7. Verslavingsproblematiek antenataal Flashcards
(20 cards)
Wat is de taak van de vroedvrouw in de context van verslavingsproblematiek?
- detectie
- begeleiding binnen onze grenzen
- multidisciplinair samenwerken en doorverwijzen
Detectie
Bespreek de signalen van alcoholproblematiek.
problematiek ontstaat vaak geleidelijk: moeilijk om te herkennen
* alcohol drinken om te ontspannen
* regelmatig ruzies omtrent alcoholgebruik
* dagelijks alcohol drinken / op bepaalde momenten té zwaar drinken
* verwaarlozen van bepaalde activiteiten door het drinken: vb. zorg voor de kinderen
* ontkennen dat het gebruik van alcohol een probleem is
Detectie
Bespreek de signalen van cannabisgebruik.
- rode ogen en wijde pupillen
- sterke geur van wiet
- verhoogde eetlust: veel zin in zoete dingen
- suf, loom vs. heel opgewekt, slappe lach
- slechter korte termijngeheugen, concentratieproblemen
- rillerig, koude neus en vingers
- helemaal gericht op 1 detail
Detectie
Bespreek de signalen van cocaïnegebruik.
- opgewekt, energiek
- veel praten vs. heel stil
- gespannen spieren, strak staan, bleek
- slecht luisteren
- overmoedig, rusteloos
- overgevoelig voor licht: dragen vaak een zonnebril
- vaak naar het toilet
- cocaïne uitgewerkt: erg vermoeid
Detectie
Bespreek de signalen van medicijnverslaving.
meestal slaap- en kalmeringsmiddelen voorgeschreven door huisarts of psychiater ikv spanning, angst of slaapproblemen
–> afhankelijkheid ontstaat al na enkele weken dagelijks gebruik
* sufheid, moe en futloos
* weinig emotie tonen, heel vlak, geen blijdschap of sombere gevoelens
* slaapproblemen
* concentratieproblemen
Detectie
Bespreek de signalen van verslaving aan nicotine en tabak.
nicotine is verslavender dan alcohol, cocaïne en heroïne
–> heeft een direct effect op de receptoren in de hersenen; bij stoppen treden ontwenningsverschijnselen op
* sterke geur
* aantasting van het gebit
* ruwe handen
* heese stem
* zware hoest
Detectie
Bespreek de signalen van heroïnegebruik.
Signalen onder invloed
* jeuk, krabben aan gezicht
* kleine pupillen (bij een overdosis net verwijd)
* traag praten
* euforisch, tevreden; verdriet en problemen zijn verdwenen
Signalen en gevolgen
* behoefte aan veel suiker
* gebit verslechtert
* wisselende stemmingen en gedrag
* veel verschillende contacten in korte tijd
* verwaarlozen vrienden en familie, werk, opleiding, hobby’s
* afspraken niet nakomen
* met rust gelaten willen worden, geïsoleerd van de maatschappij
Heftige ontwenningsverschijnselen
Detectie
Bespreek de signalen van methadongebruik.
gelijkaardig aan heroïne, maar geen ontwenningsverschijnselen
= behandeling voor heroïneverslaafden
* terugvalpreventie: dosis geleidelijk afbouwen
* onderhoudsbehandeling: focus op herstel
na enkele weken ervaar je geen verdovende werking meer
Hoe komt het dat verslavingsproblematiek vaak wordt ontkent?
- schaamte / schuldgevoel
- voordelen van gebruik groter vinden dan de nadelen
- gebruik van alcohol en drugs kan veranderingen in de hersenen veroorzaken; verlangen naar alcohol en drugs wordt onbeheersbaar
Je krijgt de volgende vraag:
“Zijn sigaretten, drank en drugs gevaarlijk tijdens de zwangerschap?”
Wat antwoord je hierop?
Ja, sigaretten, alcohol en drugs kunnen ernstige risico’s vormen voor je baby. Alles wat je in je lichaam opneemt, kan via de placenta bij je baby terechtkomen en de ontwikkeling beïnvloeden.
