Beginselen van behoorlijk bestuur Flashcards
(23 cards)
Bespreek het belang van de beginselen van behoorlijk bestuur op de fiscale procedure.
- Fiscus gebonden door ABBB
- De beginselen van behoorlijk bestuur het suppletief recht bovenop de bijzondere procedureregels
- Doel: discretionaire bevoegdheid van een administratieve overheid binnen de perken te houden van wat algemeen rechtmatig wordt bevonden
Bespreek het Cassatie-arrest van 27 maart 1992
= Startpunt van regels van behoorlijk bestuur bij fiscale zaken
- Recht op rechtszekerheid
- Feiten: volgens regels van BTW moet er een wetsconforme factuur worden voorgelegde om een aftrek te verantwoorden, wat hier niet het geval was. Fiscus aanvaardt niet de aftrek, wegens vormgebrek.
- HvC: de burger er op moet kunnen vertrouwen op wat door hen niet anders kan worden opgevat dan vaste gedrags- of beleidsregels van de overheid. Dat daaruit volgt door de overheid opgewekte, gerechtvaardigde verwachngen van de burger in de regel moet worden gehonoreerd.
Bespreek het arrest van het Hof van Justitie van 14 mei 2020.
- Bevestigd Cass. 1992
- De regels van behoorlijk bestuur ook van toepassing zijn op de fiscale procedure
- Zorgvuldigheidsplicht: garantie op zorgvuldige en onpartijdige onderzoek
De fiscus moet redelijk handelen. Bespreek.
= Grens op discretionaire bevoegdheid
- Wanneer de overheid optreed, dan moet dat op een redelijke manier gebeuren.
- Indien niet het geval => nietige rechtshandeling
- Voorbeelden:
+ Administratieve sanctionering -> bij fiscale fouten van belastingplichtige, heeft fiscus ruime beleidsvrijheid, maar sancties aangepast aan de inbreuken die gepleegd zijn. Dus geen onredelijke sancties.
+ Geschillenprocedure -> geen onredelijke lange behandeling
Bespreek het arrest van het EHRM van 10 november 2020.
+ Geschillenprocedure -> geen onredelijke lange behandeling
- Feiten: 13j en 6m geduurd = onredelijk lang en schending art. 6 EVRM
Bespreek het verbod op willekeur bij de fiscale procedure.
= Grens op discretionaire bevoegdheid
- Fiscus moet handelen zonder willekeur:
- Taxeren obv juiste feiten
- “ juiste interpretatie van feiten
- “ gevolgtrekkingen die mogelijk zijn
Voorbeelden RS:
+ akkoord onder morele dwang = willekeur
+ extrapolatie zwarte omzet naar vorige jaren = willekeur (meer data nodig)
Welke problemen zijn er met het inzagerecht van de belastingplichtige?
- Passieve openbaarheid= de belastingplichtige in staat moet zijn om zijn administratief dossier bij de overheid te kunnen inzien
-> 8 uitzonderingsgronden (art. 6 WOB): - Federaal eco. en financieel belang: wel inzage in buitenland/binnenlands overleg, wat ze niet graag hebben
- Ond- en fabricagegevens: wel bankgeheim en excess profit ruling (= multinationals deals sluiten met fiscus = staatsteun) afgeschaft
+ arresten (Chambaz: recht op inzage om het even welke houding)
Welke problemen zijn er met het hoorrecht van de belastingplichtige?
- Recht om gehoord te worden
- Invloed op geschillenprocedure, niet taxatie, er is geen invloed op aanslag
- RS: recht op schadevergoeding (redelijk/billijk) >< zeer licht fout, dus geen recht op schadevergoeding
Bespreek de motiveringplicht van fiscale bestuurshandelingen.
= Administratieve rechtshandelingen die een concreet gevolg hebben voor de rechtsonderhorige moet gemotiveerd worden (wet 1991)
- Motiveren in adm. beslissing en niet naderhand worden aangevuld (a posteriori)
- Gebrek aan motivering= enkel nietigheid bij belangenschade. Kijken naar wat er voorafgaande is gebeurt aan het nemen van die beslissing. >< belplichtige op andere manier aan motivatie kan geraken, dan is er geen nietigheid
- Bericht tot wijziging van aangifte: zonder motivering fiscus -> aanslag die erop volgt is nietig. Maar fiscus heeft een tweede zit en mag binnen 6m een nieuwe aanslag vestigen.
