Bakteriyalar Flashcards
(330 cards)
1
Q
Yaxmalarda “uçan qağayı qanadlarını” xatırladır?
A
Kampilobakteriya,Helikobakteriya
2
Q
Kampilobakteriyalar tənəffüs tipinə görə necədi
A
Mikroaerofil,kapnofil
3
Q
Kampilobakteriyaları hansı yüksək dərəcədə kultivasiya etmək mümkündür?
A
42
4
Q
Kampilobakteriya hərəkətlidir? Sporası vsr? Kapsulası var?
A
Hərəkətli,kapsulasız,sporasız
5
Q
Maye qidalı mühitdə maliyə çalar boz rəngdə olan bakteriya
A
Kampilobakteriya,helikobakteriya
6
Q
Kampilobakteriyanın oksidaza və katalaza fermentləri varmı?
A
Var
7
Q
Kampilobakteriya orqanizmmimizdəki hansı hüceyrə ilə çarpaz antigen olur?
A
Hərəki neyron
8
Q
Kampilobakteriyanın səbəb olduğu autoimmun xəstəlik
A
Poliradukulonevrit
9
Q
Helikobakteriyada olan Ureaza fermentinin vəzifəsi
A
Karbomidi parçalayaraq gələn ammonyak xlorid t reaksiyaya girir
10
Q
Helikobakteroyalardakı proteazaların funksiyası
A
Mədə seliyini parçalayır
11
Q
Psevdomonadaların tənəffüs tipi
A
Obliqat aerob
12
Q
Psevdomonadanın morfobioloji xüsusiyyəti
A
Qram mənfi,sporasız,düz çöpvari
13
Q
Psevdomonadanın kapsulası var? Flagellası var? Xovu var?
A
Kapsulayabənzər polisaxarid tipli selik ifraz edir,1 və ya 2 flagella,xoşları malikdir
14
Q
Psevdomonadalar hansı yuxarı dərəcədə inkişaf edə bilər?
A
42
15
Q
P .aeruginosa üçün xarakter kuktural əlamət
A
Piosianin piqmenti
16
Q
Psevdomonadaların kulturasının spesifik qoxusu olur?
A
Trimetilamin sintez edir bu da kulturaya spesifik yasəmən və karamel qoxusu verir
17
Q
Piosin nədir?
A
Psevdomonadalar tərəfindən sintez edilən bakteriosinlər
18
Q
Psevdomonadaların biokimyəvi xassələri
A
Karbohidratlar fermentləşdirmir,OKSİDAZA pozitivdir
19
Q
P.aeruginosa hansı antigenlərə malikdir
A
Termostabil O və Termolabil H antigenlər
20
Q
Psevdomonadaların hansı antigen protektiv xassəyə malikdir
A
H antigen
21
Q
P.aeruginosa patogenlik amilləri
A
Toksinləri,xovları, fermentləri,sideroforları
22
Q
Psevdomonadaların toksinləri
A
Endotoksin,Ekzotoksin A,Ekzotoksin S,Sitotoksin,Hemolizin,Enterotoksik amil
23
Q
Psevdomonadalarda Ekzotoksin A toksini necə təsir edir
A
Elinqasiya amilini inhibə edir
24
Q
Psevdomonadanın Ekzotoksin S toksini haqda?
A
Yüksək virulentli ştamlarda olur,ADF transfereaza aktivliyinə malikdir.
25
Psevdomonadanın Sitotoksini?
Polimorf nüvəli leykositlərə toksik təsir edir
26
Psevdomonadanın Hemolizinləri
Fozfolipaza--lesitinaza aktivliyinə malikdir ,ağciyər alveollarının səthindəki surfaktantların tərkibində olan fosfolipidləri parçalayır
27
Psevdomonadaların fermentləri
Neyraminidaza,elastaza,kollagenaza,qələvi proteaza
28
Psevdomonadalar Dəmirə olan tələbatlarını necə ödəyirlər
Sideroforlar (pioverdin,pioxelin) vasitəsilə
29
Antibiotiklərə qarşı yüksək təbii davamlılığı olan bakteriya
Psevdomonada
30
Psevdomonadaların törətdikləri xəstləliklər
Keratitlər,mukovissidoz,yara infeksiyaları,sidik yolu infeksiyaları,otit,sepsis(50 fazi halda ölüm)
31
Psevdomonadalara qarşı immunitet formalaşır?
Antitoksik və antibakterial immunitet formalaşır
32
Diaqnostik üsulla müəyyən edilərkən Psevdomonadalarda fərqləndirici xüsusiyyətlər
Qoxusu, rəngi,Sitoxromoksidaza müsbət olması
33
Psevdomonadaların müalicəsi
Beta laktam,sefalosporinlər,aminoqlükozidlər,xinolonlar,polivalent piobakteriofaqları da istifadə edilir
34
Burkholideria mallei tənəffüs tipi
Obliqat aerob
35
Burkholderia mallei morfoloji xüsusiyyətləri
Qram mənfi,hərəkətsiz,çöpvari,spora və kapsula əmələ gətirmir
36
Burkholderia mallei heyvanlarda hansı xəstəlik törədir
Manqo(saqqo)
37
Burkholderia mallei əsas patogenetik amili
Mallein endotoksini
38
Mallein endotoksini nələrə səbəb olur
Qızdırma,bədən çəkisinin azalmasına,saya əzələlərə də təsir edir
39
Burkholderia mallei daxil olduğu giriş qapısında nə kimi dəyişikliklər baş verir
İlk öncə papula--->pustula---->yara
40
Manqo xəstəliyinin müalicəsi
Tetrasiklin+aminoqlikozid kombinasiyası
41
Burkholderia pseudomallei morfoloji xüsusiyyətləri
Hərəkətli ,sporasız,qram mənfi,çöp
42
Burkholideria hansı yuxarı temperaturda inkişaf edə bilər?
