Πλαστικά (6-7) Flashcards
(20 cards)
Στάδια ζωής των πλαστικών (εικόνα)
Στο στάδιο της παραγωγής ποια είναι η πρόκληση;
Στο στάδιο της παραγωγής η πρόκληση είναι ότι τα χαρακτηριστικά είναι σχεδιασμένα χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν το τέλος ζωής.
Στάδια ζωής των πλαστικών
Στο στάδιο της αγοράς και κατανάλωσης ποια είναι η πρόκληση;
Στο στάδιο της κατανάλωσης η πρόκληση είναι ότι δεν υπάρχει έλεγχος της ποσότητας και των τύπων συσκευασίας που διατίθενται στην αγορά.
Στάδια ζωής των πλαστικών
Στο στάδιο συμπεριφοράς καταναλωτών και απόθεσης ποια είναι η πρόκληση;
Στο στάδιο συμπεριφοράς καταναλωτών και απόθεσης η πρόκληση είναι ότι η απόφαση των καταναλωτών στο στάδιο της διάθεσης καθορίζει την τύχη της συσκευασίας στο τέλος ζωής της.
Στάδια ζωής των πλαστικών
Στο στάδιο της συλλογής και διαχείρισης ποια είναι η πρόκληση;
Στο στάδιο της συλλογής και διαχείρισης η πρόκληση είναι τεχνολογικά και πρακτικά εμπόδια.
Στάδια ζωής των πλαστικών
Γιατί υπάρχει χαμηλή ανακυκλωσιμότητα, χωρίς κυκλικότητα και ρύπανση;
1) Μόλυνση
Μόλυνση που θέτει σε κίνδυνο την ανακυκλωσιμότητα των πολυμερών και επηρεάζει τις τελικές ιδιότητες και την ποιότητα των ανακυκλωμένων πλαστικών ρητινών.
2) Κόστος επεξεργασίας
Το κόστος της επεξεργασίας των ανακυκλώσιμων υλικών μπορεί συχνά να υπερβαίνει την αξία τους ως εμπόρευμα που μπορεί να πουληθεί πίσω στη βιομηχανία.
3) Κακές υποδομές
Η κακή υποδομή απορριμμάτων στις αναπτυσσόμενες χώρες σημαίνει ότι δεν ανακυκλώνονται όλα τα απορρίμματα πλαστικών συσκευασιών.
Τι μέτρα πρέπει να ληφθούν για να έχουμε μία πιο βιώσιμη αλυσίδα αξίας των πλαστικών συσκευασιών τροφίμων σχετικά με τις χημικές ουσίες που υπάρχουν σε αυτά?
(8)
(σε σχέση με τα χημικά στα πλαστικά δηλαδή)
- Εφαρμογή οικολογικού σχεδιασμού (eco-design)
- Καλύτερη ποιοτική διασφάλιση και έλεγχος στο στάδιο παραγωγής και ανακύκλωσης για την αποφυγή (Non-Intentionally Added Substances, NIAS)
- Έλεγχος συνθηκών στο στάδιο της αποθήκευσης (θερμοκρασία, διάρκεια, εξωτερικές συνθήκες, έκθεση στον ήλιο)
- Προώθηση αλλαγής συμπεριφοράς καταναλωτών προς την αειφορία (ενημέρωση, αποφυγή κακής επαναχρησιμοποίησης, χρήσης μπουκαλιών μεγαλύτερης χωρητικότητας)
- Βελτίωση συστημάτων συλλογής, διαχωρισμού και ανακύκλωσης (χωριστή συλλογή και διαλογή στην πηγή, προηγμένες τεχνολογίες ανακύκλωσης με μεγαλύτερη απόδοση απολύμανσης)
- Ιχνηλάτιση των ροών των πλαστικών συσκευασιών σε όλο το μήκος της αλυσίδας αξίας
- Νομοθετική καθοδήγηση στη βιομηχανία ανακύκλωσης για βελτιωμένη ποιότητα ανακυκλώσιμων πλαστικών
- Αναθεώρηση των εκτιμήσεων διακινδύνευσης από έκθεση σε χημικές ουσίες (chemical risk assessment) που θεσπίζουν τα νομοθετικά όρια (π.χ. η έκθεση σε BPA έχει βρεθεί ότι μπορεί να είναι επιζήμια σε επίπεδα αρκετά κάτω από το νομοθετικό όριο)
Τι είναι τα βιοπλαστικά;
Τα βιοπλαστικά είναι μία μεγάλη γκάμα εναλλακτικών πλαστικών υλικών.
