1. Parodontitis in relatie tot systemische aandoeningen

Question 1

Waarmee kan je parodontitis vergelijken?

Answer 1

Met een ontstoken wondoppervlak van 20-50 cm2, wat constant bedekt is met miljarden bacteriën.

Hierdoor ontstaat een ontstekingsreactie

Question 2

Wat wil je het liefst zien als je twee statussen via vistadent met elkaar vergelijkt? (vooraf/nadien)

Answer 2

Reductie in pockets (en plaque en bloeding)

Question 3

Wat houdt PISA in?

Answer 3

Periodontal Inflamed surface area) = hoeveelheid ontstoken oppervlak van de PESA.

Rekent uit hoeveel ontstoken weefsel er is

Question 4

Wat houdt PESA in?

Answer 4

Periodontal Epithelial surface area) = totaal parodontaal epitheel oppervlak, PESA is altijd groter dan de PISA

Question 5

Wanneer iemand verdiepte pockets heeft is het epitheel oppervlak groter. Wat is hiervan het effect (PESA)

Answer 5

Er is een hogere PESA

Question 6

Waarmee houden de PESA en de PISA rekening?

Answer 6

Dat de tand een conische vorm heeft en dat je te maken hebt met een smallere radix naarmate je dieper komt

Question 7

De link tussen parodontitis en systemische aandoeningen is ontsteking.

Wat zijn 2 mogelijke pathways van ontsteking?

Answer 7

1. Translocatie van paropathogene bacteriën of endotoxinen (LPS) die via de bloedbaan naar andere organen gaan.
2. Systemische reactie op de aanwezigheid van bacteriën of endotoxinen:
   - Verhoogde aantallen leukocyten
   - Verhoogde spiegels van CRP, IL-1Beta, TNF-alfa, IL-6 en PGE2
   - Endotheelactivatie

Question 8

Welke cellen verhogen zich in aantal bij een systemische reactie?

Answer 8

Leukocyten: PMN’s

Question 9

Welke spiegels verhogen zich bij een systemische reactie? (5)

Answer 9

1. CRP
2. IL-1Beta
3. TNF-alfa
4. IL-6
5. PGE2

Question 10

Wat zijn de functies van IL-1, IL-6 en TNF-alfa?

1. Lever:
2. Beenmerg en endotheel:
3. Hypothalamus:
4. Vet en spier:

Answer 10

1. Lever: Productie van acute fase eiwitten (CRP) > activatie van complement systeem (versterkt de functie van antilichamen en fagocyterende cellen, bevordert ontstekingsreacties en valt het celmembraan van ziekteverwekkers aan)
2. Mobiliseren van neutrofielen > fagocytose
3. Verhoogde lichaamstemperatuur > verlaagde virale en bacteriële replicatie
4. Eiwitten en energie inzetten voor verhoogde lichaamstemperatuur > verlaagde virale en bacteriële replicatie

Question 11

Wat is het klinisch aanhechtingsverlies?

Answer 11

Recessie vanaf GCG tot gingivarand + sondeerdiepte coronaal niveau bindweefselaanhechting

Question 12

Wat is het verschil tussen een positieve recessie en negatieve recessie?

Answer 12

Je kan pas met zekerheid zeggen wat het klinische aanhechtingsverlies is wanneer er een waarneembare recessie is. Anders is het aanhechtingsverlies nooit met zekerheid te zeggen!

• Bij positieve recessie is recessie zichtbaar (GDG zichtbaar). De sondeerdiepte is recessie+sondeerdiepte = aanhechtingsverlies
• Bij negatieve recessie is er geen recessie zichtbaar door zwelling (GDG onbekend)
  Sondeerdiepte = pocketdiepte

Question 13

Op welke 4 structuren hebben IL-1, IL-6 en TNF-alfa effect?

Answer 13

1. Lever:
2. Beenmerg en endotheel:
3. Hypothalamus:
4. Vet en spier:

Question 14

Waar wordt het eiwit CRP (acute fase eiwitten) geproduceerd?

Answer 14

In de lever

Question 15

Acutefase-eiwitten (CRP) zijn al in een vroeg stadium verhoogd of verlaagd bij een ontsteking in het bloedplasma. Hoe wordt de reactie genoemd?

Answer 15

De acutefase-reactie

Question 16

Wat is de acutefase-reactie precies?

