C&V Reeks 5 Flashcards
We gaan op zoek naar de naam van een langwerpige mand, waar in vroegere jaren baby’s werden ingelegd. Hierin werden ze dan verzorgd en schoongemaakt door een verzorgster, die vaak mee in de mand zat. De tweede afbeelding, een detail uit een tekening van Pieter Breughel, maakt dat duidelijk. Wat is de naam van zo’n mand?
BAKERMAT
Op het scherm ziet u ‘Zelfportret Met Kinderarm’ (links onder), een werk van een Antwerpse schilder. Sinds de jaren ’60 is hij uitgegroeid tot een van de bekendste, nog levende Vlaamse schilders van dit ogenblik. Een reeks werken van zijn hand is te bezichtigen in Galerie De Zwarte Panter in Antwerpen. Zijn naam graag? U ziet nog enkele werken.
Fred BERVOETS
De romans ‘Stoner’ en ‘Augustus’ werden door de Amerikaanse auteur John Williams al meer dan 40 jaar geleden geschreven. Intussen is Williams al 20 jaar dood, maar deze twee titels zijn de afgelopen jaren wereldwijd heruitgebracht met een miljoenenverkoop en grote waardering tot gevolg. De man die deze revival mee veroorzaakte was de Nederlandse uitgever Oscar van Gelderen. Zijn uitgeverij herlanceert regelmatig zo’n vergeten roman of miskende klassieker in een nieuw kleedje. Daarnaast brengt de uitgeverij ook recenter werk uit van onder andere Heleen Van Royen, Arnon Grunberg en Niccolò Ammaniti. Wat is de naam van deze uitgeverij?
LEBOWSKI
In 2006 publiceerde The Royal Institution of Great Britain een lijst met de beste wetenschapsboeken ooit geschreven. Op nummer 1 kwam toen het boek ‘Het Periodiek Systeem’ terecht. Dit boek bevat 21 korte literaire verhalen, allemaal genoemd naar scheikundige elementen. De verhalen zijn autobiografisch en vertellen de lotgevallen van de Joods-Italiaanse auteur, een gediplomeerd chemicus, onder andere in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zo gaat hoofdstuk 1, ‘Argon’, over de jeugd van de schrijver, hoofdstuk 10, ‘Goud’ over zijn gevangenschap enzomeer. Wie was de auteur van ‘Il Sistema Periodico’?
PRIMO LEVI
Populair bij de zogenaamde ‘young adults’, zijn de boeken van een 39-jarige Vlaamse jeugdschrijfster. Twee jaar geleden debuteerde ze met ‘Tussen De Sterren’. Een jaar later kwam ‘Sterrenregen’ uit en onlangs nog verscheen ‘Sterrenbeeld: Eenhoorn’. Deze drie boeken gaan over de 15-jarige Stella die samen is met Alexander, de zanger van een wereldberoemde boysband. Niet alleen romantiek, maar ook spanning en avontuur komen aan bod in deze romans. Wat de cover zou worden van het derde boek, daar mochten de lezers van Joepie mee over beslissen. Beschouw de vorige zin als een tip. Hoe heet deze jeugdschrijfster?
Sylvia VAN DRIESSCHE
In 1974 bracht de Amerikaanse auteur Joe Haldeman een science-fiction roman uit waarin hij zijn ervaringen als soldaat in de Vietnamoorlog omzette naar een fictieve intergalactische oorlog. Vijftien jaar later maakte de Belgische striptekenaar Marvano een verstripping van de science-fictionklassieker van Haldeman. De strips bestaan uit drie delen en ook zij werden een klassieker in het genre. Onder meer voor deze albums kreeg Marvano de striptrofee De Bronzen Adhemar. Wat is de titel van de stripreeks of van de oorspronkelijke Engelstalige roman?
The Forever War (de oneindige oorlog)
Hoe heet het nieuwe fitnessmerk van Beyoncé?
IVY PARK
De 33-jarige Belgische modeontwerper XXX ruilt het Italiaanse modehuis Versus Versace voor het Franse modehuis Saint Laurent. Eerder op de dag raakte bekend dat XXX stopt bij Versace, waar hij sinds begin 2015 aan de slag was als creatief directeur. Wie is XXX?
