Biologische systeem

Question 1

Reciprocal (transactioneel)

Answer 1

wederkerig, kind en omgeving beïnvloeden elkaar

Question 2

gen-omgeving correlaties

Answer 2

samenhangen tussen eigenschappen van de ouders en van het individu

Question 3

Evocatieve invloed

Answer 3

de genen van het kind lokken bepaalde reacties van de omgeving uit
Bv Het kind groeit op in een muzikaal gezin waar muziek heel belangrijk is. De ouders stimuleren het kind om een instrument te leren spelen. Het kind blijkt dit snel onder de knie te hebben

Question 4

Kritieke perioden

Answer 4

perioden in de ontwikkeling waarbinnen bepaalde ervaringen een onomkeerbaar effect hebben op de hersenontwikkelin.

ontwikkeling het HPA-as-systeem (het reguleert heel veel processen, zoals leren en geheugen, maar ook stress

Question 5

Passieve invloed

Answer 5

de genen van de ouders zorgen voor een omgeving die past bij de genen van hun kinderen
Bv Het kind krijgt op school muziekles en dan blijkt al snel dat het kind muzikaal is. In de familie komt muzikaliteit ook veel voor.

Question 6

Actieve invloed

Answer 6

de genen van het kind zorgen er voor dat het kind actief zijn omgeving uitzoekt
Bv Het kind wil graag gitaar leren spelen en vraagt de ouders om op gitaarles te mogen. De ouders zijn muzikaal maar vinden een gitaar niet zo’n mooi instrument .

Question 7

DNA-methylering

Answer 7

is een epigenetisch proces dat niet het DNA verandert, maar bepaalt welk gen wordt aan- of uitgezet.

Question 8

Genetische effecten zijn

Answer 8

niet deterministisch (= geen blauwdruk), maar probabilistisch.
Genetische effecten zijn afhankelijk van de omgeving (= epigenetica)
Genen kunnen in- en uitgeschakeld worden
Genetische effecten zijn niet statisch.
Genetische effecten veranderen gedurende de ontwikkeling (bv. alleen actief in een bepaalde fase van de ontwikkeling)

Question 9

Temperament

Answer 9

aangeboren (biologisch) neiging om op een bepaalde manier te reageren op (nieuwe) prikkels
Vragenlijsten, laboratoriumtaken

Question 10

Behavioral inhibited

Answer 10

verlegen, weinig sociaal, angst voor onbekende situaties, personen, of objecten

Question 11

Behavioral uninhibited

Answer 11

sociaal en spontaan gedrag, niet verlegen

Question 12

neurotransmitters

Answer 12

Neuronen communiceren met elkaar via neurotransmitters

Question 13

synaps

Answer 13

Verbindingen tussen neuronen

Question 14

neuroplasticiteit

Answer 14

leren, herinneringen opslaan

Question 15

Stadia hersenontwikkeling

Answer 15

Neurogenese of proliferatie 
Migratie
Apoptosis (‘rise and fall’)
Synaptogenese (‘rise and fall’)
Myelinisering

Question 16

Myelinisatie

Answer 16

groei myeline of vetachtige laag rond het axon

verhoogt snelheid actiepotentiaal door het axon en verbetert de communicatie tussen hersengebieden

Question 17

Neuroplasticiteit

Answer 17

Het vermogen van de hersenen om zich te reorganiseren door de aanleg van nieuwe neurale verbindingen als reactie op de omgeving (ervaringen, leren, trainen van vaardigheden)

Question 18

‘restriction of fate’

Answer 18

Neuroplasticiteit Neemt af naarmate we ouder worden=

Question 19

Sympathisch zenuwstelsel

Answer 19

(deel autonoom zenuwstelsel)

snelle flight/fight reacties (adrenaline, noradrenaline, hartslag, ademhaling)

Question 20

Hypothalamus-hypofyse-bijnierschors as-systeem (HPA as)

Answer 20

trage response (cortisol)

Question 21

functie van cortisol

Answer 21

Functie:
Handhaven normale hersenprocessen
Reguleren van stress

Gemiddeld hoge concentraties cortisol= positief effect> betere werking cognitieve en geheugenprocessen, bevordert immuunsysteem

te hoge en te lage cortisolniveaus= negatief effect> verstoringen in cognitie, aandacht en geheugen

Question 22

neurotoxisch effect

Answer 22

afsterven neuronen in de hippocampus> geheugenproblemen (gebeurtenissen, episodisch geheugen) en verzwakking immuunsysteem (vatbaarder voor infectieziektes)

Question 23

Prenatale stressoren

Answer 23

(bv stress, ziektes of ondervoeding bij de moeder) kunnen tijdens de foetale ontwikkeling (= kritische periode) blijvende veranderingen veroorzaken in het biologisch systeem (bv de hersenen of het HPA-systeem)

Question 24

Postnatale stressoren

Answer 24

(bv verwaarlozing en mishandeling, maar ook armoede) kunnen leiden tot (blijvende) veranderingen in het HPA-as-systeem

Question 25

Positieve stress

Answer 25

milde fysiologische respons.
nieuwe mensen ontmoeten
omgaan met frustraties en scheidingen
Inentingen
beperkingen die ouders opleggen.

Question 26

Tolerabele stress

Answer 26

sterke fysiologische respons. Kan de hersenontwikkeling verstoren, maar dankzij ondersteunende relaties wordt de situatie snel hersteld.
de dood of ernstige ziekte van iemand waarmee het kind een sterke band heeft
zeer ernstige verwonding

Question 27

Toxische stress

Answer 27

sterke en langdurige activatie van het stresssysteem in de afwezigheid van ouderlijke ondersteuning.
extreme armoede samengaand met continue gezinschaos
steeds terugkerende fysieke of emotionele mishandeling

Question 28

Neurale plasticiteit:

Answer 28

veranderingen in de organisate van de hersenen van individuen als gevolg van ontwikkeling, leren of ervaring.

Question 29

. gen-opgeviing correlaties (rGEe

Answer 29

de invloed van genen op de omgeving, waareii wordt verwezen naar hoe individuen ervaringen selecteren, wiizigen en generen in overeenstemming met hun eigen genen.