Συμπεριφορικες Α: Τζογος και τυχαιρα παιχνιδια Flashcards
(38 cards)
Τι ειναι οι συμπεριφορικες εξαρτησεις?
Ειναι εξαρτησεις οι οποιες δεν περιλαμβανουν την χορηγηση καποιας χημικης ουσιας αλλα την ενασχοληση με συμπεριφορες ελευθερου χρονου
+ Ειναι μια ψυχοπαθολογικη κατασταση κατα την οποια η ενασχοληση ενος ατομου με μια συγκεκριμενη συμπεριφορα παρουσιαζει εθιστικα χαρακτηριστικα οπως σφοδρη επιθυμια για την τελεση της συμπεριφορας, αδυναμια ελεγχου και διακοπης της, συνεχιση της συμπεριφορας παρα τις ποικιλες αρνητικες επιπτωσεις, αυξανομενη αναγκη εμπλοκης για επιτευξη ευχαριστησης και σωματικη και ψυχολογικη δυσφορια.
Ποια ειναι καποια παραδειγματα συμπεριφορων που αναφερονται στη βιβλιογραφια ως εξαρτητικες? (8)
- Τυχερα παιχνιδια- τζογος
- Χρηση του διαδικτυου, οπως κοινωνικα δικτυα
- Διαδικτυακα παιχνιδια
- Φαγητο
- Σεξ
- Καταναγκαστικη εμπλοκη με αγορες
- Σωματικη αθληση
- Εργασια
Ποιες ειναι οι μονες συμπεριφορες μεχρι στιγμης που καταγραφονται ως εξαρτησεις στα επισημα διαγνωστικα εγχειριδια ICD11 DSM5? (2)
- Τζογος
- Διαδικτυκα παιχνιδια
Πως ειναι καταχωρημενη η εξαρτηση απο το σεξ στο ICD11?
Διαταραχη καταναγκαστικης σεξουαλικης συμπεριφορας
- η οποια ομως δεν συγκαταλεγεται στις εξαρτησεις αλλα στις διαταραχες ελεγχου των παρορμησεων
Ποιο ειναι το βασικο πεδιο αντιπαραθεσης για τις συμπεριφορικρες εξεαρτησεις?
Βασικο πεδιο αντιπαραθεσης ειναι ο ακριβης ορισμος και η οριοθετηση των συμπεριφορικων εξαρτησεων. Δηλαδη η αποσαφηνιση των χαρακτηριστικων που οφειλει να διαθετει μια επαναλαμβανομενη συμπεριφορα για να θεωρει εξαρτηση.
Ελλειψη του παραπανω, ελλοχευει ο κινδυνος μιας υπερσυλληπτικης διαγνωσης που πιθανως παθολογικοποει μη παθολογιεκς συμπεριφορες.
Πως καταλαβαινουμς τις συμπεριφορικες εξαρτησεις? (3)
Μεχρι σημερα αντιλαμβανομαστε τις συμπεριφοριεκς εξαρτησεις κυριως μεσω παραλληλισμων μς τις εξαρτησιες απο ουσιες.
Τετοιες ομοιοτητες αποτελουν:
1. η διαταραγμενη ικανοτητα ελεγχου της συμπεριφορας
- η λειτουργικη διαταραχη στην καθημερινη ζωη
- η επινομη ενασχοληση παρα τις αρνητικες επιπτωσεις
οι επιστημονες δεν ειναι σιγουρη αν η βασικη νευρολογια και φυσιολογια λειτουργουν με τον ιδιο τροπο οπως με τις ουσιες
Ποιοι ειναι οι δυο τροποι με τους οποιους μπορει ν λυθει η αντιπαραθεση για την αναγνωριση των συμπεριφορικων εξαρτησεων? (2)
- Η παραιτερω σε βαθος διερευνηση του βαθμου στον οποιο οι διαφορες προτεινομενες συμπεριφορες μπορει να παρουσιασουν τα στοιχεια που βλεπουμς στις εξαρτησεις απο ουσιες, ωστς να συμπεριληφθουν στις εξαρτησεις ειτε να απορριφθουν
- Η δημιουργια ενος θεωρητικου πλαισιου για την κατανοηση συμπεριφορικων εξαρτησεων που δεν θα αναζητα απαραιτητα ευθειας παραλληλισμους με τις Και σε αυτή την περίπτωση, η περαιτέρω διερεύνηση των προτεινόμενων συμπεριφορών για την σαφή κατανόηση των συμπτωμάτων, αιτιών και βιο-γενετικού υποβάθρου των συμπεριφορών αυτών κρίνεται απαραίτητη.
