Begrippen H5

Question 1

amfitheater

Answer 1

Ovaal theater met oplopende zitplaatsen (tribune).

Question 2

barok

Answer 2

Europese stijlperiode die begin zeventiende eeuw in Italië ontstaat en voortduurt tot in de eerste helft van de achttiende eeuw. Kenmerkend is de overdadige vorm met veel versieringen die aanstuurt op heftige emoties bij de kijker of luisteraar.

Question 3

beiaard

Answer 3

Klokkenspel of carillon. Een met een toetsenbord bespeelbaar muziekinstrument, bestaande uit één of meerdere series klokken.

Question 4

blijspel

Answer 4

Dramavorm ontstaan in het antieke Griekenland met een vrolijke, satirische toon, een volks karakter en vaak een goede afloop.

Question 5

bloempiramide

Answer 5

Een vaas die bestaat uit gestapelde delen waarin tulpen gestoken kunnen worden. Aanvankelijk alleen als Delfts blauw verkrijgbaar, later ook in Chinees porselein.

Question 6

bloemstilleven

Answer 6

Schildergenre, stilleven met als voorstelling bloemen.

Question 7

collegium musicum

Answer 7

Gezelschap van burgers die in besloten kring bijeenkomen om voor hun eigen plezier te zingen en muziek te maken.

Question 8

contrafact

Answer 8

Lied met een nieuwe tekst op een bestaande melodie.

Question 9

coulisse

Answer 9

Verplaatsbaar zijstuk van toneeldecor, vaak een doek, dat spelers van het publiek afschermt.

Question 10

Delfts blauw

Answer 10

Blauw-wit aardewerk met Chinese decoraties, gemaakt in Delft als goedkoop alternatief voor Chinees porselein.

Question 11

deus ex machina

Answer 11

(Latijn: god uit een machine) verteltechniek waarbij sprake is van een onverwachte ontknoping.

Question 12

dubbelportret

Answer 12

Portret van twee personen, in sommige gevallen twee losse portretten die bij elkaar horen, zoals de huwelijksportretten in de zeventiende eeuw in de Nederlanden.

Question 13

emblemata

Answer 13

Symbolische plaatjes met moralistische boodschap bestaande uit een afbeelding met een rijmpje of andere geschreven toelichting.

Question 14

genres

Answer 14

Algemene benaming voor categorieën waarin je kunstwerken binnen een discipline kunt indelen.

Question 15

genrestuk

Answer 15

Schilderij met een tafereel uit het dagelijks leven en vaak een verborgen moralistische boodschap.

Question 16

geuzenliederen

Answer 16

Liederen met nieuwe tekst op bestaande melodieën uit de Tachtigjarige Oorlog waarin heldendaden worden bejubeld en tegenstanders bespot.

Question 17

gilde

Answer 17

Samenwerkingsverband van ambachtslieden met hetzelfde beroep in een stad.

Question 18

glazenier

Answer 18

Glaskunstenaar die glas-in-loodramen of gebrandschilderde ramen maakt.

Question 19

groepsportret

Answer 19

Zeventiende-eeuws schildergenre van een groep burgers, zoals regenten of schutters.

Question 20

gulden snede

Answer 20

Ideale of goddelijk genoemde verhouding tussen lengte en breedte van een object, nl. breedte : lengte = 1 : 1,6.

Question 21

Hollands classicisme

Answer 21

Algemene stijlaanduiding voor Nederlandse architectuur die rechtstreeks is gebaseerd op klassieke voorbeelden.

Question 22

klassieke oudheid

Answer 22

Aanduiding in de Westerse geschiedschrijving van de periode van de Griekse en Romeinse beschaving van ca. 500 v.Chr. tot 500 n.Chr.

Question 23

klavecimbel

Answer 23

Snaarinstrument met toetsen dat populair is in de barok. Via een mechaniek worden de snaren aangetokkeld als de toetsen worden ingedrukt.

Question 24

klucht

Answer 24

Komisch toneelstuk over ‘het dagelijks leven’. Het verhaal en de gesproken taal zijn vaak grof en volks.

