Atasözleri

Question 1

Abanın kadri yağmurda bilinir

Answer 1

1) Aba giyen insan yağmurda ıslanmaz. Bu yüzden, abanın değeri, yağmura yakalanıp ıslanıldığında daha iyi anlaşılır
2) Bir şeyin değeri, ona ihtiyaç duyulduğunda daha iyi bilinir.

Question 2

Aba vakti, yaba, yaba vakti aba

Answer 2

Önemli ihtiyaçlar, zamanından önce ve ucuzken alınmalı.

Question 3

Abdala “kar yağıyor” demişler, “Titremeye hazırım.” demiş.

Answer 3

Bazı sıkıntılara alışmış insanların aynı tür sıkıntıları önemsemeyeceklerini anlatır.

Question 4

Abdal ata binince bey oldum sanır.

Answer 4

Lâyık olmadığı hâlde bir işin başına getirilen insan, kendini bir şey oldum sanır. Çevresine tepeden bakmaya başlar.

Abdal: yöreye göre gezginci dervişlere, çingenelere ve dilenci kılıklı kişilere yoksullara denir.

Question 5

Abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz.

Answer 5

İnsanlar fırsat buldukça sevdikleri ve zevk aldıkları etkinliklere katılırlar. Bunları yapmaktan usanmazlar.
Çocuklar da oynamayı çok severler ve fırsat buldukça oynarlar

Question 6

Abdalın dostluğu köy görününceye kadardır.

Answer 6

Çıkarına düşkün insanların dostluğu, çıkarları kalmayınca ya da başka bir çıkar kapısı bulduklarında hemen biter.

Question 7

Abdalın karnı doyunca gözü pabucundadır.

Answer 7

Çıkarcı insanların dostluğu ve arkadaşlığı işleri bitinceye kadardır. İşleri görüldükten sonra ortadan kaybolurlar.

Question 8

Acar tazı çullu da belli olur, çulsuz da.

Answer 8

Bir insanın değerliliği, kılık kıyafetlerinden değil, davranış ve eylemlerinden belli olur.

Question 9

Acele ile menzil alınmaz.

Answer 9

Çok çabuk davranmakla sonuca ulaşılmaz. Planlı hareket ederek sonuca ulaşılır.

menzil burada süresinde alınması gereken yol olarak karşımıza çıkıyor.

Question 10

Acele işe şeytan karışır.

Answer 10

Bir işi çok çabuk yapılmaya kalkışıldığında, hata yapma olasılığı artar. Yapılacak küçük bir hata, bu işin gecikmesine neden olur.

Question 11

Acele yürüyen yolda kalır.

Answer 11

Acele yürüyen çabuk yorulup yolda kalır. Bir işi yapmak ve başarmak için acele etmeyip planlı hareket etmek lazım.

Question 12

Acemi katır, kapı önünde yük indirir.

Answer 12

Bir işi ustasına yaptırmayıp da acemiye yaptıran kişi o işten zarar eder.

Question 13

Acıkan doymam, susayan kanmam sanır.

Answer 13

Uzun süre bir şeyin yokluğunu çeken kimse, o şeyi elde ettiğinde onun kendisine yetmeyeceğini sanır.

Question 14

Acıkan ne yemez, acıyan ne demez.

Answer 14

Çok acıkan insan ne bulsa yer. Canı yanan insan da Ağzına geleni söyler.

Question 15

Acıklı başta akıl olmaz.

Answer 15

Acıklı insanın acısından dolayı aklı başında değildir.Ne söylediğini bilmez.

Question 16

Acıkmış kudurmuştan beterdir.

Answer 16

Çok acıkmış bir kimse kudurmuş bir hayvandan daha tehlikeli olabilir.Gereksinimlerini karşılayamayan kişiler, bu gereksinimlerini karşılamak için arlı arsız her yolu denerler

Question 17

Acından kimse ölmemiş.

Answer 17

İnsan isterse karnını doyurmanın bir yolunu bulur.

Question 18

Acı patlıcanı kırağı çalmaz.

Answer 18

1) Kırağı sebzeleri dondurup bozar. Acı patlıcan zaten işe yaramaz. Kırağı çalsa ne olur, çalmasa ne olur. 2) Güçlüklere alışmış kişi, ufak tefek sıkıntılardan etkilenmez.

Question 19

Acıyan çok ama ekmek veren yok.

Answer 19

Yoksulların durumuna yalnızca üzülmek yetmez. Onlara yardımcı olmak gerekir.

Question 20

Acıyan uyumuş, acıkan uyumamış.