Τι ειναι ο τζογος?
Τζογος ειναι συμπεριφορα κατα την οποια το ατομο ρισκαρει κατι που εχει αξια ωστε να αποκομισει μεγαλυτερο κερδος, βασιζομενο κυριως στη τυχη του
Πως χωριζονται οι βασικες δραστηριοτητες τζογου? (3)
- Η εκβαση εξαρταται τελειως απο τη τυψη ( ρουλετα, κουλοχερης, παιχνιδια κληρωσης)
- Αυτες που ενω η τυχη παιζει σημαντικο ρολο, υπαρχουν και στοιχεια δεξιοτητων του παικτη ( αθλητικα στοιχηματα, παιχνιδια με τραπουλα)
- Καμουφλαρισμενα παιχνιδια τυχης ως παιχνιδια δεξιοτητας
Γιατι μπορουμε να πουμε οτι ο τζογος ειναι ο βασιλιας των εξαρτησεων> (3)
- Ειναι η πρωτη συμπεριφορα που δεν αφορα ουσιες που αναγνωριστηκε ως εξαρτηση στα κλινικα διαγνωστικα εγχειριδια
- Χρησιμοποιειτια συχνα στη βιβλιογραφια ως σημειο αναφορας για την κατανοηση και περιγραφη και αλλων συμπεριφορων που προτεινονται ως εθιστικες. Με αλλα λογια, ερευνητες που επιχειρουν να δειξουν οτι μια συμπεριφορα ειναι εθιστικη, συχνα προσπαθουν να εντοπισουν παραλληλισμους με τα χαρακτηριστικα του παθολογικου τζογου
- Ειναι πιο ενδελεχως μελετημενη συμπεριφορικη εξαρτηση και διαθετει τα περισσοτερα ερευνητικα δεδομενα ως προς τα κοινα χαρακτηρστικα που εμφανιζει με τις εξαρτησειες απο ουσιες
Ποια ειναι τα κριτηρια για τον εθισμο στο τζογο κατα DSM5? (9) ΑΑΕ ΕΠΟ ΛΘΒ
Α. ΕΠΙΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΕΣ ΔΥΣΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΤΖΟΓΟΥ, ΟΠΩΣ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ 4 ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΚΑΤΩ
- Το ατομο εχει αναγκη να παιζει ολο και μεγαλυτερα χρηματικα ποσα προκειμενου να αισθανθει την επιθυμητη διεγερση
- Εχει ανησυχια ή ευερεθιστοτητα οταν προσπαθει να μειωσει ή να σταματησει να παιζει
- Εχει κανει επανειλλημενες ανεπιτυχεις προσπαθειες για να ελεγξει, να μειωσει ή να σταματησει να παιζει
- Εχει εμμονη με τον τζογο ( πχ σκεπτεται προηγουμενες εμπειριες, πως θα οργανωσει το επομενο παιχνιδι)
- Παιζει συχνα οταν βιωνει δυσφορικα συναισθηματα
- Οταν χαννει τα χρηματα του, παιζει συχνα την αλλη μερα για να αναπληρωσει τις απωλειες του
- Λεει ψεματα συχνα για να αποκρυψει τον βαθμο της εμπλοκης του με τα τυχερα παιχνιδια
- Θετει σε κινδυνο ή και χανει εξαιτιας του τζογου σημαντικες σχεσεςι της ζωης του, τη δουλεια του ή και αλλες εκπαιδευτικες ή επαγγελματικες ευκαιριες
- Βασιζεται σε αλλους για να εξασφαλισει χρηματα προκειμενου να αντιμετωπισει την οικονομικη κατασταση στην οποια εχει περιελθει λογω της ενασχολησης του με τα τυχερα παιχνιδια
Β. Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΜΕ ΤΑ ΤΥΧΑΙΡΑ ΠΑΙΧΝΔΙΑΙ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΝΑ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΑΡΞΗ ΕΝΟΣ ΜΑΝΙΑΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ
Ποια ειναι τα κριτητρια της βαρυτητας και οι προσδιοριστες (4) για τον εθισμο στο τζογο?
