2.2.1 Histories Flashcards
(15 cards)
Hoe worden histories ook wel genoemd?
Prozaromans
Hoe zijn ze ontstaan?
Het publiek bleef behoefte hebben aan verhalende of epische teksten en daar kwamen de rederijkers met hun lyriek en toneel niet aan tegemoet.
Wat gebeurde er in de 15de eeuw en daarna met die romans?
In de 15de eeuw werden enkele oude ridderromans nog op rijm gedrukt
- karel ende elegast
- seghelijn van Ierusalem
Later werden de meeste histories in proza gedrukt
Er zijn twee groepen binnen de prozaromans. Welke
- ontrijmingen van oude epische berijmde teksten
2. vertalingen van nieuwe Franse, Duitse en Spaanse prozaverhalen
Waarom is de term volksboeken eigenlijk geen goede term voor de histories?
Het is een verkeerde benaming voor de prozaroman omdat het niet echt voor het gewone volk was.
- in de bloeiperiode van 1500-1520
waren prozaromans dure uitgaven - midden 16de eeuw
- hadden ze het hard te verduren
- moeite met de vele leugens
- meeste werden niet meer gedrukt
- degenen die overleefden werden dan in goedkope, minder verzorgde edities gedrukt
- vooral gelezen om exempelwaarde
- vooral in Vlaanderen om te leren lezen (voorleesboeken)
Er zijn 4 categorieën van die voorleesboeken. Welke? Geef voorbeelden
- RIDDER EN AVONTURENROMANS
- over dolende ridders of geliefden die van elkaar gescheiden worden en na vele avonturen herenigd worden
- historie vanden 4 heemskinderen
- historie vanden destrucyen van troyen
- scoone hystorye van Margarieten van Lymborch - NOVELLE-ACHTIGE VERTELLINGEN
- over romantische liefde
- over man)vrouw of huwelijksrelaties
- historie van Floris ende Blachefloere
- historie vande borchcgravinne van vergi - KLUCHTBOEKEN
- avonturen van een schelm
- historie van reynaert de vos
- uylenspieghel - LEGENDEN
- proces van zonde, penitentie en berouw wordt beschreven
- historie van Mariken van Nieumeghen
- historie van Robrecht die duvel
Door wat worden die prozaromans gekenmerkt?
- verdeling in hoofdstukken
- niet zo in handschriftelijke epische verhalen
- met korte titel die de inhoud samenvat - afwisselend
- schetsmatig vertellen
- scènisch voorstellen via korte actiemomenten zo naar monoloog of dialoog - tekst aangevuld met
- rederijkersrefreinen
- monologen en dialogen die tot toneel uitgewerkt werden
- troyen
- margarieten van limborgh
- borghgravinne van vergi - gesprekken staan centraal
De meeste histories waar dramatische personages of verzen zijn toegevoegd blijven vooral voor het merendeel proza. Bij welke prozaromans is dat niet het geval?
- Jan van Beverley
2. Mariken van Nieumeghen
Jan van Beverley en Mariken van Niemeghen hebben kenmerken gemeen. Vergelijk de twee verhalen.
JAN VAN BEVERLEY
- mirakelverhaal
- heremiet wordt door de duivel verleid om zijn zus te verkrachten en vermoorden
- hij loopt 7 jaar op handen en voeten en leeft als dier (boete)
- zijn zonden worden vergeven
MARIKEN VAN NIEUMEGHEN
- ook figuur die voor zware zonden vergeven wordt
- ook zo bij jan van beverley
- allebei doen ze aan toneel denken omdat er veel dramatisering inzit
- nochtans geen sporen van opvoeringen van deze twee teksten
Wat was de hypothese over het feit dat er geen sporen zijn over het opvoeren van Jan Van Beverley en Mariken van Nieumeghen?
hypothese
- misschien was het een scenario voor ene poppenspel
- misschien was het een nieuw genre dat proza en verzen wilde vermengen
MARIKEN VAN NIEUMEGHEN
- oudste visie of het nu over toneel ging of niet?
- het had niet de kenmerken van toneel toen
- pas 1st opgevoerd in de 19de eeuw als toneel
- denken dat het eerst een toneelstuk was (mirakelspel) dat later met proza vermengd is
MARIKEN VAN NIEUMEGHEN
- nieuwe visie over toneel of niet?
- dat het eerst een volwaardige prozaroman was die dan bewerkt is en waaraan berijmde passages aan toegevoegd zijn
- men vertrekt daarbij van de vaststelling dan Jan van Doesburch een Engelse vertaling drukte ‘Mary of Nemmegen’ en dat was een betere versie van de MDNL die bij Vorsterman gedrukt was
- de Engelse versie is volledig in proza
- Vorsterman was een oppurtinist en het orgineel lag dus wrs bij Doesburch maar enkel de bewaarde slechte druk van Vorsterman is bewaard
MARIKEN VAN NIEUMEGHEN
INHOUD
Vertel wat meer over de inhoud van het verhaal
- is de nicht van pastoor Gijsbrecht
- in de ban van de duivel
- benadert haar in menselijke gedaante van ‘Moenen’
- belooft haar de 7 artes te leren
- moet haar naam veranderen naar ‘Emmeken’
- installeren zich samen in Antwerpen in de taverne ‘De gulden boom’
- 6 jaar leven ze daar een zondig leven
- komt tot inkeer bij het zien van processiespel ‘Masscheroen’
- moet ijzeren ringen om haar hals en polsen dragen als die afvallen zijn haar zonden vergeven
- na zware boete in klooster van Maastricht bevrijdt een engel haar van haar ringen
MARIKEN VAN NIEUMEGHEN
WAARDERING
Hoe zit het met de waardering van het verhaal?
Het is een geliefd verhaal in de late ME en de vroegmoderne periode toen de kerk haar pijlen richtte op duivels heksen en tovenaars. In de tekst krijgen we een indruk van het duivelsgeloof en de Mariadevotie in die tijd.
MARIKEN VAN NIEUMEGHEN
We krijgen een inkijk in typische taferelen van die tijd. verklaar
- verwijzing naar Hertog Gelre en zijn zoon (1500)
- Emmeken is een rederijkster
- Moenen is waarzegger, kwakzalver
- wagenspel ‘Masscheroen’ werd opgevoerd in de processie van Nijmegen
