Xronologiya Flashcards
(276 cards)
X asrda sodir bo’lgan voqealar
◾️Qarluqlar Shosh atrofi va Farg’ona hamda Zarafshon vodiylariga o’rnashdi
◾️O’g’uzlar islom dinini qabul qildi
◾️Ismoil Somoniy maqbarasi
◾️Buxoroda ilk ilmgoh-Farjak madrasasi qurilgan
◾️Abu Nasr Ibn Iroq yashagan davr
◾️Nurotada Xonbandi suv ombori
◾️Binokorlikda sinchkori imoratlar keng tarqalgan
◾️Franklar davlati Fransiya nomini oldi
◾️Musulmon adabiyoti fors tiliga tarjima qilina boshlandi
◾️Porox olish kashf etildi
◾️Fransiyani Kopetinglar sulolasi boshqargan
◾️Xitoyda Chig’irdan keng foydalanila boshlandi
◾️Parxe qirolligi Kidanlar zarbasidan parchalandi
◾️Gana o’z taraqqiyotining cho’qqisiga yetishdi
◾️German aholisi gersoglarning gapiga ko’proq quloq solgan
◾️Amirlik Qurdoba nomini oldi
XX asr oxiri - XXI asr boshlarida
🔰
12-13 asrlarga oid malumotlar
*Vengriya Boltiqboyi Rus yerlarida yangi shaharlar vujudga kelgan
*Fransiyada qator shaharlarda senyorlarga qarshi kurash
*Angliyada dehqonlar kurashi kuchaydi
*mahalliy boyarlarning markaziy hokimyatga qarshi kurashi Kiyev , Galich-Volin , Vladimir-Suzdal knyazliklarida ham kuzatildi
*Garbiy Yevropa madaniyati yuksala boshlaydi
*Saljuqiylarda yer egaligiga asoslangan davlat uzil kesil shakllandi
*Dehli sultonligining barcha hududlarida musulmonlar hokimiyati uzil kesil oʼrnatiladi
*Inklar Urambamba daryosi havzasida Kusko shahrida asos soladilar.
11-12 asrlarga oid malumotlar
*Yaponiya yer egaligi munosabatlari uzil-kesil shakllandi
*Hindistonning shimoliy hududlariga turk va afgon qabilalarining hujumlari va joylashuvi kuchaygan
*Xoqoniya rivoj topib kuchaygach , u ,, Qarluq-Qoraxoniylar’’ davlati nomini olgan
*Dehqon degan tushuncha oʼzining ,,qishloq hokimi”ni anglatuvchi asl maʼnonisini yoqotdi
*Movorounnahr va Xurosonda iqto yerlari kengayib, mulkchilikning asosiy shakllaridan biriga aylanadi
*Oʼrta Osiyoda shaharlar kengayadi, aholi soni koʼpayib, ular yanada gavjumlashadi
10-11 asrlarga oid malumotlar
*Vizantiya imperatorlari amaldorlar, ibodatxonalar va monastirlarga koʻplab yer-mulklar inom etadilar
*Yevropada toʼgri brurchakli ibodatxonalar oʼrniga koʼrinishidan xochsifat, oʼrtasi xoch gumbazli ibodatxonalar barpo qilingan
*Yevropada ishlab chiqarish yuksaldi
*Fransiyaning shimolida , Niderlandiya, Angliya va Germaniyada yangi shaharlar vujudga keldi
*Fransiyda qishloq xoʼjaligining, hunarmandchilik va savdoning oʼsishi boshlandi
*Paxsa va xom gishtdan qurilgan imoratlar shahar meʼmorchiligida asosiy oʼrinni egallagan
* Qoraqalpoqlarning xalq sifatida shakllanish jarayoni nihoyasiga yetdi
9-10 asrlarga oid malumotlar
Italya va Fransiyaning janubidagi: Venetsiya, Genuya, Florensiya, Marsel, Tuluzalar yuksala boshlagan
*Movorounnahr va Xorazm aholisining asosiy qismi sugorma dehqonchilik bn shugʻullangan
*Katta yer egalari kadivarlarni ishlatishdan koʼra, oʼz yerlarini qishloq jamoalarining kam yerli aʼzolariga ijaraga berishni afzal koʼradilar
1991-yil voqealari
1.Rajiv Gandini tamil terrorchisi o’ldirildi
2.Vyetnam Kommunistik partiyasi VII syezdi
islohotlar kursi e’lon qildi.
