6. Spijsvertering ✔

Question 1

Info mond

Answer 1

mond
=> kauwen
=> speekselklieren met amylase (afbraak hoolhydraten)

tong
=> smaakpapillen

keelholte
=> slikreflex

Question 2

Info slokdarm

Answer 2

transport bolus mond naar maag
=> adhv peristaltiek

Question 3

Info & opbouw maag

Answer 3

Bolus wordt gekneed & gemengd met maagsappen

maagpylorus (klep)
=> voedsel gecontroleerd aan dunne darm doorgeven

eten spendeert 4u in de maag
= afhankelijk vaan soort eten

Question 4

Maag:
Geproduceerde stoffen

Answer 4

wandcellen
=> maagzuur (HCl): denaturatie

hoofdcellen
=> pepsine

nekcellen
=> slijmproductie (bescherming maag)

G-cellen
=> gastrine (signaal van verzadiging geven)

Question 5

Snelheid maaglediging

Answer 5

hangt af van inhoud
=> koolhydraten gaan sneller dan vetten

vetlaag rond bolus?
=> vetragende werking verteringsenymen

Question 6

Dunne darm functie

Answer 6

• grootste deel vertering
• opname voedingsstoffen
• bestaande uit 3 delen

Question 7

Dunne darm:
Duodenum

Answer 7

eerste deel (= twaalfvingerige darm)

-pancreassap
=> NaHCO (neutralisatie zuurtegraad)
=> enzymen

• galblaas
  => gal

Question 8

Dunne darm:
Jejunum

Answer 8

tweede deel

• bolus wordt verder verteerd
• absorptie voedingsstoffen

Question 9

Dunne darm:
Ilieum

Answer 9

derde deel

• vocht & galzouten opnemen in lever
• Hepatische cholesterol cyclus

Question 10

De lever

Answer 10

• aan vena porta (poortader)
• bloed van darmen zuiveren
• controle van glycemie, ewitgehalte, vetgehalte

Question 11

De lever:
Opslag

Answer 11

Opslag van
=> vitamine A, D, E
=> gedeelte glycogeen
=> aminozuren & vetten

productie van
=> galsap (nodig voor vetopname)

Question 12

Pancreas:
Endocriene functie

Answer 12

= hormoonstelsel

Eilandjes van Langerhans
=> insuline (glucose opslagen)
=> glucagon (glucose vrijmaken)

Question 13

Pancreas:
Exocriene functie

Answer 13

= excretie

pancreassap
=> water & slijm

=> enzymen: amylase + lipase + trypsinogeen

=> NaHCO₃

Question 14

Dikke darm

Answer 14

- slijm produceren
=> bescherming darmwand
=> uitdroging bolus voorkomen

- indikken voedselresten (vocht onttrekken)

Question 15

Endeldarm

Answer 15

bewaren bolus
=> 12-24u

defecatiereflex (automatisch)

Question 16

Afbraakproces eiwitten

Answer 16

- maag (HCl)
=> denaturatie

- maag (pepsine)
=> eiwitten afbreken tot AZ

- dunne darm
=> afbraak AZ + vetering/opname

Question 17

Geen vertering / opname eiwitten?

Answer 17

= afbraak in dikke darm door bacteriën
=> vrijkomen zuivelwaterstof!

Question 18

Afbraakproces vetten

Answer 18

dunne darm (pancreassap met lipasen)
=> vetten splitsen

darmen
=> alle vetzuren opnemen

ze komen niet in ontlasting terecht

Question 19

Afbraakproces koolhydraten

Answer 19

speeksel in mond (met amylase)
=> koolhydraten afbreken tot glucose

dunne darm (pancreassap met amylase)
=> koolhydraten afbreken tot glucose

Question 20

Problemen spijsverteringsstelsel & sporten:
Waarom & klachten?

Answer 20

Waarom?
=> voeding: wat, wanneer, hoeveel, …
=> inspanningsduur: vooral klachten bij duursporters

• *Mogelijke klachten**
• buikpijn
• diarree
• darmkrampen

Question 21

Oorzaken klachten door problemen spijsvertering:
Mechanische shockbeweging

Answer 21

op en neergaande bewegingen
=> mechanische belasting

=> last maag-en darmkanaal + spijsverteringsorganen

toepassing: lopen

Question 22

Oorzaken klachten door problemen spijsvertering:
Verminderde doorbloeding

Answer 22

Normaal
=> 40% bloed naar spijsverteringsstelsel

Tijdens sport
=> licht: 12% bloed naar spijsverteringsstelsel
=> zwaar: 3% bloed naar spijsverteringsstelsel

Minder energie & zuurstof naar spijsvertering
=> verminderde darmfunctie
=> bij lange duur afsterven darmcellen = bloederige diarree

Question 23

Oorzaken klachten door problemen spijsvertering:
Vertraagde maaglediging en verminderde absorptie

Answer 23

Vetten & eiwitten
=> Voeding rijk hieraan best vermijden

Koolhydraten (belangrijk tijdens duursport)
- te hoge inname
=> darm passeren en niet opgenomen worden
=> gasvorming, darmkrampen, misselijk, pijn in de zij…

Question 24

Oorzaken klachten door problemen spijsvertering:
Type voeding

Answer 24

Alle macronutriënten
=> kunnen maaglediging beïnvloeden

Voedingsvezels
=> meer kans op klachten

Vloeibaar voedsel
=> minste klachten

Question 25

Oorzaken klachten door problemen spijsvertering:
Veranderde maag-darmmotoriek & hormonale factoren

Answer 25

Sporten
=> veranderingen motoriek duodenum

kan maag-/darmklachten geven bij langdurige inspanningen

Question 26

Voedingsadviezen

Answer 26

• Laatste maaltijd 3-4u voor inspanning
• Laatste maaltijd sporten = licht verteerbare
• Vermijdt gasvormende voedingsmiddelen: ajuin, bonen, kolen etc
• Geen koolzuurhoudende dranken voor/tijdens inspanning
• Drink voldoende grote hoeveelheden zodat de vloeistof kort in de maag blijft
• Vul glycogeenvoorraden tijdens inspanning aan via dranken met KH
• Test uit of je vast voedsel kan verdragen tijdens inspanning
• Test het gebruik van dranken
• Sportdrank niet te warm/ te koud
• Vermijd producten met een hoog gehalte aan eiwitten, vetten en
  vezels tijdens de inspanning
• Verander je voedingspatroon niet plots voor een wedstrijd, maar
  doe dit reeds bij de training