5. Borstvoeding Flashcards
(130 cards)
1
Q
Richtlijnen WHO?
A
- Alle baby’s tot 6maand exclusief BV
- Aanvullende BV tot 2jaar
- Na 2j: tot wanneer moeder en kind wensen
2
Q
BV in België trend?
A
Dalend sinds 1970, nu laatste jaren weer stijging
3
Q
Daling BV in Belgïe - oorzaken?
A
- Vrouwen meer uit werken
- Ontwikkeling KV
- KV als symbool emancipatie vrouw
4
Q
Stijgende tendens - oorzaak?
A
- Teruggaan naar de natuur
- Geleidelijke bewustwording belang BV bij publiek & Gzorgverleners
5
Q
Slechte BVcijfers tegenwoordig- oorzaak?
A
- Tegenstrijdige adviezen zorgverleners
- Te weinig adequate hulp
- Kort moederschapsrust
6
Q
BFHI?
A
=Baby Friendly Hospital Initiative
Opgericht in 1991 door WHO & Unicef ter bescherming, bevordering & ondersteuning BV
7
Q
Doelstelling BFHI?
A
Ervoor zorgen dat iedere baby en moeder tijdens zw, bevalling & geboorte de beste start krijgt om een optimale gezondheid te garanderen
8
Q
Opstart BFHI België?
A
2005
Gesteund door FOD volksgezondheid, Unicef België en minister van volksgezondheid
9
Q
Kwaliteitscertificaat op basis van criteria? Bfhi
A
BFHI-criteria:
1. Toepassen 10 vuistregels BV
2. Minstens 75% uitsluitend BV geboorte tot ontslag kraamkliniek over 12mnd
3. Mother Friendly care
4. Voldoen aan Internationale Gedragscode
5. Moeders die geen BV geven informeren & begeleiden
10
Q
Mother friendly care?
A
Fysieke & psychische behoeften moeder tijdens arbeid & bevalling respecteren
11
Q
Internationale Gedragscode voor het op de markt brengen van vervangingsmiddelen voor moedermelk?
A
= gezinnen beschermen tegen alle commerciële invloeden op vlak van KV
+ geen gratis of verminderde prijs kv, spenen of flessen aanschaffen
+ geen staaltjes of reclame verspreiden
12
Q
FBVC?
A
= Federaal Borstvoedingscomité
13
Q
Doel FBVC?
A
- BV promoten
- BFHI coördineren en verder uitbouwen
14
Q
10 vuistregels BV?
A
- Beleid bv op papier & bekend voor alles medewerkers
- Medewerkers leren vaardigheden om beleid uit te voeren
- Voorlichting zwangeren over voordelen & praktijk bv
- Hulp bij bv binnen uur na geboorte
- Info aanleggen, melkproductie in stand houden ook bij scheiding van baby
- Pasgeborene geen extra vocht of andere voeding tenzij medisch
- Moeder & kind steeds zelfde kamer
- Bv op verzoek
- Geen speen of fopspeen bij pasgeborenen
- Bvgroepen & kraamvrouwen naar deze groepen doorverwijzen
Ezelsbruggetje: GROUPIES VV
Groepen
Rooming in
Op verzoek
Uur
Papier beleid
Info productie
Extra vocht
Speen
Vaardigheden werknemers
Voorlichting/voordelen
15
Q
Wie belangrijke rol bij slagen BV?
A
De gezondheidszorg want GVO is deel van hun taken => promoten & beschermen BV
16
Q
Belgische bv-cijfers in pp?
A
Dag 0: 77%
6 weken: 48%
12 weken: 30%
6 maanden: 9%
17
Q
Wat zien we bij moeders van niet-belgische origine? Meer of minder bv?
A
Meer bv
18
Q
Wat bedoelen we met flesvoeding?
A
De manier van voeden: met een fles.
Geen synoniem voor kunstvoeding
19
Q
Wat heeft een grote invloed op het slagen van de borstvoeding?
A
Pre-en postnatale zorg
20
Q
Waarom was er een aanvullend actieplan nodig bovenop “babyvriendelijk ziekenhuis”? Wanneer kwam dat er?
A
Omdat veel vrouwen snel stoppen met bv.