Σύμφωνα με τον Οργανισμό European Bio-plastics, υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες βιοπλαστικών:
- Τα πλαστικά που βασίζονται σε ανανεώσιμες πηγές (δλδ. βιολογική προέλευση που δεν βασίζεται στο πετρέλαιο) (bio-based)
- Tα βιοαποδομήσιμα ή βιοδιασπώμενα πλαστικά (bio-degradable)
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Πρότυπο EN 16575 (EN 16575 2014), ο όρος πλαστικά «βιολογικής βάσης: bio-based» εισήχθη για να ορίσει με σαφήνεια τα πλαστικά «που προέρχονται από βιομάζα»
- Βιομάζα είναι οποιοδήποτε υλικό βιολογικής προέλευσης, εξαιρουμένων αυτών από γεωλογικούς σχηματισμούς ή απολιθωμένα υλικά, που θεωρείται «ουδέτερο από άνθρακα» και μπορεί να είναι ανανεώσιμο.
- Στην πράξη, ο όρος πλαστικό βιολογικής βάσης χρησιμοποιείται για να αναφέρεται σε πλαστικά κατασκευασμένα εξ ολοκλήρου ή εν μέρει από βιομάζα.
Τα βιοπλαστικά μπορεί να είναι είτε βιολογικής προέλευσης και είτε βιοδιασπώμενα είτε και τα δύο.
Ποια είναι τα βιοπλαστικά 1ης γενιάς;
Τα βιοπλαστικά 1ης γενιάς είναι καλλιέργειες τροφίμων (π.χ. καλαμπόκι, σιτάρι, ζαχαροκάλαμο, πατάτα, ζαχαρότευτλα, ρύζι, φυτικό λάδι)
Ποια είναι τα βιοπλαστικά 2ης γενιάς;
Τα βιοπλαστικά 2ης γενιάς είναι οργανικά απόβλητα (π.χ. υπολείμματα καλλιεργειών, τροφικά ή κτηνοτροφικά απόβλητα) ή μη εδώδιμες καλλιέργειες (π.χ. καλλιέργειες ξυλείας)
ΟΧΙ
Ποια είναι τα βιοπλαστικά 3ης γενιάς;
Τα βιοπλαστικά 3ης γενιάς είναι μη διατροφικοί πόροι (π.χ. φύκια, βακτήρια, μύκητες)
Πώς οι αναπτυσσόμενες (4) και ανεπτυγμένες (4) χώρες συμβάλλουν στο πρόβλημα διαχείρισης πλαστικών;
Αναπτυσσόμενες χώρες:
- Έλλειψη συλλογής
- Μη ασφαλής μεταφορά
- Ακατάλληλη διάθεση
- Άτυπη ανακύκλωση
Ανεπτυγμένες χώρες:
- Ανεπαρκής χωρητικότητα
- Εγκατάλειψη απορριμμάτων σε δημόσιους χώρους
- Ανεύθυνη συμπεριφορά
- Εξαγωγή πλαστικών απορριμμάτων
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Ποια είναι τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (Food Contact Materials, FCMs);
Τα υλικά και προϊόνται που προορίζονται να έρθουν σε επαφή με τρόφιμα είναι π.χ. συσκευασίες τροφίμων, εξοπλισμός κουζίνας , μαχαιροπίρουνα και πιάτα, καφετιέρες ή μηχανήματα παραγωγής, καθώς και δοχεία που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά τροφίμων.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Τι είναι οι χημικές ουσίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (Food Contact Chemicals, FCCs);
Είναι διάφοροι τύποι χημικών ουσιών που σκόπιμα ή μη υπάρχουν στα FCM και μπορούν να μεταναστεύσουν σε τρόφιμα (δηλ. εμφιαλωμένο ποτό) ή σε προσομοιωτή τροφίμων.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Τι είναι οι σκόπιμα προστιθέμενες ουσίες (Intentianally Added Substances, IAS);
- Είναι χημικές ουσίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCCs)
- χρησιμοποιούνται σκόπιμα στην κατασκευή υλικών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCMs),
- κύρια συστατικά της αλυσίδας πολυμερών (δηλαδή μονομερή),
καταλύτες
ή πρόσθετα.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Τι είναι τα πρόσθετα (Additives);
Τα πρόσθετα (additives) είναι μια υποκατηγορία των σκόπιμα προστιθέμενων ουσιών (IAS), που βελτιώνει τις ιδιότητες συσκευασιών, π.χ. λειτουργικά πρόσθετα, χρωστικές ουσίες και πληρωτικά υλικά.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Τι είναι οι μη σκόπιμα προστιθέμενες ουσίες (Non-intentionally added substances, NIAS);