- Roken vermindert de zuurstoftoevoer naar je baby, wat kan leiden tot een lager geboortegewicht, vroeggeboorte en zelfs verhoogd risico op wiegendood.
- Alcohol kan ernstige schade aan de hersenen van je baby veroorzaken en kan leiden tot het foetaal alcoholsyndroom (FAS), wat groeiachterstand en leerproblemen kan geven.
- Drugs, zoals cannabis, cocaïne of andere middelen, kunnen ook schadelijk zijn en het risico op vroeggeboorte, ontwikkelingsproblemen en gezondheidscomplicaties verhogen.
Als je moeite hebt om te stoppen, weet dan dat je daar niet alleen voor staat. Er zijn verschillende manieren om begeleiding en ondersteuning te krijgen. Wil je dat we samen kijken naar welke hulp er beschikbaar is?
Je krijgt de volgende vraag:
“Mag ik af en toe alcohol drinken tijdens de zwangerschap?”
Wat antwoord je hierop?
Nee, het is het veiligst om helemaal geen alcohol te drinken tijdens de zwangerschap. Er is namelijk geen veilige hoeveelheid alcohol die je kan drinken zonder risico voor je baby. Zelfs kleine hoeveelheden kunnen de ontwikkeling beïnvloeden, vooral de hersenen. Alcohol kan leiden tot leer- en gedragsproblemen, en in ernstige gevallen tot het foetaal alcoholsyndroom (FAS).
Ik begrijp dat dit misschien lastig kan zijn, zeker bij sociale gelegenheden, maar er zijn tegenwoordig veel lekkere alcoholvrije alternatieven. Als je wil, kan ik je daar wat tips over geven.
Je krijgt de volgende vraag:
“Moet ik absoluut stoppen met roken tijdens en na de zwangerschap?”
Wat antwoord je hierop?
Ja, het is echt belangrijk om te stoppen met roken, zowel tijdens als na de zwangerschap. Roken vermindert de zuurstoftoevoer naar je baby, wat het risico op vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en zelfs wiegendood verhoogt. Ook na de geboorte kan passief roken schadelijk zijn voor de gezondheid en ontwikkeling van je kindje.
Ik begrijp dat stoppen met roken niet altijd gemakkelijk is, zeker niet als je het al lang doet. Maar weet dat er veel ondersteuning beschikbaar is, en ik help je graag om de juiste hulp te vinden. Zelfs als het niet in één keer lukt, elke sigaret die je minder rookt, is al een stap in de goede richting.
Je krijgt de volgende vraag:
“Wat met geneesmiddelen tijdens de zwangerschap?”
Wat antwoord je hierop?
Niet alle geneesmiddelen zijn veilig tijdens de zwangerschap, omdat sommige schadelijk kunnen zijn voor je baby. Het is daarom belangrijk om altijd eerst met je arts, apotheker of vroedvrouw te overleggen voordat je een medicijn inneemt, zelfs als het iets is dat je al lang gebruikt of vrij verkrijgbaar is, zoals pijnstillers of kruidenmiddelen.
Als je al medicatie neemt voor een bepaalde aandoening, stop dan niet zomaar zonder overleg. Soms kan het risico van niet behandelen groter zijn dan het risico van het medicijn zelf. We kunnen samen bekijken wat veilig is en of er eventueel een alternatief bestaat.
Je krijgt de volgende vraag:
“Zijn alle illegale drugs schadelijk voor de ongeboren baby?”
Wat antwoord je hierop?
Ja, alle illegale drugs kunnen schadelijk zijn voor je baby, maar de effecten verschillen per middel. Drugs kunnen de ontwikkeling van je baby beïnvloeden, het risico op een miskraam, vroeggeboorte of een laag geboortegewicht verhogen. Sommige middelen, zoals cocaïne en speed, kunnen de bloedtoevoer naar de placenta verminderen, terwijl cannabis een effect kan hebben op de hersenontwikkeling. Baby’s van moeders die drugs gebruiken, kunnen ook ontwenningsverschijnselen hebben na de geboorte.