Ondersteuning tijdens kraamperiode thuis én erna is cruciaal. Dus ook voor diensten buiten ziekenhuis (opvang, consultatiecentra, onderwijsinstellingen…)
2008: certificaat voor de maatschappelijke gezondheidszorg
21
Q
Welke opleiding volgde een lactatiekundige? En wat kunnen ze erbovenop doen?
A
Postgraduaat lactatiekunde
Internationale opleiding erbovenop om IBCLC toe te voegen aan de titel.
International board certified lactation consultant
> Verplichte bijscholingen en examens om titel te behouden
22
Q
Wat zijn de taken van een lactatiekundige?
A
- Advies, consult en opvolging bij borstvoedinsgproblemen
- Opleidingen en bijscholingen over bv
- Werkt samen met andere gezondheidswerkers en streeft naar individuele begeleiding
23
Q
Hoe evolueert de borst doorheen een vrouw haar leven?
A
- Ontwikkeling begint in foetale stadium
- Verandert oiv menstruatie, zwangerschap, geboorte, lactatie en menopauze
- Melkklierweefsel functioneert pas volledig bij begin bvperiode
- Klier verschrompelt langzaam na menopauze
24
Q
Hoe ontwikkelt de borst zich in de embryonale periode?
A
- Er ontstaan verdikkingen aan buikzijde op twee denkbeeldige lijnen van oksel tot lies > melklijsten
- Deel van melklijsten in borstgebied ontwikkelt zich tot voorloper van melkkanaaltjes. De rest verdwijnt
25
Hoe ziet een borst eruit bij geboorte?
Tepel, wat epitheel-vet-en bindweefsel en een stelsel van miniscule buisjes
Van buitenaf gewoon een indeuking van de huid
26
Wat is heksenmelk? Oorzaak?
Via placenta worden ook hormonen als prolactine doorgegeven.
> Baby kan na geboorte kleine beetjes melk produceren
Verdwijnt binnen 4 weken
27
Hoe ontwikkelt de borst zich in de puberteit? En erna?
8-12 jaar: melkklierweefsel begint zich meer te ontwikkelen
Eerste ovulatie: borstomvang vergroot door vet
Tot 35 jaar blijft per cyclus het melkklierweefsel groeien
28
Wat gebeurt met het melkklierweefsel bij een zwangerschap?
Ontwikkelit verder en neemt in aantal toe.
Pas na enkele weken bv te geven is de borst volledig ontwikkeld.
29
Wat gebeurt met het melkklierweefsel als je je bv aan het afbouwen bent?
Hoeveelheid melkklierweefsel gaat ook geleidelijk aan afnemen
30
Op welke vlakken kunnen borsten verschillen?
Vorm, kleur, grootte en locatie
Ook assymetrie is normaal
31
Uit welke onderdelen bestaat een borst?
1. Melkklierweefsel
2. Bindweefsel
3. Bloedvaten
4. Lymfevaten
5. Zenuwen
6. vetweefsel
32
Taak van melkklierweefsel in de borst?
Melk maken en transporteren
33
Taak van bindweefsel in de borst?
Borst ondersteunen
34
Taak van bloedvaten in de borst?
voorziet bloedtoevoer en nodige voedingsstoffen voor de melkaanmaak
35
Taak van lymfevaten in de borst?
Afval opruimen
36
Taak van zenuwen in de borst?
Gevoelig maken voor aanraking.
Zuigen van baby > hormonen doen vrijkomen voor TSR en melkproductie
37
Taak van vetweefsel in de borst?
bescherming tegen letsel
38
Kleine borsten = weinig melk? Leg uit.
Neen, vetweefsel en melkklierweefsel zitten door elkaar in verschillende verhoudingen.
Omvang van borst kan grotendeels vet zijn, maar ook grotendeels melkklierweefsel. Verschillend per vrouw
39
Waar bevindt melkklierweefsel zich?
Doorheen heel de borst
Direct onder tepelhof
Uitlopers naar oksel
40
Welke weg legt melk af in de borst?
1. Gemaakt in alveoli/kliertrossen
2. Ringvormige myo-epitheliale cellen trekken samen onder invloed van oxytocine (TSR)
> Melk wordt gestuwd in ductuli (kleine melkgangen)
3. De melkgangen komen samen in verschillende ducti (grote melkgangen)
4. Ductus mondt uit in melksinus (melkvoorraadholte)
5. Na melksinus vernauwt melkgang en komt uit in tepelopening
41
Lobus/lobulus?
