3. diagnose, detectie en recording Flashcards
1
Q
primaire laesie =
A
caries op een tand welke nog niet eerder door caries was aangetast
2
Q
detectie vs diagnose
A
Detectie = is er een laesie aanwezig? Diagnose = activiteit laesie, cavitatie, klachten
3
Q
soorten primaire caries (4)
A
- witte vlek laesie (nooit op top cuspide -> fluorose)
- glazuurlaesies
- dentinecaries
- wortelcaries
4
Q
soorten secundaire caries (2)
A
- recurrente cariës
2. residuele caries
5
Q
secundaire caries =
A
het opnieuw ontstaan van caries naast of onder vullingen
= recidief
6
Q
recurrente caries = (3)
A
(=secundaire caries)
1. caries aan randen v restauraties (actief/inactief)
2. vaak recidief
3. vaak approximaal (moeilijk te reinigen)
(DD= randdefect amalgaam)
7
Q
residuele caries =
A
(= secundaire caries)
= restcaries: caries die is blijven zitten op moment v vullen (microlekkage)
8
Q
actieve caries, kenmerken (3)
A
- op termijn is progressie waar te nemen
- meestal bedekt met plaque
- demineralisatie heeft overhand (dof)
9
Q
arrested caries =
A
inactieve caries
10
Q
inactieve caries, kenmerken (3)
A
- geen progressie op termijn
- geen plaque aanwezig
- laesie heeft glad en glimmend uiterlijk
11
Q
andere naam inactieve caries =
A
arrested caries
12
Q
classificatie van Black (1908) =
A
= caviteitsindeling (tevens predilectieplaatsen)
I = occlusale cav.
II = interprox. cav. v molaren en premolaren
III= interprox. cav. bij hoektanden en snijtanden ZONDER snijrand
IV= interprox. cav. MET inbegrip v snijrand
V = tandhalscaviteit
13
Q
Classificatie van Black, I =
A
occlusale caviteit
14
Q
Classificatie v Black, II =
A
interproximale caviteit van molaren en premolaren
15
Q
Classificatie v Black, III =
A
interproximale caviteit van cuspidaten en incisieven ZONDER de snijrand
16
Q
Classificatie v Black, IV =
A
interproximale caviteit v cuspidaten en incisieven MET inbegrip van de snijrand
17
Q
Classificatie v Black, V =
A
tandhalscaviteit
18
Q
rampant caries =
A
extreme vormen v caries
19
Q
extreme vormen v caries =
A
rampant caries
20
Q
fopspeencaries / zuigflescaries =
A
thc fronttanden bk
21
Q
bakkerscaries =
A
- > constante situatie v inademen v poedersuiker en bloem
- > koolhydraten komen in de mond
- > omgezet naar caries
22
Q
atopisch tandvlees =
A
= zonder stippeling
-> komt voor bij droge mond
(bv bestraling)
23
Q
pyogeen granuloom =
A
tandvlees in cavitatie getrokken
24
Q
hoe noemt men de situatie waarbij tandvlees in de cavitatie is getrokken?
A
pyogeen granuloom
25
wat maakt een afgestorven pulpa de ideale ontstekingshaard?
bacteriën kunnen makkelijk in de bloedbaan komen
26
ECC =
early childhood caries
27
early childhood caries, kenmerken (3)=
= caries in de leeftijdsgroep van 12-30 maanden
- > afwijkend patroon in caries ivm andere kinderen
- > slechte mh, blootgesteld aan koolhydraten, orale reiniging is laag
28
ditching =
= randdefect amalgaam
-> verkleuring tgv corrosie amalgaam
(klinisch verschil tussen verkleuring door amalgaam en residuele caries is zeer moeilijk)
29
kleurveranderingen rond composieten, mogelijke diagnosen (3) =
1. actieve white spot
2. verkleuring op overgang vulling-glazuur = lekkage
3. doorschemeren v grijs/bruin dentine door intact glazuur
30
wortelcaries, soorten (2)
1. actief, met/zonder cavitatie
| 2. inactief, met/zonder cavitatie
31
actieve wortelcaries (met/zonder cav), kenmerken (4)
1. zacht, lederachtig
2. plaatsen met plaque-retentie
3. thv gingivarand
4. thv GCG
32
inactieve wortelcaries (met/zonder cavitatie), kenmerken (3)
1. op afstand v gingiva
2. hard bij sonderen
3. glimmend oppervlak
33
voorwaarden voor detectie en diagnose (7)
1. goede verlichting
2. droge tand (watten,lucht)
3. schone tand (polijsten)
4. spiegel (retractie lippen/wang, reflectie licht)
5. ogen
6. sonde (verwijderen plaque, ruwheid voelen, niet prikken!)
