3A1 Week 5 HC 1

Question 1

Ideogram

Answer 1

Schematische weergave van chromosomen, waarin bepaalde repeat (CG) donker aankleuren

Question 2

Homozygoot

Answer 2

Precies dezelfde chromosomen

Question 3

Heterozygoot

Answer 3

Mutatie opgetreden in 1 van de chromosomen

Question 4

Compound heterozygoot

Answer 4

Twee verschillende mutaties in zelfde gen

Question 5

Dubbel heterozygoot

Answer 5

In twee genen heterozygoot

Question 6

Hemizygoot

Answer 6

Het X- en Y-chromosoom (voor gen maar 1 allel aanwezig)

Question 7

X-gebonden recessieve aandoening

Answer 7

Beschrijf stamboom bij aangedane vader en draagster vrouw

Question 8

Spierdystrofie van Duchenne (2 vormen)

Answer 8

X-gebonden recessief
Jongens (18m-4jr)
Vrijwel nooit ouder dan 30jr
1. Duchenne Muscular Dystrophy (DMD)
2. Becker Muscular Dystrophy (BMD)

Mutatie in dystrofine gen (vormt de link tussen een spiervezel en de basale membraan)

Question 9

Becker Muscular Dystrophy (BMD)

Answer 9

Mildere vorm
- Bij deze aandoening is er een deletie van drie, zes of negen basenparen in het leesraam van het gen, waardoor er aminozuren missen. Hierdoor ontstaat een minder functioneel eiwit (niet totaal disfunctionerend)

Question 10

Duchenne Muscular Dystrophy (DMD)

Answer 10

Ernstige vorm
- Grote deletie, leidend tot een frameshift mutatie, leidend tot volledige afwezigheid van het dystrofine eiwit

Question 11

Spierdystrofie van Duchenne > symptomen

Answer 11

Laat lopen, moeilijkheden bij het opstaan van de grond, vaak vallen, moeilijkheden bij het traplopen en pseudohypertrofie van de kuitspieren door het opzwellen van het spierweefsel

Question 12

Spierdystrofie van Duchenne > complicaties

Answer 12

Orthopedische vervormingen door verkorting van pezen en spieren, verlamming van de ademhalingsspieren (permanente beademing vanaf 20-jarige leeftijd), hartstilstand door cardiomyopathie en mentale retardatie

Question 13

X-inactivatie

Answer 13

= lyonisatie
= Vrouw inactiveert 1 X-chromosoom per cel > willekeurig met gemiddeld 50/50-verdeling

Geïnactiveerde X-chromosoom te zien als Barr body in nucleus

Question 14

XIC

Answer 14

X-inactivatie centrum, op locatie Xq13

Question 15

XIST-gen

Answer 15

in XIC te vinden
zorgt voor productie RNA streng (maakt inactieve coating om X-chromosoom dat geïnactiveerd wordt)
–> invasie X-inactivatie)

Question 16

Pseudo-autosomale regio

Answer 16

= deel van X-chomosoom dat actief blijft
Zowel bij X en Y zo
Top aan korte arm (p) is belangrijker, want groter

Question 17

X-linked hypohidrotische ectodermale dysplasie

Answer 17

Sprake van onderontwikkelde zweetklieren, waardoor er geen zweetproductie is

Bij een vrouw komt deze ziekte tot uiting door bepaalde gebieden met bepaalde gebieden zonder zweetproductie (want de vrouw is mozaïek)&raquo_space;> volgen lijnen van Blaschko

Question 18

Hemofilie A

Answer 18

tekort aan stollingsfactor VIII (85%)

Question 19

Hemofilie B

Answer 19

tekort aan stollingsfactor IX (15%)

Question 20

Hemofilie

Answer 20

X-gebonden recessief

Question 21

Hemofilie indeling

Answer 21

Ernstig (< 1%) > spontane bloedingen
Matig (1-5%) > bloedingen na geringe traume
Mild (5-40%) > bloedingen na grote traumata/ ingrepen

Question 22

Hoe krijgt een vrouw hemofilie

Answer 22

Kan hemofilie krijgen door ongunstige X-inactivatie, door een de novo mutatie of via de ouders indien de vader aangedaan is en de moeder draagster is

