Inzulin i glukagon - poglavlje 79 I

Question 1

fiziološka građa gušterače

Answer 1

• 2 vrste stanice: acinusi(luče probavni sok u dvanaesnik) i Langerhansovi otočići(inzulin i glukagon u krv)
  Otočići - tri vrste stanica
• alfa - 25%, glukagon
• beta - 60%, inzulin i amilin
• delta - 10%, somatostatin

Question 2

kem građa inzulina

Answer 2

• peptidni hormon
• mala bjelančevina -> dva lanca ak povezanih difulfidnim vezama(ako se lanci odvoje, gubi se funkcionalnost)

Question 3

sinteza inzulina

Answer 3

• vezani za ribosome na em -> nastaje preproinzulin => razgradnja u em -> nastaje proinzulin(tri lanca) => razgradnja u Golgijevom aparatu -> inzulin(A i B lanac + vezni C peptid)
• inzulin + C vezni peptid -> nalaze se u sekrecijskim mjehurićima(mali dio inzulina je osto prinzulin koji nema funkcije)

Question 4

uloga C veznog peptida

Answer 4

• veže se za membranske receptore povezane s G proteinima -> potiče aktivaciju Na/K ATPaze i endotelne sinteaze dušikovog oksida
• mjerenjem C peptida -> možemo odredit količinu inzulina u krvi -> šećerna bolest ima malo C peptida jer ima malo inzulina

Question 5

cirkulacija inzulina i poluvijek

Answer 5

• luči se slobodan u krvi, prenosi se otopljen u plazmi
• poluvijek u plazmi - 6min -> za 15min max se miče iz krvi -> razgradnja inzulinazama u jetri(osim onog dijela koji se vezo za stanicu)
• važno je brzo uklanjanje iz plazme -> zbog njegove funkcije da nebi pretjerao

Question 6

građa inzulinskog receptora

Answer 6

• receptor NA MEMBRANIUI i receptor povezan s enzimima
• 4 podjedinice: 2ALFA i 2 BETA => povezane disfulfidnim vezama
• alfa -> vire van i za njih se veže inzulin
• beta -> prodiru u membranu i strše u citoplazmu

Question 7

vezanje inzulina za receptore

Answer 7

1. autofosforilacija beta podjedinica
2. aktivacija tirozin kinaze
3. fosofrilacija drugih unutarstaničnih enzima -> pa tako i IRS - supstrati inzulinskih receptora
4. aktivacija ili inaktivacija određenih enzima => dovodi do željenih učinaka

Question 8

glavni učinci inzulinske stimulacije

Answer 8

1. propusnost stanica za glukozu postane veća(pogotovo mišići i masti -> slabo CNS tbh) =» mjehurići koji nose prijenosne bjelančevine dolaze do membrane i tamo se aktiviraju - kad nema inzulina vraćaju se na početno mjesto i čekaju da se aktiviraju =» glukoza ulazi odmah i fosrilira se tj spremna je za daljnji metabolizam
2. propusnost stanica za KALIJ I FOSFAT te mnoge ak postane veća => više tih tvari ulazi u stanicu
3. mijenjanje aktivnosti mnogih staničnih enzima -> sporiji učinak
4. promijena transkripcije bjelančevina - joššš sporiji učinak

Question 9

učinak inzulina na metabolizam ugljikohidrata u MIŠIĆIMA

Answer 9

• mišić normalno tokom dana -> većinom za energiju uzima mk -> jer je membrana slabo propusna za glukozu(bez inzulina)
• u dva stanja mišići koriste glukozu:
  1. mišićni rad(GLUT4)
• kontrakcija potiče premještanje GLUT4 transportera - glukoza lako difuzijom ulazi
  2. nakon obroka
• tad se luči inzulin i povećava se propusnost
  .
• nakon obroka -> ako nam netreba energija -> glukoza se pretvara u glikogen koji može poslužit kao izvor energije(kratka ili anaerobno)
  .
• kvantitativno: iznulin povećava prijenos glukoze u stanicu 15x graf neki izi

Question 10

učinak inzulina na metabolizam ugljikohidrata U JETRI

Answer 10

1. pohranjuje glukozu u glikogen u jetri(poveććava se njegova količina, može bit do 100g) -> može se kasnije iskoristit za energiju
   - inaktivacija jetrene fosforilazu(razgradnja glikogena)
   - aktivacija glukokinaze(fosforilira glukozu u stanici spriječava da pobjegne)
   - aktivacija glikogen sintaze(stvaranje glikogena)
2. kad se pohrane sve moguće zalihe glikogena -> potiče sintezu mk(one će se krvlju prenjet kao TAG na lipoproteinima do adiocita gdje će biti pohranjeni)
3. inhibira glukoneogenezu
   -> djelujući na enzime
   -> smanjuje otpuštanje ak iz tkiva pa nema prekursora

Question 11

učinak inzulina na metabolizam ugljikohidrata U MOZGU i OSTALIM STANICMA

Answer 11

• većina moždanih stanica propusna za glukozu -> ne treba im inzulin
• izvor energije => samo glukoza, ostalo jako slabo
• zato je važno održavati GUK -> hipoglikemijski šok -> nepodražljivost, nesvjestica, smrt
  .
• povećava prijenos glukoze u stanicu
• u masti -> omogućava svaranje supstrata za glicerinski dio masti -> pospješuje se odlaganje masti

