Parkinson

Question 1

Extrapiramidale stoornissen bij Parkinson

Answer 1

Hypokinesie en hypertonie
moeite met initieren van bewegingen
spierstijfheid

Question 2

Stap 1: Klinische diagnose

Answer 2

Er moet of brady/akinesie aanwezig zijn + 1 van de volgende 3 symptomen:

• Rigiditeit
• Rusttremor
• Posturale instabiliteit

Question 3

Stap 2: Green Flags

Answer 3

Symptomen die duiden op ideopatisch parkinsonisme.
Unilaterale onset
Bilaterale manifestatie met aanhoudende assymetrie
unilaterale rusttremor
langzaam progressief
goede respons op levodoopa
levodopa-geinduceerde dyskinesie

Question 4

Stap 3: Red Flags

Answer 4

Waarschijnlijk sprake van een atypische vorm van parkinson.

• geen respons op levodopa
• cerebellaire en piramidale tekens
• autonome verstoringen
• rolstoelgebonden begin vd ziekte (dan is het snel ver gevorderd)
• vroeg vallen
• vroege dysartrie en dysfagie

Question 5

Stap 4: Brain Imaging

Answer 5

MRI

• vasculair parkinsonisme
• normal pressure hydrocephalus

DAT-SPECT
- Sensitieve methode die kijkt of er presynaptische dopamine dysfunctie is, dit is een teken voor neurodegeneratieve vorm van de ziekte van parkinson.

Question 6

DAT-SPECT

Answer 6

o Dopamine-Transport Imaging methode
o Sensitieve methode die kijkt of er presynaptische dopamine dysfunctie is, dit is een teken voor neurodegeneratieve vorm van de ziekte van parkinson.
o Dit zorgt voor het uitsluiten van andere ziektes
o Patiënten kijgen een injectie van licht radioactieve stof. Dit heeft een hoge affiniteit voor dopamine neuronen in de hersenen, gaat aan dopamine neuronen plakken. Dan kan je precies zien of de dopamine opgenomen wordt of niet.
o Verminderde opname van dopamine transporter in het striatum door presynaptisch verlies van dopamine is een belangrijk teken van de ziekte van parkinson

Question 7

Substantia Nigra

Answer 7

een pigmenthoudende kern in het mesencephalon en is het bovenste gedeelte van de hersenstam
- melanine maakt de kern zwart maar de kern is verdwenen bij mensen bij PD > verminderde productie dopamine in de pars compacta

Question 8

Lewy Bodies

Answer 8

 Degeneratie van substantia nigra neuronen wordt veroorzaakt door abnormale samenklonteringen van eiwitten in de zenuwcellen

Question 9

Verminderde dopamine zorgt voor

Answer 9

hypokinetische bewegingen

Question 10

Braak Stage

Answer 10

Het degeneratieproces van de substantia nigra neuronen begint eerder in een lager level dan de substantia nigra in de hersenstam. Het beïnvloedt dus ook niet-dopamine struturen. Dit wordt ook wel de preclinical braak stage genoemd: lager in de hersenstam vindt er al degeneratie plaats.

Question 11

Niet-motorische symptomen parkinson

Answer 11

• autonome dysfunctie
• neuro psychiatrische symptomen
• slaapstoornissen
• verminderde reukzin
• pijn
• vermoeidheid

Question 12

Motorische symptomen

Answer 12

Lopen: langzaam, kleine schuifelende passen, weinig armzwaai
Gebukte houding
Instabiliteit
Moeite met transfers

Question 13

Freezing of gait

Answer 13

o Parkinson patiënten lopen en op een gegeven moment stoppen ze en kunnen ze niet verder
o Zorgt niet alleen voor problemen bij rechtdoor lopen maar zorgt ook voor problemen bij het draaien.

Question 14

Festinatie

Answer 14

o Vorm van onvrijwillig versneld lopen
o Door het maken van korte kleine pasjes proberen ze snel de stapjes te zetten
o Totale snelheid gaat niet vooruit
o Door het maken van de kleine pasjes gaat het lichaam naar voren maar blijven de voeten achter. Hierdoor zie je de gebukte houding terug.
o Dit geeft een grotere kans op vallen

Question 15

Levodopa

Answer 15

 Kan de bloed/hersenbarriere passeren en wordt dan omgezet in dopamine
 Het tekort aan dopamine wordt aangevuld, het is alsof er opeens dopamine aanwezig is.
 Voor het omzetten van levodopa in dopamine hebben we een lichaamseigen enzym: decarboxylase. Met levodopa vermindert de bewegingstraagheid en alle klachten die hierme samen hangen.
 Meest voorkomende behandeling.
 Kan leiden tot motorische complicaties
• Respons fluctuaties
• Dyskinesie
 Dopa non-responsieve symptomen
• Loop- en balansverstoringen reageren niet op levodopa

Question 16

Deep Brain Stimulation

Answer 16

Hierbij worden er elektroden op substantia nigra bij de basale ganglia geplaatst. Er gaat een hoog frequente stimulatie door de elektroden waardoor de motor sympromen tot een level te verbeteren.

Question 17

Cueing

Answer 17

 Het toepassen van externe temporele (ritmische) of spatiele stimuli, geassocieerd met de initiatie of het onderhouden van motorische activiteit (vb. Lopen)
 De intern gegenereerde bewegingen werken door de basale langlia, als je extern de beweging initieert dan kan je de wegen omzeilen. Zo is het lopen beter mogelijk. Een voorbeeld hiervan zijn piepjes, streepjes kunnen ook helpen.

Question 18

werkingsmechanisme cueing

Answer 18

 Door de loop te omzeilen lijkt het dat het cerebellum, pariëtale cortex en premotor gebieden gebruikt worden. Door het niet een automatische beweging te maken, maar iets wat extern gereguleerd is, gaat de beweging via pariëtale cortex die samenhangt met premotor gebieden die het signaal door kunnen geven aan motorische cortex waardoor je het signaal dus wel naar je spieren kan sturen.

Question 19

BDNF

Answer 19

Brain Derived Neurothrophic Factor

o Dit zijn proteinen en groeifactoren en die positieve neurotrofe factoren hebben. Deze studies hebben een verbetring in motorische functie gezien samen met meer behoud van dopamine neuronen en verbetering van dopamine terminals in het striatum. De synaptic transmission is verhoogd bij inspanning.