Cluster 1: Neuroanatomie/scans en/of neurofeedback

Question 1

Sagittaal

Answer 1

Vanaf zijkant naar hersenen kijken (boven naar onder in de lengte).

Question 2

Frontaal/coronaal

Answer 2

Van boven naar beneden in breedte.

Question 3

Transversaal/axiaal

Answer 3

Van voor naar achter.

Question 4

Waar rekening mee houden bij KNP?

Answer 4

1. Gehoor/visie
2. Beweging en andere beperkingen
3. Raken sneller vermoeid
4. Toename van depressie

Question 5

Neuroplasticity

Answer 5

The ability of the brain to form new connections and pathways and change how its circuits are wired.

Question 6

Neurogenesis

Answer 6

The ability of the brain to grow new neurons.

Question 7

Cognitive reserve / brain reserve

Answer 7

Sommige mensen kunnen beter compenseren voor leeftijds gerelateerde hersenverlies dan anderen.

Question 8

Kwalitatief

Answer 8

Je ziet iets anders, wat je normaal niet ziet in een verouderd brein.
Bv. lewy bodies, Parkinson

Question 9

Kwantitatief

Answer 9

Hoeveelheid is meer dan je verwacht (pathologisch).
Bv. grote ventrikels, grote cell loss

Question 10

Geriatrie

Answer 10

Een medische specialiteit gefocused op zorg en behandeling voor ouderen.

Question 11

Gerontologie

Answer 11

De studie van verouderen en ouderen.

Question 12

Normaal verouderen

Answer 12

1. Grootte brein
2. Neurotransmitters & hormonen
3. Vasculatuur

Question 13

Grootte brein

Answer 13

Krimpt op elk niveau –> hierdoor grote ventrikels (holten).
- < volume
- < grijze stof (eerder)
- < witte stof (later)

Frontale cortex is als laatste ontwikkeld en als eerst afgetakeld.

Question 14

Neurotransmitters & hormonen

Answer 14

• < productie dopamine & serotonine
• < productie sekshormonen
• < opname glucose en zuurstof

Question 15

Vasculatuur

Answer 15

Wanden dunner, hierdoor leidt bloedprop sneller tot aneurysma of beroerte.
Bloeddruk omlaag.

Question 16

Typisch voor normale veroudering

Answer 16

1. Reactietijd vertraagt en cognitief minder flexibel
2. Moeilijker om nieuwe dingen te leren
3. Vaker het gevoel ‘ligt op het puntje van m’n tong’
4. Meer moeite benoemtaken, verbale vloeiendheid en het starten en aanhouden van gesprekken
5. Meer problemen met visie en gehoor. Ook smaak en geur gaan achteruit.
6. Meer kans op depressie en slaapproblemen

Question 17

Aftakeling volgorde gebieden

Answer 17

1. PFC
2. Stratium
3. Temporaalkwab, cerebellaire hemisferen, hippocampus
4. Occipitaalkwab (minst beïnvloedt)

Question 18

Aftakeling netwerken

Answer 18

• Executieve controle netwerken snelst (PFC)
• Dorsale aandacht netwerken
• Default mode netwerken (hersenactiviteit in rust)
• Salience netwerken het minst (aandacht richten)

Question 19

Pathologisch verouderen (hoeveelheid meer dan je verwacht)

Answer 19

1. Leeftijd
2. Vasculaire risicofactoren
3. Signalen pathologische hersenveroudering

Question 20

Leeftijd

Answer 20

Is de grootste risicofactor voor dementie, witte stof leasies en beroertes.

Question 21

Vasculaire risicofactoren

Answer 21

Zijn lage bloeddruk, hoog cholesterol, obesitas, roken en leefstijl.

Question 22

Signalen pathologische hersenveroudering

Answer 22

1. Groter volumeverlies in één van de hersenregio’s
2. Disregulatie van neuronale ca2+ homeostase
3. Ontwikkeling van amyloide en tau (eiwit bij Alzheimer)
4. Verminderde neurogenese en plasticiteit

Question 23

Structurele beeldvorming

Answer 23

Geeft anatomische structuren en hun abnormaliteiten weer.

Question 24

Functionele beeldvorming

Answer 24

Bepaalt mate van activiteit (metabolisme) van hersenen tijdens (ab)normaal functioneren.

Question 25

Spatiele resolutie

Answer 25

Mate waarin hersengebieden te onderscheiden zijn (**scherpte**).

Question 26

Temporale resolutie

Answer 26

Mate waarin veranderingen in activiteit te onderscheiden zijn (**tijd**).