Answer 20

İnsan her yürlü acıya katlanabilir, ama açlığa uzun süre katlanamaz.

Question 21

Aça dokuz yorgan örtmüşler, yine de uyuyamamış.

Answer 21

Açlık, yiyecekler dışındaki nesnelerle giderilemez.

Question 22

Aça kuru ekmek helva gibi gelir.

Answer 22

Aç insan ne bulsa yer ve yediği ona helva gibi tat verir.

Question 23

Aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez.

Answer 23

Aç insan, önce karnını doyurmayı düşünür, başka hiçbir şey düşünemez. Çocuk aklına geleni yapmak istet, söz dinlemez. Oyun zamanı olup olmadığını düşünemez.

Question 24

Aç at yol almaz, aç it av almaz.

Answer 24

Aç insan iş yapamaz.Yapsa da verimli olmaz.

Question 25

Aç ayı oynamaz.

Answer 25

"Aç at yol almaz, aç it av almaz" ike aynı anlama gelmektedir

Question 26

Aç domuz darıdan çıkmaz.

Answer 26

Aç olan kişi, önce karnınu doyurmayı düşünür. Açlığını gidermek için başkalarına zarar verip vermediğine bakmaksızın her yolu dener.

Question 27

Aç köpek fırın deler

Answer 27

Aç kalan canlı karnını doyurmaktan başka bir şey düşünmez. Karnını doyurmak için her yolu denet, hatta kötülük bile yapabilir.

Question 28

Aç elini kara sokar.

Answer 28

Aç bir kimse, karnını doyurmak için her tehlikeyi göze alır.

Question 29

Aç doymam, tok acıkmam sanır.

Answer 29

Çok acıkan insan önüne ne kadar yiyecek konarsa konsun doymayacağını sanır.Tok insan ise hiç acıkmayacak gibi rahattır.Yoksul insanlar para kazansalar da kendilerini hâlâ yoksul sayarlar, aç gözlülük edip daha fazla para kazanmaya çalışırlar. Varlıklı kişiler, yoksullaşmaya başlasalar da bunu hemen fark edemez, hâlâ varlıklıymışcasına yaşamaya devam ederler.

Question 30

Aç gezmekten tok ölmek yeğdir.

Answer 30

Canlılar için ölüm kaçınılmaz bir sondur. Ama istenen bir durum değildir. Aç gezmek ölümden beterdir. Bu yüzden tok ölmek, aç gezmeye yeğ tutulur.

Question 31

Aç gözünü, açarlar gözünü

Answer 31

Bir toplumu oluşturan bireylerin hepsinin huyu ve ahlakı aynı değildir. Arlı-arsız, hırlı-hırsız, kolay yoldan para kazanmak isteyen, yasa ve kuralları hiçe sayan bir yığın insan vardır. Bu insanlar acımasızdırlar, başkalarına kötülük etmekten çekinmezler. Dikkatli olup gözümüzü açmazsak bu tip kişiler bize zarar verebilirler.

Question 32

Açık kaba it değer

Answer 32

1) Açık kaptaki yiyeceği, kedi, köpek gibi hayvanlar yiyebilir.Bu hayvanlar yemese bile sinekler konar, toz toprak düşer. 2) Başkalarının bilmemesi gereken durumlar vardır. Bunlar ulu orta söylenirse, başkaları tarafından aleyhimize kullanılabilir.

Question 33

Açık yaraya tuz ekilmez.

Answer 33

Acılı bir insanın yanında, ona acısını hatırlatacak şeylerden söz etmek doğru değildir.

Question 34

Açılan solar, ağlayan güler.

Answer 34

Doğadaki her şey değişir. Güzellik yaşlılıkta kaybolur. Bir çiçek ne kadar güzel olursa olsun bir gün solar. Acılar da sürekli değildir. Bir gün gelir unutulur.

Question 35

Açın gözü ekmek teknesinde olur.

Answer 35

İnsan, neyi çok istiyorsa hep onu düşünür, gözü başka bir şey görmez olur .

Question 36

Açın karnı doyar, gözü doymaz.

Answer 36

1) Uzun zamandan beri aç kalmış bir insanın karnı doysa gözü doymaz. Yine aç kalırzam diye korkar. 2) Bazı insanlar, kazandıklarıyla yetinmezler, hep daha fazlasını isterler.

Question 37

Açın karnında ekmek durmaz.

Answer 37

Yoksuk insan, kazandığını harcamak zorunda olduğundan birikim yapamaz.

Question 38

Açın kursağına çörek dayanmaz.

Answer 38

"Açın karnında ekmek durmaz" ile aynı anlamda.