ΒΑΡΥΤΗΤΑ:
Ηπια: 4-5 κριτηρια
Μετρια: 6-7
Βαρια: 8-9
ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕΣ;
Επεισοδιακη: Το ατομο πληρει τα κριτηρια σε διαφορετικες χρονικες στιγμες, με περιοδους υφεσης μεταξυ των επεισοδιων
Επιμονη: Πληροι τα κριτηρια για αρκετα χρονια με συνεχη συμπτωματα
Σε πρωιμη υφεση: Το ατομο δεν πληροι πλεον τα κριτηρια για τουλαχιστον 3 μηνες αλλα λιγοτερο απο 12 μηνες
Σε παρατεταμενη υφεση: Δεν πληροι πλεον τα κριτηρια για παραπανω απο 12 μηνες
Ποια ειναι καποια απαραιτητα χαρακτηριστικα κατα ICD11 για να κατηγοριοποιηθει ο τζογος ως εθισμος? (4)
+Υπαρχει επιμονη συμπεριφορα τζογου, ειτε διαδικτυακα ειτε οχι, οπως φαινεται απο ολα τα παρακατω
–> Διαταραγμενος ελεγχοε επι της συμπεριφορας
–> Αυξημενη προτεραιοτητα του τζογου σε βαρος αλλων ενδιαφεροντων και δραστηριοτητων
–> Συνεχιση παρα τις αρνητικες συνεπειες
+ Ο ρυθμος μπορει να ειναι συνεχης ή επεισοδιακος αλλα εκδηλωνεται για αρκετα μεφαλο χρονικο διαδτημα.
+ Η συμπεριφορα δεν εξηγηται καλυτερα στα πλαισια μιας αλλης διαταραχης, και δεν οφειλεται στη χρηση ουσιων η φαρμακων
+ Η συμπεριφορα προκαλει σοβαρη δυσλειτουργια και δυσφορια σε επιπεδο προσωπικο, οικογενειακο, κοινωνικο, εκπαιδευτικο, εργασιακο, ή αλλη σημαντικη περιοχη λειτουργικοτητας
Πως γινεται η οριοθετηση του μη παθολογικου τζογου. Δηλαση να μην γινεται η διαγνωση? (2)
- Σε βαση συνεχουνς η επιμονου τζογου, οπως τα πλαισια κοινωνικου ή επαγγελματικου τζογου. Οι συμπεριφορες αυτες αφορουν συνηθως συγκεκριμενα χρονικα διαστηματα, με ανεκτες απο το ατομο χρηματικες απωλειες και εν απουσια των αλλων χαρακτηριστικων διαταραχης.
- Για καθημερινο τζογο ως μερος μιας ρουτινας ή για κοινωνικο συναισθηματικους λογους, ΕΝ ΑΠΟΥΣΙΑ των αλλων χαρακτηριστικων διαταραχης.
Ποια ειναι τα σταδια εκδηλωσης της σοβαρης διαταραχη τζογου? (3) ΚΑΑ
Α. Κερδοφορια: Το ατομο αποκομιζει καποια οικονονικα οφελη, απο τα οποια δελεαζεται και εγκλωβιζεται στην συμπεριφορα.
Β. Απωλειες: Το ατομο εμφανιζει αυξανομενη εμπλοκη με τον τζογο, απωλεια χρηματων, αναληψη μεγαλυτερων ρισκων συχνοτερους μεγαλυτερους δανεισμους και αρνητικες επιπτωσεις σε διαφορους τομειες της ζωης.
Γ. Απελπισια: Το ατομο βιωνει σημαντικες αρνητικες επιπτωσεις οπως υποχρεωση, αδυναμια ανταποκρισης σε οικονομιεκς υποχρεωσεις, πιθανη εμπλοκη με παραβατιεκς συμπεριφορες και σοβαρες επιπτωσεις σε ολα τα επιπεδα της ζωης.
Τι ειναι αυτο που μπορει να κανει τον τζογο εθιστικο? ( συμπεριφορικη αναλυση)
Συντελεστικη μαθηση: Η ανθρωπωινη συμπεριφορα δυναται να διαμορφωθει μεσω ενος σχεδιου ενισχυσεων και τιμωριων. Συμπεριφορες που ενισχυονται ειναι πιθανοτερο να επαναληφθουν ενω συμπεριφορες που τιμωρουνται ειναι λιγοτερο πιθανο να επαναληφθουν.
