6. kafli

Question 1

Til beinakerfis teljastst:

Answer 1

Bein
Brjósk
Liðir

Question 2

hlutverk beinakerfisins er (6):

Answer 2

1. Stuðningur
2. Vernd
3. Vöðvafesta
4. Geymsla á steinefnum, kalsíum og fosfór
5. Blóðkornamyndun (hemopoiesis) stofnfrumur blóðkorna eru í rauðum beinmerg
6. Orkuforði, fita í gulum beinmerg (fitumerg)

Question 3

Flokkun eftir löng:

Answer 3

1. Stutt (short bones)
2. Flöt (flat bones)
3. Löng bein (long bones)
4. Óregluleg (irregular bones)

Question 4

Hlutar langra beina (3)

Answer 4

1. Beinleggur (diaphysis),
2. Beinkast (epiphysis),
3. Beinfalur (metaphysis),

Question 5

1. Beinleggur (diaphysis) er:

Answer 5

lengsti hluti beinsins

Question 6

2. Beinkast (epiphysis) er:

Answer 6

proximal og distal endar beins

Question 7

3. Beinfalur (metaphysis) er:

Answer 7

svæðið á milli diaphysis og epiphysis, inniheldur vaxtarlínu (epiphyseal line) og út frá henni lengist beinið

Question 8

hlutar beina framhald (4)

Answer 8

4. Liðbrjósk (articular cartilage), klæðir beinenda
5. Beinhimna (periosteum),
6. Merghol (medullary cavity), aðsetur gula beinmergsins (forðanæring)
7. Beinþel (endosteum), klæðir mergholið

Question 9

4. Liðbrjósk (articular cartilage)

Answer 9

, klæðir beinenda

Question 10

5. Beinhimna (periosteum),

Answer 10

klæðir beinið að utan, sér um þykktarvöxt og viðgerðir á beininu

Question 11

6. Merghol (medullary cavity),

Answer 11

aðsetur gula beinmergsins (forðanæring)

Question 12

7. Beinþel (endosteum),

Answer 12

klæðir mergholið

Question 13

Frumur í beinvef eru:

Answer 13

1. Osteogenic frumur (ósérhæfðar) , skipta sér mítósuskiptingum
2. Osteoblastar (beinmyndunarfrumur)
3. Osteocytar (beinfrumur/beinviðhaldsfrumur) aðalfrumur beinsins og viðhalda því
4. Osteoclastar (beinætufrumur) leysa upp beinið

Question 14

Matrix beinvefs:

Answer 14

er hart grunnefni (aðallega kalsíum- og fosfat- sölt) og kollagenþræðir sem auka sveigjanleika beinsins

Question 15

beinmyndunarfruma, þýddu og segðu hlutverk hennar.

Answer 15

osteogenic cell.
grunnfrumur að stoðfrumum. þau skipta sér og breytast í beinkímfrumur.

Question 16

beinkímfruma, þýddu og segðu hlutverk hennar.

Answer 16

osteoblast. beinbyggingarfruma sem byggir upp beinin.

Question 17

beinfruma, þýddu og segðu hlutverk hennar.

Answer 17

osteocyte. fullmótaðar beinfrumur sem stuðla að næringaskiptum og samvægi í stoðvef.

Question 18

beinbæta, þýddu og segðu hlutverk hennar.

Answer 18

osteoclast. stór margkjarna fruma sem eyðir beinvef.

Question 19

Þéttur beinvefur (Compact Bone Tissue):

Answer 19

myndar beinskelina, hefur mikinn styrk, gert úr Havers kerfum (osteons) sem eru hringlaga þynnur úr kollageni með beinfrumum í lónum (lacunae)

Question 20

Frauðbein (Spongy Bone Tissue):

Answer 20

er í flötum beinum og í endum langra beina, gert úr beinbjálkum (trabeculae), léttara og brothættara en þétt bein, holrými með rauðum beinmerg,
þar er aðsetur blóðkornamyndunar

Question 21

Beinmyndun hefst á…

Answer 21

6 -7. viku fósturlífs

Question 22

Beinmyndun getur gerst á tvennan hátt:

Answer 22

Út frá bandvef (intramembranous ossification), flöt bein höfuðsins, neðri kjálki og hluti viðbeins myndast þannig
Út frá glærbrjóski (endochondral ossification). Flest bein myndast þannig, sést best í löngum beinum

Question 23

Beinvöxtur og viðhald beina er háð:

Answer 23

Steinefnum, vítamínum, hormónum, hreyfingu og álagi (tafla 6.1) Það hvernig líkaminn geymir og losar kalsíum er aðallega háð PTH (parathyroid hormóni/kalkkirtilsvaka)

Question 24

Hvað gerist þegar við eldumst?

Answer 24

Minna framleitt af kynhormónum en þau auka virkni beinmyndunar frumna
- Beinþynning
-Beinin missa kalk

 Hægari prótínframleiðsla
- Minna framleitt af lífrænnu efni	(osteoíði) í beinvef
-Beinin verða stökkari

Question 25

Það tekur bein að meðaltali um …. að gróa

Answer 25

12 vikur

Question 26

Algengustu beinbrot eru ….

Answer 26

handleggsbrot. Um 50% beinbrota hjá fullorðnum eru á handleggsbeinum

Question 27

hvað eru mörg bein í líkamanum?

Answer 27

206

Question 28

bein líkamans mætast á…

Answer 28

liðamótum

Question 29

hvernig skiptist beinagrindin?

Answer 29

í ásgrind (80 bein) og limagrind (126 bein)

Question 30

í ásgrind er…

Answer 30

höfuðkúpa, hryggsúla og brjóstgrind

Question 31

í limagrind er…

Answer 31

Axlargrind og efri útlimir
Mjaðmargrind og neðri útlimir

Question 32

höfuðkúpan er gerð úr…

Answer 32

8 kúpubeinum + 14 andlitsbeinum = 22 höfuðbein

Question 33

Kúpubeinin eru 8:

Answer 33

Ennisbein (frontal bone) 1 stk.
Hvirfilbein (parietal bone) 2 stk.
Gagnaugabein (temporal bone) 2 stk.
Hnakkabein (occipital bone) 1 stk.
Mænugat (foramen magnum) ekki bein
Fleygbein (sphenoid bone) 1 stk.
Sáldbein (ethmoid bone) 1 stk.

Question 34

Andlitsbeinin eru 14:

Answer 34

Nefbein (nasal bone) 2 stk.
Efri kjálki (maxilla) 2 stk.
Kinnbein (zygomaticum bone) 2 stk.
Neðri kjálki (mandible) 1 stk.
Tárabein (lacrimal bone) 2 stk.
Gómbein (palatine bone) 2 stk.
Neðri nefskeljar (conchae nasales inferior) 2 stk.
Plógbein (vomer) 1 stk.

Question 35

holrými í höfuðbeinum:

Answer 35

Í ennisbeini eru ennisholur (frontale sinuses)
Í efri kjálka eru kinnholur (maxillary sinuses)
Í fleygbeini (sphenoidal sinuses)
Í sáldbeini (ethmoidal sinuses)

Question 36

hvaða bein í höfuðkúpusvæðinu tengist ekki öðrum beinum?

Answer 36

Tungubein (hyoid bone)

Question 37

Hryggsúlan (columna vertebralis) hefur 33 hryggjaliði (26 bein), hvernig skiptast þeir upp?

Answer 37

• 7 hálsliðir (vertebrae cervicales),
  -12 brjóstliðir (vertebrae thoracicae)
  -5 lendarliðir (vertebrae lumbales),
  -Spjaldbein/spjaldhrygg (sacrum) sem er úr 5 samvöxnum spjaldliðum
  -Rófubein (coccyx) úr 4 samvöxnum rófuliðum

Question 38

bein brjóstgrindar eru:

Answer 38

-Bringubein (sternum)
-Flagbrjósk (xiphoid process) er brjósk neðst á bringubeini
-Rifbein (costa) 12 pör rifbeina