- Είναι χημικές ουσίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCC)
- υπάρχουν σε υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCM)
- προκύπτουν από ακαθαρσίες (δηλαδή υπολειμματική ρύπανση), προϊόντα αντίδρασης κατά την παραγωγή υλικών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα FCM (δηλ. ολιγομερή) και/ή την αποδόμηση πολυμερών και προσθέτων.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Τι είναι μετανάστευση (migration);
Μετανάστευση (migration) είναι η
- μεταφορά χημικών ουσιών που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα (FCC)
- από ένα υλικό που έρχεται σε επαφή με τρόφιμα (FCM) σε τρόφιμα ή προσομοιωτή τροφίμων
- με διάχυση,
ανταλλαγή ιόντων/επιφανειακή αλληλεπίδραση,
τριβή
ή άλλες διεργασίες
υπό ρεαλιστικές και προβλεπόμενες συνθήκες χρήσης.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Τι είναι το όριο ειδικής μετανάστευσης (Specific Migration Limit, SML);
Το Όριο Ειδικής Μετανάστευσης (Specific Migration Limit - SML) είναι η μέγιστη ποσότητα μιας χημικής ουσίας που επιτρέπεται να μεταναστεύει από ένα υλικό που έρχεται σε επαφή με τρόφιμα (όπως πλαστικά μπουκάλια ή συσκευασίες) προς το ίδιο το τρόφιμο.
Πού βρίσκεται το SML;
📜 Το SML αναφέρεται στον Ενωσιακό Κατάλογο (Union List), ο οποίος περιλαμβάνει:
✔️ Μονομερή (τα βασικά δομικά στοιχεία των πλαστικών).
✔️ Άλλες αρχικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή των υλικών.
✔️ Πρόσθετα (π.χ. πλαστικοποιητές, σταθεροποιητές).
✔️ Βοηθητικές ουσίες που χρησιμοποιούνται κατά την παραγωγή πολυμερών.
✔️ Μακρομόρια από μικροβιακή ζύμωση που χρησιμοποιούνται σε υλικά συσκευασίας.
Το όριο ειδικής μετανάστευσης (Specific Migration Limit, SML)
- βρίσκεται στον Ενωσιακό Κατάλογο (Union List)
- εγκεκριμένων μονομερών,
- άλλων αρχικών ουσιών,
- μακρομορίων που λαμβάνονται με μικροβιακή ζύμωση,
- προσθέτων και βοηθητικών μέσων παραγωγής πολυμερών που προορίζονται για υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα όπως ορίζεται από τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 10/2011.
Συνδυασμοί βιοπλαστικών.
Bio-based plastics - Biodegradable plastics
(από βιομάζα και βιοαποδομήσιμα)
Bio-based plastics - Non-biodegradable plastics
(από βιομάζα και όχι βιοαποδομήσιμα)
Petrochemical-based plastics - Biodegradable plastics
(από πετρέλαιο και βιοαποδομήσιμα)
Συμπερασματικά
- Η τεχνολογία των βιοπλαστικών είναι ακόμα σε εμβρυικό στάδιο και η σύγκριση με την παγιωμένη τεχνολογία των συμβατικών πλαστικών θα μπορούσε να παρερμηνευτεί.
- Ωστόσο η σύγκριση αυτή αποκαλύπτει σημεία που πρέπει να δοθεί προσοχή, όπως οι μεγάλες εκτάσεις γης για καλλιέργεια, η σημαντική αύξηση χρήσης λιπασμάτων, η πιθανή χρήση χημικών σε αλόγιστες ποσότητες για βελτίωση των ιδιοτήτων τους, η πιθανή επισιτιστική κρίση είναι κάποια από αυτά.
- Πριν μεταβούμε σε ένα νέο σύστημα εναλλακτικών πλαστικών προϊόντων με άγνωστες προς το παρόν επιπτώσεις και αμελητέα νομοθέτηση θα πρέπει να επικεντρωθούμε στη αντιμετώπιση κακοδιαχείρησης των πλαστικών προϊόντων τόσο στο στάδιο τέλους ζωής (συλλογή και ανακύκλωση) όσο και στο στάδιο σχεδιαμού (design for recycling principles).
