3 Flashcards
(27 cards)
diageneza czapy gipsowej
uwodnienie anhydrytu
zastąpienie gipsu przez węglany
stratygrafia czapy gipsowej
przyrasta od dołu
powierczhnia
1. vuggy kalcyt
2. gips
3. spękany anhydryt
4. halit
dojrzewanie materii organicznej
nieodwracalne przobrażenia materii organicznej zachodzące ze wzrostem temperatury
1. diageneza materii organicznej
2. metamorfizm materii organicznej
3. uwęglenie
stadia diagenezy materii organicznej
- eogeneza
- katageneza
- metageneza
wyniesienie - telogeneza
Etapy (fazy, stadia) diagenezy
- Siever 1957 wczesna pośrednia późna
- Dapples 1959 inicjalna wczesnego pogrzebania późnego pogrzebania
- Fairbridge 1967 syndiageneza anadiageneza epidiageneza
czapa żelazna i wietrzenie siarczkow metali
epidiageneza
diageneza w skutek wyniesienia i wietrzenia - uplift/ekshumacja
przykłady:
utlenianie złoża siarczków metali
Stadia diagenezy:
> redoksomorficzne - reakcje utleniania i redukcji w niezlityfikowanym osadzie
lokomorficzne - reakcje metasomatyczne (zastępowanie jednego składnika przez inne), zastępowanie minerałów
fyliomorficzne - krystalizacja łyszczyków i skaleni, przejście do metamorfizmu
etapy ewolucja skał węglanowych podczas diagenezy
- etap eogenetyczny
- etap mezogenetyczny
- etap telogenetyczny
Procesy diagenetyczne osadów sebhy
> powstaje anhydryt w wyjątkowych dla siebie warunkach czyli płytko,
> wytrąca się halit po sztormach ktore dostarczają soli
> powstajśą białe gruzłowate struktury rozpychające osad dookoła
> dochodzi do odwodnienia i uwodnienia siarczanow
> przemiany gips anhydrty co sie wiąze ze zmiana objętości (sferoidy, gips jest uwodniony)
(parowanie ma rolę co nie gra rolę w normalnych środowiskach diagenezy)
autigeneza
proces powstawania minerałów in situ w obrębie osadu lub skały osadowej
minerały: kalcyt, dolomit, syderyt, minerały grupy krzemionki, minerały illaste, gips, piryt
stylolity litostatyczne
wywołane przez nacisk nadkładu
stylolity tektoniczne
wywołane przez naciski tektoniczne
diagenetyczne procesy zastępowania
1) reakcja utleniania i redukcji (minerały żelaza i manganu - piryt, getyt)
2) zastępowanie aragonitu przez kalcyt
3) dolomityzacja
4) Odwodnienie (dehydratacja) (gips w anhydryt, opal w kwarc)
5) wysokomagnezowy kalcyt –> kalcyt
6) albityzacja (skaleń wapniowy/potasowy–> skaleń sodowy (albit))
7) Przeobrażenia minerałów illastych (smektyt w illit)
8) szkliwo wulkaniczne –> zeolity
9) sylifikacja węglany, szczątki organiczne –> minerały krzemionkowe
10) kaolinizacja skalenie potasowe –> kaolinit
11) Chlorytyzacja smektytu
12) iilityzacja kaolinitu i skaleni potasowych
13) Przeobrażenia minerałów maficznych w illaste
14) Przeobrażenia kalcytu w syderyt i ankeryt
4 typy (mechanizmy, reżimy) przepływów wód podziemnych w basenach sedymentacyjnych
1) meteoryczny (meteoric flow) - wymuszony grawitacyjnie
2) kompakcyjny (compaction flow) - wymuszony ciśnieniowy
3) temobaryczny (thermobaric flow) - wymuszony temperaturą/ciśnieniem - hipotetyczna strefa hydrodynamiczna, w której dominują uwolnione fluidy metamorficzne (fluidy metamorficzne - produkty reakcji metamorficznych)