Question 39

Açın uykusu gelmez.

Answer 39

1) Aç insan zor uyur 2) Temel ve sosyal ihtiyaçlarından bazılarını karşılayamayan kişiler huzursuz olurlar. Ancak bu ihtiyaçlarını karşılayabildiklerinde huzur bulabilirler.

Question 40

Aç karın katık istemez.

Answer 40

1)Aç insan bulduğunu yer, daha lezzetlisini aramaz. 2) Elbisesi olmayan ne bulsa onu giyer. 3) Muhtaç insan bulduğu ile yetinir.

Question 41

Aç kurt aslana saldırır.

Answer 41

1) Kurt çok aç kalırsa ölümü göze alıp aslana bile saldırır. 2) İhtiyaç içindeki kimseler, bu ihtiyaçlarını giderebilmek için, çok çok tehlikeli eylemlerde bulunabilirler.

Question 42

Açma sırrını dostuna, o da söyler dostuna.

Answer 42

Sırrımızı verdiğimiz insan, bunu bir vesileyle arkadaşlarından birine söylemek zorunda kalır ve söyler. Böylece sır, sır olmaktan çıkar. Bu yüzden sırrımızı kimsrye, dostumuza bile söylememeliyiz.

Question 43

Aç ne yemez, tok ne demez

Answer 43

1) Aç insan ne bulursa yer, tok insan her yiyeceği kolay kolay beğenmez. 2) Yoksul kimseler, ihtiyaçlarını karşılarken bulduklarıyla yetinirler. Varlıklı kişilerse her şeyi beğenmez ve her şeyin daha iyisini isterler.

Question 44

Aç ölmez, gözü kararır; susuz ölmez benzi sararır.

Answer 44

Yoksulluk insanı öldürmez ama süründürür

Question 45

Aç tavuk kendini buğday ambarında sanır.

Answer 45

Yoksul insan bir gün her şeye kavuşacağının hayaliyle avunarak yaşar.

Question 46

Aç, tokun yüzüne bakmakla doymaz.

Answer 46

Bir şeyi elde etmek için, o işi yapanlara bakmak ve özenmek yetmez, çalışmak gerekir.

Question 47

Ada bana, adayım sana.

Answer 47

Saygı gösteren, saygı görür; iyilik yapan iyilik bulur. İnsan nasıl davranılırsa öyle karşılık görür.

Question 48

Adadığı çok verdiği yok.

Answer 48

Bazı insanlar "yaparım-ederim, alırım-veririm." derler ama dediklerini yapmazlar.

Question 49

Adam adama gerek olmasa her biri bir dağ başında olurdu.

Answer 49

İnsanlar toplu hâlde yaşarlar. Çünkü bir insan her ihtiyacını kendi karşılayamaz. İnsanlar başkalarının ürettiklerinden yararlanarak yaşarlar. İnsanın insana ihtiyavı olmasa belki de herkes tek başına yaşıyor olabilirdi.

Question 50

Adam adama gerek olur.

Answer 50

İnsanlar toplu olarak yaşarlar. Bu yüzden insanın insana ihtiyacı vardır. Öyle bir an olur ki hiç tanımadığımız bir insandan yardım görebiliriz. Meslek sahibi her insanın bir değeri vardır. Her insanın da onlara ihtiyacı olur. Bunu bilmeli ve buna göre davranmalıyız.

Question 51

Adam adama yük değil, can gövdeye mülk değil.

Answer 51

Her canlı sonludur, bir gün gelir ölür. Karşılıklı olarak içten ve dürüst davranılırsa adam adama yük olmaz. Aksine can yoldaşı olur.

Question 52

Adam adamdan korkmaz.

Answer 52

Karşımızdaki kimsenin susması mutlaka bizden korktuğu anlamına gelmez. Belki bir yakınımızın hatırını saydığından, belki edep dışı davranmayı kendine yakıştıramadığından susuyor olabilir.

Question 53

Adam adamı bir kere sınar.

Answer 53

1) Bir insanın nasıl bir insan olduğu ilk sınamada anlaşılır. 2) Adam adamı bir kere aldatır. İkinci kere kolay kolay aldatamaz.

Question 54

Adam adam, pehlivan başka adam.

Answer 54

Hep yararlı işlerle uğraşan, hiçbir ortamda dürüstlüğünü yitirmeyen erdemli ve yiğit kişiler için söylenen bir sözdür.

Question 55

Adam ahbabından bellidir.

Answer 55

Bir kimsenin nasıl biri olduğu, kimlerle arkadaşlık ettiğine bakılınca anlaşılır.

