Antygeny, przeciwciała, przeciwciała monoklonalne Flashcards

1
Q

Antygen

A

związki wysokocząsteczkowe, które wprowadzone do organizmu wykazują immunogenność i antygenowość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cechy antygenu

A

immunogenność

antygenowość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Immunogenność

A

zdolność do wywoływania przeciw sobie odp. immunologicznej w postaci stymulacji tworzenia swoistych przeciwciał lub uczulonych receptorów TCR limfocytów T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Antygenowość

A

zdolność do swoistego reagowania z produktami odpowiedzi immunologicznej (przeciwciałem/limfocytem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Autoantygeny

A

nie wywołują odp. immunologicznej

nieimmunogenne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Izoantygeny

A

antygeny pochodzące od osobników genetycznie jednorodnych - np. bliźniaki jednojajowe
nieimmunogenne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

alloantygeny

A

antygeny pochodzące od różnych osobników tego samego gatunku

immunogenne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

heteroantygeny

A

=antygeny ksenogeniczne - pochodzą od różnych gatunków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Antygeny T-zależne

A
reakcja limf. B2 i T
drobnocząsteczkowe
I kontakt - odp. pierwotna
potrzebują limf. Th → powstanie kom. pamięci
powtórny kontakt - odp. wtórna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Antygeny T-niezależne

A
reakcja limf. B1
polimery
tylko odpowiedź pierwotna
NIE wytwarza się limfocyt pamięci
NIE potrzebują limf. Th do aktywacji
mało swoista odp. → IgM
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Hapten (antygen niepełny)

A

brak immunogenności
antygenowość
może łączyć się z przeciwciałami, ale sam nie może wywołać odp. immunologicznej
gdy połączy się z białkiem nośnikowym wywołuje odp.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Przykłady haptenów

A
niektóre leki
kwas salicylowy
penicylina
sulfonamidy
lipidy
jony metali ciężkich
garbniki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Epitop (determinanta antygenowa)

A

fragment antygenu łączący się z przeciwciałem

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Determinanta immunodominująca

A

epitopy, które powodują najsilniejszą odp. immunologiczną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Wartościowość antygenu

A

liczba epitopów w antygenie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Epitopy dla limf. B

A

6 aa, cukrów prostych, zasad urydynowych lub pirymidynowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Epitopy dla limf. T

A

8-15 aa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Determinanta sekwencyjna

A

szereg kolejnych aa na 1 nici polipeptydowej

rozpoznawana przez limf. B i T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Determinanta przestrzenna = konformacyjna = nieciągła

A

kilka aa znajdujących się niedaleko siebie, ale na różnych łańcuchach lub na 1 łańcuchu, ale nie sekwencyjnie
rozpoznawana przez limf. B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Determinanta nakładająca się

A

aminokwas wchodzi w skład 2 determinant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Przeciwciała = immunoglobuliny

A

rodzaj białek wydzielanych przez kom. plazmatyczne
swoiste rozpoznawanie antygenów
największa rola w obronie przed bakteriami/pasożytami zewnątrzkomórkowymi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Główne zadania przeciwciał

A
wiązanie antygenu
opsonizacja - neutralizacja Ag
aktywowanie dopełniacza
cytotoksyczność
neutralizowanie toksyn, wirusów
blokowanie adhezyn bakteryjnych
oddziaływanie bakteriostatyczne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Cechy przeciwciał

A

powinowactwo
wartościowość
obie te cechy wpływają na trwałość kompleksu immunologicznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Powinowactwo przeciwciała

A

siła wiązania epitopu z antydeterminantą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Wartościowość przeciwciała

A

ilość miejsc wiążących determinantę w cząsteczce przeciwciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Budowa przeciwciał

A

glikoproteiny o budowie domenowej
2 łańcuchy ciężkie połączone wiązaniami disiarczkowymi
2 łańcuchy lekkie połączone z ciężkimi wiązaniami disiarczkowymi
region zawiasowy - miejsce zgięcia łańcuchów H

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Region zawiasowy Ig - funkcja

A

warunkuje zmienność segmentalną

umożliwia rozchylenie ramion przeciwciał

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Papaina

A

rozcina przeciwciało na 2 fragmenty Fab i 1 fragment Fc

cięcie powyżej regiony zawiasowego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

W wiązaniu determinanty z antydeterminantą uczestniczą wiązania

A
jonowe
wodorowe
hydrofobowe
van der Waalsa
NIE kowalencyjne
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Fragment Fab przeciwciała i jego funkcja

A

ramiona przeciwciał
fragment wiążący antygen
łańcuch lekki + cz. łańcucha ciężkiego
podzielony na:
- cz. stałą - przy rejonie zawiasowym, stabilizacja wiązania determinanty
- cz. zmienne - warunkują swoistość Ig, zawiera antydeterminantę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Antydeterminanta znajduje się w

A

cz. zmiennej fragmentu Fab przeciwciała

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Część stała fragmentu Fab odpowiada za

A

stabilizację wiązania determinanty z antydeterminantą

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Część zmienna fragmenty Fab przeciwciała - funkcja