Lobus = klierkwab
> 20 à 40 lobuli
Lobulus = kleine melkgangen met trosjes
> 10-100 alveoli/kliertrosjes
42
Waar vindt de synthese van melk plaats uit het bloed?
Alveoli
43
Wat kan je zeggen over de diameter van de melkkanalen?
1,2mm maar is flexibel
Rekt uit tot 4mm bij TSR
44
Waarom moet de tepel diep genoeg in de mond genomen worden?
Zodat de kaken ver genoeg achter te tepel reiken om de melksinussen te kunnen samendrukken en legen
45
Wat gebeurt met de tepel bij stimulatie?
Wordt steviger en komt naar buiten.
46
Welke verschillen zien we bij tepels?
Soms vlak of ingetrokken
> De meeste komen alsnog naar buiten bij stimulatie
> Extra begeleiding nodig indien het niet het geval is
Diameter: <1cm-3cm
Soms dubbele of bobbelige tepel
47
Hoe noemen we het tepelhof? Doel?
Areola
Donker gepigmenteerde gebied makkelijker te vinden voor baby met beperkt gezichtsvermogen
48
Wat zijn de "puistjes" op het tepelhof? Doel?
Klieren van Montgommery
Maken een vet aan:
- Houdt huid soepel
- Geur herkenbaar voor baby
- Verandert PH-waarde die groei van bacterieën tegengaat
> Wassen met water, zeep vernietigt heilzame vetten
49
Bespreek het proces van melkaanmaak
Gebeurt in alveoli. Binnenwand van melkklieren bevat melkproducerende cellen. Ze halen bouwstoffen uit het bloed om er melk van te maken. Ze nemen enkel wat ze nodig hebben, niet zomaar alles.
De ruimte tussen melkproducerende cellen bepaalt welke stoffen er vanuit het bloed in de melk kunnen komen. Kort na bevalling is die ruimte groot. Als de productie goed op gang is wordt deze ruimte kleiner > minder stoffen direct doorgelaten
Pas op: lichaamsvreemde stoffen worden toch soms doorgegeven in de melk (medicatie, drugs)
50
De samenstelling en verhouding van bestanddelen van moedermelk varieert. Leg uit
Varieert doorheen de voeding, de dag en de hele borstvoedingsperiode
51
Wat zijn de hoofdbestanddelen van moedermelk?
1. Vetten
2. Suikers
3. Eiwitten
4. Mineralen
52
Welk nut hebben vetten in moedermelk?
1. Belangrijke voedingsbron
2. Bevorderen absorptie van in vet-oplosbare vitaminen
3. Essentieel voor ontw centraal zenuwstelsel
53
Vergelijk het vetgehalte van moedermelk met die van koemelk
- 4,5g/100g en 3,0g/100g bij KM
- Kleinere vetbolletjes > lichter verteerbaar tov KM
- Rijker aan lipase ivm KM
- Gehalte onverzadigde vetzuren hoger dan KM
54
Welk nut hebben suikers in moedermelk?
- Beïnvloeden groei van bacteriën
- Belangrijke energiebron
- Voorkomen bacteriële aantasting van epitheelcellen in respiratoire en gastro-intestinale tractus
55
Welke suiker is het sterkst aanwezig in moedermelk? Wat kan je erover vertellen?
Lactose
> Regelt het volume melk
> Overmatig aanwezig dus niet alles wordt afgebroken. Een deel wordt omgezet in melkzuur. Hierdoor extra vocht aangetrokken > dunne frequente ontlasting
56
Welk nut hebben eiwitten in moedermelk? Hoe variëren ze?
Ze leveren stikstof en aminozuren. Belangrijk voor:
- Lichaamsgroei
- Eiwitsynthese
- Vertering
- Afweermechanisme
Variëren in hoeveelheid en onderlinge verhouding afhankelijk van lactatieduur.
Colostrum hogere hoeveelheid eiwitten dan rijpe moedermelk
57
Wat zijn de voornaamste eiwitten in moedermelk?
wei-eiwitten en caseïnes
58
Welk nut hebben mineralen in moedermelk? Rijk/arm aan mineralen?