42
43
Burkholderia psudomallei patogenlik amilləri
Letal və dermonekrotik toksinlər,LPS,proteaza,hemolizin
44
Burkholderia pseudomallei hansı xəstəliyi törədir
Melioidoz
45
Metalın abısı ilə boyadılmış yaxmalarda bipolyar boyanmış,kiçik ,qram mənfi çöpləri aşkar edilmişdir.Bu hansı bakteriyadır
Burkholderia pseudomallei
46
Burkholderia cepaica morfoloji xüsusiyyətləri
Lofotrix,polimorf,qram mənfi çöpvari,
47
Burkholderia cepaica biokimyəvi xüsusiyyətləri
Qlükozanı,Laktozanı,Maltozanı,manniti oksidləşdiri
48
Kolistin qatılmış selektiv qidalı mühitdə inkişaf edə bilər,lofotrix flagellalara malikdir,qram mənfi çöpvari bakteriyadır
Burkholderia cepaica
49
Burkholderia cepaica kulturaya şirin təhər qoxu verən nə sintez edir
Metilamin
50
Qanlı aqarda tünd göy-yaşıl rəngli,ammonyak qoxulu,oksidaza mənfi bakteriyadır,lofotrix flagellaya malikdir
Stenotrophomonas maltophia
51
Haemophilus cinsinin morfoloji xüsusiyyətləri
Kiçik ölçülü,hərəkətsiz,qram mənfi bakteriyalar,polimorf ola bilirlər
52
İnkişafı üçün eritrositlərin tərkibində olan X və V boy amilləri tələb olunan bakteriyadır?
Haemophilus
53
Eritrosit tərkibindəki X amili nədir?
Hematin və hemin tərkibinə daxildir,termostabildir
54
Eritrositlərdə olan V amili?
NAD və ya NADF tərkibli,termolabil maddə
55
V amili hansı mikroorqanizmlər tərəfindən sintez edilə bilər?
Stafilokokk,Neyseriya,Sarsin,maya göbələkləri
56
Satellizm fenomeni nədir?
V amili sintez edən bakteriya koloniyalarının yaxınlığında hemofil bakteriyaların inkişafının sürətlənməsi
57
X və V amilindən asılı olmayan hemofil bakteriya
H.aphophilus
58
H.influenzae morfoloji xüsusiyyətləri
Hərəkətsiz, qram mənfi, polimorf,xovlsra malik,bəzi ştamlar polisaxarid kapsula əmələ gətirə bilər
59
H.influanzae tənəffüs tipi
Fakültətiv anaerob, aerob şəraitdə daha yaxşı inkişaf edir
60
H.influenzae üçün optimal qidalı mühit
Şokolad aqarı
61
H.influenzae nə zaman S ,nə zaman R koloniyalar əmələ gətirir
S--->yüksək virulentli,kapsulalı,selikli iri S kolniyalar
R==>zəif virulentli,kapsulasız
62
Hemofil bakteriyalar nə üçün qanlı aqarda inkişaf etmir və nə zaman inkişaf edə bilər?
Çünki qanlı aqarda eritrsoitlər hemolizə uğramamış olur və bu da bakteriyaların inkişafı üçün lazım olan V və X amilin olmaması deməkdir,amma satellizm fenomeni ilə digər bakteriyaların yaratdığı hemoliz sahəsində inkişaf edə bilir.
63
Biokimyəvi xüsusiyyətlərinə görə 8 biovara bölünən bakteriya
H.influenzae
64
H.influenzae antigenləri
Somatik O antigen,və bəzən K antigen
65
H.influenzae patogenlik amilləri
Endotoksin,kapsula,İgA-proteaza,xovlar
66
H.influenzae endotoksininin təsirləri
Adheziya və invaziyada rol oyanır,ehtizazlı epitelin kirpikciklərinin iflicini törədir
67
H.influenzae kapsulalı və kapsulasız formaları necə xəstəlik törədir
Kapsulasız-----> əsasən simptomsuz daşıyıcılıq,immunitet zəif olduqda yerli irinli -iltihabi proseslər
Kapsulalı---->septisemiya kimi generalizasiyalı infeksiya,meningit
68
Epiqlottit
H.influenzae b serotipi tərəfindən törədilir,asfiksiya nəticəsində ölüm baş verir
69
H.influenzae əsasən hansı yaşlarda meningit törədə bilər?
2-3 ,5 yaşa qədər
70
H.influenzae immuniteti
b tip kapsulaya antigeninə qarşı sintez olunan antitellər İgM dir və palsentadan keçmir
71
H.influenzae üçün mikrobioloji diaqnostika
Kapsul üçün İfr
Şokolad aqara inokukyasiya edilir,hemoliz törətmir,V vı X amilinə tələbkardır ,satellizm fenomeni----bakterioloji müayinə
72
H.influenzae katalaza malikdir?
Bəli katalaza müsbətdir
73
H.influenzae üçün profilaktik tədbir?
Təmizlənmiş kapsula antigenjndən ibarət vaksin.Vaksin zəif immunogenliyə malik olduğundan daşıyıcı zülalla(difteriya,tetanus anatoksini,B qrup meninqokok xarici membran zülalları) konyuqasiya edilir
74
H.influenzae 3.biovarı?