A

warunkuje swoistość immunoglobin

zawiera zmienną sekwencję aa - antydeterminantę, która wiąże determinantę antygenową

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Funkcje fragmentu Fc

A
  • funkcja efektorowa → zjawiska zapoczątkowujące wiązanie z Ag
  • odpowiada za cytofilność przeciwciał
  • odpowiada za aktywację dopełniacza na drodze klasycznej
  • odpowiada za przechodzenie IgG przez łożysko
  • odpowiada za reakcję cytotoksyczności zależnej od przeciwciał - ADCC
  • zawiera fragmenty węglowodanowe odpowiedzialne za ładunek i rozpuszczalność Ig
  • odpowiada za właściwy metabolizm przeciwciał - warunkuje półokres rozpadu Ig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Cz. stała łańcucha ciężkiego to

A

CH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Cz. stała łańcucha lekkiego to

A

CL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Cz. zmienna łańcucha ciężkiego to

A

VH

38
Q

Cz. zmienna łańcucha lekkiego to

A

VL

39
Q

Rodzaje łańcuchów lekkich

A

kappa i lambda

40
Q

Podział ze względu na łańcuch ciężki

A
5 form
alfa → IgA 
gamma → IgG
delta → IgD
epsilon → IgE
mi → IgM
41
Q

IgA występują w postaci

A

dimerów

42
Q

IgM łączą się w

A

pentamery, heksamery

43
Q

Z czego wynika zmienność immunoglobin?

A
  • przypadkowe łączenie się genów VDJ
  • nieprecyzyjne łączenie się odc. DNA, działanie Td+, która może dodawać nukleotydy
  • mutacje
  • losowe, potranslacyjne łączenie się H i L
44
Q

IgG

A
  • 4 podklasy z różną liczbą mostków S-S: IgG1, IgG2, IgG3, IgG4
  • monomer
  • podstawowe Ig w odporności
  • II-wartościowe
  • powstają w odp. wtórnej
  • WYSOKIE powinowactwo do antygenu
  • aktywacja dopełniacza na drodze klasycznej (IgG1-3)
  • jako jedyne przeciwciało przechodzi przez łożysko
  • Ig przeciwko Rh
45
Q

IgA

A
  • 2 podklasy: IgA1 (w surowicy) , IgA2 (w wydzielinach MALT)
  • monomer/dimer/polimer
  • 2 czynniki sekrecyjne sc połączone łańcuchem J
  • główna immunoglobulina wydzielin zewnętrznych (ślina, śluz, łzy)
  • I linia obrony przed drobnoustrojami
  • neutralizacja toksyn, drobnoustrojów
46
Q

IgM

A
  • cykliczny pentamer
  • 5-6 monomerów połączonych łańcuchem J
  • w odpowiedzi pierwotnej
  • NISKIE powinowactwo do antygenu
  • aktywacja dopełniacza na drodze klasycznej
  • na limf. B
47
Q

IgD

A
  • główna Ig na powierzchni limf. B
48
Q

IgE

A
  • tzw. reaginy
  • brak regionu zawiasowego
  • w reakcjach alergicznych typu I (natychmiastowego)
  • powodują uwalnianie histaminy z mastocytów
  • zwalczają pasożyty
49
Q

Która podklasa IgA występuje w wydzielinach MALT

A

IgA2

50
Q

Które przeciwciała aktywują dopełniacz na drodze klasycznej?

A

IgG1-3, IgM

51
Q

Które Ig znajdują się na limf. B

A

IgD, IgM

52
Q

Antydeterminanta

A

miejsce wiązania antygenu przez przeciwciało

znajduje się w cz. zmiennej Fab

53
Q

Łańcuch J to

A

rec. transcytozy

54
Q

Czynnik sekrecyjny sc

A

naturalny inhibitor proteaz

55
Q

Domena

A

pętla w przebiegu liniowego łańcucha białkowego, której przyporządkowujemy konkretną funkcję
konkretna białkowa struktura przestrzenna, której możemy przypisać konkretną funkcję

56
Q

Immunoglobuliny mają budowę

A

III-rzędową

57
Q

Izotypia

A

różnica w budowie cz. stałych łańcuchów ciężkich i lekkich Ig
Klasy Ig różnią się izotypowo bo mają odmienne łańcuchy ciężkie
są to klasy, podklasy, typy, podtypy

58
Q

Allotypia

A

odmienność 2 cząsteczek Ig tej samej klasy różniących się niewielkim fragmentem w cz. stałej łańcucha ciężkiego i lekkiego

59
Q

Idiotypia

A

to odmienność w zakresie jednej klasy Ig różniących się częścią zmienną czyli antydeterminantą

60
Q

Przeciwciała monoklonalne (mAb)

A

zbiór przeciwciał wykazujących JEDNAKOWĄ SWOISTOŚĆ względem danego antygenu i ewentualnie takie samo lub podobne powinowactwo
ta sama klasa, ten sam typ

61
Q

Powstawanie przeciwciał monoklonalnych

A
  • przez fuzję limfocytów B i komórek szpiczaka
  • użyte kom. szpiczaka nie produkują przeciwciał ani enzymu
  • limf. B pobrany z krwi myszy zaszczepionych antygenem
  • przeżywają tylko sfuzjowane komórki, bo w płynie hodowlanym nie ma ani cytokin dla limf. B, ani produktu potrzebnego dla szpiczaka
  • rozcieńczenie i rozdzielenie hybryd do osobnych naczyń
  • proliferacja monoklonalna
62
Q

Co pozwala na łatwą fuzję limf. B i kom szpiczaka?

