W3 - PD4+5 Hypofysetumoren

Question 1

Uit wat voor weefsel bestaat de hypofysevoorkwab?

Answer 1

Stuk gemigreerd weefsel van oerdarm richting boven.

Question 2

Welke overproducties van hypofyse-adenomen komen veel voor?

Answer 2

NFA, prolactine, GH, ACTH en TSH
(TSH t.o.v. FSH is verschillend van de beta-keten, alfa is hetzelfde)

Question 3

Wat is er aan de hand bij een overproductie van NFA?

Answer 3

NFA (niet-functionerende hypofysehormonen: LH/FSH), gonadotropinoma ; maken geen hormoon, massa-effect -> uitval o.a. hypofyse -> hoofdpijn, druk op oogzenuw (uitval gezichtsvelden, hemianopsie), druk zenuwen om hypofyse heen (scheel kijken)

Question 4

Wat is er aan de hand bij een overproductie van prolactine?

Answer 4

Prolactine -> prolactinoom -> geen menstruatiecyclus; LH en FSH onderdrukt, dus geen aansturing ovaria; melkproductie op een niet fysiologisch moment, altijd pathologisch (galactorrhea), geen secundaire geslachtskenmerken

Question 5

Wat voor klachten kan een adenoom geven?

Answer 5

Hoofdpijn, druk op opticus chiasma (hemianopsia en gezichtsverlies) en druk op de hersenzenuwen.

Maar kan ook zorgen voor uitval van de hypofyse functies en tekenen van hypopituitarisme.

Question 6

Hoe werken kruisingen in de hersenen?

Answer 6

Chiasma die zorgt voor de kruising in de hersenen.
Retina is omgekeerd aan gezichtsveld. Temporale deel gaat naar dezelfde kant want nasale deel gezichtsveld. Buitenkant (nasale deel retina) wordt gekruist.

Question 7

Waar zit een tumor in de hersenen en waarvoor zorgt dit?

Answer 7

Op deze kruising kunnen tumoren zitten en dit zorgt voor uitval van gezichtsvelden: bitemporale hemanopsie.

Question 8

Wat is de meest voorkomende hypofyse adenoom?

Answer 8

Niet functionele hypofyseadenoom ontstaat meestal rond 60 jaar

Question 9

Wat doen de hormonen uit de hypofyseachterkwab?

Answer 9

• ADH voor niet om te plassen.
• Oxytocine bij mannen niet veel functie, bij vrouwen zorgt het voor toeschietreflex en samentrekken uterus.

Question 10

Hoe presenteren niet-functionele hypofyseadenomen?

Answer 10

Druk op oogzenuw

Question 11

Hoe worden hypofysetumoren behandeld?

Answer 11

• Transphenoidale selectieve adenomectomie.
• Radiotherapie (voor niet functioenele hypofyseadenomen vaak).
• Medicamenteuze therapie

Question 12

Waarvoor dient FSH bij de man?

Answer 12

FSH is voor de spermatogenese

Question 13

Wat is gallactoeroe?

Answer 13

Afscheiding van melk buiten de fysiologische periode.

Question 14

Waarvoor zorgt een prolactinoom?

Answer 14

• Osteoporose
• Verlies van LH en FSH > oestrogeen en progesteron. Mannen krijgen een disbalans tussen oestrogeen en testosteron > verlies lichaamsbeharing.
• Libido daalt
• Hoofdpijn

Prolactinomen komen met name bij jonge vrouwen voor rond de 30 en geven uitval van de gonade-as.

Question 15

Hypofyse adenomen zijn autonoom, dit betekend dat?

Answer 15

Zelf regelt maar is corrigeerbaar

Question 16

Hoe wordt op basis van MRI bepaald of een adenoom micro- of macro is?

Answer 16

Microadenoomm < 1cm, groter is een macroadenoom

Question 17

Wat doet prolactine na de zwangerschap?

Answer 17

Hypertrofie van de melkklieren.
Prolactine is hoog tijdens geven van borstvoeding, dit voorkomt ook bijna direct een nieuwe zwangerschap.

Question 18

Wat gebeurt er bij een GH deficientie op jonge/hogere leeftijd?

Answer 18

Op jonge leeftijd GH deficiëntie weinig groei; op hogere leeftijd romp adipositas, langere herstelperiodes, minder spieropbouw

Question 19

Hoe maak je onderscheid tussen een prolactinoom en iets anders?

Answer 19

10-15x de bovengrens of daaronder dan eerst andere oorzaken uitsluiten. Indien dit er niet is dan maak je MRI van de hypofyse. Indien microadenoom + klinische symptomen dan een microadenoom. Indien geen klachten en niet zwanger willen worden dan kan pilgebruik ook, anders over 30 jaar osteoporose.

Question 20

Welke dopamine agonisten bestaan er die gegeven kunnen worden bij een hypofyseadenoom?

Answer 20

Bromocriptine, cabergoline, pergolide en quinagolide (niet-ergot derivative).

Question 21

Wat staat in de DD van klinische niet-functionerende hypofysetumoren?

Answer 21

Celrest tumoren, primitieve kiemceltumoren, gliomen, meningeomen, uitgezaaide tumoren, vasculaire leasies, granulomen/inflammatoire en infectieuze leasies of CSF-gerelateerd.

Question 22

Welke hormonen zorgen ervoor dat de groeischrijven sluiten?

Answer 22

Oestrogeen en testosteron

Question 23

Wat is het verschil tussen acromegalie en giantisme?

Answer 23

Bij mensen die giantisme hebben die hebben geen testosteron/oestrogenen gezien of te laat.

Question 24

Wat geeft een cranophagioom?

Answer 24

Cranophagioom zorgt voor groeivertraging + diabetes insipidus

Question 25

Wat valt op bij Cushing?

Answer 25

Cushing vaak microadenomen en symptomen van: spieratrofie, centale obesitas, phletorisch gelaat, buffalo hump en makkelijk blauwe plekken + roodheid.

Question 26

Wat valt op bij acromegalie?

Answer 26

Forse mediaal plooi, neus, handen, voeten en tong.

Question 27

Wanneer wordt je giant?

Answer 27

Afhankelijk van wanneer je de ziekte krijgt en wanneer je hormonen krijgt.

Question 28

Welke klachten heb je bij acromegalie?

Answer 28

Hoofdpijn, excessief transpireren, gewrichtsklachten, moeheid en paresthesien (> carpaal tunnel syndroom).

Question 29

Hoe stel je de diagnose acromegalie?

Answer 29

• Alleen bij patienten die acromegaal lijken.
• Verhoogd IGF-I simpel, want meer 1 monster nodig.
• GH na 75 mg glucose (oGTT) - meer belastend, heel gedoe voor patient. Glucose zal niet onderdrukt worden bij acromegalie.
  Lastiger bij kinderen tussen 12/18 jaar.

Question 30

Hoe blokkeert je het groeihormoon?

Answer 30

Door een competatieve bokker (niet geheel) > IGF1 daalt maar GH stijgt. Dit doet pegvisomant.