H.aegyptius
75
H.aegyptius digər biovarlardan hansı xüsusiyyətinə görə fərqlənir
D-ksiloza aktivliyinə malik deyil
76
H.aegyptius hansı xəstəliklər törədir?
Kontuktivit,uşaqlarda Braziliya purpur qızdırması
77
Braziliya purpur qızdırması
Ancaq Braziliyada təsadüf olunur, əsasən 3 yaşlı uşaqlar xəstələnir,septisemiya,intoksikasiya səpgilər,xəstə anamnezində 1 - 2 həftə öncə keçirilmiş konyuktivit müşahidə edilir
78
Braziliyada 4 yaşlı oğlan xəstə dəridə səpgilər,intoksikasiya əlamətləri şikayəti ilə gəlmişdir, anamnez toplanan zaman xəstənin 2 həftə əvvəl konyuktivit keçirdiyi məlum olmuşdur.bu hansı xəslikdir və hansı bakteriya törədir?
H.aegyptius törədir,Braziliya purpur qızdırması
79
Yumşaq Şankrın törədicisi?
H.ducreyi
80
Miroskop altında "dəmiryol xətləri" xatırladan paralel zəncirlər şəklində müşahidə edilə bilər?
H.ducreyi
81
H.ducreyi hansı böyümə amillərinə tələbkardır
X amilini tələb edir amma V amilinə tələbkar deyil
82
Yumşaq şankr nə xəstəliyidir?
Cinsi yolla yoluxan zöhrəvi xəstəlik.
83
Törədicinin daxil olduğu yerdə əmələ gəlmiş qırmızı ləkə bur neçə gün sonra xoralaşan papulaya çevrilir, kənarları girintili çıxıntılı didilmiş və nahamar olan bu xoraların dibi sarımtıl piyli ərplə örtülüb. Palpasiya zamanı ağrı hiss olunur və qanaxma ola bilər.söhbət hansı xəstəlikdən və tprədicidən gedə bilər?
Yumşaq şankr ,H.ducreyi
84
Gardnerella vaginalis morfoloji xüsusiyyətləri
Kapsulasız, flagellasız,sporasız,çöp və ya kokobasil,qram üsulu ilə dəyişkən boyanır
85
Gardnerella vaginalis tənəffüs tipi
Fakültətiv anaerob
86
Gardnerella vaginalis hansı boy amillərini tələb edir
Biotin,fol turşusu,niasin,tiamin,riboflavin,purin və pirimidin əsasları
87
Gardnerella vaginalis biokimyəvi xüsusiyyətləri
Katalaza və oksidaza mənfi, karbohidratlar turşu əmələ gətirməklə parçalayır, hippuratları hidroliz edir.
88
Gardnerella vaginalis patogenlik amilləri
Uşaqlıq yolu selikli qişasının qlikoproteidlərini parçalayan musinaza
89
Gardnerella vaginalis əsasən qadınlarda necə Klinik təzahür edir
Bakterial vaginoz
90
Qadında uşaqlıq yolunda göynəmə, qaşınma hissi var və xoşagəlməz "balıq" qoxusu verən homogen ifrazat müşahidə edilir.Hansı xəstəlik və bakteriyadan şübhələnmək olar
Bakterial vaginoz və gardnerella vaginalis
91
Gardnerella vaginalis kişilərdə hansı xəstəlik törədə bilər?
Q.spesifok uretrit
92
Mikrobioloji diaqnostikasında "açar heceyrələr" ,yəni səthi kiçik,dəyişkən boyanmış kokobasillərlə örtülmüş epitel hüceyrələri müşahidə edilir
Gardnerella vaginalis
93
Pasterellaların morfoloji xüsusiyyətləri
Kiçik qram mənfi,kokobakteriyalar,sporasız,hərəkətsiz,kapsulalı
94
Pasterellalar tənəffüs tipi
Fakültətiv anaerob
95
Pasterellalar qanlı aqara necə təsir edir
Hemoliz əmələ gətirmir yaşımtıl qonur rəngə boyayır
96
Stafilokokk tənəffüs tipi
Fakültətiv anaerob
97
Stafilokokku Streptokokkdan fərqləndirən cəhət
Katalaza müsbətdir, üzüm salxımı formasındadır
98
Stafilokokku Mikrokokkdan fərqləndirən cəhət
Anaerob şəraitdə qlükozanı süd turşusuna qədər parçalayır
99
Koaqulaza+ olan stafilokokk?
S.aureus
100
Novobiosinə həssas stafilokokk?
S epidermidis
101
Novobiosinə rezistent stafilokokk
S.saprophyticus
102
Stafilokokk elektiv və differensial mühiti
10 % li NaCl məhlulu ---- elektiv
Differensial mühit------ tumurta sarılı aqar
103
Voqes-Prauskauer reaksiyası nədir?
Qlükozalı mühitdə asetoin əmələ gətirmək
104
Stafilokokk Voqes-Proskauer reaksiyası verirmi
Bəli
105
Yenidoğulmuşlarda sepsisin ən çox rast gəlinən törədicisi
Stafilokokk
106
Xəstəxanadaxili infeksiyanın əsas törədicisi
Stafilokokk
107
Stafilokokk antigenliyi
A protein
Peptidoqlikan
Teyxoat turşusu
Mikrokapsula
108
Teyxoat turşusu Stafilokokklsrda hansı olur?
