გაერთიანებული საქართველო ლექცია 10 - 11

Question 1

განძის ამირა, რომელიც ბაგრატ III-ს მთავარ საგარეო საფრთხეს წარმოადგენდა და
მასთან ბრძოლაში დამარცხდა

Answer 1

მას შემდეგ რაც ბაგრატ III-მ დაიკავა კახეთი იგი პირდაპირ გაუმეზობლდა გაჯის საამიროს,რაც საფრტხეს წარმოადგენდა ამირა ფადლონისთვის,რომელიც რეიდებს აწყობდა და ამ მიზეზით დაამარცხა და მოხარკედ გახადა ბაგრატმა იგი

Question 2

რა პრობლემას უქმნიდნენ ბაგრატ III-ს კლარჯელი ბაგრატიონები და როგორმოახერხა ამ პრობლემის მოგვარება?

Answer 2

არტანუჯელი ბაგრატიონები მისთვის წარმოადგენდნენ ლეგიტიმაციაში პრეტედენტეს ამიტომაც დაიჭირა სუყველა ან მოკლა.

Question 3

გვიანანტიკური ხანის რომელ იბერიელ მეფეს ადარებდა მემატიანე სუმბატ დავითის ძე ბაგრატ III-ს?

Answer 3

ვახტანგ გორგასალს

Question 4

ბიზანტიის რომელ იმპერატორთან ჰქონდათ დავა ქართველ მეფეებს, ბაგრატ III-სდა გიორგი I-ს სამხრეთ ქართული მიწებისთვის?

Answer 4

ბასილ II-სთან,როდესაც დავით III გარდაიცვალა მისი მიწები გადაეცა ბასილს იმიტომ რომ დავითმა დათმო ეს მიწები ბარდა ფოკას აჯანყების გამო,რასაც ბაგრატი და მისი შვილი არალეგიტიმურად მიიიჩნევდნენ ვინაიდან ამ ამბამდე მემკვიდრეები ამ მიწების იყვნენ ისინი.

Question 5

როგორ წარიმართა კახეთ-ჰერეთის ურთიერთობა გიორგი I-თან?

Answer 5

ბაგრატის გარდაცვალების შემდგომ ბასილმა გიორგს მოსთხოვა,რომ დავით III მიწები დაებრუნებინა და სწორედ ამ დროს კახელებმა შეიპყრეს მეფის დასმული ერისთაავები და გააათავისუფლებინეს მას კვირიკე III,მაგრამ მალევე დაზავდნენ ვინაიდან 1021 წელს შირიმთნ ბრძოლაში კახეთ-ჰერეთი გიორგის მხარეს იბრძვიან

Question 6

სადაური ცოლი მოიყვანა გიორგი I-მა, რითაც ძლიერი მოკავშირე გაიჩინა?

Answer 6

მან ცოლად მოიყვანა სომეხთა მეფის სინარექიმის ასული,მარიამი,რითიც დაუმეგბრდა სომხებს.

Question 7

რომელ ისლამურ დინასტიასთან დაამყარა კავშირი გიორგი I-მა ბიზანტიის იმპერიის წინააღმდეგ?

Answer 7

ეგვიპტეში მმართველი ფატიმიანების დინასტია,რომლის ხალიფა ალ- ჰაქიმს შესთავაზა ორმხრივი თავდასხმა გიორგის მიერ ჩრდილოეთიდან და ეგვიპტის მიერ სამხრეთიდან,ამით ფატიმიანები ჩრდილოეთ სირიას,ხოლო ქართველები იმიერტაოს მიიღებდნენ.

Question 8

როგორ წარიმართა ალ-ჰაქიმისა და გიორგი I-ს ომი ბიზანტიასთან?

Answer 8

ბასილი წავიდა სირიაში,სადაც მას ეხმარებოდა ალეპოს გამგებელი მაგრამ ალ -ჰაქიმის გაუჩინარების შემდგომ მან დატოვა იქაურობა და მივიდა გიორგისთან,რომელიც დამარცხდა

Question 9

როგორ იყოფოდა ქართველი ერისთავები შირიმთან ბრძოლამდე?