- Essentiële rol bij skeletopbouw
- Noodzakelijk voor structuur en functie van bepaalde biologische actieve moleculen
Behoorlijk arm aan mineralen. De nierbelasting blijft zo eerder laag.
59
Waarom start je na 6 maanden best met vaste voeding?
Omdat de ijzervoorraad via de mama is opgebruikt. Vaste voeding nodig om ijzervoorraad op peil te houden
60
Welke vitamines bevat moedermelk? Wat heeft moeders voeding ermee te maken?
Wateroplosbaar: B-groep
> Voldoende voorraad in moedermelk duidt op een optimale voeding van de moeder
Vetoplosbaar: A en E
> Voeding moeder heeft er niet veel mee te maken
61
Op welke vlakken is moedermelk afgestemd op de baby?
- Behoefte
- Groei
- Afweersysteem
- Omgeving
62
Synoniem colostrum
Biest
63
Wat kan je zeggen over de samenstelling van colostrum?
Dik, stroperig
Helder tot geel
- Veel voedingsstoffen
- Meer proteïnen en vit A
- Hoge concentratie immunoglobulinen
67calorieën/100ml
2% vet
Werkt laxerend > meconium snel weg > icterus vermijden
64
Wanneer colostrum?
7de maand zw - 5dagen na geboorte
65
Wanneer overgangsmelk?
5 dagen na geboorte - 10 à 14 dagen na geboorte
66
Wat kan je zeggen over de samenstelling van overgangsmelk?
-MINDER:
antistoffen; vetoplosbare vitamines en eiwitten
- MEER:
melksuiker; wateroplosbare vitamines en vet
67
Wat kan je zeggen over de samenstelling van rijpe moedermelk? Welk gevolg heeft dit?
75calorieën/100ml
- Veel lactose
- Meer vetten (3,5-4%)
- Minder eiwitten
- Lagere concentratie antistoffen
> Zorgt ervoor dat de melk sneller verteerd is en de baby vaker wil eten. > Garantie op regelmatige toevoor van lactose naar hersenen. Goed voor groei en ontwikkeling ervan!
68
Hoe verschilt het vetgehalte in één voeding?
Begin minder vet
Einde tot 4x zoveel vetten
Hoe leger de borst, hoe vetter de melk
69
Rijpe moedermelk bevat een lagere concentratie antistoffen. Waarom kan dat geen kwaad?
Omdat de baby veel grotere hoeveelheden drinkt. Krijgt dus alsnog veel beschermende stoffen binnen.
70
Wat gebeurt er met de samenstelling als je de bv gaat afbouwen?
Gaat weer meer lijken op colostrum omdat concentratie antistoffen zal verhogen.
71
Hoe is de samenstelling van preterme moedermelk?
- Meer eiwitten
- energierijker
- Meer langeketen meervoudig onverzadigde vetzuren (belangrijk voor hersenontw)
- Meer antistoffen, calcium, ijzer
Blijft verschillen in samenstelling van vetzuren tov rijpe moedermelk tot een leeftijd van 6 maanden
72
Wat als baby niet in staat is om te zuigen?
Cupfeeding of lepeltje
73
Wat gaan we soms toch toevoegen aan moedermelk? Wanneer?
Als baby <1500g
Fortifier (calorieën en eiwitten)
Extra vetten
74
Is bv wel voldoende in een warm klimaat?
Ja, zolang moeder ingaat op baby's behoeften zal de melk/hoeveelheid zich aanpassen
75
Wat als de moeder ernstig ondervoed is of onvolwaardig eet? Minder melk?
Neen, ten koste van de moeder
Vermoeidheid en neerslachtigheid
Ze put haar eigen reserves uit om kwaliteit en kwantiteit van moedermelk te behouden
76
Moet de moeder haar voeding aanpassen tijd lactatieperiode?
Weinig. Vooral gevarieerd en evenwichtig blijven eten. +- 500calorieën per dag om 800ml melk aan te maken
Voeding heeft geen invloed op vetgehalte maar wel op precieze vetsamenstelling
77
Wat wordt afgeraden van voeding aan voedende moeders?
- Vis uit verontreinigd water
- Roofvissen (kwik)
- Meer dan 1x verse tonijn/week
78
Kan de smaak van moedermelk beïnvloed worden door voeding van de mama?