- Charter: nietige motivering is die de nietige rechtshandeling met zich meebrengt (+ tweede zit)
Wat is de draagwijdte van het zorgvuldigheidsbeginsel in de fiscale procedure? Geef een aantal voorbeelden.
= fiscale adm. moet wetgeving respecteren
-Voorbeelden:
- Gent 2015: geen hoorrecht inzake ontbreken rechtsgeldige volmacht (belplicht kon niet verhelpen) = schending
- Antwerpen 2012: foutieve adres door belplicht die wist = schending. OH juiste adres. Verzending kennisgeving aanslag van ambtswege = substantiële regel van de procedure van ambtshalve inkohiering
- Brussel 2011: handelen als normaal, voorzichtige en zorgvuldige administratie in dezelfde omstandigheden geplaatst
- Cass. 2011: OH moet belplicht informeren over bezwaartermijn 6m, had niet gedaan
Wat is de draagwijdte van het fair-play beginsel in de fiscale procedure? Geef een aantal voorbeelden.
= soort ethisch handelen die men van de overheid verwacht. Een zekere moraliteit.
Voorbeelden:
- Antwerpen 1988: vertrouwen dat facturen voldoende zijn voor recht op aftrek, niet plotseling van mening veranderen. Dus blijven accepteren wat je voorafgaand hebt geaccepteerd
- Brussel 2007: bezwaarschrift naar verkeerde dienst gestuurd = onontvankelijk. Maar in adm comm moet zo’n bezwaarschrift worden doorgestuurd naar de bevoegde dienst
- Brussel 2005: adm eerlijkheid, behoorlijk fatsoen
Wat is machtsafwending? Geef een aantal voorbeelden.
= Aanwenden van administraeve bevoegdheden voor een ander doel.
Voorbeelden:
- Gent 2022: huisvisitatie na machtiging enkel uitvoeren voor de bedoelde belastingen, niet anderen
- Antwerpen 2006: derdenonderzoek, controle inzake inkbel, maar taxatie op vlak van BTW (+antigoon)
Bespreek de relatie tussen het vertrouwensbeginsel en het legaliteitsbeginsel.
= houdt in dat de burger, rechtsonderhorige moet kunnen vertrouwen op het gedrag van de overheid & administratie.
- Als fiscus terug op zijn stappen komt, want in strijd met wetgeving. Wat moet dan primeren?
=> Het legaliteitsbeginsel primeert bovenop het vertrouwensbeginsel. Fiscaliteit is van OO.
Wat is de visie van het Hof van Cassatie wat betreft de toepassing van het vertrouwensbeginsel op de fiscale procedure?
= Het legaliteitsbeginsel primeert bovenop het vertrouwensbeginsel, MAAR onder bepaalde voorwaarden (gewettigd vertrouwen)
- Cass. 2000/2008: om rechtszekerheid te verzekeren moet soms worden afgewijkt van legaliteitsbeginsel, niet akkoorden die strijdig zijn met wetsbepalingen
- Cass. 2011: btw-vrijstellingen voor tijdschriften; verwachtingen van de burger mogen evenwel niet gegrond zijn op onwettelijke praktijk
Bespreek het belang van het Elmeka-arrest.
- Feiten: btw-vrijstelling voor bevoorrading van schepen -> foute interpretatie van de adm. en wordt vrijstelling teruggevorderd. = schending vertrouwensbeginsel
- HvJ: bescherming gewettigd vertrouwen:
1. bij voorzichtige en bezonnen marktdeelnemer een redelijk vertrouwen gewekt?
2. vertrouwen gewettigd?
3. adm bevoegd?
=> Vertrouwensbeginsel primeert bovenop legaliteitsbeginsel!
Hoe kijkt de lagere rechtspraak in ons land naar het Elmeka-arrest?
