ალექსანდრე მაკედონელის ლაშქრობები - ლექცია 3

Question 1

ძვ.წ. 337 წელს, კორინთოს კონგრესზე, რა გადაწყვეტილება მიიღეს ბერძნებმა და
მაკედონელებმა, რომელიც მაკედონიის მეფე ფილიპე II-ს უნდა აღესრულებინა?

Answer 1

რომ ბერძნები უნდა გერთიანებულიყვნენ და ელაშქრათ სპარსელების წინააღმდეგ შურის საძიებლად

Question 2

რას წარმოადგენდა „კოინე“?

Answer 2

ბერძნული ენის დიალექტური ფორმა,რომლეიც ატიკური წარმოშობისაა და გარდაიქმნა საერთაშორისო ენად

Question 3

რა განსხვავება იყო დიდი ბერძნული კოლონიზაციისა და ელინისტური ხანისკოლონიზაციის ფორმებს შორის?

Answer 3

დიდი ბერძნული კოლონიზაციისას ბერძნები ითვისებდნენ მხოდ სანაპირო ტერიტორიებს და იქ აარსებდნენ კოლონიებს,ხოლო ელინისტურისას კი ხდებოდა უფრო შიგნით შესვლა ვინაიდან იქაური ადგილობრივი მმართველები იყვნენ ეთნიკურად ბერძნები ან ელინები.

Question 4

რომელ ისტორიული მოვლენებს შორის არის მოქცეული ელინიზმის ეპოქა?

Answer 4

ალექსანდრეს გამეფებიდან ეგვიპტის რომის სახელმწიფოშ გაერთიანებამდე(კლეოპატრას სიკვდილი)

Question 5

რას უწოდებდნენ აღმოსავლეთში ალექსანდრე მაკედონელს?

Answer 5

ასკანდერი და წარმოჩინდებოდა თავზე ორი რქით რადგან მის ჩაფხუტს ქონდა ბუმბული

Question 6

რა ერქვა შუა საუკუნეების ქართული ისტორიული თხზულების ავტორს, საეკლესიოპირს, რომლის ნაწარმოები ანტიკური ხანიდან XI საუკუნემდე გრძელდება?

Answer 6

ლეონტი მროველი,რომელმაც დაწერა ქართლის ცხოვრება.

Question 7

რა ეწოდება უძველეს ქართულ ისტორიულ თხზულებას?

Answer 7

“მოქცევაი ქართლისა” რომელიც იოფა ორ ნაწილად პირველშ წერია მაკედონელიდან 9 საუკუნემდე ისტორიას ხოლო მეორე ეს არის საქართველოში გაქრისტიანების ისტორია

Question 8

ერთიანი სახელმწიფო თუ ცალკეული, დამოუკიდებელი ქალაქებისგან შემდგარი მხარე იყო ქართლი მაკედონელთა სავარაუდო ლაშქრობის პერიოდში ძვ.წ. IV საუკუნეში?

Answer 8

ქართლში ამ პერიოდში არის ციხესიმაგრეების ეპოქა,რომლებიც ნელნელა ჩამოყალიბდნენ ცალკეულ პოლიტიკურ ერთეულებად,როგორც გვაროვნული სამაგრები და საცხოვრებლები.

Question 9

ქართლის რომელ ქალაქზე გადიოდა ანტიკურ ხანაში უძველესი სავაჭრო- სატრანსპორტო გზა, რომელიც შავი ზღვისა და კასპიის ზღვის აუზებს ერთმანეთს აკავშირებდა?

Answer 9

უფლისციხე, ნაქალაქავის გზას ჯერ კიდევ ეტყოფა ბორბლის კვალი,რომლებიც ხშირად გადიოდნენ სავაჭროდ აქ.

Question 10

„მოქცევაი ქართლისაის“ მიხედვით, რომელი მხარის მეფის ვაჟი იყო აზო?

Answer 10

არიან ქართლის მეფის შვილი,აქემენიანთა ირანის ჩრდილოეთით მოსახლე ქართველური ტომები.

Question 11

რას უნდა აღნიშნავდეს ქართულ წყაროებში მოხსენიებული „არიან-ქართლი“?

Answer 11

აქ იგულისხმება აქემენიანთა ირანის ჩრდილოეთით მცხოვრები მოსახლე ქართველური ტომები,რომლებიც ირანის შემადგენლობაში შედიოდნენ და არიან ქართლის ნიშნავდა ირანის ქართლს.

Question 12

ვინ იყო ქართლის პირველი მეფე „მოქცევაი ქართლისაის“ მიხედვით?

Answer 12

არიან ქართლის მეფის ვაჟი აზო

Question 13

რომელი ელინისტური სამეფოს დამაარსებელი იყო მცირე აზიის სპარსელი სატრაპი მითრიდატე?