7. examineren in vaste volgorde (o, d, b, m, l)
34
welke volgorde aan te houden bij examineren?
O-D-B-M-L
35
hulpmiddelen voor detectie/diagnose (7)
1. separatie vd tanden
2. X-rays
3. vergroting
4. transilluminatie
5. fluorescentie
6. laser-fluorescentie
7. ECM
36
afkorting ECM =
= electrical conductance measurements
| = electrical caries monitoring
37
waarom kunnen wortelcaries zich sneller verspreiden dan andere caries? (3 factoren)
1. wortels liggen bloot;
2. (snellere) verzachting vd oppervlaktelaag; zet zich door naar dentine
3. meer aanwezigheid v bacteriën
38
functie separatie vd tanden =
om naar approximaal te kunnen kijken
39
afkorting FOTI =
fiber optic trans-illumination
40
soorten transilluminatie - hulpmiddelen (2)
1. FOTI
| 2. D-FOTI
41
FOTI =
= fiber waar zeer veel licht door valt.
| nadeel; beeld is niet op te slaan
42
D-FOTI =
digital fiber optic trans-illumination
43
afkorting QLF =
quantitatieve licht-geïnduceerde fluorescentie
44
QLF =
=kwantificeren van % demineralisatie
- blauw licht
- glazuur = doorlatend
45
diagnodent =
= rood laser licht
-> door laser licht caries op
(polijstpasta ook --)
46
ECM =
= electrical caries monitoring
| -> meting dmv elektrische geleiding
47
voordelen/ nadelen ECM
+ progressie kan gemeten worden
+ geeft cijfers weer
- wordt vaak beïnvloed door temperatuur, dikte en vochtigheid
48
protocol mondonderzoek = (4)
1. patient neemt tandenborstel en pasta mee. (controle)
2. plaqueverklikker, mh instructie
3. prof. reinigen
4. isolatie, drogen, inspectie laesies, inspectie vullingen
49
recording =
vastleggen wat we zien
50
recording, eenvoudige indeling =
1. volgens lokalisatie (b, mod, dob etc)
| 2. volgens diepte vd caries (1e - 4e graad)
51
eenvoudige indeling, 1e graad caries =
glazuurcaries
52
eenvoudige indeling, 2e graad caries =
dentinecaries
53
eenvoudige indeling, 3e graad caries =
dentine caries met pulpitis klachten
54
eenvoudige indeling, 4e graad caries =
dentine caries met necrose vd pulpa
55
mondonderzoek, rood =
te verzorgen
56
mondonderzoek, blauw =
verzorgd
57
mondonderzoek, groen =
inactieve caries
58
mondonderzoek, tandsteen =
TS ----- (rood)
59
mondonderzoek, sealing =
S
60
mondonderzoek, stiftopbouw =
SO
61
mondonderzoek, kanaalschroef =
KS
62
mondonderzoek, parapulpaire pin =
PP
63
mondonderzoek, amalgaamvulling =
Ag
64
mondonderzoek, glasionomeervulling =
GI
65
mondonderzoek, composietvulling =
COMP
66
mondonderzoek, kanaalvulling =
> (met streep voor vulling)
67
mondonderzoek, trauma =
T
68
mondonderzoek, randaanpassing =
RA (+aanduiden met rood lijntje)
69
mondonderzoek, overvulling =
OV
70
mondonderzoek, kroon =
hele kroon blauw kleuren
71
mondonderzoek, pontic/brug =
I___I (aan kronen)
72
mondonderzoek, wortelrest =
WR
73
mondonderzoek, tand afwezig =
rood kruis, X
74
welke criteria gebruik je om de activiteit van caries mee vast te leggen?
