2C1 week 3 HC 2 & 3 Kraakbeen en artrose

Question 1

Wat is mucopolysaccharidose?

Answer 1

Lysosomale stapelingsziekte van glucosaminoglycanen
- Progressief en klinisch spectrum
- Mutatie ARSB gen

Question 2

Welke stoffen stapelen bij mucopolysaccharidose?

Answer 2

Dermatansulfaat, heparinesulfaat, kiratinesulfaat en hyaluronzuur

Question 3

Wat zijn kenmerken van glycosaminoglycanen?

Answer 3

Binden aan proteoglycaan
- Hyaluronzuur in ECM
- Collageen II in kraakbeen
- 80% water: drukabsorptie en voeden kraakbeen

Question 4

Wat zijn symptomen van mucopolysaccharidose?

Answer 4

Cornea clouding, dik haar, klauwhanden, grof gezicht, hepatosplenomegalie, tandproblemen, navel en lies breuk

Question 5

Waaruit bestaat kraakbeen?

Answer 5

• Chondrocyten
• ECM: collageen, hyaluronzuur, proteoglycanen en glycoproteïnen

Question 6

Welke typen kraakbeen zijn er?

Answer 6

Hyaline, elastisch en fibreus

Question 7

Wat zijn kenmerken van hyaline kraakbaan?

Answer 7

• Uiteinde van botten en gewrichten
• Collageen type II (40%)
• Perichondrium
• Oppervlakkig epiliptische chondrocyten, dieper ronde

Question 8

Wat zijn kenmerken van elastisch kraakbeen?

Answer 8

• Neus, oren, epiglottis
• Elastine

Question 9

Wat zijn kenmerken van fibreus kraakbeen?

Answer 9

• Wervelkolom en knieën
• Collageen type I
• Parallel, dus trekvast
• Geen perichondrium

Question 10

Waaruit bestaan de kraakbeenafwijkingen bij MPS?

Answer 10

• Tracheo laryngomalacie (hyaline)
• Vergrootte epiglottis (elastisch)
• Afwijkende wervels (fibreus)

Question 11

Hoe verloopt de chondrogenese?

Answer 11

Mesenchymale cellen -> chondroblasten -> chondrocyten
- Interstitiële (mitose) of appostitionele (differentiatie) groei

Question 12

Hoe ontstaan botafwijkingen bij MPS?

Answer 12

Stapeling van GAG’s in chondrocyten en ECM -> afwijkingen groeiplaat

Question 13

Welke botafwijkingen zie je bij MPS?

Answer 13

• Dystosis multiplex: verkorte en verdikte botten
• Lordose, kyphose en gibbus
• Valgus of varus van knieën
• Irregulaire middenhands/voets botjes
• Afwijkende aanlag os illium en acetabulum
• Vroege artrose
• Dichte schedelnaden

Question 14

Welke gewrichtsverbindingen zijn er?

Answer 14

• Diarthrose: bewegelijk (synovium)
• Synarthrose: bot naar bot
• Synchondrose: hyaline kraakbeen verbinding
• Syndesmose: ligamenten of fibreus kraakbeen

Question 15

Wat is de behandeling van MPS?

Answer 15

Enzymvervangingstherapie wekelijks IV
- Niet curatief
- Niet voor kraakbeen, bot en hersenen
- Endocytose manose-6-fosfaat

Question 16

Wat is het principe van adeno-associated virus therapie?

Answer 16

Virus naar levercellen -> productie ARSB enzym
- Niet in slecht doorbloede weefsels en productie antistoffen

Question 17

Wat zijn functies van kraakbeen?

Answer 17

• Steun aan weke delen
• Verbinden botten
• Glijvlak voor gewrichten
• Groei pijpbeenderen
• Schokdemping
• Verdelen belasting

Question 18

Wat zijn kenmerken van het perichondrium?

Answer 18

• Niet op gewrichtsvlakken
• Overgang naar kraakbeenweefsel
• Aanvoer nutriënten
• Collageen type I en voorlopers chondroblasten

Question 19

Wat zijn kenmerken van chondrocyten?