Anthony VACARELLO
Welk Panamees advocatenkantoor vormt de spil van het grote PanamaPapers-schandaal?
MOSSACK FONSECA
In de verhalen rond King Arthur heeft de protagonist uiteraard ook enkele aartsvijanden. Een ervan is zijn halfzus, een kwaadaardige heks, die erop uit is Excalibur in handen te krijgen. Het was zij die Mordred erop uit stuurde om Arthur aan te vallen en te doden. Als je de naam van deze heks in het Italiaans zegt, krijg je een heel bekend fenomeen te zien. Hoe heet ze?
MORGAN Le Fay (ofwel Morgana de fee, of in het Italiaans Fata Morgana)
Middeleeuwse manuscripten hadden geen titel, laat staan een titelpagina. Die zou pas rond 1500 ingang vinden. Oude teksten werden daarom genoemd naar het eerste woord of de eerste woorden ervan. Voorbeelden vind je ook nog na 1500, bijvoorbeeld de encycliek ‘Rerum Novarum’. Filologen hebben voor zo’n eerste woord/woorden een naam. Welke?
Een INCIPIT (Latijn voor ‘het begint’)
Elton John is een voetbalfreak. Hij was bijvoorbeeld voorzitter van Watford en bracht die club naar de Premier League. Zijn nonkel was ook een topvoetballer en scoorde in de cupfinal in 1959 de eerste goal voor Nottingham Forrest. Hoe heet hij? Ofwel: wat is de echte naam van Elton John?
Roy DWIGHT
Voor de kust van de Noorse stad Stavanger ligt het grootste aardgasboordplatform ter wereld. Het ding kreeg een naam uit de Noordse mythologie, namelijk de verblijfplaats van de goden. Toevallig is die naam ook een anagram van ‘aardgas’. Hoe heet in de Noordse mythologie de plaats waar de goden verblijven?
AASGARD
‘King Creole’ en ‘Loving You’ zijn twee films waarin Elvis acteert. Naast hem een Hollywoodster, die ook (twee keer zelfs) zijn liefje zou worden. De relatie liep echt stuk en de vrouw vond een nieuwe roeping: ze werd non. Daardoor is ze de enige non, die lid is van de Academy en heeft ze dus een stem bij het toekennen van de oscars. Wie?
Dolores HART
In 1837 opende een Duits pedagoog zijn zogenaamde ‘Kindergarten’, de allereerste school voor kinderen jonger dan 6 jaar. Spel en natuur stonden centraal in zijn onderwijsmethode. De man geldt als een van de grote vernieuwers van de 19de eeuw. Wie?
Friedrich FROBEL
In 1928 kon de KUL de tijdens WOI vernietigde bibliotheek op het Ladeuzeplein heropbouwen. Het plan van de nieuwe bib was van een architect uit New York, die ook de Grand Central (het station in NY) ontwikkelde. Beide gebouwen staan er nog altijd. Wie was die architect?
Whitney WARREN
De eerste meesterwerken van de Franse komische opera werden gecomponeerd door een in 1741 geboren Luikenaar. Napoleon was een groot bewonderaar en onderscheidde hem met het ‘Légion d’honneur’. De gevierde componist ligt begraven in Père-Lachaise, maar zijn hart ligt in Luik. Letterlijk dan: in een urne in de sokkel van zijn standbeeld. Wie?
André GRETRY
Hoe heet het buitenverblijf van de Britse premier? Van de koningin is Balmoral.
CHEQUERS COURT
Van gegoede Britse jongeren werd vroeger verwacht dat ze een Grand Tour ondernamen, een lange reis op het vaste land (romantiek). Vooral de Italiaanse kunststeden werden bezocht. Om op te scheppen over hun verblijf daar, kleedden ze zich met hoeden en veren en lieten ze hun haar verven. Zij kregen een bijnaam ‘… dandy’s’. Toen Britse poolreizigers deze pinguïn zagen, kreeg die dezelfde naam. Welke?
MACARONI-pinguïn
Welke schrijver schreef het boek ‘Dances with wolves’, bewerkte het zelf tot een filmscript en kreeg er een oscar voor? Ook het vervolg is van zijn hand: The Holy Road.