3.Kambodja hokimiyatini Oliy milliy kengashga berish to’g’risida Parij Konfrensiyasi (oktabr)
4 SSSR siyosiy birlik sifatida tugallangan. (8-dekabr)
5.Ros,Ukr,Belar bilan birga MDH tashkil etilgan (8-dekabr)
6.M.Gorbachyov o’z vakolatlarini tugatgan. (25-dekabr)
7.MDH ga Ashxobodda 5 Markaziy Osiyo davlatlari qo’shildi (dekabr)
8. Ostonada MDH Deklaratsiyasi qabul qilindi (dekabr)
9. SSSR xalqaro huquqiy obyekt va geosiyosiy reallik sifatida tugallangan. (dekabr)
10. Ukraina mustaqilligini e’lon qildi (24-avgust)
11. Referendum natijasida Ukraina mustaqilligi uchun ovoz berdilar.(dekabr)
12.Moldova mustaqilligini e’lon qildi (27-avgust)
13.Vilnyus namoyishlari
14.Laos konstitutsiyasi qabul qilingan
15.Ozarbayjon mustaqilligi e’lon qildi. (18-oktabr)
16. Ozarbayjon o’z mustaqil yo’li bor ekanligini isbotladi.
17.Gruziya referendum natijasida xalq mustaqillik uchun ovoz berdi (mart)
18. Gruziya mustaqil bo’lgan (9-aprel)
19.Muxolifat yetakchisi Zviad Gamsaxurdiya prezident etib saylandi.
20.Gruziya xalq demokratik partiyasi Zviad Gamsaxurdiya iste’fosini talab qildi.
21.Tbilisida isyonlar bo’lib o’tadi.
22.Eduard Shevardnadze - Gruziya Oliy Kengashi raisi etib saylandi. (oktabr)
23.Armaniston Respublika maqomi bo’yicha referendum o’tkazildi. (21-sentabr)
23.Arman xalqi referendumda SSSR tarkibidan chiqish uchun ovoz berdi. (21-sentabr)
23.”Armaniston davlat mustaqilligi to’g’risida deklaratsiya” qabul qilindi
24.Levon Ter-Petrosyan - Armaniston prezidenti (oktabr)
25. Qozog’iston mustaqil bo’ldi. (16-dekabr)
26.Nursulton.Nazarboyev Qozog’istonning prezidenti etib saylandi.
27.Turkmaniston Referendumda mustaqil bo’lish uchun ovoz berdi (26-oktabr)
28.Tojikiston mustaqil bo’ldi (9-sentabr)
29.Qirg’iziston mustaqil bo’lgan. (31-avgust)
30 Askar Akayev prezident bo’ldi.
31.Italiya Kommunistik partiyasi tarqaldi
32.IKP bazasida 2 ta :Liberal-sotsialistik partiya va Kommunistik partiya tashkil topadi
33. AQSH xalqaro kuchlari Quvaytni ozod qilish uchun “Sahrodagi bo’ron” operatsiyasi boshladi (yanvar)
34.Madrid Yaqin Sharq bo’yicha Konfrensiyasida Falastin delegatsiyasi ishtirok etdi (oktabr)
35.Efiopiyadagi Mengistu Xayle Mariam hukumati ag’darib tashlangan
36.KPSS siyosiy partiya sifatida faoliyatini boshladi.(29-avgust)
1991-yil - 1992-yillarda
1.Yugoslaviya tarqalib, faqat Serbiya va Chernogoriya qoldi.