+ Για να επιτευχθει η διαμορφβση της συμπεριφορας ειναι σημαντικο να υπαρξει αποτελεσματικη συσχετιση στην σκεψη του ατομου αναμεσα στην συμπεριφορα και την ενισχυση. Σε αυτο το πλαισιο ειναι σημαντικο το ειδος του ενισχυτη, καθως και το σχεδιο ενισχυσης.
Σχεδιο ενισχυσης: Αφορα τον ρυθμο( καθε ποσες επιθυμητες συμπεριφορες) και την χρονικοτητα ( ανα ποση ωρα) χορηγησης της ενισχυσης
Ποια σχεδια ενισχυσης δινουν ποιο συμπεριφορικο αποτελεσμα? (5) ΣΣΚΣΚ
- Συνεχης: Ενισχυση αμεσως μετα απο καθε εκδηλωση της ΕΣ= Μεσος ρυθμος αποκρισης. Χαμηλη αντισταση στην αποσβεση
- Σταθεση χρονικοτητα ( πχ ενισχυση καθε 10 ελπτα)= Χαμηλος ρυθμος αποκρισης, χαμηλη αντισταση στην αποσβεση
- Κυμαινομενη χρονικοτητα: πχ ενισχυση καθε 10 λεπτα κατα μεσο ορο= Σταθερος ρυθμος αποκρισης, υψηλη αντισταση σητν αποσβεση
- Σταθερος ρυθμος: πχ ενισχυση για καθε 10 ΕΣ= Πολυ υψηκος ρυθμος αποκρισης, χαμηλη αντισταση στην αποσβεση
- Κυμαινομενος αριθμος: πχ ενισχυση για καθε 10ΕΣ κατα μεσο ορο= Πολυ υψηλος ρυθμος αποκρισης, Υψηλη αντισταση στην αποσβεση.
Ποια πιθανη εκβαση του παιχνιδιου λειτουργει ως ενισψυση για να συνεχισςι το ατομο ? (3)(3)
- Νικη
- Το παρα τριχα: οταν η νικη που δεν επηλθε φαινοταν να ειναι πολυ κοντα
- Χασο-νικες: Ηττες που καμουφλαρονται ως νικες πχ το ατομο να κερδισει πιο χαμηλο ποσο απο αυτο που πονταρε.
α) παικτες αντιλαμβανοτναι τις παρα τριχα ηττες ως καλυτερη εκβαση απο της καθαρες ηττες
β) τις χασο νικες ως καθαρες νικες και τους προκαλουν μεγαλυτερη μεγαλυτερη διεγερση απο οτι οι καθαρες ηττες
γ) σε ατομα με διαταραχη τζογου υπαρχουν παρομοιες αντιδρασεις στα κεντρα ενισχυσης του εγκεφαλου αναμεσα σε καθαρες και παρα τριχα νικες
Τι ειναι οι γνωστικες στρεβλωσεις και ποιες ειναι αυτες του τζογου? (3)
Γνωστικες στρεβλωσεις ειναι ανεδαφιεκς αποψεις και πεποιθησεις που κατεχει ενα ατομο για τον τροπο με τον οποιο ενα αποτελεσμα εξαρταται απο καποια αιτια και οι οποιες διαταρασσουν την αποτελεσματικη ληωη αποφασεων
- Πλανη τζογαδορου (gamblers fallacy)
- Η ρεντα ( hot hand phenomenon)
- Η αυταπατη ελεγχου ( illusion of control)
Τι εινια η πλανη τζογαδορου?
Στα τυχερα παιχνιδια οι πιθανοτητες καθε συγκεκριμενου αποτελεσματος παραμενουν οι ιδιες για καθε γυρο. Στην πλανη, ο παικτης θεωρει οτι η προηγουμενη εκβαση μπροει να επηρεσει την επομενη.
Τι ειναι η ρεντα?
Η πεποιθηση οτι αν ενα τυχαιο γεγονος προκυψει πολλες φορες στην σειρα, αυξανονται οι πιθανοτητες να συνεχισει να εμφανιζεται
πχ, εαν ενας παικτης λαβει καθε φυλλο σε ενα παιχνιδι ποκερ καποιες φορες στην σειρα, θεωρει οτι θα εχει καλο φυλο για ολο το παιχνιδι
Tι ειναι η αυταπατη ελεγψου?