Michael BLAKE
Peter SHAFFER is een gerespecteerd toneelschrijver. Hij ontving in de jaren ‘70 bijvoorbeeld een Tony Award. Ook won hij een oscar voor zijn script ‘Amadeus’, gebruikt door Milos Forman voor de gelijknamige film. Het tweede bekendste stuk is vooral op het podium bekend. Het wordt nog steeds opgevoerd en zorgde in 2008 voor deining omdat hoofdrolspeler Daniel Radcliffe naakt zijn rol speelde. In welk stuk gebeurde dat?
EQUUS
Hoe heet dit schilderij van David Hockney? Het schilderij deelt zijn naam met een recente bewerking van de film ‘La Piscine’ van Jacques Deray met Delon, Birkin en Schneider. In die film van Luca Guadagnino speelt Mathias Schoenaerts naast Tilda Swinton, Ralph Fiennes en Dakota Johnson.
A BIGGER SPLASH
Sidderroggen zijn een grote roggenfamilie met grote borstvinnen en een ander opmerkelijk kenmerk: als je erop trapt en ze schrikken, geven ze een schok van 200 Volt. Hoe noemen we dit roggengeslacht nog?
TORPEDO
In de kraamklinieken van de 19de eeuw lag het sterftecijfer erg hoog: 30% van de moeders stierf tijdens de zwangerschap. In een Weens ziekenhuis verplichtte een Hongaarse dokter zijn personeel om elke keer de handen te wassen na een ingreep. Daardoor werd dat cijfer in dat ziekenhuis tot een minimum beperkt. Wie was die dokter?
Ignaz SEMMELWEIS
Deze peper is zo heet dat je hem niet mag eten. Hij wordt soms aan een gerecht toegevoegd, maar er altijd volledig uitgehaald voor het effectief wordt opgegeten. Dit ding haar naam komt uit Suriname, waar ze vernoemd werd naar een “hete prostituee” daar. Wat is de naam van deze peper?
MADAME JEANETTE
Het werk van een jonge, Gentse socialist en Vlaamsgezinde dichter belandde op de katholieke index als losbandig en verkeerd. Op 29-jarige leeftijd stierf hij, maar veel vakbonden zijn naar hem genoemd. Wie?
Emiel MOYSON
Naar welke diplomaat in Congo en China, tevens zakenman, is de belangrijkste wetenschappelijke prijs in België genoemd?
Emiel FRANCQUI
In gedrukte encyclopedieën of literaire referentieboeken met alfabetische rangschikking vind je deze Italiaanse schrijfster zeer dicht bij de Italiaanse schrijver en cineast waarmee ze gedurende 20 jaar getrouwd was. Zij is vooral bekend voor haar roman ‘La storia’ of ‘De geschiedenis’, hij vooral voor zijn debuut ‘Gli indifferenti’ (De onverschilligen) en ook wel voor zijn verfilmde romans ‘Il conformista’ en ‘Il disprezzo’ (De Minachting). Hoe heten zij? (2 namen)
MORANTE en MORAVIA
Zij ontmoette hem 1910 in Parijs tijdens haar huwelijksreis. Zij een jonge Russische, pas getrouwd … haar eerste dichtbundel net gepubliceerd. Hij een Italiaanse jood die de eindjes nauwelijks aan mekaar kon knopen maar met een groot schilderstalent. De vonken schoten over!!! Na haar terugkeer naar Rusland ontwikkelde zich een intense briefwisseling. Na 1 jaar scheidde ze van haar Russische echtgenoot en keerde ze terug naar Parijs. Zij stemde volledig overeen met zijn idee van een perfect vrouwenlichaam wat resulteerde in talrijke portretten. Zij was reddeloos verliefd op hem, doch haar jaloersheid wegens zijn succes bij andere vrouwen leidde binnen het jaar tot een breuk. Nooit zouden ze mekaar nog ontmoeten. Uit haar gedichten blijkt echter dat ze tot haar dood liefde voor hem gevoeld heeft. In een dagboeknotitie uit de periode van haar meesterwerk ‘Gedicht zonder held’ noteert ze dat hij nog steeds haar dromen binnendringt. Welke Russische dichteres herken je in dit levensverhaal, gedicht en schilderij? De man over wie we het hadden, dat was Modigliani.