S.aureus----ribitteyxoat
S.epidermidis----qliserinteyxoat
S.saprophyticus-----hər ikisi
109
S.aureus piqmenti
Qızılı rəngli
110
S.aureus yunurta sarılı-duzlu aqarda nə edir?və niyə
Koloniyakarın ətrafında tac şəkilli bulanıq haşiyə əmələ gətirir,çünki lesitinaza fermentinə malikdir
111
F enterotoksin adlanır
TSST-1,toksik şok sindromu toksini
112
Anaerob şəraitdə manniti fermentasiya edir
S.aureus,S.saprophyticus
113
Balayı sistiti törədir
S.saprophyticus
114
S.epidermidis törədir
İnfeksion endokardit
115
Nitratları reduksiya etmir?
S.saprophyticus
116
Streptokokkların təsnifatı nə əsasən olur
Polisaxarid-C substansiyasına görə
117
A qrup streptokokk
S.pyogenes
118
B qrup streptokokk
S.agalactica
119
D qrup Streptokokk
S.bovis
120
Streptokokkların patogenlik amilləri
Mikrokapsula
Hüceyrə divarı komponentləri
Aqressiya fermentləri
Toksinlər
121
Hippuratı hidroliz edir
B qrup streptokokk
122
PYR TEST hansı streptokokk
Enterokok,A qrup streptokokk
123
CAMP test hansı streptokokk
B qrup streptokokk və listeriyalar
124
Alfa hemolitik streptokokklar -yaşıllaşdıran
S.pneumonia
S.viridans
125
Beta hemolitik streptokokklar
S.pyogenes
S.Agalactica
126
Basitrasinə həssas,beta-hemoliz törədən streptokokk
S.Pyogenes
127
Basitrasinə rezistent ,B qrupuna daxil olan streptokokk
S.agalactica
128
Qamma-hemolitik streptokokk
Enterekokk,S.Bovis
129
Enterekokkların diaqnostik testi
Eksulinin hidrolizi
130
Sidik yolu infeksiyalarının,nazokomial infeksiyaların əsas törədicilərindəndir,qram+,kapsulasız,diplokokdur,eksulini hudroliz edir,ödlü qidalı mühitdə inkişaf edə bilir,hansı bakteriyaya aiddir?
Enterekokk
131
Kolisitin və Nalidks turşulu kolumbia aqarı hansı bakteriya üçün selektiv qidalı mühitdir?
S.Pyogenes
132
S.Pyogenes antigen quruluşu
C-substansiya--qrup spesifikliyi,polisaxarid
M-zülal,Fimbrilyar zülal--superantigen ,əsas patogenlik amili,antifaqositar xassə,tip spesifikliyi
P-substansiya --sitoplazmada yerləşir,növ antigeni
133
S.pyogenes Patogenlik amilləri
Toksinlər,aqressiya fermentləri,hüceyrə komponentləri
134
S.pyogenes toksinləri
Streptolizin toksinləri
Pirogen toksin
135
Streptolizin toksinlərinin növləri
O və S
136
O -streptolizinin xüsusiyyətləri
O2 davamsız,qanlı aqarın dibində hemoliz törədir,immunogenliyə və hemoliz qabiliyyətinə malikdir,orqanizmdə buna qarşı antistreptolizin-O əmələ gəlir
137
S-streptolizin xüsusiyyətləri
O2 davamlı,kardiotoksik,antigenliyə malik deyil
138
Pirogen(eritrogen) toksin xüsusiyyətləri
Streptokokk toksik şok sindromu,skarlatina patogenezində iştirak edirlər,superantigen xassəyə malikdirlər
139
A qrup streptokokkların diaqnostikasında istifadə edilən fermentlər
DNT-aza və ya streptodornaza
140
S.pyogenes törədən irinsiz xəstəliklər
Qızıl yel,revmatizm,skarlatina,kəskin qlomerulonefrit
141
Neonatal sepsis və meningit törədir ,CAMP faktora malikdir,qanlı və şokoladlı aqarda inkişaf edirlər
S.agalactica
142
Optoxinə və ödə qarşı həssas,inulini parçalayan,krupoz xarakterli iltihabi proses törədən streptokokk?
S.pneumonia
143
Pnevmokokk setovarlarının diaqnostikasında istifadə edilən reaksiya
Quelling reaksiyası--Kapsulanın şişmə reaksiyası
144
Kiçik yaşlı uşaqlarda meningitlərin əsas törədicisi
S.pneumonia,H.influenzae
145
Karies törədir,eyni zamanda septik endokardit törədə bilərlər(süni ürək qapağı qoyulan insanlarda) .Bu hansı streptokokka aiddir
S.Viridans
146
Fenildiaminli aqarı qara rəngə boyayır,qanlı aqarda hemoliz törətmir,CO2 ə tələbkardır,katalaza və oksidaza müsbətdir.Söhbət hansı bakteriyadan gedir?
Neyyseriya
147
Neysseriyaların əsas antigenlik xüsusiyyətləri
Xovlar -pilin zülalı,xarici membranın səthi zülalları
148
Qonokokk hansı xəstəliklərə səbəb olur
Qonoreya,süzənək ,tripper --üçü də eyni xəstəlikdir
Blenoreya--yenidoğulmuşda konyuktivit
Meningit,qonokok endokarditi
149
Qonoreyanın əsas əlaməti
Uretradan irin axmasıdır
150
İrinli yaxmada Neysseriyaların mikroskopik görüntüsü?