Question 12

inzulin između obroka

Answer 12

• GUK pada -> nema lučenja inzulina -> posljedično:
  1. sve obrnuto: prestanak unosa glukoze u stanice i prestanak sinteze glikogena
  2. aktivira se glikogen fosforilaza -> razgradnja glikogena
  3. aktivacija glukoza fosfataze -> oslobađa se glukoza te može slobodno izać izvan stanice
• JETRA pufer za GUK -> kad ima puno šalje inzulin koji tjera u stanicu -> kad ima malo tjera glukozu u krv

Question 13

učinak inzulina na sintezu masti

Answer 13

1. povećava prijenos glukoze u stanicu -> ona se iskorištava se sintezu masti (u suvišku) -> prvo do piruvata pa do acetil-CoA
2. potiče korištenje glukoze kao energije čime u CLK nastaje višak citratnih i izocitratnih iona ==> oni aktiviraju enzim za prvi kork sinteze mk(acetilCoA-malonil CoA)
3. aktivira lipoprotein lipazu -> znači mk se stvaraju u jetri pa lipoproteinima odlaze kroz krv do tkiva -> lipoprotein lipaza razgrađuje TAG kako bi mk mogli uć u stanicu gdje će opet biti iskorišteni za stvaranje TAG

Question 14

učinak inzulina na pohranu masti

Answer 14

1. inhibira djelovanje lipaze osjetljive na hormone -> ona razgrađuje TAG da bi mogli izač -> dalke TAG se radržava u stanici
2. povećana propusnost asvih stanica za glukozu pa tako i adipocita -> glukoza se koristi za sintezu mk a važnije za stvaranje TAG(preko a-glicerol fosfata)
   .
   - kad nema inzulina potpuno obustavljeno pohranjivanje mk iz jetre

Question 15

nedostatak inzulina i metabolizam masti

Answer 15

• svi oblici razgradnje i iskorištavanje masti => pojačano(i normalno između obroka ali sad je pojačano)
  1. aktivacija lipaze osjetljive na hormone -> hidroliza TAG i otpuštanje mk i glicerola u krv => slobodne masti postaju izvor energije za sva tkiva osim mozga
  .
  2. mk u krvi odlaze u jetru i pretvaraju se u => kolesterol i fosfolipid => oni dalje kao lipoproteini odlaze u krvotok - dakle povećana konc lipida njihova u krvi -> ateroskleroza
  .
  3. višak mk u jetri -> aktivira se karnitinski prijenos mk u mitohondrije => tamo se mk B oksidiraju i nastaje acetil-CoA -> kondenzacija dva acetil i nastaje acet-octena kiselina -> odlazi do perifernih tkiva i tamo se koristi za energiju — zbog inzulina i ovo smanjeno -> povisuje se razina acet-ocetata u krvi -» acidoza -> spajaju se s acetonom i B nešto => nastaju ketonska tijela -» ketoza ========= ketoacidoza

Question 16

učinak inzulina na na metabolizam bjelančevina

Answer 16

• potiče sintezu i pohranu ak te spriječava njihovu razgranju
  1. potiče unos ak u stanice(kao i STH)
  2. povećava translaciju RNA(kad ga nema ribosomi prestanu djelovat)
  3. povećava transkripciju DNA
  4. inhibira katabolizam bjelančevina - time smanjuje oslobađanje ak iz stanica
  5. inhibira glukoneogenezu -enzimski i čuva ak

Question 17

nedostatak inzulina i metabolizam bjelanevina

Answer 17

• potpuno prestane sinteza bjelančevina a njihov katabolizam se pojača
• raste konc ak u plazmi -> koriste se kao supstrat za glukoneogenezu
• povećano lučenje karbamida mokraćom
• najgora posljedica šećerne bolesti =» krajnja slabost i propadanje organa

Question 18

sinergističko djelovanje STH i inzulina

Answer 18

• nema rasta ako nema i jednog i drugog = obavezno
• djeluju sinergistički ali svaki obavlja svoju funkciju
• vjv svaki potiče stvaranje određenih ak a sve su potrebne za rast

Question 19

mehanizam lučenja inzulina

Answer 19

• B stanice imaju velik broj prijenosnika glukoze -> omogućuju da količina glukoze koja uđe u stanicu bude razmjerna GUK
• kad glukoza uđe -> glukokinza -> G-6-P -> oksidacija -> ATP
• ATP inhibira K kanale osjetljive na ATP -> zatvaranje uzrokuje depolarizaciju -> otvaranje Ca naponskih kanala -> egzocitoza mjehurića s inzulinom
  .
• može se dobit ATP i razgradnjom drugih hranjivih tvari
• neki hormoni povećavaju konc Ca atoma u stanici-> potiču lučenje inzulina(ali bez glukoze ništa) - glukagon, acetilkolin,
• neki hormoni koče lučenje inzulina - somatostatin, noradrenalin

Question 20

lijekovi sulfonilureje

Answer 20

• vežu se za K kanale osjetljive na ATP i inhibiraju ih => depolarizacija
• korisno za poticanje lučenja inzulina kod D2