Answer 9

“მებრძოლ” ზვიად მარუშიანის ხელმძღვანელობით ვისაც სურდათ ბრძოლა და ოპოზიციონერები,ვისაც სურდათ დაზავება

Question 10

რომელი თურქული ტომიდან იყვნენ სელჩუკები?

Answer 10

ოღუზები,ისინი მომთაბარულ ცხოვრებას ეწეოდნენ ვოლგისპირეთსა და ცენტრალური აზიის ტრამალებში.

Question 11

რომელი ძლიერი ისლამური დინასტია დაამარცხა სელჩუკთა მმართველმა
თოღრულ-ბეგმა დანადაკანის ბრძოლაში 1040 წელს და რა ტიტული მიიღო ნიშაპურის აღების შემდეგ?

Answer 11

ღაზნევიანთა სამეფოს მმართველი ღაზნევიანების დინასტია,რომლის ქალაქი ნიშაპურის აღების შემდგომ მას მიეცა სულთანის ტიტული.

Question 12

რომელი ქართველი მეფის დროს გამოჩნდნენ საქართველოში პირველად თურქ- სელჩუკები და ვისი მეთაურობით?

Answer 12

ბაგრატ IV / ალფ არსლანის ვაჟის

Question 13

სად გაიმართა გადამწყვეტი ბრძოლა ბიზანტიასა და სელჩუკებს შორის 1071 წელს?

Answer 13

მანასკერტის ველზე

Question 14

რომელი ისლამური სახელმწიფო დაარსდა ბიზანტიისთვის წართმეულ მცირე
აზიურ მიწებზე?

Answer 14

მანასკერტის შემდგომ მცირე აზიაში ანატოიის ტერიტორიაზე დაარსთა სელჩუკური დინასტიით თავში რუმის სასულთნო

Question 15

ვინ იყო ნიზამ ალ-მულქი?

Answer 15

იგი იყო სულთანი მალიქშაჰისა და ალფ არსლანის ვეზირი

Question 16

რატომ გადააყენა მალიქ-შაჰმა ნიზამ ალ-მულქი და ვინ მოკლა ის?

Answer 16

მალიქ შაჰის ცოლს თერქენ ხათუნს მათი ორი ვაჟის სიკვდილის შემდგომ სურდა მემკვიდრედ მათი მესამე ვაჟი გამოეცხადებინათ მაგრამ ნიზამ ალ- მულქი კი ემხრობოდა მალიქშაჰის მეორე ცოლის ვაჟს ბარქიარუკს ამიტომაც თერქენმა მალიქ-შაჰი განაწყო მის წინააღმდეგ და საბოლოოდ იგი 1092 წელს ასასინებმა მოკლეს.

Question 17

ვინ იყო გიორგი მანიაკე?

Answer 17

XI საუკუნის ცნობილი ბიზანტიელი მხედართმთავარი,რომელმაც ქალაქი დიარბერიქი მარვანიანებისგან გაათავისუფლა,ვინაიდან წინააღმდეგ შემთხვევაში საფრთხე ემუქრებოდა ედესას.(რომანოზ III დროს)მან ასევე გაილაშქრა სიცილიაზე და კრახით დაამთავრა ამ დროს ბიზანტიას ნორმანები აუჯანყდნენ და აჯანყება მას დაბრალდება რის გამო დააპატიმრეს კიდეც(მიქაელ IV დროს)

Question 18

როგორ გადაწყვიტეს ქალაქ ანისის საკითხი 1044 წელს სომხებმა და ვინ იყო მათი მეფე, რომელსაც ბიზანტიამ ამ ქალაქის იმპერიისთვის გადაცემა მოსთხოვა 1022წლის ხელშეკრულების მიხედვით?

Answer 18

როდესაც გაგიკ IIანისის მეფეს კონსანტინე IX მონომახმა მას ანისის გადაცემა მოსთხოვა და სანაცვლოდ მილიტენეს სთავაზობდა უმეფოდ დარჩენილ ქალაქში ორი მთავარი ბანაკი გაჩნდა,ერთი რომელიც ამბობდა რომ ქალაქი გადაეცათ ბიზანტიისთსი(მსხვილი ნახარარები) და მეორე გადაეცათ ბაგრატ IV რადგან იგი სომხეთა მეფის სენექერიმის ასული მარიამის შვილი იყო და ასეც მოხდა.