Η ψευδηε αισθηση ελεγχου σε γεγονοτα που ειναι απολυτως τυχαια και η επακολουθη αυταπατη οτι ο παικτης εχχει μεγαλυτερες προοπτικες νικης απο αυτες που οριζουν οι πιθανοτητες.
πχ η μεθοδος με την οποια επιλεγει τα νουμερα του Λοττο ή ο τροπος απορριψης του ζαριου. Η στρεβλωση αυτη δημιουργει την ψευδαισθηση οτι το αποτελεσμα μπορει να επηρεαστει απο καποιες δεξιοτητες του παικτη.
Ποιο ειναι το βιολογικο υποβαθρο του τζογου σε επιπεδο γενετικης νευροδιαβιβασης και δομης του εγκεφαλου?
Γενετικη:
Φαινεται να υπαρχει κληρονομικοτητα, με το 50% της διακυμασνσης στην εμφανιση της διαταραχης να αποδιδεται στα γονισια του ατομου
Νευροδιαβιβαση:
Μελετες αναφερονται οτι εμπλεκεται η αυξηση της ντοπαμινης, των ενδογενων οπιοειδων και της νορεπινεφρινης καθως και η μειωση της σεροτονικης
Δομες:
Μελετες αναφερουν μειωμενη διεγερση του κοιλιακου ραβδωτου και περιοχων του προμετωπιαιου φλοιου σε ατομα με διαταραχη τζογου, η οποια συμβαλλει στην αυξηση της παρορμητικοτητας κατα την ληψη αποφασεων. Επισης, ατομα με διαταραχη τζογου φιανεται να παρουσιαζουν μειωμενο ογκο λευκης και φαιας ουσιας καθως και μικροτερη αμυγδαλη και ιπποκαμπο
Ποιες ειναι οι ομοιτοτητες της εξαρτησης του τζογου με την εξαρτηση απο ουσιες? (5)
- Παρομοια συμπτωματολογια= εμφανιζονται χαρακτηριστικα εθιστικα γνωρισματα οπως η αδυναμια ελεγχου της σμυπεριφορας, η επικυριαρχια της ασχολιας στην ζωη του ατομου και η συνεχιση της συμπεριφορας παρα τις εντονες αρνητικες συνεπειες
- Υψηλη συννοσηροτητα
- Παρομοια μειωμενες επιδοσεις σε νευρογνωστικα τεστ πυο μελετουν την παρορμητικοτητα και την καταναγκαστικοτητα στις συμπεριφορες των ανθρωπων
- Οι ομοιοτητες στις εγκεφαλικες δυσλειτουργιες σε επιπεδο νευροδιαβιβαστων αλλα και εγκεφαλικων περιοχων.
- Εμφανιζοτια τα συμρωματα αντοχης και του συνδρομου στερησης κατα τροπο αντιστοιχο με αυτο που βλεπουμε στην εξαρτηση απο ουσιες.
–>Για παράδειγμα, έχει παρατηρηθεί ότι άτομα με διαταραχή τζόγου ποντάρουν όλο και μεγαλύτερα ποσά για να βιώσουν το ίδιο επίπεδο διέγερσης (αντοχή) και εμφανίζουν ανησυχία και ευερεθιστότητα όταν διακόπτεται η ενασχόληση (στέρηση).
Έχουν όμως ειπωθεί και οι εξής κριτικές για την άποψη αυτή:
Κατά την αναλογία της αντοχής, όταν το άτομο σταματά να μπορεί να παίξει περισσότερα χρήματα (όπως είναι πρακτικά αναμενόμενο ότι θα συμβεί), θα έπρεπε να επέρχεται μια σταθερή χαλάρωση της διέγερσης. Κάτι τέτοιο δεν έχει ακόμα επιβεβαιωθεί εμπειρικά.
Τα άτομα ίσως ποντάρουν συνεχώς μεγαλύτερα ποσά, όχι γιατί αλλιώς δεν μπορούν να βιώσουν την ίδια διέγερση, αλλά για να καλύψουν ταχύτερα τις μέχρι τότε οικονομικές απώλειες.