Question 25

komedie

Answer 25

Dramavorm ontstaan in het antieke Griekenland met een vrolijke, satirische toon, een volks karakter en vaak een goede afloop.

Question 26

landschap

Answer 26

In de beeldende kunst: werk (schilderijen, tekeningen, etc.) met het landschap als belangrijkste onderwerp.

Question 27

madrigaal

Answer 27

Meerstemmig lied voor een groep zangers, al dan niet met begeleiding, uit de renaissance of barok op een wereldlijke tekst.

Question 28

nationalisme

Answer 28

Voorliefde voor het eigen volk en de eigen staat. In de kunst worden verschillen tussen nationale stijlen benadrukt en volksmuziek verheerlijkt.

Question 29

Nederlandse barokschilderkunst

Answer 29

Zeventiende-eeuwse Nederlandse schilderijen met barokkenmerken zoals dynamische scènes en sterke licht-donkercontrasten.

Question 30

porselein

Answer 30

Hard, doorschijnend en meestal wit keramiek dat aanvankelijk vooral in China en Japan werd geproduceerd.

Question 31

psalm

Answer 31

Lied opgenomen in de Bijbel (Oude Testament) dat wordt gezongen in de kerk en soms ook in huiselijke kring.

Question 32

putto

Answer 32

(Meervoud: putti) Klein mollig kindfiguurtje, meestal naakte jongetjes met vleugels, gebruikt als decoratie in de renaissance, barok en rococo.

Question 33

rariteitenkabinet

Answer 33

Een kast, kamer of collectie met zowel kunstvoorwerpen als zeldzame of exotische bijzonderheden uit de natuur.

Question 34

rederijkers

Answer 34

Gegoede burgers met een klassieke opleiding die zich in verenigingsverband bezighielden met toneel, poëzie en voordracht.

Question 35

reformatie

Answer 35

Hervormingsbeweging in de zestiende eeuw binnen de christelijke kerk die uiteindelijk leidt tot het ontstaan van het protestantisme.

Question 36

regentenstuk

Answer 36

Schildergenre typisch voor Nederland in de zeventiende eeuw, groepsportret van regenten (bestuurders) van een liefdadigheidsinstelling of gilde.

Question 37

renaissance

Answer 37

Opleving van de idealen en kunst van de klassieke oudheid, opgekomen in de veertiende eeuw in Italië.

Question 38

retorica

Answer 38

De kunst om goed te spreken in het openbaar.

Question 39

schuttersstuk

Answer 39

Groepsportret in opdracht gemaakt van schutterij, typisch Nederlands genre in de schilderkunst van de zeventiende eeuw.

Question 40

speklaag

Answer 40

In de bouwkunst een horizontale versiering in een gevel, vaak een band van lichtgekleurde natuursteen tussen donkere bakstenen.

Question 41

spektakelstuk

Answer 41

Theatervorm met veel spektakel en spectaculaire gebeurtenissen, zoals rampen of gruwelijkheden.

Question 42

timpaan

Answer 42

Een halfcirkelvormig of driehoekig vlak onder een (dak)lijst of boog, vaak met reliëfs als decoratie.

Question 43

toneelmachinerie

Answer 43

Mechanische installaties waarmee in een theater decors kunnen worden bediend en theatrale effecten worden bereikt.

Question 44

tragedie of treurspel

Answer 44

Dramavorm ontstaan in het antieke Griekenland, met een ernstige handeling en vaak een fatale afloop.

Question 45

trapgevel

Answer 45

Renaissance topgevel die zich naar boven toe trapsgewijs versmalt. Kenmerkend voor grachtenpanden uit de 17e eeuw.

Question 46

vanitasstilleven

Answer 46

Stilleven waarop de afgebeelde (luxe) voorwerpen symbool staan voor de eindigheid van het leven.

Question 47

zeestuk

Answer 47

Genre in de schilderkunst dat schepen op zee weergeeft, bijvoorbeeld een zeeslag of havengezicht.