2
1992-yil
1.Chexoslovakiyadagi referendum natijasida bo’linishga qaror qilindi
2.Rossiyada erkin qo’yilgan narxlar ko’tarildi.(1-yanvar)
3.Tatariston mustaqilligini e’lon qildi
4.Bokuda davlat to’ntarishi(may)
5. Jorj Bush yosh demokrat Bill Klintonga yutqazib qo’ydi
6.Jon Meyjorning taktikasi to’g’ri kelib, parlament saylovlarida konservatorlar g’olib bo’ldi. (bahorda)
7.”Halol qo’llar” kompaniyasi ish boshladi (fevral)
8.Italiyadagi parlament saylovlarida XDP va ISP(an’anaviy partiyalar) nufuzi pasayganligini ko’rsatdi.
9.Den Syaopin Janubiy provinsiyalariga safar:
1.Iqtisodiy Islohotlarni to’xtamasligini
2.Szyan Szeminni (Shanxay meri) o’zini vorisi deb e’lon qilinishi
10.General Fidel Ramos - Filippin prezidenti
11.Hindiston g’alla eksport qilishni boshladi.
12.Peru “Oydin yo’l” qo’zg’olonchi-terroristik tashkiloti faollashdi
13.Rio-de-Janeyro Konfrensiyasi
1993-yil
1.Oslodagi muzokaralarda Isroil va FATH bir-birini tan olganini e’lon qildi.
1994-yil
1.Meksika Shimoliy Amerika erkin savdo zonasiga kirdi.
2.M.Shaymiyev federal hokimiyat bilan vakolatlarni taqsimlash bo’yicha shartnoma imzoladi.
3.Meksikada hindular ommaviy qo’zg’oloni boshlandi.
1995-yil
1.’‘Bag’rikenglik tamoyillari” Deklaratsiyasi qabul qilindi.
1996-yil
1.Tolibonlar Kobulni egallab, “Afg’oniston Islom amirligi” tuzildi.(sentabr)
2.Sardor Farruk Ahmadxon Legariy Miliy assambleyani tarqatib, B.Bxuttoni iste’foga jo’natgan
3.Yosir Arofat b
4.MDH bayrog’i qabul qilingan.
5.Ukraina Konfrensiyasi qabul qilindi.
6.Checheniston va federal markaz o’rtasida urush boshlandi.
1997-yil
1.Entoni Bler-Buyuk Britaniya bosh vaziri bo’ldi.
1998-yil
1999-yil
1.NATO Yugoslaviyani bombardimon qildi
2.Rossiyaning qarzi 130 mlrd $ bo’ldi.
3.B.Yelsin prezidentlik vakolatlarini V.Putinga topshirdi.(1999-yil - oxirida)
4.Xalq Majlisi qaroriga ko‘ra Saparmurod Niyozov davlat boshlig‘i lavozimini umrbod egalladi.
1999-yil - Kambodja ASEANning teng huquqli a’zosi bo‘ldi.
1999-yil - Eronning «Osmon bolalari» filmi AQSHda «Oskar» mukofotiga tavsiya qilindi.
1999-yil - kuzda Pokistonda yana harbiy to‘ntarish amalga oshirilib, hokimiyatga general Parvez Musharraf boshchiligidagi harbiy qo‘mondonlik keldi.
1999-yil – 2000-yillari AQSH boshchiligidagi xalqaro kuchlar Iroq harbiy obyektlarini bombardimon qildi.
2000-yil
1.Hindiston shimoli-g’arbida 3 ta yangi shtat tashkil etildi.
2001-yil
2002-yil
1.AQSH prezidenti Jorj Bush Eronni “yovuzlik tayanchi’‘mamlakatlari qatoriga qo’shib, terrorizmni moliyalashtirishda ayblaydi.
2003-yil
2004-yil
1.Boltiqbo’yi mamlakatlari NATO va Yevropa Ittifoqi a’zosi bo’lgan.
2005-yil
1.Eronda Prezidentlik saylovlarida Ahmadiy Najot g’olib bo’ldi.
2006-yil
1.Filippinda o’lim jazosi bekor qilindi.
2007-yil
1.Misrda Al-Farg’oniy haykali o’rnatilgan.
2.”Xalq harakati uchun ittifoq” partiyasidan Nikolya Sarkozi Fransiya prezidenti etib saylandi.