Cele i zadania epidemiologii

Question 1

Rola epidemiologii

Answer 1

• Opis częstości występowania zjawisk chorobowych (trendy, porównania między populacjami, ocena potrzeb)
• Poznanie przebiegu naturalnej historii choroby
• Określanie związków przyczynowo-skutkowych (czynniki etiologiczne, czynniki ryzyka)
• Planowanie i ocena skuteczności profilaktyki (identyfikacja modyfikowalnych czynników ryzyka, dobór testów przesiewowych, ustalenie kryteriów dla testów)

FAŁSZ: oceny prawidłowości rozwoju ludności w konkretnych warunkach gospodarczych i społecznych danego terytorium -> demografia

Question 2

Mierniki stanu zdrowia - pozytywne

Answer 2

• % zaszczepionej populacji
• prawidłowe wyniki badań antropometrycznych
• prawidłowe wyniki badań biochemicznych
• % 5-letnich przeżyć chorych na nowotwory

Question 3

Mierniki stanu zdrowia - negatywne

Answer 3

• zapadalność
• chorobowość
• śmiertelność
• umieralność

Question 4

Swoiste (cząstkowe) współczynniki umieralności.

Answer 4

współczynniki umieralności według wieku, płci i przyczyn.

swoisty współczynnik umieralności z powodu chorób krążenia:
(liczba zgonów z powodu ch. krążenia/ liczba ludności narażonej) x k

Question 5

Wskaźnik umieralności proporcjonalnej.

Answer 5

Przedstawia on procent zgonów z powodu określonej przyczyny w stosunku do ogółu zgonów

Question 6

Ogólny współczynnik umieralności niemowląt:

Answer 6

(Liczba zgonów niemowląt (0 -11 miesięcy) w danym roku / Liczba urodzeń żywych w danym roku) * k
k = 1000

Question 7

Urodzenie dziecka żywego

Answer 7

-Zupełne wydalenie lub wydobycie z ciała matki niezależnie od okresu trwania ciąży, produktu ciąży, jeśli płód/noworodek oddycha lub daje jakiekolwiek oznaki życia, tj. bicie serca, tętnienie pępowiny niezależnie od tego czy pępowina została przecięta i czy łożysko zostało wydalone.

Question 8

Współczynnik wczesnej umieralności niemowląt:

Answer 8

(Liczba zgonów niemowląt (0 -27 dni) w danym roku / Liczba urodzeń żywych w danym roku) x k

Question 9

Współczynnik późnej umieralności niemowląt:

Answer 9

(Liczba zgonów niemowląt (28 dni -11 miesięcy) w danym roku / Liczba urodzeń żywych w danym roku) * k

Question 10

Współczynnik umieralności okołoporodowej

Answer 10

(Liczba urodzeń martwych + liczba zgonów niemowląt (0 -6 dni) w danym roku / Liczba urodzeń martwych + Liczba urodzeń żywych w danym roku) * k

czyli Urodzenia martwe + zgony 0-6 dni do wszystkich urodzeń

Question 11

Współczynnik martwo urodzonych:

Answer 11

(Liczba urodzeń martwych / Liczba urodzeń martwych + Liczba urodzeń żywych) * k

czyli Urodzenia martwe do wszystkich urodzeń

Question 12

Wskaźnik śmiertelności

Answer 12

(Liczba zgonów na daną chorobę / Liczba osób, które zachorowały na daną chorobę) * k

Question 13

przeżywalność

Answer 13

„odwrotność” śmiertelności

Question 14

Współczynnik (Ratio)

Answer 14

otrzymany przez podzielenie jednej wartości przez drugą bez określania specjalnej zależności pomiędzy licznikiem a mianownikiem (liczba martwo urodzonych dzieci na 1000 urodzeń żywych)

Question 15

Współczynnik z uwzględnieniem czasu (Rate)

Answer 15

współczynnik w którym jednostka czasu jest częścią składową mianownika

Question 16

Proporcja (odsetek)

Answer 16

miara w której osoby znajdujące się w liczniku muszą także stanowić część mianownika.

Question 17

Chorobowość

Answer 17

• punktowa (dzień, godzina)
• okresowa (dłuższy przedział czasu)

(Liczba zdarzeń (chorych) / Liczba osób narażonych na ryzyko zachorowania) * k

zapadalność * średni czas trwania choroby

Question 18

Chorobowość zależy od

Answer 18

• czasu trwania choroby
• liczby nowych przypadków
• emigracje/imigracja
• nowe możliwości diagnostyczne/sposoby leczenia

Question 19

Zapadalność

Answer 19

ryzyko lub prawdopodobieostwo wystąpienia jakiejś choroby w populacji wyjściowo zdrowej.

(Liczba nowych zachorowań / Populacja narażona od początku badanego okresu) * k

Question 20

Zapadalność skumulowana

Answer 20

proporcja osób które zachorowały w określonym okresie czasu.