Question 19

ბიზანტიელთა მოკავშირე რომელი ქართველი დიდებული ჩაუვარდა ტყვედ სელჩუკებს 1048 წელს, კაპუტრუს ბრძოლაში?

Answer 19

მას შემდეგ რაც სულჩუკები პირდაპირ ბიზანტიის ტერიტორიას დაესხნენ თავს მათ წინააღმდეგ კონსტანტინე IX მონომახმა გამოგზავნა სარდლები,რომელსაც ლიპარიტ ბაღვაშიც ეხმარებოდა თუმცა იგი დაიჭირეს ბრძოლაში გამარჯვების მიუხედავად,მაგრამ თოღრულ ბეგმა გაათავისუფლა იგი.

Question 20

რატომ ემხრობოდნენ ბიზანტიის იმპერიის შემადგენლობაში შესვლას ტაოსა და
სომხეთის ქართველი და სომეხი დიდგვაროვნები 1040-იან წლებში?

Answer 20

იმიტომ,რომ კონსტანტინე VIII დროს ბიზანტიური ხელისუფლება ნელ-ნელა ანელებდა მსხვილი მიზათმფლობელობის ზრდის შეზღუდვის პრაქტიკას,ამით კი ისინი იმედოვნებდნენ რომ ბაგრატის ცენტრალიზებული ხელისუფლებისგან გათავისუფლდებოდნენ და პოზიციებს შეინარჩნებდნენ(ასევე ბაგრატ მეოთხე ძალზედ ახალგაზრდაა 9 წლი)

Question 21

როგორ დასრულდა ბაგრატ IV-ს კონფლიქტი ბიზანტიასთან 1020-იანი წლებისბოლოს?

Answer 21

ახალგაზრდა ბაგრატი აზნაურებმა და ერისთვებმა დაარწმუნეს რომ დაებრუნებინა მამამისის მიერ დათმობილი ციხეები ბიზანტიისგან მაგრამ ამის საპასუხოდ ნიკიტა პარაკიმინაზომ ბიზანტიის ლაშქრის მხედართმთავარმა მოაოხრა საქართველო. + გამოგზავნილი დემეტრე არტანუჯელი ბაგრატიონი დამარცხა და დაიდო ზავი(ბაგრატმა რომანოზის და ელენე შეირთო ცოლად)

Question 22

ვინ შეირთო ცოლად ბაგრატ IV-მ პირველი მეუღლის ელენეს გარდაცვალებისშემდეგ?

Answer 22

ბორენა ოსთა მეფის ასული

Question 23

რატომ წავიდა ლიპარიტის წინააღმდეგ ბაგრატ IV და რატომ დაუზავდა თბილისის ამირას?

Answer 23

ლიპარიტის შვილმა და ივანე აბასზეს ძემ დაიჭირეს თბილისის ამირა ჯაფარი მაგრამ ბაგრატმა გაუშვა ამირა რადგან მისი ყურადღება გადაეტანა კახეთის სამეფოსთვის სადაც წარმატებას მიაღწია თუმცა ვერ შეინარჩუნა

Question 24

ვინ იყო დემეტრე, რომლის საქართველოს ტახტზე აყვანა ლიპარიტს და
ბიზანტიელებს სურდათ?

Answer 24

ის იყო ბაგრატ IV ნახევარძა გიიორგი I სხვა ცოლის ალდესგან ყავდა

Question 25

რომელ ციხეს აფარებდა თავს დემეტრე უფლისწული?

Answer 25

ანაკოფიის ციხეს აფხაზეთში

Question 26

როგორ გაანაწილა ბიზანტიის იმპერატორმა კონსტანტინე მონომახმა ქართული მიწები ბაგრატსა და ლიპარიტს შორის და რა დაევალა ლიპარიტს?

Answer 26

ბაგრატი გახდებოდა საქართველოს მეფე(აფხაზეთის და ქართლის),ხოლო ლიპარიტი კი დაისაკუთრებდა მესხეთს და აღიარებდა ბაგრატს მეფედ.