Answer 13

პონტოს სამეფო მცირე აზიის ჩრდილოეთ აღმოსავლეთით

Question 14

რომელი ელინისტური სახელმწიფოს შეუკავშირდა ფარნავაზი და მისი მეფისგანმიიღო სამეფო რეგალიები?

Answer 14

სელევკიდების სამეფოს,რომლის მეფემ გამოუგზავნა ფარნავაზს სამეფო ნიშნები

Question 15

რა ეწოდებოდათ ჩეჩნებისა და ინგუშების საერთო წინაპრებს ძველ ქართულწყაროებში?

Answer 15

დურძუკები რომლებიც ვაინხათა ანუ ჩეჩნებისა და ინგუშების წინაპრებად ითვლებიან.

Question 16

რამ განაპირობა ფარნავაზის დროს ქართლის საზღვრებში ყველა ქართული მიწის გაერთიანება ლეონტი მროველის „ქართლის ცხოვრებაში“?

Answer 16

ლეონტი მროველის მოღვაწეობის პერიოდში ხდება საქართველოს გაერთიანება და პოლიტიკური ნარატივისთვსი აუცილებელია რომ ქართლი იყოს ქართველთა გამაერთიანებელი სამეფო

Question 17

რომელი იყო ქართული წარმართული პანთეონის უმაღლესი ღვთაება, რომელიცფარნავაზმა შემოიღო?

Answer 17

აარმაზკერპი რომელიც იყო სპინეძის კაცი ოქროს პერანგით,თავზე ჩაბალახით,ზურმუხტის თვალებითა და ხელში კაშკაშა ხმლით.

Question 18

ახლო აღმოსავლური ცივილიზაციების რომელ ღმერთებთან აიგივებენ არმაზს?

Answer 18

არმასთან - ხეთურ მთვარის ღმერთთან
თეშუბი - ხეთურ ამინდის ღმერთი
აჰურამაზდასტან
მითრასთან - ძელი სინათლის,სიწმინდისა და სიმართლის ღმერთი ირანსა და ინდოეთში.

Question 19

რომელი ანბანის ნაირსახეობას იყენებდნენ საწერად ქართლში?

Answer 19

ჩრდილო-სემიტური დამწერლობის ერთ-ერთი სახეობის არამეულის ნაირსახეობას,ვინაიდან ის იყო ერთავრი საერთაშორისო ენა იმ დროს.

Question 20

რომელია ელინისტური ხანის ყველაზე მნიშვნელოვანი ისტორიული ძეგლი დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე?

Answer 20

ვანის ნაქალაქარი

Question 21

როგორი ტიპის ქალაქი იყო ვანის ადგილზე ელინისტურ ხანაში?

Answer 21

მისი არსებობა იყოფა ორ ნაწილად პირველი ეს იყო მნიშვნელოვანი პოლიტიკურ ადმინისტრაციული ცენტრი,ზედაფენის რეზიდენციის სახით ხოლო მეორე ეს იყო სატაძრო-რელიგიური ცენტრი

Question 22

რომელი მითოლოგიის ღმერთებს სცემდნენ თაყვანს ვანის ნაქალაქარისაღმოჩენების მიხედვით დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე?

Answer 22

დიონისე -მეღვინეობის,მევენახეობისა და მოსავლიანობის ღმერთ
პარი - საქონლისა და მწყემსების მფარველი
სატირა - ღვინისა და მხიარულების ღმერთი
დიონისეს მეუღლე არიადნე
დიონისეს მუდმივი თანამგზავრები- მენადები

Question 23

რომელი ბერძნული ღვთაების კულტი გახდა პოპულარული საქართველოსტერიტორიაზე ადგილობრივი მეღვინეობის განვითარების გამო?

Answer 23

დიონისეს,ვინაიდან ჩვენთნ მეღვიეობის კულტურა ელინიზმამდეც არსებობდა ჯერ კდიევ ძვ.წ 5 ათასწეულებამდე

Question 24

რას ეწოდება „ზედაშე“?

Answer 24

ქართველებს მიაჩნდათ რომ ღვინო ეს იყო წმინდა ღვრთიული სასმელი და ამიტომაც სწირადვდნენ ღმერთებს და შეწირულ ღვინოს ზედაშე ერქვა.

Question 25

ელინისტური ხანის რომელ ქვეყნებს შორის ომები მოიხსენიება „სირიული ომების“ სახელით?

Answer 25

პტოლემაიოსების ეგვიპტესა და სელევკიდების იმპერიას შორის დღევანდელი სირიის ტერიტორიისთვის ბრძლისთვის.

Question 26

ვინ იყო პართიის პირველი მეფე და დინასტიის დამაარსებელი?

Answer 26

არშაკი დაახლოებით ძვ.წ 247 წელს სელევკიდების იმპერიას გამოეყო.

Question 27

რომელი დინასტია მართავდა პერგამონის სამეფოს?