ZS = Liczba nowych zachorowań w określonym czasie /Liczba osób narażonych na ryzyko

Question 21

Współczynnik zapadalności (gęstość zachorowań)

Answer 21

liczba nowych zachorowań w populacji przez sumę osobo-czasu obserwacji

IR (ID) = Liczba nowych zachorowań w określonym czasie /Całkowity osobo-czas obserwacji

Question 22

Spada zapadalność

Spada choroowość

Answer 22

• Zmniejszenie czynników ryzyka

* Poziom opieki i wyleczalność się nie zmienia

Question 23

Zapadalność rośnie

Chorobowość stała

Answer 23

• Zwiększona wyleczalność
• Zwiększona śmiertelność
• > Krótszy czas trwania choroby
• > Profilaktyka nie działa, ale może świadczyć o poprawie leczenia

Question 24

Zapadalność maleje

Chorobowość rośnie

Answer 24

• Zmniejszona zapadalność
• Znacznie wydłużony czas choroby
• > Profilaktyka pierwotna skuteczna
• > może świadczyć o poprawie skuteczności leczenia dla chorób o wysokiej śmiertelności np. chorób nowotworowych

Question 25

Zdrowie publiczne

Answer 25

promocja zdrowia + ochrona zdrowia

Question 26

Główne działania z zakresu zdrowia publicznego

Answer 26

- kształtowanie zdrowego stylu życia - realizacja programów promocji zdrowia - zapobieganie zakaźnym i niezakaźnym chorobom o znaczeniu społecznym - kontrola czynników ekologicznych wpływających na zdrowie populacji - tworzenie sprzyjających zdrowiu warunków bytowania, pracy i nauki - zapewnienie powszechnego i równego dostępu do opieki medycznej FAŁSZ: badania przesiewowe szerokie miejsca do zawodowego sportu polepszenie leczenia

Question 27

Proces planowania w ochronie zdrowia

Answer 27

1. Ocena rozpowszechnienia 2. Przyczynowość 3. Efektywność na poziomie populacji - oceniana jest w kategoriach proporcjonalnego zmniejszenia chorobowości lub umieralności będącego efektem określonej interwencji 4. Wydajność - jest miarą określającą zależność pomiędzy osiągniętymi wynikami (np. QALY) a nakładami w kategoriach wydanych pieniędzy, wykorzystanych zasobów i czasu. 5. Implementacja 6. Monitoring

Question 28

badanie 1000 losowych osób, pomiary antropometryczne, choroby krążenia u 200 osób, 40 palaczy chorych, 80 palaczy zdrowych - współczynnik chorobowości

Answer 28

200/1000

Question 29

Do porównania jakości opieki medycznej różnych populacji użyjesz

Answer 29

współczynnika umieralności niemowląt

Question 30

Choroba z wysokim wspołczynnikiem smiertelności i krótkim czasem trwania

Answer 30

współczynnik umieralności swoistej będzie dobrym przybliżeniem zapadalności

Question 31

Na wzrost współczynnika zapadalności dla choroby X ma wpływ:

Answer 31

zwiększenie oddziaływania czynników ryzyka

Question 32

W mediach podano informację, że współczynnik zapadalności na chorobę X w 2012 roku wyniósł 10 na 1 tys. osób. Znaczy to że:

Answer 32

w roku 2012 u jednej osoby na 100 rozpoznano tą chorobę

Question 33

Który z niżej wymienionych mierników najlepiej opisze zapotrzebowanie na świadczenia medyczne na danym terenie:

Answer 33

współczynniki chorobowości na różne choroby

Question 34

Po uzyskaniu prawa wykonywania zawodu rozpoczynasz praktykę w mieście liczącym 10 000 osób. Wybierasz losowo 1000 osób i przeprowadzasz u nich pomiary antropometryczne, obecność chorób krążenia i nawyk palenia papierosów. W badanej grupie choroby krążenia występowały u 300 osób. Wśród chorych 40 osób paliło papierosy. Natomiast wśród zdrowych papierosy paliło 50 osób. Na podstawie powyższego badania starasz się określić współczynnik zapadalności na choroby ukł. krążenia. Obliczysz go jako:

Answer 34

Na podstawie uzyskanych informacji nie da się go obliczyć -> na podstawie badań przekrojowych oceniamy chorobowość, a nie zapadalność (nie zdobyliśmy informacji o tym kto zachorował w tym roku)

Question 35

Choroba rzadka, krótki okres trwania, niski współczynnik śmiertelności

Answer 35

FAŁSZ: Wspólczynnik umieralności swoistej może w przybliżeniu odpowiadać zapadalności Wspł. umierl. swoistej jest znacznie wyższy od zapadalności

Question 36

Jaki % wszystkich zgonów wynoszą zgony s powodu danej choroby, w tym celu użyjesz

Answer 36

proporcjonalnego współczynnika umieralności dla tej choroby