Leykositlərin daxilində yerləşmiş olurlar,
151
Meninqokokun patogenlik amilləri
Kapsula,Endotoksin,Xovlar, İgA-proteaza
152
Meninqokokların endotoksinlərinin yüksək pirpgen olması səbəbi
O-spesifik polisaxarid fraqmenti yoxdu
153
Hansı törədici ilə yoluxmuş meningit epidemik xarakter daşıyır
Meninqokok
154
Meninqokokların əsas xüsusiyyətini öyrənir
Müller -Xinton mühiti
155
Meninqokokların gəzdiriciliyinin təyini mühiti
Ristomisin ilə zərdab
156
E.coli morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,peritrix flagellalı,fakültətiv anaerob,qısa çöplər, mikrokapsulaya malikdir
157
Endo mühitdə E.coli necə koloniya əmələ gətirir
Endo mühitdə -laktozanı parçalayır,metal parlaqlığı
158
Mac-Conkey mühitində E.coli:
Çəhrayı
159
Levin mühitində E.coli:
Tünd bənövşəyi
160
E.coli antigenləri
O antigen,K antigen,H antigen
161
E.coli endotoksinlərinin neçə növü var
LT VƏ ST
162
Vəbanın xolerogen ekzotoksininə n
Bənzəyən E.coli enterotoksini:
LT
163
Diaragen Eşerixaların neçə və hansı növləri var
5
ETBÇ
EPBÇ
EİBÇ
EHBÇ
EABÇ
164
E.coli hansı xəstəliklər törədir
Yenidoğulmuşlarda irinli meningit,qida toksikoinfeksiyaları,bağırsaqdan kənar eşerixoz,sidik yolu infeksiyaları,bağırsaq eşerixozları
165
ETBÇ
Sekretor və ya Vəbayabənzər diaereya,bağırsaq epitelinə invaziya etmir,bağırsaq divarında ictimai proses olmur
166
EPBÇ
1 yaşa qədər uşaqlarda toksik dispepsiya törədir,ishal törədir,adhezinlə bağırsaq üpitelinə yapışır, epitel hüceyrələrinin sitoplazmasında filamentoz aktin toplanır və xovlar destruktiya olunur
167
EİBÇ
Dizenteriya tipli qanlı ishal törədir
Atipik eşerixiyalar adlanır
168
EHBÇ
Hemorragik kolit törədirlər,veroroksinlər və Şiqayabənzər toksinlər (şigella dizenteriya toksininə bənzəyir)
169
EABÇ
Kərpic düzülüşünə bənzər adheziya,uşaqlarda uzunmüddətli diareya
170
Hərəkətsiz enterobakteriyalar
Şigella
171
Şigellalar üçün qidalı mühit
Selenitli bulyon
172
Endo,Levin və başqa mühitlərdə şəffaf koloniyalar əmələ gətirən enterobakteriyalar və səbəb
Şigella və Salmonella ,səbəbi laktozanı parçalamırlar
173
Şigellaların patogenlik amilləri
İpa invazin,endotoksin
174
Somatik O-antigeninə görə S.disenteria hansı qrupa aiddir?
A
175
Şigellaların patogenlik amilləri
İpa invazin,endotoksin
176
Şiqa toksini haqda
Termolabil ekzotoksin,A və B subvahidlərindən təşkil olunub
177
Şiqa toksinində A subvahidin rolu?
Ribosomun 60s vahidləri ilə qarşılıqlı əlaqəyə girir və zülal sintezini geriyə dönməyən blokada edir
178
Şiqa toksinində B subvahidinin rolu
Toksinin bağırsaq xovlarının hüceyrələrinin reseptoru ilə birləşdirmək
179
Şiqatoksin qana keçsə nə baş verir?
Neyrotoksin kimi meningizm və koma törədə bilər
180
Bismutslufit aqarında qara rəngli koloniyalar əmələ gətirən enterobakteriyalar
Salmonella
181
Salmonellaların antigenləri
O-antigen,H antigen,K (Vi antigen) --S.typhi və S.paratyphi
182
Salmonellaların patogenlik amilləri
Faqositoza davamlılıq, endotoksin,invazivlik,
183
Salmonellalar hansı xəstəliklər törədir
Qarın yatalağı, parafit, salmanellozlar,septisemiyalar,enterik qızdırma,xəstəxanadaxili infeksiyalar
184
Salmonellalar bakteremiya törədir?
Bəli
185
Şigellalar bakteremiya törədir?
Xeyr
186
Klebsiellaların insanda xəstəlik törədən növləri
K.pneumonia
K.oxytoca
187
Klebsiella antigenləri
O somatik antigen,K antigen
188
Klebsiella patigenlik amilləri
Kapsula,xovlar,enterotoksinlər(ST və LT)
189
Friendler çöpü adlanır:
K.pneumonia
190
K.pneumonia ozenae yarım növü:
Ozena törədir,burunun əlavə ciblərində və selikli qişasında üfunətli zökəm
191
K.pneumonia Rhinoscleromatis yarımnövü --Volklviç-Friş çöpləri
Rinoskleroma törədir,ağımtıl qranulomalar əmələ gətirir
192
Bərk qidalı mühitdə Protey koloniyaları:
2 tip
•"Sürünən tip"
•"Beçələmə fenomeni"
193
Proteylərin antigenləri
O və H
194
Proteylərin patogenlik amilləri
Xovlar, Proteaza,ureaza,beçələmə amili,hemolizinlər,hemaqqlütinlər
195
Y.Pestis morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,hərəkətsiz,sporasız,kapsulalı,bipolyar boyanma
196
Y.pestis elektiv qidalı mühiti
Kazeinli mühit,qan laxtası hidrolizatı
197
Y.pestis bərk qidalı mühitdə
Virulentli olanlar----> Kənarı haşiyəli dəsmalı xatırladan R kolniyalar
Zəif virulentli----->hamar S koloniyalar
198
Y.pestis antigenləri
O,F1,F2,V/w,plazminogen aktivatoru,aqressiya fermentləri
199
Y.pestis F1 və F2 antigeni?