Anna ACHMATOVA (lid van de Acmeïsten, haar man Gumilev werd door Stalin vermoord)
Geboren in Honduras in 1921 nam hij later de Guatemalteekse nationaliteit aan. Van 1956 tot zijn dood in 2003 woonde hij in Mexico City. Gans zijn oeuvre bestaat uit kortverhalen behalve één collage-achtige roman ‘La demás es silencio’ (De rest is stilte). Op quizzen ben je hem misschien al tegen gekomen als auteur van wat genoemd wordt het kortste verhaal uit de wereldliteratuur ‘El dinosaurio’. Cuando despertó, el dinosaurio todavía estaba allí (Toen hij wakker werd, was de dinosaurus er nog steeds).
Augusto MONTEROSSO
“Steek hen de ogen uit met roestige lepels”, is een niet zo vriendelijk citaat van een voormalige ultranationalistische vice-president van Servië. Hij is onlangs (april 2016) vrijgesproken van zijn misdaden wegens gebrek aan bewijs. Wie?
Vojislav SESELJ
Welke liberale politicus was tijdens de jaren ‘80 West-Duits minister van buitenlandse zaken? Hij speelde een belangrijke rol in de val van de muur en de Duitse eenmaking. Hij overleed in maart 2016. Wie?
Hans-Dietrich GENSCHER
Welke Franse extreem-rechtse vereniging, met Arnaud Martin als voorzitter, wilde de verboden protesten in Molenbeek organiseren? Twee woorden. De beweging vloeit voort uit een andere beweging, die gelinkt is aan JM Le Pen, maar die ontbonden werd toen een lid een aanslag op Chirac pleegde.
GENERATION IDENTITAIRE
Welke Genkse jeugdauteur schreef met ‘De lege cel’ een klassieker? Het boek gaat over een Turk die de Vlaamse vriend van zijn dochter, die uitgehuwelijkt moet worden, vermoordt. Het boek is ook verfilmd. Wie?
René SWARTENBROECKX
Deze Russische-Oezbeekse zakenman heeft de Belgische nationaliteit en is na Albert Frère de tweede rijkste man van België. Hij is relatief onbekend hier, omdat hij in Zwitserland en Moskou woont, maar is wel een spilfiguur in de Panama Papers en offshorebedrijven. Wie?
Patokh CHODIEV (de familie De Spoelbergh is de rijkste familie)
Toen Walt Disney voor zijn dochter haar favoriete boek wilde verfilmen, had hij daarvoor de toestemming van een norse schrijfster voor nodig. Die zou zich heel haar leven verzetten tegen de verfilming. Wie schreef Mary Poppins?
PL TRAVERS
Haar boek ‘I know what you did last summer’ werd verfilmd met Neve Campbell in de hoofdrol, maar de schrijfster was niet opgezet met de slashermovie die hiervan gemaakt was. Haar eigen dochter was immers vermoord, zoals ze in een ander boek ‘Who killed my daughter?’ beschreef. Haar subtiele verhaal over schuld en wraak werd zo de nek omgewrongen. Wie schreef het boek?
Lois DUNCAN
Deze schrijver had zijn boek ‘Death Wish’ eigenlijk bedoeld als een linkse kritiek op de maatschappij en was dan ook pissed of toen de film met Charles Bronson zowat de omgekeerde boodschap gaf. Omdat hij zo boos was over de verfilming schreef hij een opvolger, ‘Death Sentence’. Wie?
Brian GARFIELD
Deze psycholoog was de peetoom van Uma Thurman en Winona Ryder, maar is vooral bekend geworden als de ‘psycholoog van de hippies’. Hij propageerde het gebruik van LSD in de jaren ‘70. Hij deelt zijn naam met een bekende socioloog. Wie?
Timothy LEARY
Britse literaire grootheid, bekend van zijn Victoriaanse boeken, zoals ‘Far from the madding crowd’, nog verfilmd door Tomas Vinterberg met Carrey Mulligan en Matthias Schoenaerts. Wie?