Question 27

როგორ დასრულდა ლიპარიტის ბრძოლა ბაგრატთან?

Answer 27

ლიპარიტის გაძლიერებით უკმაყოფილო ერისთავებმა დაიჭირეს იგი და მიჰგვარეს ბაგრატს,მან აიძულა იგი ბერად აღკვეცილლიყო ჩამოართვა ციხე-სიმაგრეები და ბიზანტიაში წავიდა,მისი შვილი ნიანია ანისში გაიქცა,ხოლო ივანემ მორჩილება აღუთქვა მეფეს მიიღო სპასალარობა და არგვეთ-ქართლის ერისთავობა

Question 28

ბიზანტიის რომელ იმპერატორებს ყავდათ ცოლად მართა-მარიამი, ბაგრატ IV-ის ასული?

Answer 28

იგი ცოლად გაყვა კონსტანტინე X დუკას შვილს მიქაელ VII,რომლისგანაც ეყოლა ვაჟი კონსტანტინე და შემდგომ მიქაელლის გადამგდებ ნიკოფორე IIIმანამდ სანამ ეს არ ჩამოაგდო ალექსი კომნენოსმა.

Question 29

ფატიმიანთა რომელი ხალიფის დროს დანგრეული ქრისტიანული ეკლესია- მონასტრების აღდგენაზე შეთანხმდნენ ფატიმიანები და ბიზანტიელები 1030-იანწლებში?

Answer 29

ბზიანტია ეგვიპტეს შორის ხელშეკრულება დაიდო 1036 წელს ალ -ჰაქიმის შვილის აზ- ზაჰირის დროს

Question 30

ვინ იყო გიორგი პროხორე?

Answer 30

წარმოშობით შავშელი,წყაროსთავსი მონასტერში მცხოვრები რომელიც აღიქკვეცა ბერად პალესტინის საბას ლავრაში დაშემდგომ ააგო იერუსალიმში ჯვრის მონასტერი.

Question 31

ვის გადასცა თბილისი 1068 წელს ბაგრატ IV-მ? სითილ არაბს. თქვენი აზრით, რატომვერ ინარჩუნებდა ქართველი მეფე თბილისს?

Question 32

როგორ წარიმართა ალფ-არსლანის პირველი მარბიელი ლაშქრობა საქართველოში?(1064)

Answer 32

1064 წელს ალფ-არსლანი შემოვიდა საქართელოშ და მოაოხრა მისი დიდი ნაწილი,ამასთან მოსთხოვა ცოლად ბაგრატის დისშვილი ანუ სომეხთა მეფის ძმისშვილი,რაზეც კვირიკე მეფემ უარი თქვა,რის გამოც იგი ბაგრატმა დაიჭირა და ძალით აიძლა დათანხმებოდა

Question 33

ალფ - არსლანის მეორე ლაშქრობისას 1068 როგორ წარიმართა სიტუაცია საქართველოში?

Answer 33

ამ ლაშქრობისას ალფ-არსლანმა თან წაიყვანა სომეხთ მეფე კვირიკე,კახეთის მეფე აღსართანი და თბილისის ამმირა,ბაგრატი გაიქცა აფხაზეთში მაგრამ მოლაპარაკებები გააჭინაურა ზათარმა,ხოლო ალფ არსლანმა მოარბია ტერიტორია და თბილის მისცა განძის ამირა ფადლონს,რომელიც დაამარცხეს და გაქცეული დაიჭირეს და სულთნის თხოვნით გაათავისუფლეს

Question 34

ვის გადასცა თბილისი 1068 წელს ბაგრატ IV-მ?

Answer 34

სითილ არაბს

Question 35

როგორ მოახერხა გიორგი II-მ, მისი გამეფებისას დაწყებული დიდებულებისაჯანყების ჩახშობა?