A

lizolecytyna i glikol etylenowy w podłożu

63
Q

Szpiczak to

A

nowotwór limfocytów B

64
Q

Rodzaje przeciwciał monoklonalnych

A
  • chimeryczne
  • uczłowieczone
  • o podwójnej swoistości
  • miniciała
65
Q

Przeciwciała monoklonalne chimeryczne

A

cz. zmienna od myszy
cz. stała od człowieka
końcówka -ximab

66
Q

Przeciwciała monoklonalne uczłowieczone

A

cz. nadzmienna od myszy
cz. stała od człowieka
końcówka - zumab

67
Q

Przeciwciała monoklonalne o podwójnej swoistości

A

jedno ramię wiąże toksynę
drugie ramię wiąże kom. nowotworowe
produkcja w podwójnych hybrydach

68
Q

Przeciwciała monoklonalne - miniciała

A

łączenie genu kodującego cz. zmienną łańcucha ciężkiego z częścią zmienną łańcucha lekkiego (Fv)
mniejszy rozmiar
dwa Fv o różnej swoistości połączone tworzą miniciała

69
Q

Myszy chimeryczne

A

myszy z niedoborem odpornościowym, u których ukł. immunologiczny jest zastąpiony limfocytami człowieka
otrzymuje się ludzkie limf. B

70
Q

Myszy transgeniczne

A

myszy, u których w limfocytach B inaktywuje się geny immunoglobinowe mysie i zastępuje się genami ludzkimi immunoglobinowymi

71
Q

Zastosowanie przeciwciał monoklonalnych

A
  • jako leki
  • diagnostyka chorób zakaźnych
  • mapowanie nowotworów i ich leczenie
  • oznaczanie wzoru antygenowego przeszczepu
  • w walce z odrzucaniem przeszczepu
  • PM znakowane toksynami - leczenie raka pęcherza moczowego, jajników, raka sutka, płuc
  • oznaczanie stężeń hormonów, leków
72
Q

Antygeny heterofilne

A

podobne determinanty mogą występować na różnych antygenach, więc przeciwciała mogą reagować krzyżowa z drugim antygenem, który ma podobne determinanty

73
Q

Przykład antygenów heterofilnych

A

antygen krwinkowy B i antygen E.Coli
antygen Forssmana - mukopolisacharyd u koni, myszy, psów, bakterii
antygen krwinkowy A i antygen otoczkowy dwoinek zapalenia płuc typu XIV

74
Q

nadrodzina immunoglobulin (NRIg) - jakie białka należą?

A
immunoglobuliny
receptory limf. T i B
receptory Fc
antygeny MHC
antygeny różnicowania CD4, CD8, CD3
niektóre receptory dla interleukin
receptory adhezyjne
75
Q

Wspólna cecha wszystkich białek należących do nadrodziny immunoglobulin

A

wspólny motyw strukturalny → globularna budowa trzeciorzędowa - odpowiednik domeny

76
Q

Zachłanność przeciwciała jest warunkowana przez

A

powinowactwo i wartościowość

77
Q

Przeciwciała przeciwko czynnikowi Rh

A

jednowartościowe (niekompletne) IgG

wykrywana odczynem Coombsa

78
Q

paratop

A

=antydeterminanta
miejsce wiązania antygenu przez przeciwciało
zlokalizowane w cz. nadzmiennej przeciwciała
we fragmencie Fab

79
Q

opłaszczanie

A

przyłączanie Ig do komórki z ekspresją rec. dla fragm. Fc przeciwciał

80
Q

opsonizacja

A

zjawisko rozpoznania przez przeciwciało antygenu na błonie komórkowej, prowadzące do powstania kompleksu immunologicznego

81
Q

cytofilność

A

zdolność przeciwciała do receptorowego wiązania się ich fragmentów Fc z odpowiednimi rec. FcR na pow. komórek

82
Q

Poszczególne podklasy IgG różnią się

A

liczbą mostków siarczkowych w rejonie zawiasowym

83
Q

Region zawiasowy

A

warunkuje zmienność segmentalną, czyli możliwość rozchylania się ramion przeciwciała

84
Q

Część stała łańcucha ciężkiego składa się z

A

3 domen:CH1, CH2, CH3

85
Q

Rodzaj łańcucha lekkiego Ig determinuje

A

typy przeciwciał

86
Q

Tylko łańcuch ciężki odpowiada za

A

funkcje efektorowe

87
Q

Cykliczny pentamer IgM jest

A

5-wartościowy

88
Q

IgG są ilu wartościowe?

A

dwuwartościowe

89
Q

IgE nie posiada

A

regionu zawiasowego

90
Q

Z ilu domen jest zbudowana IgE

A

5