Ja. Maar als ze dit tijdens de zw ook al at, kent de baby de smaak al.
79
Veggie/vegan dieet bij bv?
Veggie is oké als er volwaardige vleesvervangers voorzien worden
Vegan is af te raden. Veel supplementeren van vitamines en mineralen.
80
Mag je dieten tijdens de lactatieperiode?
Best niet. Vetreserves nodig.
Vetafbraakt maakt schadelijke stoffen vrij die via melk naar baby gaan
81
Moeten voedende moeders heel veel beginnen drinken?
Neen, drinken naar behoefte. Baby drinkt ongeveer 1l per dag, dat haalt hij bij moeders vochtreserves
Veel drinken heeft geen bewezen gunstige invloed op de hoeveelheid melk
82
Vitamine K in moedermelk?
Rechtstreeks gerelateerd aan de hoeveelheid vitamine K die moeder opneemt uit haar voeding.
Wordt standaard supplement gegeven omdat klein deel van baby's onvoldoende kunnen opnemen uit melk met zeer ernstige gevolgen.
Na drie maanden kunnen ze het zelf aanmaken in darmflora
83
Baby met donker huidtype meer of minder vitD nodig?
Meer. 600IU ipv 400IU
84
VitB12 supplement nodig?
Ja, bij moeder als ze geen dierlijke eiwitten eet of maagverkleining had.
85
Mag je medicatie gebruiken tijdens de lactatieperiode?
Afhankelijk van werkzame stof en wijze toediening
86
Wat is het probleem met veel bijsluiters?
- Vaak uit onvoldoende testing gewoon uit voorzorg: niet geschikt voor borstvoeding
- Zw en borstvoeding als hetzelfde zien
- Borstvoeding kan soms wel en soms niet gecombineerd worden met medicatie. Afhankelijk van ruimte tussen melkproducerende cellen. Daar houden ze geen rekening mee
87
Betrouwbare bron voor medicatie en bv?
Medication en Mother's milk
Thomas W Hale
88
Wat met kruiden en bv?
Beschouwen aan geneesmiddelen. Werkzame stoffen kunnen invloed hebben op melk(productie)
Kruidenthee is veilig indien niet in grote hoeveelheid geconsumeerd wordt. Max 1l per dag
89
Mag je koffie drinken als je bv geeft?
Ja, met mate. 2à3tassen per dag max. Vanwege chlorogeenzuur in koffie.
Cafeïne komt in beperkte mate in melk terecht. Kan voor onrustige baby zorgen.
90
Mag je alcohol nuttigen als je bv geeft?
Liever niet, komt in moedermelk.
Negatief effect op baby: sederend > drinkt minder goed > groei geremd
Duurt 2 à 3 uur per glas om alcohol af te breken.
Uit bloed = uit melk
In bloed = in melk (kolven heeft, buiten stuwing voorkomen, geen nut)
91
Wat met rokende moeders? Mogen ze voeden? Tips?
De giftige stoffen komen in de melk.
Toch beter af met moedermelk dan met kunstvoeding! Veel baat bij de beschermende werking want meer kans op luchtweginfecties en wiegendood.
Wel lagere productie omdat nicotine een prolactineremmer is.
Baby kan ook last krijgen van misselijkheid, braken, diarree, krampjes
Liefst stoppen of zeker verminderen. Roken net na de voeding en weg van de baby.
92
Gebruik van drugs tijdens lactatieperiode? Kan dat?
Neen. Stoffen komen in melk en kunnen zorgen voor vergiftiging, verslaving bij baby.
93
Wat met schadelijke stoffen uit het milieu? Komen die in de melk terecht?
Ja. We nemen ze op via voeding, huid en ademhaling en slaan ze op in lichaamsvet. Bij zw en bv doen we beroep op onze vetreserves.
Grootste portie gaat naar het eerste kind omdat je dan "oude" reserves aanspreekt.
94
Schadelijke stoffen uit het milieu komen in moedermelk. Is kunstvoeding dan niet beter?
Neen, ook niet vrij van contaminanten.
Moedermelk maakt talloze componenten aan die bijdragen aan een optimale ontwikkeling maar ook componenten die schadelijke stoffen verwerken en onschadelijk maken.
Vermoedelijk weinig effect dus op groei en ontwikkeling.