Question 27

Röntgen

Answer 27

Scherpe overgangen tussen verschillende weefseltypen (bot, lucht, zacht weefsel) zichtbaar zijn. - **Breuken** -> duidelijk zichtbaar door het contrast tussen bot (wit) en de omliggende weefsels. - (Sommige) **hersentumoren** - (Grote) **infarcten** -> mbv intra arterieel contrast

Question 28

CT

Answer 28

Schade aan weefsels en botten. Voor **1e diagnose** start je altijd met CT! - Snel - Contrastering bloedvaten - Superieure spatiële resolutie (heel nauwkeurig) Beste methode voor beeldvorming van **structuren rondom brein**. Gebruikt voor vroege diagnostiek van **acute** neurologische veranderingen zoals: - **CVA, trauma, wond** (onderscheid maken tussen bloeding, infarct of breuk!) - Symptomen: Bewustzijnsverlaging, parese of paralyse, hoofdpijn of trauma. - Neurovasculaire oorzaken: Vaak **bloedingen** (zoals beroertes). Limitaties: Slecht voor onderscheid tussen witte en grijze stof.

Question 29

MRI

Answer 29

Goede beelvorming van **hersenparenchym** (werkzame deel van de hersenen). Super spatiële resolutie (heel nauwkeurig) T1 voor type weefsels & afwijkingen: **tumoren en holtes.** T2 voor verschil **beschadigd/intact neuraal weefsel** (bv. witte gebieden bij **MS**)

Question 30

Diffusie MRI

Answer 30

-> afsterven van weefsel - **Hersenkneuzing** (zwarte stipjes zichtbaar) - **Infarcten** - **Tumoren** - **Metastase** - **Alzheimer**

Question 31

Samenvatting

Answer 31

**CT**: Eerste keuze in acute situaties vanwege snelheid en efficiëntie bij het detecteren van bloedingen, infarcten en botbreuken. **Röntgen**: Gebruikt voor snelle evaluatie van botbreuken, vooral van de schedel, minder vaak voor hersendiagnostiek. **MRI**: Gebruikt voor meer gedetailleerde evaluatie van hersenstructuren en wanneer meer informatie nodig is na een CT, minder geschikt voor zeer acute situaties vanwege langere scantijd.

Question 32

fMRI

Answer 32

Meet **lokale veranderingen in bloedtoevoer door neuronale activiteit**. Actief gebied = > O2 verbruik. - Activiteit veranderingen binnen corticale regio's tijdens **specifieke taak** vergeleken met rust/andere activiteiten. (We weten waar dingen in het brein gebeuren, maar niet precies wat er gebeurt.) fMRI wordt gekozen boven een standaard MRI wanneer er behoefte is aan gedetailleerde informatie over de functionele aspecten van de hersenen. Bijv. bij **epilepsie**.

Question 33

Functionele leasie

Answer 33

Je ziet enkel of er activiteit is of niet. Dit staat **niet** gelijk aan de daadwerkelijke schade.

Question 34

Neuronale efficiëntie hypothese

Answer 34

Goed aangeleerde taken gaan samen met **kleinere activatie**.

Question 35

Neurofeedback

Answer 35

Is een vorm van breintraining, gebaseerd op **operante conditionering**. Het moedigt het brein aan om het juiste hersenritme/gedrag te gebruiken. Het is directe training en gaat **NIET** via gedrag.

Question 36

Alfa power

Answer 36

Een soort 'ontspannen alertheid'. Hoe meer alfa -> hoe actiever het brein wordt geinhibeerd -> hoe minder actief het brein. **Weerspiegelt corticale inhibitie!**

Question 37

- Beta - Gamma - Delta - Theta

Answer 37

-> Klaarwakker, **alert**, gefocust, aandacht -> **Verwerken** informatie en leren -> **Diepe** droomloze **slaap**/coma -> **Lichte slaap** of als je **extreem ontspannen** bent, geheugen/emotie regulatie

Question 38

Limitaties neurofeedback

Answer 38

1. Methodologische problemen 2. Effect houden? -> hersentraining onderhouden 3. Echt gedrag trainen/veranderen -> niet overtuigend genoeg

Question 39

Methodologische problemen

Answer 39

- Kleine groepen - Geen/slechte controlegroep (wachtlijst, sham feedback, actieve controle) - Verschillende duur van de trainingen en aantal sessies - Verschillende electrodeposities - Focus op effectmeting, niet op trainingsdata (pre-post design, effect meting, vaak wordt beginmeting niet bewaard, en kun je dus niet longitudinaal beoordelen)

Question 40

ADHD

Answer 40

Neurofeedback het meest nuttig voor mensen met ADHD. Onderactieve frontaal kwab. Teveel theta (lage ritmes), te weinig beta (hoge ritmes). -> Je wilt **minder theta en meer beta**.

Question 41

Autisme

Answer 41

Effecten veel **variabeler** dan ADHD.

Question 42

Alzheimer

Answer 42

-> Lage ritmes. Doel: beta of gamma stimuleren. Je kunt **gevolgen van Alzheimer wat vertragen/uitstellen** mbv neurofeedback.

Question 43

Samenvatting neurofeedback

Answer 43

Mogelijk effectief voor verschillende stoornissen. Belangrijk dat je naar verschillende contexten en stoornissen kijkt. Nadelen: - **Methodologische problemen** (voorzichtig met conclusies) - **Dure** en **intensieve behandeling** Voordeel: - Patient neemt **zelf controle** (ipv passief een pilletje slikken)

Question 44

Cognitieve enhancement

Answer 44

Hersenritmes verbeteren bij **gezonde proefpersonen**.