F1---kapsula antigeni
F2-----toksin,adrenoblokadaedicidir,mitoxondridə tənəffüs aktivliyini inhibə edir,NADF-reduktaza aktivliyini azaldır
200
Y.pestis nə ilə yoluxur
Birələrlə, transmissiv yol
201
Taunun bubon forması zamanı nə baş verir
Regionar limfa düyünləyib böyüyür və çox ağrılı olur, paxlava formasını alır
202
Y.enterocolitica törətdiyi xəstəliyin aparıcı simptomu
Qastroenterit
203
Diareya ilə müşahidə edilən iersinozlarda müalicə
Antibiotik istifadə edilə bilməz
204
Yalançı appendisit və kəskin appnedisit törədir:
Yalaçı appendisit--- Y.enterocolitica
Kəskin appendisit----Y.pseudotuberculosis
205
Y.pseudotuberculosis antigenləri
O və H
206
Y.pseudotuberculosis törətdiyi xəstəliklər
Mezenterial limfadenit
Kəksin appendisit
Dəridə rozeoloz səkilər
207
C mənbəyi kimi yalnız Nasitratdan istifadə edən bakteriyalar
Citrobakteriyalar
208
Vibrionaceae fasiləsində neçə cins var
3
Vibrio
Aeromonas
Plesiomonas
209
Vibrio cinsinin neçə növü var
3
V.cholera
V.parahemaliticus
V.vulnificus
210
V.cholera morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,sporasız, kapsulasız, monotrix flagellalı,fakültətiv anaerob
211
V.cholera kulturası nəyə bənzəyir
Balıq sürüsünə
212
V.cholera elektiv mühiti
1%li peptonlu su
213
V.cholera differensial diaqnostik mühiti
TCBS---- tiosulfat sitrat ödlü saxarozalı aqar
214
V.cholera TCBS mühitində necə koloniyalar əmələ gətirir
Sarı rəngli
215
C.cholera differensial əlaməti
Arabinozanı parçalaya bilmir
216
V.cholera antigenləri
Termostabil O antigeni---spesifik
Termolabil H antigeni----- umumi
217
V.cholera patogenlik amilləri
Endotoksin,enterotoksin(xolerogen toksin),falgella,adheziv xovlar,musinaza fermenti,neyraminidaza fermenti
218
Xolerogen ekzotoksin
2 subvahiddən ibarətdir: A vəB ,antigen spesifikliyi-B subvahid,A subvahidi ts AMF artırır və ishal səbəb olur
219
Vəba
Nazik bağırsaqda adheziya olunur,düyü həlimi formasında ishal,balıq qoxulu nəcis,
220
Vəba spesifik profilaktikası
Xolerogen vaksin
221
Halofil vibrio hansıdır
V.parahaemolyticus
222
Qazlı qanqrenaya bənzər yara infeksiyası törədən vibrio
V.Vulnificus
223
Kampilobakteriyalar H2S əmələ gətirir?
Bəli
224
Bərk qidalı mühitdə kampilobakteriya:
Sürünən koloniyalar
225
Proteylər H2S əmələ gətirir?
Bəli
226
Skirrow qidalı mühitində kultivasiya edilir
Kampilobakteriya
227
Kampilobakteriyaların patogenlik amilləri
Flagella,Adhezinlər,Enterotoksin
228
Kampilobakteriya enterotoksini:
2 növü var
1.LT-xolerogen toksinə bənzəyir,tsAMF artırır
2.ST
229
Kampilobakterioz əsas əlaməti
Enterokalit,meningizm və reaktiv artrit də ola bilər
230
Helikobakteriyalar H2S əmələ gətirir?
Bəli
231
Helikobakteriyaların patogenlik amilləri
Ureaza,proteaza,sitotoksinlər,flagella,LPS
232
Helikobakteriyalar hansı xəstəliklər törədir
Xroniki qastrit,mədə və 12bağırsaq xorası
233
Helikobakteriyalar hansı mühitlərdə kultivasiya edilir
Şokolad aqar və Skirrow
234
Spirillum cinsi hansı xəstəlik törədir
Sudoku və ya "Siçovul dişləməsi "
235
Acinetobacter cinsi Patoloji materiallarda hansı bakteriyalara bənzəyir
Neysseriyalara
236
Nozokomial infeksiyaların ən əsas törədiciləri:
1.Psevdomonadalar
2.Acinetobacter
237
Neysseriyaların və Acinetobacter fərqi
Acinetobacter olsidaza-
238
Flavabacterium koloniyaları:
Sarı narıncı rəngli
239
C mənbəyi kimi üvi turşulardan istifadə edib onları qələviyə çevirən bakteriyalar
Alcaligenes
240
Moraxella koloniyaları
2 tip,
Xovlu ştammlar--->korroziya törədən koloniyalar
Xovsuz ştammlar----> hamar koloniyalar
241
Moraxella cinsinin yarımcinsləri
Moraxella
Branhamella
Oligella
242
Branhamella yarımcinsi qanlı aqarda:
Bozumtul ağ rəngli S tipli koloniyalar
243
Gardnerella vaginalis H2S əmələ gətirir?
