołądka - definicja
komórki nowotworowe ograniczone do bł. śluzowej lub podśluzowej
87
Wczesny rak żołądka a przerzuty
u niewielkiego % ma przerzuty w ww.chł.
88
Wczesny rak żołądka - rokowanie - jakie, od czego zależy
5-letnie przeżycie >90% po odpowiednim leczeniu chirurgicznym, zależy od: - głębokości nacieku - obecności/braku przerzutów w ww.chł.
89
Zaawansowany rak żołądka - jakie w-wy nacieka guz pierwotny?
w-wę mięśniową żołądka | niekiedy penetrują bł. surowiczą narządu
90
Zaawansowany rak żołądka - naciekanie sąsiadującej ściany
często naciekają ściany żołądka sąsiadujące z guzem pierwotnym - za pośrednictwem sieci podśluzówkowych naczyń chłonnych - ściany na dużym obszarze nacieczone, sztywne (linitis plastica)
91
Zaawansowany rak żołądka - przerzuty
- do otrzewnej - do naczyń krwionośnych i chłonnych - do sąsiadujących narządów (np. trzustka - cecha T4) - odległe: wątroba, płuca
92
Zaawansowany rak żołądka - co wpływa na przeżycia odległe?
- ogólny stan zdrowia - stopień zaawansowania neo w momencie rozpoznania Krócej żyją gdy: - głęboki naciek (np. cała grubość → przerzuty do jamy otrzewnej - ich nie usuniesz....) - obecny neo w linii cięcia - przerzuty do ww.chł
93
Zaawansowany rak żołądka - leczenie z zamiarem wyleczenia
chirurgiczna resekcja, coraz częściej z okołooperacyjną CTH | margines + wszystkie potencjalnie zajęte ww.chł en block
94
TNM raka żołądka - cecha T
``` T - guz pierwotny T1 - nacieka blaszkę właściwą lub bł. podśluzową T2 - bł. mięśniową lub podsurowiczą T3 - bł. surowiczą T4 - sąsiednie tkanki ```
95
TNM raka żołądka - cecha N
``` N - ww.chł N0 - brak N1 - <7 węzłów zajętych N2 - 7-15 N3 - >15 ```
96
TNM raka żołądka - cecha M
M0 - brak przerzutów odległych | M1 - są
97
Objawy zaawansowanego raka żołądka
- stopień ich nasilenia niekoniecznie koreluje z zaawansowaniem choroby - ↓m.c. - niedokrwistość - dysfagia - wymioty - bóle w nadbrzuszu, pleców - guz w nadbrzuszu
98
Objawy przerzutów zaawansowanego raka żołądka
- żółtaczka (przerzuty do wątroby lub ucisk na drogi żółciowe przez powiększ. ww.chł.) - wodobrzusze - rzekoma biegunka (wtórna do nacieku w miednicy) - niedrożność jelit (wszczepy neo na powierzchni jelita)
99
Diagnostyka raka żołądka
- wywiad, bad.fiz - endoskopia z biopsją - ocena TNM różnymi badaniami
100
Ocena stopnia zaawansowania raka żołądka - metody
TK KP, brzucha, miednicy EUS Laparoskopia diagnostyczna PET-TK
101
Ocena stopnia zaawansowania raka żołądka - EUS
- dobre do cechy T - sondy o dużej częstotliwości (10 MHz i więcej) - można pozyskać info o regionalnych ww.chł. (cecha N)
102
Ocena stopnia zaawansowania raka żołądka - laparoskopia diagnostyczna
- kluczowa przy miejscowo zaawansowanych guzach - można wykryć niewielkie przerzuty do otrzewnej i wątroby, niewidoczne w TK - robić cytologię popłuczyn z otrzewnej: (+) wynik → bardzo niekorzystne rokowanie, rzadko mają korzyści z operacji
103
Samodzielne leczenie chirurgiczne raka żołądka (z zamiarem wyleczenia)
- wczesny rak → obwodowe (subtotalne) lub całkowite wycięcie żołądka z limfadenektomią D2 - odtworzenie ciągłości p.pok
104
O co chodzi z limfadenektomią D2 w chirurgii raka żołądka?
