Asrlar Xronologiyasi Flashcards
(42 cards)
I asr
1.Xorazmda taqvim ishlab chiqilgan.
II asr
1.Rim imperiyasining oltin asri (boshlari)
III asr
1.Rim imperiyasining zaiflashuvi
2.Kushon davlati inqirozi
3. Xorazm hududida mayda hokimliklar mavjud bo’lgan.
IV
- IV asr oxiri - Olimpiya o’yinlari to’xtalishi
2.IV asr oxiri - Hindiston yer egaligi munosabatlari shakllanishi - Aksumda mahalliy yozuv islohoti o’tkazildi.(Alifbo Efiopiyada saqlanib qolgan)
V
1.O’rta Osiyoda Eftaliylar va Kidariylar davlatlari tashkil topgan.
2.O’rta Osiyoda shishasozlik rivojlandi.
3.Ziroatkor vohalardagi sug’oriladigan yerlarning asosiysi qishloq jamoalarining qo’lida edi.(o’rtalari)
4.Sharqdan O’rta Osiyo hududiga eftallar kirib keladi. (boshlari)
5.Shaharsozlik va shishasozlik rivojlandi.
VI
1.Vizantiyaga slavyan qabilalari o‘rnashadilar.(o’rtalari)
2.Ostgotlardan tomon Italiyada poytaxti Ravenna bo’lgan alohida noiblik tuzildi.
VII
1.Arabistonda yagona e’tiqod orqali mamlakatni birlashtirish harakati boshlandi (boshlari)
2. Xorazm arablar tomonida 2 marta talandi. (o’rtalarida)
3.Turkiston deb atala boshlandi.
4.Bolqon yarimorolida Bolgariya podsholigi tuzildi.(oxirlarida)
5.Xitoy tarixchisi Syuan Szyan Hindistonda bo’ldi va 70 dan ortiq knyazliklari
VIII
1.Arablar Movarounnahrni to’liq xalifalikka to’liq kiritib oladi (o’rtalarida)
2.O’rta Osiyoda Buddaviylik shu asrgacha mavjud bo’lgan.
3. Pekinda “Poytaxt axboroti’’ gazetasi chiqqan.
4.Xalifalik qo’shinlari Shimoliy Afrikani to’liq bo’ysundirdi.(boshlari)
IX
1.Loy va xom g’ishtdan qurilgan binolar o’rniga pishiq g’ishtdan foydalanish boshlandi.
2.Xurosonda Safforiylar hukm surgan. (oxirida)
X
1.Angliya qirolligi Daniya qonunlari viloyatini qo’shib oldi. (so’nggi choragi)
2.Sinchkori imoratlar keng tarqaladi.
XI (11-asr)
1.XI asr boshlarida - Zaiflashgan Bolgariyani 2.Vizantiya istilo qiladi.
3.XI asr-Germaniyada Laax monastiri qurildi.
4.XI asr-Mali aholisi islomni qabul qildi.
5.XI asr-Novgorod tashkil topdi.
6.XI asr-saljuqiylar Old Osiyoga yurish amalga oshirdilar.
7.XI asr-Xitoyda kitob bosish dastgohi yaratildi.
8.XI asr boshida- Daniya qiroli ingliz sohiliga o’z qo’shini tushirdi
9.XI-asr-arab va fors manbalarida ilk bor,,Dashti Qipchoq “ deb ataluvchi geografik hudud tilga olina
boshlandi.
10.XI asrda – Xitoyda shaharsozlik yuksak darajaga ko’tarildi
11.XI asr – G’arbiyYevropada qurilish sohasi taraqqiy eta boshladi
12.XI asr – germniyada Laax monastiri qurildi (Roman uslubi)
13.XI asr boshlab-Buxoroda Minorai Kalon qurildi.
14.XI asr – Aksum davlati parchalanib ketdi
15.XI asr boshlari-Hindiston shimoliga Mahmud G`aznaviy 17 marta hujum qildi.
16.XI asr o’rtalari-Qipchoqlar Yoyiq daryosidan Dunaygacha bo’lgan hududlarni bosib oldilar.
17.XI asr o’rtalarida - Qarluqlar yag’mo,og’uz va boshqa qabilalar bilan yagona ittifoqqa birlashgan.
18.XI asr o’rtalarida- Meshko Polsha davlatiga asos soldi
19.XI asr o’rtalari – Konstantinopolda huquqshunoslik va falsafa fakultetlaridan iborat universitet ochildi
20.XI asr 40-yillarida -Angl-sakslar–daniyalik talonchiligida qarshi qo’zg’olon kotardi
21.XI asr oxirida – German knyazi Rim papasiga og’ir kurashda yordami uchun Chex knyaziga Qirol unvonini taqdim etgan.
22.XI asr - Chexiya Muqaddas Rim imperiyasi tarkibida bo’lsada amalda deyarli mustaqil edi.