95
Hoe kan je voorkomen dat er schadelijke stoffen in je melk terecht komen?
Dat start al lang voor de eerste zwangerschap.
Preventieve maatregelen:
- Dierlijke vetten beperken
- Vermijden pesticiden, chemicalieën
- Groenten en fruit wassen en schillen
- Vette vis beperken
- Alcohol en tabaksrook vermijden
96
Geef wat voordelen van bv voor de baby
Minder (ernstig) ziek en minder kans op aandoeningen later
Colostrum legt beschermende laag op darmen
Minder risico op allergie
Hygiënische voeding
Psychomotorische, affectie en sociale ontwikkeling is ermee gebaat
Betere ontwikkeling tong en kaakspieren > tand en spraakontwikkeling beter
Minder kans op wiegendood
97
Geef wat voordelen van bv voor de moeder
Minder postnatale bloedingen en vlugger herstel
Sneller op gewicht
Altijd klaar en warm
Grotere affectieve band
Minder kans op: premenopauzale borst- en ovariumkanker; diabetes type 2; reumatische artritis...
98
Geef wat voordelen van bv voor de samenleving
Ecologisch
Gratis
Minder ziek = minder kosten gezondheidszorg = moeder minder weg van werk
99
Zijn er ook nadelen aan bv?
1. Borstvoedingsicterus
Bilirubinemie komt vaker voor door vertraagd conjugatieproces. Te verhelpen door veel te voeden. Zo kan de bilirubine via stoelgang en urine uit het lichaam.
2. Gebonden gevoel.
Heel subjectief. Ondersteuning van netwerk kan veel helpen.
100
Waarom moet we moeders "leren" bv geven?
Geen instinctief gedrag.
Weinig voedende moeders in hun omgeving
101
GVO over bv. Wanneer en wat houdt het in?
Preconceptioneel of bij begin zwangerschap.
Vooroordelen en foute info die eventueel aanwezig zijn bijsturen
Juiste, eerlijke en realistische info geven
Ook belang van steun partner zeker vermelden!
102
Hoe kan je een vrouw helpen vertrouwd raken met haar eigen borsten?
Zichzelf laten masseren met zwangerschapsmassage-olie
103
Verzorging van borsten tijdens lactatieperiode?
Geen zeep om uitdroging te voorkomen en geur niet te maskeren
Koud water verbetert doorbloeding
Pijn of kloven = aanhap bekijken!
104
Maakt de grootte en vorm van je borst uit bij bv?
Niet echt.
Sommige vormen en groottes kunnen voor moeilijkheden zorgen maar niets onmogelijk.
Zeer zware borsten maken het moeilijk om aan te leggen
Bepaalde tepels raken moeilijk diep in de mond
105
Wat bij ingetrokken tepels?
Extra begeleiding nodig .
Reverse pressure softening techniek
Tepelvormers of massage bieden geen zekerheid.
Belangrijker om moeder vertrouwen te geven dat bv perfect mogelijk is met ingetrokken tepels mits goede ondersteuning.
106
Tepelvormers?
Draag je onder bh de laatste 3-4 zwangerschapsmaanden om ingetrokken tepels te doen uitstulpen
107
Wanneer tepelhoedje gebruiken?
Enkel met professionele begeleiding.
In hoge nood en niet te lang!
Kan productie doen dalen, borstontsteking of schimmel in de hand werken
108
Lactatie tijdens zwangerschap?
1. Ontwikkeling melkklierweefsel door hormonen (oestrogeen, progesteron, prolactine)
=> borsten groter (ook vetweefsel)
2. Tepelhof donkerder + aderen onder huid zichtbaar
Borstvolume : geen indicatie volume latere melkproductie
Vanaf 24 zw: productie colostrum => geen echte melkproductie (progesteron remt prolactine)
109
Lactatie vlak na geboorte?
Uitdrijving placenta => hormoondaling progesteron => prolactine niet meer geremd
Hypofyse => prolactine & oxytocine => hormonale lactatie op gang bij elke moeder!
110
Lactatie na 2-3d geboorte?
Melkproductie ten volle op gang als baby drinkt of afkolven => prolactine & oxytocine hoog! => volheid borsten => productie melk neemt snel toe
Samenstelling van colostrum => rijpe moedermelk tijdens eerste 2 weken
111
Borsten niet gestimuleerd?
