12.3 Neurogene blaasdisfuncties Flashcards
(27 cards)
Wat zijn de functies van de blaas?
- Mictiecyclus: Vulfase (Opslagfase), ledigingsfase (Mictiefase)
- Lage druk reservoir
Hoe werkt de blaas?
Coördinatie tussen detrusor en sphincter
- M. detrusor: parasympatisch
- Urethrale sphincter: Somatisch
Hoe gaat de innervatie van de blaas?
Komt uit:
- Cortex (Timing)
- Pons/PMC (Coördinatie)
- Sacraal Mictie Centrum (SMC) -> Versterking en fijnafstelling
Als de blaas zich vult ontstaat er rek op de m. detrusor. De mechanoreceptoren in de detrusor en blaaswand worden gestimuleerd. Er ontstaat een opstijgende signaal die naar de pons (PMC) gaan en komt het in de cortex. Dalende signaal gaat weer via de pons naar het sacrale mictiecentrum gaan. Blaas wordt dan tot contractie gebracht
- Sphincter ontspant (Geïnnerveerd door de n. pudendus) en de detrusor spant aan (Geïnnerveerd door n. pelvicus)
Plexus pelvicus gaat langs de weerszijde van de blaas langs de ureter naar beneden gaat en splitst daar verder
n. pudendus -> Motorisch innervatie van de bekkenbodemspieren
Wat is een suprapontiene laesie en wat voor invloed heeft het op de blaasfunctie?
- Laesie ter hoogte van de cortex
- Spastische blaas/overactieve detrusor -> Urge incontinentie
Wat is een supranucleaire dwarslaesie en wat is het effect op de blaasfunctie?
- Laesie tussen pons en SMC
- Spastische blaas en discoördinatie
Wat is een infranucleaire dwarslaesie?
- Laesie perifeer van het SMC
- Slappe, grote blaas (Die heel erg kan vullen, geeft klachten in het abdomen)
Wat zijn de gevolgen van een infranucleaire dwarslaesie?
Infranucleaire dwarslaesie is een laesie op niveau onder het mictiecentrum
- Slappe blaas leidt tot urine retentie
- Urineretentie gevolgen -> Overloop incontinentie, UWI’s, stuwing van de nier
- Stuwing van de nier leidt tot verminderde nierfunctie
Wat zijn de gevolgen van een supranuleaire dwarslaesie?
Stugge overactieve blaas leidt tot verhoogde druk in de blaas en spierhypertrofie. Dit leidt weer tot stuwing, spierhypertrofie en een verminderde nierfunctie
Overactieve sluitspier leidt tot verhoogde druk (Intramurale druk) in de blaas en reflux wat zorgt voor verminderde nierfunctie
UWI’s leiden tot reflux nefropathie (Onvolledige lediging) wat leidt tot verminderde nierfunctie
Eerste doel van de behandeling is het verminderen van de druk van de blaas
Wat is een neurogene blaas?
Een blaascontroleprobleem dat wordt veroorzaakt door een letsel of door een ziekte van de zenuwen, ruggenmerg of hersenen
Wat zijn de oorzaken van een neurogene blaas bij kinderen?
- Sluitingsdefecten neurale buis (MMC -> Spina bifida)
- Anorectale malformaties
- Tethered Cord Syndroom (TCS)
- Traumatische/iatrogene dwarslaesie
- Myelitis transversa (Soms reversibel), Multipele Sclerose
- Cerebral Palsy
- Grote chirurgie in kleine bekken
Wat zijn de kenmerken van MMC?
- Spina bifida
- Sluitingsdefect neurale buis
- Meestal lumbosacraal
- Frequentie 3:1000
- Multifactorieel
Wat voor stoornissen aan de blaas en sluitspier is er bij een kind met MMC?
Blaas:
- Overactief
- Hypocontractiel
- Stug, niet rekbaar
- Reflux
Sluitspier:
- Overactief, aangespannen
- Slap, open
Hoe zit het met blaasfunctiestoornissen bij Multipele Sclerose (MS)?