Answer 16

Een reactie van het lichaam op een infectie of trauma. De acute faserespons leidt tot koorts, slaperigheid en verminderde eetlust.

Question 17

Acutefase-eiwitten worden dus geproduceerd in de lever, waarom zijn deze eiwitten nodig?

Answer 17

Deze eiwitten zijn nodig om de ontstekingsreactie te versterken door ontstekingsmediatoren te produceren waaronder CRP.

Question 18

Een verhoogde CRP spiegel zorgt ervoor dat het complement systeem geactiveerd wordt. Wat wordt er versterkt?

Answer 18

De functie van antilichamen en fagocyterende cellen, bevordert de ontstekingsreactie en valt het celmembraan van ziekteverwekkers aan.

Question 19

Waar kan CRP een voorspeller voor zijn?

Answer 19

Voor bepaalde systemische aandoeningen

Question 20

Door welke cellen in de pancreas wordt insuline geproduceerd?

Answer 20

De beta-cellen van de Eilandjes van Langerhans

(Als hier iets mee aan de hand is hebben mensen vaak diabetes)

Question 21

Leg uit wat er aan de hand is bij Diabetes Mellitus type 1 en 2:

Answer 21

• Type 1: > insuline afhankelijk, de bètacellen zijn kapot of a-functioneel waardoor er geen insuline wordt aangemaakt. Diagnose < 30 jaar, snel, ernstig, auto-immuun
• Type 2: > niet-insuline afhankelijke; verstoorde reactie lichaam op insuline. Diagnose > 30 jaar, langzaam, mild, overgewicht

Question 22

Wat is in 4 punten de relatie tussen parodontitis en diabetes?

Answer 22

1. Afweer gestoord
2. Collageen- en botmetabolisme gestoord
3. AGE’s geven oxidatieve stress > weefselschade
4. Veranderingen subgingivale flora > oa Pi

Question 23

Bij een diabetespatiënt kant er een hyperglycemie ontstaan. Wat is hiervan stap voor stap het effect? (5)

Answer 23

1. Hyperglycemie > verstoring afweer. Dit vorm problemen, zowel acuut als chronisch
2. Formatie van AGE’s, hecht aan aan receptoren, RAGE’s. Dit zorgt voor oxidatieve stress bij cellen > weefselschade
3. AGE’s kunnen zich hechten aan macrofagen > ontstekingsreactie/meer ontstekingsmediatoren > cel stress (gevolgen)
4. Meer suiker aanwezig in creviculaire vloeistof > verandering sub-flora > oa Pi
5. Parodontale vernietiging

Question 24

Wat zijn Advanced glycation end products (AGE’s) precies?

Answer 24

AGE’s zijn verbindingen die in het lichaam ontstaan als vette en eiwitten worden gecombineerd met suiker. Als er zich veel AGE’s ophopen dan verhogen zij het risico op allerlei ziekten.

Question 25

Hoe wordt diabetes vastgesteld?

Answer 25

Door het HbA1c gehalte

Question 26

Wat is het HbA1c gehalte precies? Waar staat de afkorting voor?

Answer 26

Een soort gemiddelde van de bloedsuikerspiegel in de voorgaande weken (2-3 maanden) De afkorting staat voor Hemoglobine A1c (geglyceerd hemaglobine, dat zijn in feite versuikerde cellen van de rode bloedkleurstof).

Question 27

Leidt parodontale therapie tot reductie van HbA1c? Zo ja, hoeveel?

Answer 27

leidt tot 0,4 reductie in het HbA1c in 3 maanden. Staat ongeveer gelijk aan extra medicatie voor de patiënt. De link tussen parodontitis en diabetes is zo duidelijk dat het een onderdeel is van de diagnosestelling.

Question 28

Wat kan je als behandelaar vertellen over de relatie tussen parodontitis, diabetes en andere ziekten

Answer 28

Mensen met diabetes hebben een verhoogde kan op parodontitis. Mensen met parodontitis een slechtere reguleerbare bloedsuikerspiegel wat een hoger risico geeft op hart- en nierziekten

Question 29

Leg uit wat de link is tussen parodontitis en cardiovasculaire aandoeningen (4)

Answer 29

1. Bij parodontitis meer leukocyten in bloedvaten gingiva 2. Leukocyten > ontstekingreactie (afweer activeren) > toename leukocyten 3. Ontstekingsmediatoren: CRP, IL-1, IL-6, TNF-α, PGE2 zorgen voor endotheelactivatie > exsudatie bloedcellen 4. Dit zijn Surrogate markers voor CVD. Dit houdt in dat factoren indirect kunnen zorgen voor aandoening of verloop ervan