Thomas HARDY
Merk van sportkleding, opgericht door CEO Jef Plank. In Europa is Memphis Depay het uithangbord, maar vooral in de VS zelf zijn ze bekend: Stephen Curry speelt met hun schoenen. Welk merk?
UNDER ARMOUR
Deze Amerikaanse kunstenaar noemde zichzelf ‘precisionist’, een term die dikwijls aan hem en Hopper gegeven werd. Onderwerpen van zijn werk zijn fabrieken en stedelijke omgevingen. Op de foto: Church Street E1. Later, in de jaren ‘50, schakelde hij over op fotografie. Hij fotografeerde zo bijvoorbeeld de Ford-fabrieken. Wie?
Charles SHEELER
Naast Rivera heeft Mexico nog twee opmerkelijke kunstenaars in dezelfde traditie voortgebracht. Beide heren beelden de communistische thematiek uit en maakten zelfs in de VS zelf kapitalistisch-kritische werken. Hieronder een deel van de bekendste muurschilderingen van de ene, te vinden in Darthmouth College in New Hamphire. Wie?
Jose Clemente OROZCO
Naast Rivera heeft Mexico nog twee opmerkelijke kunstenaars in dezelfde traditie voortgebracht. Beide heren beelden de communistische thematiek uit en maakten zelfs in de VS zelf kapitalistisch-kritische werken. Hieronder een deel van de bekendste muurschilderingen van de tweede, te vinden naast het World Trade Center in New Mexico. Daarnaast ook een zelfportret. Wie?
David Alfaro SIQUEIROS
De werken hieronder zijn van de hand van Max Ernst. Deze schilder uit Keulen is een van de ondertekenaars van het surrealistisch manifest (samen met dichter Louis Aragon). Om zijn werk te maken gebruikte hij soms ene nieuwe techniek: met grafiet over papier op een afgesleten vloer wrijven, zodat controle over zijn werk verdween. Hoe heet deze techniek?
FROTTAGE
Dit werk is een van de bekendste surrealistische werken: de kunstenares versmelt vacht met porselein op Freudiaanse wijze. Van wie is dit werk?
Meret OPPENHEIM
Britse actrice, geboren in New York. Bekend als model en als actrice in onder andere Alfie, American Sniper en andere films. Ze had een relatie met Jude Law (tot drie keer toe). Wie?
Sienna MILLER
Deze Chileense artiest heeft een heel assortiment shock art bij elkaar gemaakt: levend goudvissen blenden, gehaktballen gemaakt van mensenvet, het rood verven van de top van de Mont Blanc … De man resideert al sinds de jaren ‘80 in Denemarken. Wie?
Cesare EVARISTII
Deze sovjetoekraïner houdt er een eigenaardige levenstijl op na: hij verhuisde naar de VS en trouwde met zijn nicht. Bekend is hij van allerlei installaties, die op de een of andere manier koude oorlog-thematiek ten berde brengt. Bijvoorbeeld dit werk: de man die naar de ruimte vloog vanuit zijn kamer. Het is de kamer van een wanhopige Sovjet-burger die zichzelf met behulp van een katapultachtige constructie dwars door het plafond de hemel in schoot. Realistisch en absurd tegelijk. Maar ook menselijk en tragisch. Wie?
Ilya KABAKOV
X is een Franse schrijver van Armeense afkomst. Hij kreeg internationale bekendheid door het boek 37°2 le matin (1985), dat onder de titel Betty Blue door regisseur Jean-Jacques Beineix in 1986 verfilmd werd. Paul Verhoeven verfilmde zijn boek ‘Elle’ met Isabelle Huppert (foto) over een meermaals verkrachte zakenvrouw. Wie?
Philippe DJIAN
Frans-Algerijnse actrice, die vooral bekend werd van haar hoofdrol in ‘The Artist’ en eventueel van A Knight’s Tale. Wie?
Bérénice BEJO
Een van de bekendste Mexicaanse acteurs, bekend van Motorcycle Diaries, Amores Perros, Y Tu Mama Tambien. Wie?
Gael Garcia BERNAL
Ierse acteur, bekend van Batman Begins, 28 days later, Inception en Peaky Blinders. Ook muzikant. Wie?
Cillian MURPHY