Xeyr
244
Gardnerella vaginalis törətdiyi bakterial vaginoz zamanı yaxmada
Leykosit,dederleyn hüceyrələri olmur,çoxlu epitel hüceyrələrinə rast gəlinir
245
Pasterellalar kapsula əmələ gətirir?
Bəli
246
Oksidaza və katalaza müsbətdir ,qanlı aqarda hemoliz törətmir və aqari yaşılımtıl və ya qəhvəyi rəngə boyayır,kapsula əmələ gətirirlər
Pasterellalar
247
Actinobacillus cinsi
Morze əlifbasını xatırladan mozaika
248
Eikenella cinsinin kultural xüsusiyyətləri
Qanlı aqarda hemoliz törətmir
Xlorlu əhəng qoxur kulturası
Ureaza ,katakaza və oksidaza müsbət
249
Bordetellaların morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,kapsulalı,hərəkətsiz,obliqat aerob,kokobasil
250
Bordetellaların kultivasiyası
KKA kazeinli kömür aqarda və Borde-Janqu mühitində kultivasiya olunur
251
Bordetellaların antigenləri
O antigeni,K antigeni
252
Bordetellaların patogenlik amilləri
Adheziya,bvgA və bvgS,toksinlər,mikroxovlar,pertussis toksin,sitotoksin,hüceyrədən kənar adenilattsiklaza sintezi, endotoksin
253
Civə damlasına və ya mirvariyə oxşar kolonya əmələ gətirir,q-,kapsulalı,hərəkətsiz,obliqat aerob mikroorqanizmdir:
Bordetellaların
254
Pertussis tomsin haqda
Ts AMF artırır,dermonekrotik effekt,limfositoz,insulin hasilatını artırır,
255
Bordetellaların ən əsas mikroxovu
Filamentoz hemaqqlütinin
256
Filamentoz hemaqqlütinin
Bronx və traxeya epitelinin kripikciklərinin qlikolipid reseptorları ilə seçici birləşir,immunogendir(vaksin hazırlanır)
257
Brusellaların morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,hərəkətsiz,sporasız,kapsulalı, kokobasillər
258
Brusellaların növdaxili differensasiyasında istifadə edilir?
H2S əmələ gətirmə
259
Brusellaların antigenləri
O və K
260
Brusellaların optimal qidalı mühiti?
Qaraciyərli aqar
261
Ən patogen brusella
B.melitens
262
V.cholera ilə çarpaz antigenə malik bakteriya
Brusellalar
263
Brusellaların voqes prausker reaksiyası necədi
Mənfi
264
Brusellaların patogenlik amilləri
Endotoksin,kapsula
265
Heyvanlarda brusellalar niyə aborta səbəb olur
Çünki onların plasentasında brusellaların inkişafını stimulə edən ERİTRİTOL var
266
Bruselyozun diaqnostik meyarıdır
Dayaq hərəkət aparatı ,xüsusilə sakroileit zədələnir
267
Bruselyozlu xəstələrin LHR ?
Bürne sınağı
268
Fransiella morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,sporasız,hərəkətsiz, kapsulalı ,fakültətiv anaerob, kokobasil
269
Fransiella ştammları
2 tip
A və B
A -tipi qliserini fermentləşdirmir,sitrullin ureidaza sintez edir
B-tipi qliserini fermentləşdirmir,sitrullin ureidaza sintez etmir
270
Fransiella antigenləri
O və K
271
Fransiella h2s əmələ gətirir?
Bəli
272
Fransiella patogenliyi
Emdotoksin
273
Tulyaremiyanın Klinik təzahür növləri
4 növ
Bubon forması
Ağciyər forması
Abdominal forma
Generalizasiyalı (tifoid )forma
274
Tulyaremiyada immunitet
Davamlı
275
Legionella morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,hərəkətli,sporasız
276
Buferləşdirilmiş kömürlü mayalı mühitdə inkişaf edir ,katalaza və oksidaza müsbətdir
Legionella
277
Legionella patogenlik amilləri
Endotoksin,proteaza, fosfataza,lipaza,DNT-aza,RNT-aza,katalaza
278
Legionella yoluxma yolu
Su aerozolları,sapranoz infeksiya
279
Legionella kliniki təzahürləri
Legionerlər, Pontiak qızdırması,Forb-Barq qızdırması
280
Legionella spesifik testi
Monoklonal anticisimlər vasitəsilə sidikdə aşkar edilməsi
281
Legionella üçün müalicə
eritromisin
282
B.Anthracis morfoloji xüsusiyyətləri
Q+,hərəkətsiz,streptobasil,kapsulalı,spora əmələ gətirən,fakültətiv anaerob, çöpvari bakteriya
283
B.Anthracis sporaları nece yerlesir
Sentral
284
Bərk qidalı mühitdə "aslan yalı" və "meduza başı"-a bənzər R koloniyalar əmələ gətirir,katalaza+,yüksək biokimyəvi xüsusiyyətləri olan , mübət voqes -prausker reaksiyalı,sporalı bakteriya
B.Anthracis
285
B.Anthracis mirvari boyunbağı sınağı:
Penisillin əlavə edilmiş qidalı mühitdə inkişaf edən kulturada sferoblastlar əmələ gətirir
286
Jelatin sütununu "başı aşağı çevrilmiş küknar ağacı" kimi əridir:
B.Anthracis
287
B.Anthracis antigenləri
Somatik antigen,K-antigen,Vi-antigen,protektiv antigen,zülalı toksin(antraks)
288
B.Anthracis somatik antigen hansı reaksiya ilə təyin oluna bilər?
