Thema 5 Flashcards
Wanneer is een observatie zinvol?
- Bij COMPLEXe en moeilijk te beschrijven interacties of processen
- Bij ONBEWUST/instinctieve handelingen acties, onduidelijk of onbewust gedrag
- Bij interacties van MENSEN met hun OMGEVING of machines
- Bij SOCIALE NORMEN die leiden tot aangepast gedrag, waardoor ze niet accuraat beschreven kunnen worden.
Vaak in combinatie van onderzoeksmethoden gebruikt. Toegepast onderzoek: observatie bij ontwikkeling kinderen, onderwijs, medische sociologie, theoretisch psychologisch onderzoek. Te weinig toegepast.
Wat is een nadeel van observatie?
Inherente subjectiviteit
Erkend door onderzoekers met interpretivistische of constructivistische uitgangspunten
Welke 4 posities kent de mate van deelname van de onderzoeker?
- Complete participant - Volledig deelnemer
- Participant as observer - zo volledig mogelijke deelname
- Observer as participant - openlijk partiële deelname
- Complete observer - volledige onbetrokkenheid, evt mbv 2way mirror
Verband met de epistemologische onderzoeksbenadering
Open vs Heimelijk onderzoek
Veel discussie. Kamp 1: Geen informed consent = heimelijke observatie ethisch ontoelaatbaar.
kamp 2: Locatie van observatie is bepalend
Praktijk: Onderscheid onduidelijk.
Welke 3 vormen van observaties naar stadia in het onderzoek ken je? (Spradley)
- Beschrijvende observatie: beginstadium tbv het onderzoeksveld
- Gerichte observatie - midden stadium dat het perspectief verkleind tot die processen en problemen die het meest essentieel zijn voor de onderzoeksvragen
- Selectieve observatie - eindstadium dat gericht is op het vinden van nader bewijs en voorbeelden van processen of werkwijzen zoals gevonden in de 2e stap
Noem 4 te nemen beslissingen bij observaties
- Selectie van locaties
- Wie geobserveerd worden
- Wat geobserveerd wordt
- Duur van de observatie
Wat is een gids?
Persoon op locatie met enige kennis van het onderzoeksterrein en van wie hulp bij uitvoeren van observatie nuttig is. Overleg –> hulp beslissingen nemen over wanneer en wat te observeren
Noem 3 aandachtspunten bij het vastleggen observatiegegevens
- Wat wordt vastgelegd? Data = onvoorspelbaar en rijk aan inhoud.
- Onderscheid video en aantekeningen
- Labeling van observaties
Wat is de meest voorkomende vorm van opnemen van observatiedata?
Gedetailleerde aantekeningen (fieldnotes)
Wat zijn de voorwaarden voor het maken van ‘fieldnotes’?
- Gericht op de ONZV
- Zo VOLLEDIG mogelijk, ook als interacties en gebeurtenissen niet meteen begrepen worden
- Ze moeten relatief CONCREET beschreven worden, inclusief zo precies mogelijk weergave van uitspraken van deelnemers
Waar kunnen ‘fieldnotes’ uit bestaan?
- Gedetailleerde BESCHRIJVINGEN (wie was aanwezig, hoe zag men eruit, enz)
- ANALYTISCHe notities of commentaren van de observator over de OMGEVING
- SUBJECTIEVE reflecties (SR)
Elementen duidelijk onderscheiden van elkaar in aantekeningen dmv schema’s, foto’s, (SR)
Waar moeten online-observaties aan voldoen
- Duidelijkheid over motief observatie en doel onderzoek
- Selectie te observeren locaties, omgeving, mensen
- Toestemming tot omgeving verkrijgen (publieke fora geen additionele registratie vereist, besloten wel)
- Selectie van observatiesteekproef
- Besluiten over participatie - observatie
- Besluiten over wat geobserveerd wordt
- Besluiten over vastleggen interacties (CAQDAS)
CAQDAS
Kwalitatieve data-analysesoftware om online-interacties te kopieren en op te slaan met
Coderen adv observatieschema
Vooraf gedragselementen vastleggen. Meer kwantitatieve vorm, geoperationaliseerd.
Frequentie (time frame), duur, richting en intensiteit (rating scale) van gedragselementen observeren. Interpretatievermogen observator!
Complex gedrag –> complex observatieschema. Limiet.
Waarnemen vs observeren
Waarnemen = geen vooraf doel vastgesteld
Observeren = doel van tevoren bekend –> kennis over wat er om ons heen gebeurt