Diametraal interpretatie van toepassingsgebied van rechtszekerheidsbeginsel. Belastingen EU gereglementeerd= vertrouwensbeginsel primeert >< andere belastingen (Ink., Venn.) legaliteitsbeginsel primeert
- Antwerpen 2017/-11: inzake btw primeert het vertrouwensbeginsel ook als de fiscus onwettig een vrijstelling aanvaardt. (3voorw -vraag 15)
Bespreek het cassatie-arrest van 21 april 2022
= vertrouwensbeginsel primeert (successierechten)
- fictiebepalingen belastbaar
-Wanneer je je verzekeringsrechten gaat schenken aan je kinderen, valt het onder een beding ten behoeve van zichzelf. Deze switch leidt tot belastingvrijstelling.
- adm. bleef verder belasten
=> omwenteling visie Cass.
Bespreek de problematiek van de vertrouwensleer in het kader van de rulingpraktijk.
Rulingwet: dienst voorafgaande beslissingen, stellen ruling op die tegenstelbaar is aan alle fiscale diensten
- Wet 2002: ruling bindt minister, behalve als in strijd met verdragen, gemeenschapsrecht of interne recht
=> betoneert primauriteit legaliteitsbeginsel
- OHaansprakelijkeheid: excess profit ruling (schandalige vrijstelling voor grote ondernemingen) >< EU: contra leger want verboden staatsteun en terugvorderen = schandaal, nog hangend voor HvJ
Bespreek het onderscheid tussen gelijkheid in de wet en gelijkheid in de uitvoering van de wet in het licht van de fiscale procedure.
art. 10-11 EVRM >< art. 14 GW
- problematiek van KI: perequatie/herziening om 10j en werd niet gedaan, waardoor verschillen ontstaan -> Rb: discriminerend en GwH: niet de regel is discriminerend, maar de uitvoering (waarvoor zij niet bevoegd zijn)
Bespreek het arrest van het Hof van Cassatie van 22 mei 2015.
= ANTIGOON-ARREST
- onrechtmatig verkregen bewijs tijdens fiscale controle, is uitgesloten in 3 gevallen:
1. wet voorziet bijzondere sancties, vb. fiscus moet op straffe van nietigheid de belplicht verwittigen bij controle = vormvereiste
2. indruist tegen behoorlijk handelend overheid
3. recht op eerlijk proces schendt
Rekening houden met:
- zuiver formeel karakter van de onregelmatigheid
- weerslag op het recht/vrijheden
- al dan niet opzettelijk karakter van de door overheid begane onrechtmatigheid
- omstandigheid dat de ernst van de inbreuk veruit de begane onrechtmatigheid overstijgt
Bespreek het Webmindlicenses arerst van het Hof van Justitie.
= bewijs met schending van privacy => bewijsuitsluiting
1. noodzakelijke onderzoeksmiddelen?
2. bij wet toegelaten?
3. recht op toegang en hoorrecht?
Geen toetsingcriteria van antigoon + enkel van toepassing met Europese belastingen (btw, douane en accijnzen) (elmeka)
Bespreek het arrest Kalnéniené van het EHRM.
schending van privacy, moet antigoon-toets plaatsvinden (ook sprake van schending eerlijk proces?)
- indien het recht op privacy wordt geschonden, maar recht op eerlijk proces niet -> interne recht voorzien in een effective remedie (art. 1382BW)
- Feiten: onrechtmatige huiszoeking = schending recht op privacy + geen schending eerlijk proces. Dus bewijs mag worden gebruikt + effective remedy (eventuele schadevergoeding)
Bespreek het arrest van het Hof van Cassatie van 11 juni 2020.
belangenafweging door fiscus (autonoom) over bruikbaarheid van bewijsmateriaal
BEWIJSUITSLUITING:
- Cass. 2016: telefoongesprekken opgenomen en doorgestuurd naar fiscus = schending privacy
- Luik 2017: actieve onregelmatige visitatie = schending voor 2 antigoon
BEWIJS:
- Antwerpen 2016: fiscus dreigt met sancties, rekening gehouden met verkregen stukken
- Cass. 2018: advocaat schendt beroepsgeheim en maakt stukken over aan fiscus, die hij mag gebruiken