Question 56

Adamın adı çıkacağına, canı çıksın.

Answer 56

Davranışlarımıza dikkat etmeliyiz. Hakkımızda oluşacak kötü bir izlenimi kolay kolay değiştiremeyiz.

Question 57

Adamın iyisi iş başında belli olur.

Answer 57

Bir insanın iyi mi, kötü mü; başarılı mı başarısız mı olduğu iş başında anlaşılır.

Question 58

Adam olana bir söz yeter.

Answer 58

İyi ve anlayışlı bir insana fazla söz söylemeye gerek yoktur, bir defa söylemek yeter.

Question 59

Adam yanıla yanıla, pehlivan yenile yenile.

Answer 59

1) Bir güreşçi güreşe güreşe ustalaşır ve yenmeyi öğrenir. İnsanlar da bazı şeyleri yanıla yanıla öğrenir. 2) Başladığımız her işte hemen başarılı olamayabiliriz. Başarısız olduk diye o işten vazgeçmemeliyiz. Nerede hata yaptığımızı bulup o işi başarmaya çalışmalıyız. Bazı işler anxak yapıla yapıla öğrenilir.

Question 60

Ağaca balta vurmuş, "sapı bedenimden" demiş.

Answer 60

Kötülük kimden gelirse gelsin insanı üzer ama yakınımız olan birinden gelirse çok daha fazla üzer.

Question 61

Ağaca dayanma kurur, insana dayanma ölür.

Answer 61

Yaşam kavgasında aslolan kendine güvenmektir. Çünkü başkalarının yardım ve desteği bir yere kadardır. Bu yüzden başkalarından bir şey beklememeli ve başımızın çaresine bakmalıyız.

Question 62

Ağacı kurt, insanı dert yer.

Answer 62

Kurt, ağacı nasıl içinden yiyerek çürütürse, dert de insanı öyle yorar ve hasta eder. Sonunda da bitirir.

Question 63

Ağaç ağaç içinde büyür.

Answer 63

" Üzüm üzüme baka baka" bunun gibi, iyi insan da iyi insanların bulunduğu bir çevrede yetişir. Çünkü insanlar çevresindeki insanlardan etkilenirler.

Question 64

Ağaç, meyvesi olunca başını aşağı sallar.

Answer 64

Olgunlaşan bir insan başkalarına tepeden bakmaz.Kadir kıymet bilir. Alçak gönüllüdür. İnsanlara değer verir.

Question 65

Ağaç ne kadar uzasa göğe eremez.

Answer 65

Her şeyin ve her işin bir son noktası vardır. Bu noktadan ileri gitmek mümkün değildir.

Question 66

Ağaçtan maşa olmaz.

Answer 66

Ağaçtan ateş maşası olmaz, olsa da onunla ateş tutulmaz. Bilgisiz ve yeteneksiz kişilerden de yönetici olmaz. Eğer olurlarsa başarılı olamazlar.

Question 67

Ağaç yaprağıyla güzeldir.

Answer 67

1) Yapraksız ağaç nasıl güzel görünmezse bütün halinde yapılmayan işler de güzel görünmez. 2) Başarı da mutluluk da eş dostla paylaşıldıkça daha bir anlam kazanır.

Question 68

Ağaç yaş iken eğilir.

Answer 68

Büyük yaştaki insanları eğitmek zor, küçük yaştaki insanları eğitmek kolaydır.

Question 69

Ağanın alnı terlemezse ırgatın burnu kanamaz.

Answer 69

İşveren (ağa) eğer işini iyi takip etmezse, işçiler de işe yeterince sarılmaz ve verimli olamazlar.

Question 70

Ağanın gözü ata tımardır.

Answer 70

Patronun takibi ve ilgisi, işçileri iyi ve düzenli çalışmaya mecbur eder.

Question 71

Ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez.

Answer 71

Yaşlılık da üzüntü de ne yaparsak yapalım, belli olur ve gizlenemez.

Question 72

Ağır git ki yol alasın.

Answer 72

Acele eden değil, bilgiyle hareket eden yol alır ve amacına ulaşır.

Question 73

Ağır kazan geç kaynar.

Answer 73

1) Soğukkanlı insanlar çabuk öfkelenmezler. 2) Tembel insanlar da işlerini çabuk bitiremezler.

Question 74

Ağır otur ki bey desinler

Answer 74

Bir mecliste bulunan insan dinlemeyi bilmeli, olur olmaz ve bilmediği konularda konuşmamalıdır. Sırası gelince ve bildiği bir konuysa konuşmalıdır. Bunlara dikkat edip davranışlarını ayarlayan kimseler toplum tarafından sevilirler.