23.XI asr oxirida-Kichik Osiyoda og’uz turklari va turklashgan yunon,fors,arman va gruzinlardan turk millati shakllandi.
24.XI asr oxiri-Anatoliyani to’liq bosib olgan og’uzlar Ko’niya sultonligi tuzishadi
25.Vltava daryosi havzasida vujudga kelgan davlat knyaziga german imperatori qirol unvonini taqdim etgan. (oxiri)
26.Angliyada xalq orasida “Dahshatli sud kitobi” bilan tanilgan yer-mulk va aholi ro’yxati tadbiri o’tkazildi.
XII
1.Nafaqat Musulmon sharqida,balki Yevropa mamlakatlaridagi Astronomiya rivoji boshlangan.
2.Shu asrgacha Yevropada kitoblar monastir kutubxonalarida saqlangan.
3.Germaniyada ishlab chiqarish kuchlari o’sa boshladi.
4.Kastiliyada Xorazmiyning “Al jabr val-muqobala” lotin tiliga tarjima qilingan.
XIII
1.Qoraqalpoqlar davlati Chingizxon hujumi oqibatida barham topdi. (20-yillari)
2.Mo’g’ullarda chiqim solig’i joriy qilingan. (o’rtalari)
XIV
1.”Papalarning Avinion tutuni” sodir bo’lgan.
2.Unutib yuborilganRenessans(Uyg’onish) Antik madaniyatni qayta tiklash boshlandi.
3.Gumanizm paydo bo’ldi.
4.Kichik Osiyodagi Saljuqiylar parchalanib ketdi. (boshlari)
5.Movarounnahrda 10 ta mustaqil bekliklar bo’lgan. (50-60-yillarida)
6.Usmonlilarning Bolqondagi dastlabki bosqinlari bo’lgan.(o’rtalari)
7.Angliya parlamenti soliqlar tayinlashdan tashqari, qonunlar ishlab chiqarish va qabul qilishda qatnashish huquqini qo’lga kiritgan.
XV
1.Shayboniyxon bobosi Abdulxayrxon tuzgan davlatni tikladi. (80-yillari)
2.Ilk koreys milliy universitetiga asos solindi,unda mumtoz Xitoy adabiyoti o’rgatildi.
3.Zamonaviy ko’rinishdagi ilk bank - Genuyadagi Avliyo Georgiy banki paydo bo’ldi.
4.Madeyra, Kanar, Azor orollari kashf qilindi.
5.Temuriylar saltanati inqirozga uchraydi. (ikkinchi yarmi)
6.Eron markaziy hokimiyatga bo’ysunmaydigan bir qancha mustaqil hududlarga bo’linib ketgan edi.(oxiri)
XVI
1.Oltin O’rda qaramligidan ozod bo’lgan Rus yerlarining Moskva atrofida birlashishi tugashi➡️Markazlashgan davlat tashkil topishi (Rus, Rossiya) (boshlarida-1510-1520)
2.Germaniyada iqtisodiy tushkunlik davri(ikkinchi yarmidan)
3.Temuriylar to’la barham topdi. (boshlarida)
4. Yevropaning savdo jorrahalari Shimoliy dengiz qirg’oqlariga ko’chdi.(ikkinchi yarmi
5.Parijda diniy urush va vabo epidemiyasi
10 minglab parijliklar halok bo’lgan.
6.Kontrreformatsiya Jarayonida G’arbiy Yevropa katolik va protestantlarga bo’lindi.
7.Ruhoniylar va Rim papalari gumanizm g’oyalariga qiziqa boshladi.
8.Amir Temur shaxsi va faoliyatiga qiziqish boshlandi.
9.Ubaydullaxon poytaxtni Buxoroga ko’chirdi.
10.Vladimir-Suzdal knyazligi Rus yerlarini birlashtirish ishiga bosh bo’ldi.
11.Ko’pchilik arab mamlakatlari Usmoniylar tomonidan bosib olindi.
12.Xitoydagi davlat yerlaridan tashqari xususiy yerlarning kamayishi kuzatildi.
13.Afrikada qul savdosi bilan faqat portugallar shug‘ullandi.(oxirigacha)
XVII
1.Brandenburg knyazligida Prussiya gersogligi yetakchi mavqega ega bo’lgan. (oxiri). Gogensollemlar boshqargan.
2.Avstriya va Brandenburg knyazliklari o’rtasida Gegemonlik kurashi
3.Gollandiyaliklar Avstraliya qirg’oqlarini tadqiq etishni boshlashadi(o’rtalari)
4.Ibn Sino kitobi Yevropada tibbiyotga oid asosiy manba edi.
5.Fransuz olimi Blez Paskal tomonidan suvning bosim kuchi ixtiro qilingan.