Answer 27

ატალიდების

Question 28

როგორ მოიხსენიებდნენ კელტურ ტომს, რომელიც შეიჭრა მცირე აზიაში და თავისისამეფო დაარსა ძვ.წ. III საუკუნეში?

Answer 28

გალათები,რომლებიც ჯერ ანტიოქოს 1მა მერე კიდევ ატალ 1-მა დაამარცხა და მათი სამფლობელო მხოლოდ ჩრდილოეთ ფრაგიით შემოსაზღვრეს.

Question 29

რომაელებთან ომში დამარცხების შემდეგ, რა საზავო პირობების მიღება მოუხდა სელევკიდების სამეფოს მეფეს ანტიოქე III-ს?

Answer 29

ტავრის ქედის დასავლეთით ყველაფერზე თავი უნდა დაენებებინათ, კონტრიბუციით გადაეხადად 15 000 ევბეური ტალანტა, არ უნდა დაექირავებინათ ხალხი რომის გავლენის ტერიტორიებიდან, ფლოტი უნდა შეემცირებინათ, რომის მოკავშირეებს არ უნდ ადასხმოდნენ და გადაეათ სპილოები

Question 30

რა ერქვა სომხეთის სატრაპს, რომელმაც დამოუკიდებლობა მოიპოვა სელევკიდებისგან და საკუთარი სამეფო დინასტია დაარსა?

Answer 30

სატრაპი არტაშესი(არტაქსიასა),რომელიც სტრაბონის მიხედვით იყო ანტიოქოს დიდის სარდალი და შემდგომ მართავდა არტაქსატას(მთიანი რეგიონი) ტერიტორიას,ხოლო ზარიადრი სოფენეში.

Question 31

რა ტერიტორიები წაართვა სომხეთმა ქართლის სამეფოს სტრაბონის მიხედვით?

Answer 31

პარიადრე -პონტოს ქედი დღეს ტაო და ბასიანე ხორზენე - ჭოროხის მიდამოები ისტორიული ტაო და კოლა გოგარენე -ქვემო ქართლის ტერიტორია.

Question 32

ვინ დაარსა სომხეთის დედაქალაქი არტაქსატა სტრაბონის მიხედვით?

Answer 32

გაქცეულმა ჰანიბალმა

Question 33

ქართლის ცხოვრების მიხედვით, რომელი კერპი აღმართა იბერიის სამეფოშიფარნაჯომმა?

Answer 33

ზადენის კერპი. ქალაქი რომლის შენებაც დაიწყო ფარნაჯუმმა კახეთში.

Question 34

რომელი ქვეყნის უფლისწული გამეფდა ქართლში ფარნაჯომის ბრძოლაშიდაღუპვის შემდეგ?

Answer 34

ფარნაჯომის მიერ ცეცხლთაყვანისცემის გამო განუდგნენ მას ერისთავები და არშაკმა თავისი ძე არშაკ არშაკიანი გამოაგზავნა მეფედ ტაშირთან ბრძოლაში ფარნაჯომის სიკვდილის შემდგომ.

Question 35

რა წოდება მიიღეს პართიის მეფეებმა მას შემდეგ რაც თავიანთ სამეფოს მიდიაც შეუერთეს?

Answer 35

დასავლეთში არსებული ქაოსმა მისცა საშუალება რმ სელევკიდებს აეღოთ მიდიის ტერიტორია და ბაქტრიაც და მიიღეს დიდი მეფის ტიტული

Question 36

რა ეკონომიკურმა ფაქტორმა განაპირობა პართიის განვითარება?

Answer 36

პართიამ მოახდინა კონტროლის მოპოვება აბრეშუმის გზაზე,რაც მას ეკონომიკურ ცენტრს აქცევდა და ეხმარებოდა განვითრებაში.

Question 37

რა ეწოდებოდა პართიულ ენას და რომელ დამწერლობას იყენებდნენ ისინისაწერად?

Answer 37

ადმინისტრაციის ოფიციალური ენა იყო ფალაური რომელიც ირანული ენის მეორე საშუალო ფორმაა და მკვდარი ენაა,ხოლო საწერად გამოიყენებოდა არამეული,რომლის ძელ გრაფიკაშიც განვიტრდა პართიული დამწერლობა

Question 38

ძვ.წ. I ს. რომელი ბერძენი ავტორის თხზულებაშია მოხსენიებული პირველადალბანეთის სამეფო?

Answer 38

სტრაბონის "გეოგრაფია". ისინი მომთაბარულ ცხოვრებასთან ახლოს დგანანო,ცხოვრობენ იბერებისა და კასპიას შორის, აქვთ ნაყოფიერი მიწები, გამოყავთ 60000 ქვეითი და 22000 ცხენოსანი. ერთი ბელადი ყავთ და აქვთ 26 ენა იმიტომ რომ არ ერწყმიან ერთმანეთს.