Question 23

Obligaat draagster

Answer 23

= dochter van mannelijke hemofiliepatiënt
- Kunnen alle mogelijke waarden hebben wat betreft factor VIII en IX, maar meestal zitten ze rond de 60-65% (voldoende voor normale stolling)
- Bij ongunstige inactiveren is fenotype erger

Een lage waarde in de stollingsfactor (<50%) maakt de kans groot dat een mogelijke drager daadwerkelijk drager is

Question 24

Zwanger en hemofilie

Answer 24

Fysiologisch gaat de concentratie van factor VIIl gedurende de zwangerschap omhoog, waardoor een zwangere draagster van hemofilie normaal kan bevallen > maar na geboorte daalt het meteen

Question 25

Bevallen en hemofilie

Answer 25

In een hemofiliebehandelcentrum kan een vrouw atraumatisch bevallen. Hierbij worden onder andere geen schedelelektroden gebruikt en zal laagdrempelige overgestapt worden op een sectio

Question 26

Onderzoek zwangere draagster hemofilie

Answer 26

Bekijk schema in samenvatting: leg uit Bepaling factor VIII/ IX activiteit geavanceerd ultrageluid onderzoek

Question 27

Incontinentia pigmenti (IP)

Answer 27

X-gebonden dominant Mutatie in het IKBKG-gen Voor meeste mannen lethaal

Question 28

Stadia IP

Answer 28

Stadium 1: blaarvorming (geboorte tot vier maanden) Stadium 2: wratachtige uitslag (diverse maanden) Stadium 3: krulvormige maculaire hyperpigmentatie (zes maanden tot volwassen leeftijd) Stadium 4: lineaire hypopigmentatie, alopecia, hypodontie, afwijkende tandvorm en dystroplastische nagels (volwassen leeftijd)

Question 29

IKBGK-gen/ NEMO bij IP

Answer 29

* Afwijking zit in genproduct NEMO * NEMO nodig voor activatie van de transcriptiefactor NF-kappaB (speelt een rol bij immuun-, ontstekings- en apoptose pathways) * NEMO-deficiënte cellen hyperprolifereren en gaan in apoptose * Bij IP-patiënten gaan alle cellen waarin het verkeerde X-chromosoom actief is hyperprolifereren en uiteindelijk in apoptose Alle cellen met het gemuteerde X-chromosoom zullen niet overleven. Het gemuteerde X-chromosoom blijft echter wel aanwezig in de ʻgezonde' cellen in de vorm van een Barr body, waardoor het herhalingsrisico nog steeds aanwezig is.

Question 30

Inactivatie abnormale X-chromosomen

Answer 30

* del(X)→abnormale X-chromosoom wordt geïnactiveerd * Gebalanceerde t(X ;autosoom)→ normale X-chromosoom wordt geïnactiveerd o Als het normale X-chromosoom actief zou zijn, dan zouden er twee X'en actief zijn (terwijl er één geïnactiveerd moet worden) en er zou alleen één kopie actief zijn van het chromosoom waarmee translocatie heeft plaatsgevonden * Ongebalanceerde t(x;autosoom)→ translocatie-chromosoom wordt geïnactiveerd

Question 31

Fragiele X-syndroom

Answer 31

X-gebonden Meest voorkomende oorzaken mentale retardatie - Mutatie van het FMR1-gen op Xq27.3 > verlenging van de CGC-repeats (> 200 repeats) - Hierdoor is er geen transcriptie

Question 32

Fragiele X-syndroom symptomen

Answer 32

Lang gelaat, grote oren, afstaande oren, overstrekbare gewrichten, platvoeten en vergrote testikels

Question 33

Fragiele-X-tremor-ataxie syndroom (FXTAS)

Answer 33

Mensen met een permutatie voor fragiele X-syndroom Cerebellaire ataxie, parkinsonisme, perifere neuropathie en intentietremor

Question 34

Gevolgen permutatie fragiele X-syndroom

Answer 34

1. M: Fragiele-X-tremor-ataxie syndroom (FXTAS) 2. V: Vervroegde overgang (POI)

Question 35

X-gebonden dominante overerving

Answer 35

50% dochters aangedaan geen zonen aangedaan 25% miskraam