- Vlekkerig beeld
- Vorm blaasfunctiestoornis is afhankelijk van waar de actieve haarden van MS zitten (Kan altijd veranderen gedurende het leven) -> Komt uiteindelijk altijd neer op nierfunctiestoornissen
Waar wordt er op gelet bij het lichamelijk onderzoek bij blaasdisfunctie?
- Ruggenmergafwijkingen zoals een scheve bilnaad
- Haargroei (Bij de bilnaad)
- Niet aangelegd sacrum (Platte billen)
- Appendix (Staartachtig net boven de bilnaad)
- Klopvoeten
Wat voor diagnostiek wordt er gedaan bij een blaasdisfunctie?
Gericht op het vinden van risicofactoren -> Hoge drukblaas, DSD, residuvorming, stenen, infecties
- Anamnese en LO
- Onderzoek naar de urine
- Echografie van nieren & blaas (Residu)
- Blaasdagboek
- Nierfunctie (Creatinine)
- (Video-)Urodynamisch Onderzoek (VUDO)
Wat kan er met VUDO worden gemeten?
- Capaciteit van de blaas
- Instabiele blaas
- Detrusor-sfincter dyssynergie
- Residu na mictie
- Uroflow
- Lekdruk (LPP <40 cm H2O)
- Vesico urethrale reflux
- Configuratie blaashals
- Morfologie blaaswand
Wat is de rol van VUDO?
- Baseline informatie blaasfunctie
- Verandering blaasfunctie kan duiden op verandering neurologische status
- Risicofactoren bepalen
Wat is de doel van de behandeling?
- Continentie
- Behoud QoL
- Behoud nierfunctie (Door de blaasdruk te verminderen en preventie UWI’s
Wat is de behandeling van neurogene blaasdisfuncties?
Gericht op problemen met mictiefase:
- CIC (Wegwerpkatheters)
- Alpha-blokkers
- TUC/SPC verblijfscatheter
- Neuromodulatie
Gericht op problemen opslagfase:
- Anticholinergica
- Beta mimetica
- Botuline toxin A
- TUC/SPC, neuromodulatie, augmentatie, ileum conduit
Hoe gaat de initiatie van de blaascontractie en hoe grijpt anticholinergica en botox hier op in?
ACH komen vrij uit de neuronen en binden op de M3-receptor op de spiercel. Er ontstaat een intracellulaire cascade -> Calcium komt vrij waardoor actine myosine ketens worden geactiveerd waardoor de spiercel activeert
Door calcium verandert polariteit van de cel waardoor nog meer calcium de cel inkomt -> Leidt tot nog meer actine myosine activatie -> Nog meer contractie
Anticholinergica -> Binden aan M3 receptor zodat de normale neurotransmitter niet meer kan binden
Botox zorgt dat acetylcholine niet vrijkomt
Wat zijn de bijwerkingen van anticholinergica?
- Troebel zien
- Droge mond
- Obstipatie
Wat zijn de resultaten van het gebruik van botox op de blaascapaciteit en incontinentie?
- 9 maanden werkingsduur
- 70% minder incontinentie
- 70% meer blaascapaciteit
Als medicatie, botox, katheterisatie niet helpt bij een neurogene blaasstoornis kan er een blaasaugmentatie worden gedaan. Wat is blaasaugmentatie?
Operatie om de blaas te vergroten en de druk te verlagen. Wordt gedaan door een stuk dunne darm te gebruiken. Darmwand is ook rekbaar
Het heeft ook nadelen. De darm is gewend om voedingsstoffen uit de darm te halen -> Hyperglycemische acidose -> Verzuring bloed
Kan ook tot nierstenen leiden en blaaskanker
Als medicatie, botox, katheterisatie niet helpt bij een neurogene blaasstoornis kan er een appendico-vesico-stomie worden gedaan. Wat is appendico-vesico-stomie?
Katheteriseerbaar stoma
Er wordt een appendix hiervoor gebruikt. Het kan enerzijds de navel in en anderzijds in de blaas. Kan via de navel worden gekatheteriseerd.
Als de appendix ontbreekt kan er ook de dunne darm voor worden gebruikt (Monti-stoma)