Als je gebruikt en het moeilijk vindt om te stoppen, weet dan dat je er niet alleen voor staat. Er is begeleiding en ondersteuning beschikbaar, zonder oordeel. Ik kan je helpen om samen naar de beste opties te kijken.
Je krijgt de volgende vraag:
“Wat met tabak, alcohol en drugs en borstvoeding?”
Wat antwoord je hierop?
Bij borstvoeding is het nog steeds belangrijk om voorzichtig te zijn met tabak, alcohol en drugs, omdat veel van deze stoffen via de moedermelk bij je baby terechtkomen.
- Roken: Het beste is om helemaal te stoppen, want nicotine en andere schadelijke stoffen komen in de melk en kunnen de gezondheid van je baby beïnvloeden. Roken kan ook de melkproductie verminderen en het risico op wiegendood verhogen. Als stoppen niet lukt, probeer dan te roken na de voeding in plaats van ervoor en rook nooit in de buurt van je baby.
- Alcohol: Alcohol komt in de moedermelk terecht en het duurt een paar uur voor het uit je lichaam is. Als je een keer iets wil drinken, is het beter om dit direct na een voeding te doen en minstens 2-3 uur te wachten voor de volgende voeding. Maar hoe minder, hoe beter.
- Drugs: Illegale drugs zijn absoluut af te raden bij borstvoeding, omdat ze ernstige gevolgen kunnen hebben voor je baby, zoals ademhalingsproblemen, slaapstoornissen en ontwikkelingsachterstand.
Als je vragen hebt of hulp wil bij stoppen of minderen, weet dat er ondersteuning is zonder oordeel. Ik help je graag om samen naar de beste opties te kijken.
Geef een aantal tips om verslavingsproblematiek bespreekbaar te maken: het juist moment kiezen
- kies een moment waarop je rustig kunt praten
- ga het gesprek aan wanneer zich een probleem heeft voorgedaan door het gebruik: vb. door dronken toestand niet komen opdagen voor een consultatie
- zorg dat de sfeer goed zit
- kies een moment dat ze niet onder invloed is
Geef een aantal tips om verslavingsproblematiek bespreekbaar te maken: tijdens het gesprek
- praat in de ik-vorm: vb. ik maak me zorgen, omdat ik zie dat je weer veel hebt gedronken (niet: jij drinkt veel te veel)
- wees duidelijk: som een aantal concrete problemen op (vb. niet in staat om boodschappen te doen)
- focus op de problemen en veranderingen in gedrag, niet op het gebruik
- ga een open gesprek aan, veroordeel niet
- luister en vraag naar de reden van gebruik
- geef aan dat je snapt dat het moeilijk is en dat stoppen of minderen niet eenvoudig is
- bied hulp aan om samen te kijken naar behandelmogelijkheden (vb. samen naar de huisarts)
Geef een aantal tips om verslavingsproblematiek bespreekbaar te maken: na het gesprek
- geef tijd om over het gesprek na te denken
- verwacht niet dat ze direct hulp zoekt na het eerste gesprek; moedig aan om opnieuw langs te komen of plan een extra huisbezoek in en haal het onderwerp opnieuw aan
Geef een aantal tips om verslavingsproblematiek bespreekbaar te maken: als praten niets verandert
verantwoordelijkheid ligt bij degene die gebruikt
–> zoek professionele hulp
Geef een aantal verwijsadressen bij verslavingsproblematiek.
- de druglijn: advies, gesprek en online zelfhulpprogramma (DASH)
- tabakstop: advies, gesprek en lijst met erkende tabakologen
- gezondzwangerworden.be
- rookvrijezwangerschap.be: info
- bubbels & babbels: ondersteuningsnetwerk
- alcoholhulp: zelfhulp en professionele ondersteuning