Askoli presipitasiya reaksiyası
289
Pnevmokokların 14.serotipinin kapsula polsixaridlər ilə çarpaz reaksiya verən antigen
B.Anthracis somatik antigen
290
B.Anthracis antraks toksini: komponentləri
Ekotoksindir,
1.protektiv antigen-kanalcıq əmələ gətirir
2.Letallıq amili-sitotoksik təsirli,protektiv amillə birgə letal toksin adlanır
3.ödem amili-tsAMF artırır,protektiv amillə birgə ödem toksini adlanır
291
Müqəddəs Alov xəstəliyinin törədicisi və digər adı
B.Anthracis, Sibir yarası,qarayara
292
Qarayara immuniteti
Davamlı antibakterial və antitoksik immunitet
293
Qarayara müalicəsində istifadə edilir
Spiroflaksasin
294
B.Anthracis spesifik və kimyəvi profilaktikası
STİ vaksin--spesifik profilaktika
Spirofloksasin +doksiklin ilə 4 həftə --kimyəvi profilaktika
295
B.Cereus B.Anthracis-dan nə ilə fərqlənir?
Hərəkətlidir,kapsulaya malik deyil,qanlı aqarda hemoliz törədir
296
B.Cereus toksininin səbəb olduğu qida zəhərlənməsinin növləri
Emetik forma
Diareyalı forma
297
B.Cereus törətdikləri xəstəliklər
Ağır keratit,endoftalmit,panoftalmit
298
Koreinebakteriyalar morfoloji xüsusiyyətləri
Hərəkətsiz,sporasız,fakültətiv anaerob
299
Korenibakyeriyalar katalaza fermentinə malikdir?
Bəli
300
C.difteria morfoloji xüsusiyyətləri
Q+,K-,S-,hərəkətsiz, çöpvari, fakültətiv anaerob
301
C.difteria mikroskop altında necə görsənir
V,X və açılmış barmaq şəklində
302
C.difteria difteroidlərdən fərqi
Sistini parçalamır
303
C.difteria elektiv mühiti
Klauberq
304
C.difteria biovarlar arası differensasiya üsulu
Nişastanln parçalanması testi
305
C.difteria biovarları
Gravis,mitis,intermedius,belfanti
306
C.difteria gravis biovarı:
Qız çiçəyini xatırladan koloniya,R koloniyalar
307
C.difteria mitis biovarı
S koloniya
308
C.difteria intermedius biovarı
S və RS koloniyalar
309
C.difteria antigenləri
O və K antigen
310
C.difteria patogenlik amilləri
Xovlar,Kord-faktoru,aqressiya və invaziya fermentləri, hidrotoksin
311
C.difteria toksigenliyini müəyyən edən diaqnostik üsul
Geldə presipitasiya reaksiyası
312
C.difteria toksinini əldə etmək üçün istifadə edilən üsul
C.difteria toksini
313
L.monositogenes morfoloji xüsusiyyətləri
Q+,kapsulasız,hərəkətli,sporasız,fakültətiv anaerob
314
Kulturası pendir suyu və ya kəsmik qoxur,q+,kapsulasız,hərəkətli, katalaza+ bakteriya
Listeria
315
Iisteriya antigenləri
O və H
316
Listeriyaların patogenlik amilləri
İnternalin-bakyeriya faqositozunu təmin edir
Listeriolizin O-faqolizosomların memebarnını parçalayır
ActA-səthi protein-filopodlar əmələ gətirir
317
Ersipeloid xəstəliyinin simptomları
Balina barmaq
318
C.botulinum morfoloji xüsusiyyətləri
Peritrix falgellalı,kapsulasız,obliqat anaerob
319
Tenis raketlasına bənzər,kulturası bəzən turşumuş yağ qoxan,peritrix flagellalı obliqat anaerob bakteriya
C.botulinum
320
Beşikdə qəflətən ölümün əsas səbəblərindən biri:
Botulizm
321
Botulizmə qarşı immunitet niyə formalaşmır
Toksinin toksinogen dozası immunogen dozadan azdır
322
Mikroskop altında təbil çubuğunu xatırladan,sporalı,peritrix flagellalıçöpvaro bakteriya
C.tetani
323
C.tetani antigenləri
O və H
324
Fırtına reaksiyası xas olan bakteriya
C.perfringens
325
Torpağın sanitar göstəricilərindən biridir,sporalı,hərəkətsiz, kapsulalı,kukturası üfunətli qoxuya malik,aerotolerant anaerob
C.perfringens
326
Qlükozalı-qanlı aqarda toxunmuş sapları xatırladır
C.septicum
327
Qanlı aqarda at peyini qoxusu verən q.hemolitik koloniyalar əmələ gətirir
C.difficile
328
Bakteroidlər morfoloji xüsusiyyətləri
Q-,Hərəkətsiz, kapsualı,sporasız,
329
Bakteroidlərin əsas identifikasiya göstəriciləri
Ödə davamlılıq,piqment əmələgətirmə,kanamisin,vankomisin,kolisitinə həssaslıq
330
Qanlı aqarda çörək ovuntularına bənzər koloniyalar əmələ gətirir
Fusobacterium