4) knowekcyjny (convection) - wymuszony gęstością
mechanizmy przepływów
1) wymuszony topograficznie
2) wymuszony ciśnieniowo
3) wymuszony gęstościowo
4) wody z dehydratacji (odwodnienie minerałów) i wody hydrotermalne
5) przepływ wiązany z pompowaniem sejsmicznym
6) wymuszony kompakcyjnie/tektonicznie
7) wymuszony konwekcyjnie
LItyfikacja i zanik porów jest wynikiem:
> kompakcji
- kompakcja mechaniczna - mechaniczne wypieranie fluidów porowych z zaciskających się przestrzeni porowych
- kompakcja chemiczna - rozpuszczanie pod ciśnieniem
cementacji
Petrofizyczna klasyfikacja poró wg Lucia:
> przestrzeń porowa:
1. międzyziarnowa
2. Druzdopodobna
- oddzielna
- stykająca się
Klasyfikacja porowatości Choquette’a:
megapory (<256mm), mezopory (<4mm), mikropory(< 1/16 mm) (pory powyżej 256mm = kawerny)
rodzaje ciśnień
1) hydrostatyczne - zależy od gęstości wody, a ta zmienia się z głębokością wody, bo zależy od temperatury i zawartości rozpuszczonych soli, a także ciśnienia
2) fomacyjne
3) litostatyczne
Wzrost ciśnienia formacyjnego w sekwencjach osadowych wynika z z:
1) Wzrost ciśnienia kompresyjnego - tj. dążenie do redukcj przestrzeni porowych (kompakcja - ciężar nadkładu, kompresja tektoniczna)
2) Wzrost objętości fluidów porowych
3) Napływ fluidów (pod ciśnieniem) do przestrzeni porowych
nadciśnienie (overpressure)
gdy wody porowe tworzą powierzchnię piezometryczną wyższą niż poziom morza lub zwierciadło wód gruntowych
uskoki a ciśnienia
uskok drożny → brak nadciśnień
uskok niedrożny → warunkuje nadciśnienia
Przyczyny nadciśnienia i ciśnienia anomalnego
1) Niezrównoważona kompakcja
Szybka depozycja osadu, za którą nie nadąża tempo wyciskania wód porowych. Dodanie osadu wywołuje wzrost ciśnienia wód porowych poniżej. Jeśli wody te ulegają wyciskaniu - naprężenia przenoszą się na kontakty ziaren.
2) Parcie akwatermalne, efekt akwatermalny
Rozszerzalność temiczna wody (>4C) jest większa niż skał i minerałów. Ważne w basenach o wysokim stopniu geotermicznym. W środowisku całkowicie odizolowanym przez skały nieprzepuszczalne .
3) Przeobrażenia minerałów z uwolnieniem wody
przejście smektyku w illit
odwodnienie gipsu (przy przejściu gips→ anhydryt)
4) Dojrzewanie węglowodorów
uwolnianie węglowodorów ciekłych ze stałego kerogenu
uwolnianie węglowodorów gazowych ze stałego kerogenu
kraking ropy naftowej i bituminów - generowanie termogenicznego gazu ziemnego
5) warunki artezyjskie
ciśnienie anomalne wywołane przepływem wymuszonym topograficznie (przepływ wymuszone przez grawitacje)
6) tektonika
nadciśnienie wywołane przez naciski tektoniczne
7) Halotektonika (diapiryzm solny)
8) Wyporność hydrostatyczna węglowodorów
węglowodory mają mniejszą gęstość niż woda i solanka, dlatego w złożach węglowodorów wykazują zawsze nieznaczne nadciśnienia względem otaczającej wody
Powstawaniu nadciśnień sprzyjają:
okresy raptownej subsydencji i wysokiego tempa sedymentacji
aktywna tektonika w tym kilka epizodów wypiętrzeń i uskokowania
obfite generowanie gazu w sekwencjach rzeczno-deltowych o niskiej przepuszcalności
horyzontalny stres związany z aktywnością tektoniczną na zbieżnych krawędziach litosfery