wycięcie 2 kolejnych poziomów stacji węzłów chłonnych; pierwszy z nich - zlok. w sąsiedztwie krzywizn żołądka drugi - wzdłuż naczyń zaopatrujących żołądek
105
Odtworzenie ciągłości p.pok. po usunięciu żołądka
-najczęściej sposobem Roux-en-Y - zapobiega wstecznemu zarzucaniu żółci
106
Leczenie skojarzone w raku żołądka
Poprawa rokowania gdy była okołooperacyjna CTH: - gł. zaawansowanych nowotworów - najlepsza przed zabiegiem - schemat ECF (epirubicyna + cisplatyna + 5-fluorouracyl) - zmniejsza wielkość i stopień zaawansowania guza - poprawia czas przeżycia i czas do progresji
107
Leczenie paliatywne raka żołądka
- objawowe - paliatywna CTH - paliatywna RTH - stenty - paliatywne operacje
108
Leczenie paliatywne raka żołądka - objawowe
- p/wymiotne (cyklizyna, ondansetron) - poprawa łaknienia po sterydach (np. deksametazon) - opio
109
Leczenie paliatywne raka żołądka - paliatywna CTH
- znacząca poprawa jakości życia - epirubicyna + cisplatyna + 5-fluorouracyl (schemat ECF) - nowe schematy z irynotekanem lub taksanami dają obiecujące wyniki - jak neo jest wrażliwy na CTH, to można wdydłużyć przeżycie
110
Leczenie paliatywne raka żołądka - paliatywna RTH
-krótkotrwała, zewnątrzustrojowa zmniejsza ryzyko krwawienia z guza
111
Leczenie paliatywne raka żołądka - stenty
- gdy uporczywe wymioty przez zwężenie odźwiernika | - wyniki nie zawsze przewidywalne
112
Leczenie paliatywne raka żołądka - paliatywne operacje
- zespolenie żołądkowo-jelitowe przy obwodowych nowotworach - paliatywne resekcje (tylko przy dobrym stanie ogólnym z nowotworami w obwodowej cz. żołądka, u których mniej inwazyjne sposoby leczenia nie zadziałały)
113
Rokowanie raka żołądka - % pięcioletnich przeżyć w zal. od TNM
``` T1N0M0 - 95%-100% T1N1M0 - 70-80% T2N1M0 - 45-50% T3N2M0 - 15-25% M1 - 0-10% ```
114
Inne nowotwory żołądka
- chłoniaki | - rakowiaki
115
Chłoniaki żołądka - co to, czy to częsta lokalizacja?
- najczęstsza lokalizacja chłoniaków w p.pok. | - nowotworowe skupiska tk. limfatycznej
116
Chłoniaki żołądka - z czego się wywodzą?
-z tk. limfatycznej związanej z bł. śluzową = chłoniaki MALT
117
Chłoniaki żołądka - z obecnością czego są często związane?
zakażenia H.pylori
118
Chłoniaki żołądka - typu MALT - możliwy przebieg
- niewielka złośliwość - mogą ulegać regresji po eradykacji H.pylori -czasem może przekształcić się w typ o wysokiej złośliwości → gorsze rokowanie, leczenie CTH
119
Chłoniaki żołądka - leczenie chirurgiczne
tylko w specjalnych wskazaniach (np. perforacja p.pok., krwawienie)
120
Rakowiaki żołądka - pochodzenie, charakter
- pochodzenie neuroendokrynne | - duża zmienność stopnia złośliwości, ale większość łagodna
121
Rakowiaki żołądka - przerzuty do wątroby
przy nich może wyst. zespół rakowiaka związany z nadmierną produkcją 5-hydroksytryptaminy (serotoniny)