Nyvad criteria
75
Nyvad criteria, kenmerken (3)
1. visueel-tactiel
2. activiteit: textuur vd opp.
3. integriteit: cavitatie/ microcavitatie
(1-9)
76
geef de Nyvad criteria (1-9)
1. actief, zonder cavitatie
2. actief, met micro-cav.
3. actief met cav.
4. inactief, zonder cav.
5. inactief met micro-cav
6. inactief met cav
7. vulling
8. vulling met actieve caries
9. vulling met inactieve caries
77
Nyvad, criterium 1
actief zonder cavitatie
78
Nyvad, criterium 2
actief, met microcavitatie
79
Nyvad, criterium 3
actief, met cavitatie
80
Nyvad, criterium 4
inactief, zonder cavitatie
81
Nyvad, criterium 5
inactief met microcavitatie
82
Nyvad, criterium 6
inactief met cavitatie
83
Nyvad, criterium 7
vulling
84
Nyvad, criterium 8
vulling, met actieve caries
85
Nyvad, criterium 9
vulling, met inactieve caries
86
welke criteria gebruik je om de diepte van caries vast te leggen?
ICDAS criteria
87
afkorting ICDAS =
International Caries Detection and Assessment System
88
ICDAS criteria, kenmerken (3)
1. visueel
2. penetratiediepte vd laesie inclusief de niet-gecaviteerde laesies
3. heeft een scoring vd laesie en een scoring vd vulling
89
Geef de ICDAS criteria betreft scoring vd laesie (0-6)
```
0 = gezond na 5s drogen met lucht
1 = verkleuring niet zichtbaar op nat opp, wel op droog
2 = verkleuring zichtbaar op nat opp
3 = gelokaliseerd glazuurverlies in verkleurde zone
4 = onderliggende donkere schaduw in dentine
5 = cavitatie met dentine expositie in gekleurd glaz.
6 = grote cavitatie met zichtbaar dentine
```
90
ICDAS criteria, scoring vd laesie 0 =
gezond na 5sec drogen met lucht
91
ICDAS criteria, scoring vd laesie 1
opaciteit of verkleuring niet zichtbaar op nat oppervlak, wel op droog
92
ICDAS criteria, scoring vd laesie 2
opaciteit of verkleuring zichtbaar op nat oppervlak
93
ICDAS criteria, scoring vd laesie 3
gelokaliseerd glazuurverlies in opaak, verkleurde zone
94
ICDAS criteria, scoring vd laesie 4
onderliggende donkere schaduw in dentine
95
ICDAS criteria, scoring vd laesie 5
cavitatie met dentine expositie in opaak, verkleurd glazuur
96
ICDAS criteria, scoring vd laesie 6
grote cavitatie met zichtbaar dentine
97
geef de ICDAS criteria, betreft vulling status (0-8)
```
0 = niet gevuld, niet gesealed
1 = gedeeltelijke sealing
2 = volledige sealing
3 = tandkleurige sealing
4 = amalgaam vulling
5 = roestvrij stalen kroon
6 = porselein/ gouden kroon of veneer
7 = verloren of gebroken vulling
8= voorlopige vulling
```
98
ICDAS criteria, vulling status 0 =
niet gevuld, niet gesealed
99
ICDAS criteria, vulling status 1
gedeeltelijke sealing
100
ICDAS criteria, vulling status 2
volledige sealing
101
ICDAS criteria, vulling status 3
tandkleuringe sealing
102
ICDAS criteria, vulling status 4
amalgaam vulling
103
ICDAS criteria, vulling status 5
roestvrij stalen kroon
104
ICDAS criteria, vulling status 6
porselein/ gouden kroon of veneer
105
ICDAS criteria, vulling status 7
verloren of gebroken vulling
106
ICDAS criteria, vulling status 8
voorlopige vulling
107
afkorting ICCMS =
International Caries Classification and Management System