Answer 19

• Synthese collageen, proteoglycanen, hyaluronzuur en chondronectine
• Lage zuurstofspanning en anaerobe glycolyse

Question 20

Hoe werkt het principe van opboren van de subchondrale botplaat?

Answer 20

Migratie vanuit beenmerg -> fibreus kraakbeen

Question 21

Welke graderingen van chondropathie zijn er?

Answer 21

• Graad I: blaarvorming
• Graad II: fibrillaties
• Graad III: scheuren en erosies
• Graad IV: diepe erosies tot subchondrale bot

Question 22

Bij wie komt artrose vaak voor?

Answer 22

Jonge mensen na trauma, ouderen, immuunsupressiva, hemofilie en sportletsels

Question 23

Waaruit bestaat de pathofysiologie van artrose?

Answer 23

• Verlies gewrichtskraakbeen
• Ombouw subchondraal bot
• Synovitis
• Osteofyt vorming
• Falen reparatiemechanismen

Question 24

Wat zijn klachten van artrose?

Answer 24

Verminderde belastbaarheid, bewegingsbeperking en pijn
- Vaak na belasting

Question 25

Wanneer moet je artrose overwegen?

Answer 25

Ouder dan 45 jaar, activiteiten gerelateerde pijn en geen/kortduerende ochtendstijfheid + opstartpijn, verminderde flexie/extensie, crepitaties, gevoeligheid gewrichtspleet en valgus/varus

Question 26

Wanneer doe je beeldvormend onderzoek bij mogelijke artrose?

Answer 26

Atypische presentatie, snelle progressie of overweging voor prothese - Staande foto maken!

Question 27

Wat zijn oorzaken en risicofactoren van (secundaire) artrose?

Answer 27

- Trauma, infectie, gewrichtsafwijkingen, stollingsstoornissen, jicht, reuma - Leeftijd, vrouwelijk geslacht, genetisch, overgewicht

Question 28

Wat is de relatie tussen overgewicht en knieartrose?

Answer 28

5 kg of 5% gewichtsverlies door dieet en oefentherapie vermindert kans op knieartrose

Question 29

Waar komt artrose het meest voor?

Answer 29

Knie (mediale compartiment), hand, heup en rug

Question 30

Wat zie je op röntgenfotos bij artrose?

Answer 30

- Gewrichtsspleetversmalling - Osteofytvorming - Subchondrale cystevorming - Subchondrale sclerose - Deformatie (standsverandering)

Question 31

Hoe ziet de Kellgren & Lawrence classificatie van knieartrose eruit?

Answer 31

- Graad 0: geen artrose - Graad 1: mogelijk gewrichtsspleet versmalling & osteofyten - Graad 2: zeker gewrichtsspleet versmalling , osteofyten en matige sclerose - Graad 3: duidelijke gewrichtsspleet versmalling , osteofyten, enige sclerose en cystevorming, deformiteit - Graad 4: ernstige gewrichtsspleet versmalling, sclerose, cysten, duidelijke deformiteiten en grote osteofyten

Question 32

Wat zijn behandeldoelen bij artrose?

Answer 32

- Voorlichting patiënt, familie en omgeving - Verminderen pijn en stijfheid - Behouden /verbeteren gewrichts-mobiliteit - Beperken lichamelijke handicaps - Behouden /verbeteren kwaliteit van leven

Question 33

Waaruit bestaat de vicieuze cirkel van artrose?

Answer 33

Toename pijn -> toename belasting -> verlies stabiliteit -> verlies kracht

Question 34

Wat is de farmacologische behandeling van artrose?

Answer 34

Paracetamol, NSAIDs en COX-2 remmers

Question 35

Wanneer geef je injecties en wat geef je bij artrose?

Answer 35

- Bij opvlamming: pijnstiller en/of corticosteroiden - Lange termijn: hyaluronzuur

Question 36

Welke typen operatieve behandelingen van artrose zijn er?

Answer 36

- Gewrichtssparend - Verstijven (arthrodese) - Verwijderen (resectie arthroplastiek) - Vervangen (prothese)

Question 37

Waaruit bestaat de conservatieve behandeling van artrose?

Answer 37

Voorlichting, gewichtsreductie, oefentherapie, voorkomen piekbelasting en hulpmiddelen