Na 4-5d lactatie afnemen & stoppen
Lactatieremmmers => hormonaal proces
vb. Dostinex
Salie & munt remmen productie
112
Hormoongestuurde lactatie?
1. Prolactine
2. Oxytocine
113
Hoe meer melk afgenomen,...?
Hoe hoger prolactinegehalte blijft => vergemakkelijkt de instandhouding vd lactatie
==> PS hoe voller de borst hoe minder melk wordt bijgemaakt
114
Eerste 2 weken lactatie?
Prolactine stijgt tot maximaal bij elke voeding
<=> fopspeen/bijvoeding => minder frequent drinken => minder stimulatie
Hoe vaker piek, hoe meer prolactinereceptoren gevormd op cellen melkklierweefsel => hogere gevoeligheid => hoe makkelijker voldoende melkproductie
115
Na eerste 2 weken lactatie?
Prolactinepiek daalt geleidelijk bij iedere melkafname + basisniveau wel hoger dan tijdens zw
116
Wat is bepalend voor de totale hoeveelheid melk?
De gevoeligheid van het melkklierweefsel voor prolactine = het aantal prolactinereceptoren op de cellen melkklierweefsel
117
1. Prolactine
=> °melksecretie (melkaanmaak) + celgroei bij de melkklier
Prolactinereflex = melk afgenomen dan stijgt prolactine in bloed (piek na 45min & na 3u basisniveau terug)
118
2. Oxytocine
=> °melkexcretie (melk loslaten) => °toeschietreflex
119
Toeschietreflex?
= oxytocinereflex
= melkejectiereflex
= let-downreflex
= samentrekken gladde spiercellen rond melkkliertjes door oxytocine
Moeder: Tintelend gevoel in borst + samentrekking baarmoeder (soms pijnlijk tijdens eerste weken of 30% voelt niets)
Baby: rustig drinken (klokkend geluid) + volledig ontspannen
120
Hoe ontstaat de toeschietreflex?
Baby aanleggen => korte, snelle zuigbewegingen tot (latentietijd) oxytocine vrijkomt dan melk toeschiet
1 voeding = meerdere toeschietreflexen na elkaar => melkstroom blijft op gang tot baby verzadigd + beide borsten
Visuele & auditieve prikkels: denken aan, zien, horen baby => borsten lekken
121
Wat gebeurt er tussen 2 voedingen door?
Melk vloeit terug naar melkklieren = opslag
Afbraak na lange pauze => afgevoerd via lymfevaten
122
Hoe wordt de toeschietreflex afgeremd?
door onzekerheid, angst, pijn, spanning & vermoeidheid
123
'Te weinig melk'
= te weinig melk loslaten
=> geen goede toeschietreflex (slechts overschotjes melk die nog overgebleven zijn in de kanaaltjes van vorige voedingen)
124
Vraag- aanbod gestuurde lactatie?
= Op basis van:
1. volheid of leegheid borst
2. opslagcapaciteit borst
3. vraag baby
Hoe langer borstvoeding, hoe belangrijker volledig legen borsten!
Hormonen minder belangrijk
125
1. volheid of leegheid borst
Volle borsten = langzaam melk produceren
=> melkklieren verzadigd => cel andere vorm => prolactine past niet meer op prolactinereceptoren => melkproductie valt stil
=> melk afgenomen => cellen oorspronkelijk vorm => prolactine weer op receptoren => melkproductie op gang
Lege borsten = snel melk produceren
126
FIL?
= Feedback Inhibitor of Lactation
Chemische terugkoppeling
Stoffen in melk die melkproductie afremmen bij te volle borsten
127
2. opslagcapaciteit borst
= hoeveelheid melk die het melkklierweefsel kan bevatten zonder remmend effect
Hangt samen met aantal voedingen die nodig zijn voor de baby.
vb. kleine opslag = frequenter voeden (anders remming)
128
3. vraag baby
Beïnvloed door:
* Tijdstip vd dag
* Karakter baby
* Maaginhoud baby
Afgaan op hongersignalen
129
Wanneer stilstand melkproductie?
Rond 6de week postpartum plafond bereikt (800ml)
130
Wanneer afname melkproductie?
Baby meer vast voedsel, want vraagt minder melk