Question 29

Leg uit wat de link is tussen parodontitis en cardiovasculaire aandoeningen (4)

Answer 29

1. Bij parodontitis meer leukocyten in bloedvaten gingiva 2. Leukocyten > ontstekingreactie (afweer activeren) > toename leukocyten 3. Ontstekingsmediatoren: CRP, IL-1, IL-6, TNF-α, PGE2 zorgen voor endotheelactivatie > exsudatie bloedcellen 4. Dit zijn Surrogate markers voor CVD. Dit houdt in dat factoren indirect kunnen zorgen voor aandoening of verloop ervan.

Question 30

Wat is atherosclerose? en atheroom?

Answer 30

Verkalking van de ader/bloedvat Verstopping in bloedvat (vetprop)

Question 31

Leg uit wat de link is tussen parodontitis en artherosclerose

Answer 31

Parodontale therapie zorgt voor tijdelijke, korte ontstekingsreactie gevolgd door een progressieve en consistente reductie van systemische ontsteking

Question 32

Hoe wordt een atheroom/atherosclerose verholpen? Wat gebeurt er soms?

Answer 32

Met het plaatsen van een stent: eerst ballonnetje plaatsen, dan stent Soms wordt het paropathogeen Pg op het ballonnetje gevonden

Question 33

(Zwangerschap) Wat produceren gram-negatieve bacteriën en wat gebeurt er?

Answer 33

LPS, dit leidt tot een verhoogde spiegel van ontstekingsmediatoren IL-6, IL-8, TNF-alfa, PGE2

Question 34

Welke reactie geeft het lichaam op LPS?

Answer 34

Cytokines IL-1, TNFa, PGE2 worden aangemaakt > IL-1 zorgt ervoor dat fibroblasten MMP's aanmaken en breken de collageenmatix af > Voornamelijk PGE2 en IL-1, TNFa zorgen voor afbraak van de botmatix

Question 35

Welke mogelijke risico's heeft parodontitis bij de zwangerschap? (3)

Answer 35

1. Vroeggeboorte <37 weken 2. Laag geboortegewicht <2500 g 3. Zwangerschapsvergiftiging

Question 36

Waardoor kan een vroeggeboorte ontstaan?

Answer 36

PGE2 kan onder anderen zorgen voor het opwekken van een vroeggeboorte. Bij week 40 is de concentratie PGE2 het hoogst. Bij ernstige paro worden de waarden van PGE2 nog hoger = eerder geboorte opwekkende hormonenlevel

Question 37

Waarom leidt parodontale behandeling tijdens 20 weken van de zwangerschap niet tot afname van zwangerschapscomplicaties?

Answer 37

De bacteriën kunnen voor de behandeling de placenta al hebben gekoloniseerd

Question 38

Parodontale behandeling is tijdens de zwangerschap wel veilig. In welk trimester ligt de voorkeur en waarom?

Answer 38

Bij voorkeur in het 2e trimester omdat de vroege organogenese dan voltooid is. De misselijkheid is verdwenen en de baarmoeder drukt dan niet op de vena cava

Question 39

Hoe worden de effecten die kunnen zorgen voor CVD genoemd?

Answer 39

Surrogate makers

Question 40

Hoe wordt het genoemd als bacteriën van de mond naar de bloedbaan/andere organen verplaatsen?

Answer 40

Translocatie van paropathogene bacteriën

Question 41

Wat houdt surrogate makers eigenlijk in?

Answer 41

Dit houdt in dat factoren indirect kunnen zorgen voor aandoening of verloop ervan

Question 42

Parodontale afbraak: Samenvatting van wat er gebeurd als een macrofaag een gram-negatieve bacterie aanvalt.

Answer 42

Er komt LPS vrij. LPS zorgt ervoor dat er monocyten, leukocyten en granulocyten worden geactiveerd. Deze cellen producteren cytocines: IL1 en TNF-a Deze cytokines zetten 2 processen in werking, namelijk: activatie fibroblasten en osteoclast-voorlopercel. De fibroblasten vormen MMP’s die zorgen voor afbraak van de collageenmatrix. De osteoclast-voorlopercel vormt osteoclasten die zorgen voor bot resorptie Leidt tot weefselschade