6.AQShda birinchi manufakturalar paydo bo’ldi.(ikkinchi yarmi)
7.Afrikadan qora tanli qullar keltirildi.
8.Rossiya iqtisodiyotida yangi alomatlari paydo bo’ldi, shaharlar savdo-sanoat markazlariga aylana boshladi.
9.Yaponiyada Kabuki - keng tarqalgan mumtoz teatr turiga aylandi.(oxiri)
10.Butun asr davomida Eronda Safaviylar hukmronlik qiladi.
11.Afrikadagi mustamlaka bozorlarini egallash uchun kurashga Angliya, Fransiya qo’shildi.(ikkinchi yarmi)
12.Samarqand Registon ansmablining hozirgi qiyofasi shakllandi
13.G’arbning Sharqdan ustunligi faqat tashqi ko’rinishi edi.(o’rtalarigacha)
XVIII
1.Prussiya Yevropada maydoni bo’yicha 3-o’rin, qo’shin soni bo’yicha 4-o’rinda turgan (oxirida - 1780-1790)
2.Buxoro xonligi ikkiga bo’linib ketdi(boshlari)
3 Norbo’tabiy madrasasi qurilgan. (oxirida)
4.Rossiya Xitoy bilan o’zaro aloqalar o’rnatishga urindi. (70-yillari)
5.Rossiyaning Peterburg shahrida Fanlar akademiyasi ochildi.
6.Mustamlakalarda yagona ichki bozor vujudga keldi,savdo aloqalari rivojlandi.(o’rtalari)
7.AQSH aholisi o’zini Amerikalik deb ataydigan bo’ldi.(o’rtalari)
8.Ingliz tili umumiy tilga aylandi.(o’rtalari)
9.Rossiyada muhim ahamiyatga ega bo’lgan maktablar ochildi.
10.Safaviylarda iqtisodiy inqiroz boshlandi.
11.Sanoat to’ntarishi boshlandi.(oxirida)
XIX
1.Andijon Jome masjidi qurilgan. (oxirida)
2.AQShda keksalar, nogironlar va yetim-yesirlar uchun xayriya jamiyatlari tashkil qilinadi. (70-yillari)
3.Germaniyada sanoatning tez suratda harbiylashtirilishi ishlab chiqarishning rivojlanishiga ta’sir ko’rsatgan. (70-80-yillar)
4.Buyuk Britaniya Afrika qit’asining Uganda,Buaro kabi davlatlarini bosib olgan. (oxirida)
5.Turkistonda milliy ozodlik harakatining boshlanishi (o’rtalarida)
6.Slavyan xalqlarining milliy ozodlik harakati kuchaydi.(70-yillari)
7.Genrix Shlimann Turkiya Hisor tepaligi xarobalari hududida qazishma olib borib, Qadimgi Troya qoldiqlarini topdi. (oxirida)
8.Buxoro amirligida 40 ta beklik bo’lgan. (ikkinchi yarmi)
9.Buyuk Britaniyada demokratik jamiyat asoslari shakllandi. (o’rtalari)
10.O’rta Osiyodagi eng yirik xonlik - Qo’qon xonligi edi.
11.Ost-Indiya kompaniyasi O’rta Osiyo xonliklarining boyliklari, xomashyo mahsulotlariga qiziqa boshladi.
12.Koreyadagi ichki vaziyat xalq g’azabining kuchayishi bilan xarakterlanadi. (o’rtalari)
13.Lotin Amerikasiga AQSH kapitali kirib kela boshladi.(oxiri)
14.Syogun hokimiyatini ag’darish uchun ommaviy harakatning asosiy kuchi samuraylar edi. (ikkinchi yarmi)
15.Qoraqalpoqlar o’rtoqlashishi bilan dehqonchilik ularning hayotida muhim o’rin tutdi.(ikkinchi yarmi)
XX(2️⃣0️⃣)
1.Yaponiya 10 yillik qurollanish dasturini qabul qilgan (boshlari)
2.Xitoyda “To’xtovsiz urushlar davri” (birinchi yarmida)
3.Xiva xoni Muhammad Rahimxon I hukmronligi tugadi.(birinchi choragida)
4. Chirchiq-Bo’zsuv GES kaskadi barpo etildi. (30-yillari)
5.BXSR tuzildi.
6.Hindistonda “zo’ravonliksiz norozilik’’ harakati bo’ldi. (o’rtalarida)
7.Xitoyda” 30-May harakati” bo’lib o’tdi. (20-yillari)
8.Meksikada Madero prezidentlik lavozimini egalladi.(boshi)
9.O’zbek adabiyotida nasriy asarlar paydo bo’ldi.(boshlari)
XXI
1.Lotin Amerikasi mamlakatlarida integratsiyalashuv kuchaydi (boshlari)
I-II asrlar
II-III asrlar
III - IV asrlar