Answer 35

მას აუჯანყდა სამი ერისთვი 1)ნიანია ქვაბულისძე-დაიკავა ქუთაისი და გიორგისგან მიიღო თმოგვი და საჩუქრები. 2)ივანე ბაღვაში - დაიკავა ქსნისპირეთი და გიორგისგან მიიღო სამშვილდე,მის შვლ ლიპარიტს კი ლოწობანი 3)ვარდან სვანთა ერისთვი - მიიღო ასკალანა და უთაღებო ჯაყელი. 4)კახელებს მისცა რუსთავი მაგრამ ლიპარიტი მაინც აჯანყდა და მერე დამარცხდა მიიღო სამართავად კლდეკარი და სამშვილდე.

Question 36

რა დიდ პოლიტიკურ წარმატებებს მიაღწია გიორგი II-მ 1076 წელს? ფარცხისისბრძოლა, ანაკოფიის დაბრუნება

Answer 36

დაიბრუნა ბიზანტიის მიერ წართმეული ციხე სიმაგრეები ანაკოფიაში,შავშეთში,კლარჯეტში, ჯავახეთში და არტაანში

Question 37

რამ შეუწყო ხელი ქართველებისგან ბიზანტიის მიტაცებული ციხე-ქალაქების დაბრუნებას?

Answer 37

1071 წელს მანასკერტის ბრძოლაში ბიზანტიის დამარცხებამ აიძულა ისინი რომ დაცვის ზღვარი გადაეტანათ უფრო შიგნით და ამიტომ არ ყავდათ საკმარიის რესურსები ამ ციხეების გასამაგრებლად გარნიზონით

Question 38

რა სტრატეგიას მიმართავდა ბიზანტია როცა სასაზღვრო ზონებში არსებულტერიტორიებს ვეღარ აკონტროლებდა?

Answer 38

ისინი ამ მიწებს გადასცემდნენ მოკავშირეებს,რითიც ამ ტერიტორიების დაცვა ხდებოდა სრულიად ამ მოკავშირეთა გამგებლების პასუხიმგებლობა

Question 39

როგორ დასრულდა 1074 წლის მალიქშაჰის ლაშქრობა კავკასიაში?

Answer 39

შემოსევამდე ივანე ბაღვაშმა გაგის ციხე გამოისტყუა და ფადლონს გადასცა,და ამავე წელს შემოვიდა მალიქშაჰი,რომელმაც აიღო სამშვილდე დაიკდავა იგი და ტყვედ ჩაიგდო ბაღვაშთა მთელი საგვარული,ამის შემდგომ განძა და იქ თავისი სარდალი სარანგი დატოვა,რომელიც შემოვიდა საქართველოში და აღსართნისა და გიორგის გაერთიანებული ჯარების წინააღმდეგ დამარცხდა ფარცხისთან.

Question 40

რა კომპრომისზე მოუხდა წასვლა გიორგი II-ს რათა საქართველოში სელჩუკთა ორგანიზებული ლაშქრობები შეეჩერებინა?

Answer 40

1083 წელს ჩავიდა ისპაჰანში და მალიქშაჰს მორჩლება აღუთქვა,ასევე ჯარი გამოაყოლა კახეთ-ჰერეთის ასაღებად(ეს ვერ მოახერხა დასავლეთით წავიდა და აღსართანმა ისლამი მიიღო მალიქის კარზე)

Question 41

რომელ წელს მოხდა „დიდი თურქობა“?

Answer 41

1080 ყველისციხის მარცხის შემდგომ

Question 42

სად გაიმართა ბიზანტიელებსა და სელჩუკებს შორის დიდი ბრძოლა 1071 წელს და რა პოლიტიკური შედეგები იქონია მან?

Answer 42

მანასკერტის ბრძოლა,რომლის დროსაც ტყვედ ჩავარდა ბიზანტიის იმპერატორი რომანოზ IV და ბიზნატიამ დათმო აღმოსავლეთ რეგონები ფაქტობრივად გადავიდნენ თავდაცვით სტრატეგიაზე.

Question 43

ერთიანი სელჩუკთა იმპერიის ბოლო სულთანი, რომლის მმართველობა საქართველოში გიორგი II-ს მეფობას ემთხვევა?

Answer 43

მალიქ შაჰი

Question 44

მცირე აზიის რომელი დამოუკიდებელი სასულთნო გამოეყო სელჩუკთა იმპერიას?