Question 75

Ağır taş yerinden oynamaz.

Answer 75

Ağırbaşlı insan başkalarının sözüyle hareket etmez, kendisine güvenir. Bu yüzden yerini ve değerini korur.

Question 76

Ağır yongayı yel kaldırmaz.

Answer 76

Ağırbaşlı ve aklı başında olan bir kişiyi bilinmeyen bir yöne dopru sürüklemek mümkün değildir.

Question 77

Ağız büzülür, göz süzülür, ille burun, ille burun.

Answer 77

1) Bazı kusurları düzeltmek kolaydır. Ancak bazı kusurlar vardır ki bu ları düzeltmek pek zordur. 2) İnsanı bir iki hareketine göre değil, davranışlarının tümüne bakarak değerlendirmek gerekir.

Question 78

Ağlamakla yâr ele girmez.

Answer 78

İnsanın elde etmek istediği şey sadece istemekle ele geçmez. Onu elde edebilmek için bir şeyler yapmak gerekir.

Question 79

Ağlamayan çocuğa meme vermezler.

Answer 79

Hakkını istemeyene kolayca hakkını vermezler. Bu yüzden herkes hem hakkını aramalı hem de haksızlıklara karşı çıkmalıdır.

Question 80

Ağlarsa anam ağlar, gayrısı yalan ağlar.

Answer 80

Bir insana anasından daha yakın bir varlık yoktur. Acıyı kişinin kendisi kadar hisseden yalnızca annesidir.

Question 81

Ağlatan gülmez

Answer 81

Başkalarına acı verenlerin yaptıkları yanlarına kalmaz. Onları da gün gelir birileri üzer

Question 82

Ağrısız baş mezarda gerek.

Answer 82

İşi, mevkii, yaşı ne olursa olsun herkesin kendine göre bir derdi vardır. Bu dertlerin bazıları ancak ölümle sona erer.

Question 83

Ağustosta beyni kaynayanın zemheride kazanı kaynar.

Answer 83

Sıcak demeyip kışa hazırlananlar kış gelince sıkıntı çekmez ve rahat ederler.

Question 84

Ağustosta gölge kovan, zemheride karın ovar.

Answer 84

Yazın sıcak diye çalışmayıp gölgede dinlenen insanlar, o kışı çok zor getirirler.

Question 85

Ağzın karnından büyük olmasın.

Answer 85

Gücümüzü ve boyumuzu aşan işleri yapmaya kalkışmamak gerekir.

Question 86

Ahali isterse padişahı tahttan indirir.

Answer 86

Halk ister ve örgütlenirse mevcut yönetimi değiştirir.

Question 87

Ak akçe kara gün içindir.

Answer 87

Sağlıklı ve iyi günlerde kazandıklatımızın bir kısmı çalışamayacağımız günleri düşüberek biriktirmeliyiz.

Question 88

Akan çay her zaman kütük getirmez.

Answer 88

Çalışmadan oara kazanmak ender rastlanır bir durumdur. Çok az kimseye nasip olur. Esas olan çalışmaktır. Çalışmadan para kazanılmaz.

Question 89

Akarsu çukurunu kendi kazar.

Answer 89

Akarsu alacağı yolu nasıl kendisi kazarsa, bir iş yapmak isteyen insan bu işi yapabilmenin bir yolunu bulur.

Question 90

Akıl akıldan üstündür.

Answer 90

Bir insanın her şeyi bilmesi, her konuda doğru düşünebilmesi mümkün değildir. Bu yüzden önemli işlerde karar vermeden önce güvendiğimiz kimselere danışmak gerekirse onlarla tartışmak sonra karar almak gerekir. Her derdin bir çaresi vardır. Aklımızın ermediği bir şeyi bir başkası hemencik çözümleyebilir.

Question 91

Akıl kişiye sermayedir.

Answer 91

Bir iş yapabilmek için, belli bir sermaye gereklidir. Sermaya tek başına iş yapmaya yetmez. Akıl en iyi ve bitmez sermayedir. Kişi yalnızca aklını kullanarak birçok işi başarabilir.

Question 92

Akıllı söylemeden düşünür, akılsız düşünmeden söyler.

Answer 92

Akılsız kişiler sonunun nereye varacağını düşünmeden ağzına geleni söyler. Akıllı kişiler ise önce düşünür, sonra karşısındakini incitmeden gerekeni söylerler.

Question 93

Akıl parayla satılmaz.

Answer 93

Akıl, parayla pulla satılan bir şet değildir. Yaratılıştan gelen düşünme, anlama ve kavrama gücüdür.